Đề bài: Trong bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng, một số người cho rằng: 'Bài thơ Tây Tiến có chứa những nét buồn, nhưng đó là nỗi buồn cao cả, không phải là nỗi đau đớn tầm thường.' (Quang Dũng – Tác phẩm chọn lọc, Trần Lê Văn, H1988)
Dựa trên cảm nhận cá nhân về bài thơ Tây Tiến, hãy làm sáng tỏ nhận định trên.
5+ Tuyển tập thơ Tây Tiến mang vẻ buồn (điểm cao)
Phân tích chi tiết về nét buồn trong Bài thơ Tây Tiến
I. Giới thiệu
– Giới thiệu và hướng dẫn đến vấn đề
– Trích dẫn câu nói: Trong bài thơ Tây Tiến, có những nét buồn đau bi tráng, không phải là nỗi buồn đau tầm thường
II. Nội dung chính
a) Bài thơ Tây Tiến hiện lên với những nét buồn, đau thấm đẫm:
1. Khía cạnh buồn:
– Trong Tây Tiến, được mô tả là cuộc hành trình vất vả giữa những ngọn núi và rừng rậm
– Những khó khăn, thử thách không ngừng đối diện với đoàn quân Tây Tiến, bất kỳ nơi đâu, bất kỳ khi nào cũng có thể khiến con người chùn bước.
Đó chính là khó khăn trên con đường hành quân
Đó là vẻ uy nghi của rừng linh thiêng
Đó là cảnh sát thú hung dữ rình rập
2. Khía cạnh đau lòng:
– Bệnh tật do khí chướng của lam sơn
– Đó là việc đánh đổi quãng thời gian tuổi trẻ đẹp đẽ để bảo vệ Tổ quốc
– Đó chính là tinh thần hi sinh
b) Tuy nỗi buồn đau bi tráng, nhưng không phải là nỗi buồn bi lụy
1. Vẻ đẹp:
– Sau những ngày hành quân vất vả là cảnh: Mường Lát hoa trải đều trong bóng tối.
– Dù núi cao hiểm trở, nhưng ở đỉnh đỉnh núi, những chiến sĩ say mê ngắm nhìn phong cảnh hùng vĩ xa xôi dưới làn mưa rơi quyến rũ
- Giữa những ngày gian khó của hành quân, tâm trí của các chiến sĩ trong đoàn binh Tây Tiến luôn hướng về hoa, hoa nở rộ, hoa hồng rực rỡ. Và xúc cảm trước những hình ảnh tuyệt đẹp, lãng mạn
2. Tinh thần hùng vĩ:
– Tinh thần hùng vĩ lan tỏa khắp bài thơ, một tinh thần hào hùng, can đảm. Người đọc cảm nhận được vẻ đẹp chân thực, xúc động trước hình ảnh một đoàn quân mệt mỏi vì núi rừng gian khổ, vì đường xa bụi bẩn, vì mệt mỏi, đói khát
– Trên bức tranh tự nhiên kỳ vĩ, hoang sơ và mãnh liệt với sự đa dạng của địa hình, hình dạng, và màu sắc thay đổi đột ngột, đoàn quân Tây Tiến trở nên nhỏ bé, đối lập với thiên nhiên. Nhưng chính sự đối lập đó đã làm tăng thêm sự hùng vĩ, sự kiêu hãnh không khuất phục của đoàn quân
– Sự hào hùng còn được thể hiện rõ qua tinh thần chiến đấu của họ. Ngay cả khi bị bệnh tật, các chiến sĩ Tây Tiến vẫn can đảm chiến đấu
– Biết bao thanh niên đã hi sinh, theo đúng tinh thần của hai từ Tây Tiến, những chiến sĩ đã mạnh mẽ tiến lên, hạnh phúc tiến về phía Tây, mặc dù họ thấy những mảnh vụn xa xứ lẻ loi rải rác bên biên giới và biết rằng có thể từng khoảnh khắc họ vẫn còn tồn tại, nhưng khoảnh khắc sau có thể chẳng còn gì.
=> Tóm lại, sự kết hợp giữa nỗi đau và sự hùng mạnh tạo ra sức hút của bài thơ, nhưng sự kiệt xuất vẫn là điều nổi bật
III. Kết luận
– Bốn mươi bốn câu thơ Tây Tiến đọng lại với những hình ảnh sáng tạo phản ánh tinh thần yêu nước và tài nghệ xuất sắc của Quang Dũng. Đặc biệt, nghệ thuật thơ không chỉ phản ánh những khía cạnh đau thương và hùng tráng của cuộc chiến đấu chống Pháp, mà còn thể hiện cảm xúc riêng tư của những thanh niên yêu nước trong cuộc chiến chống Pháp.
– Điều này cũng giải thích vì sao bài thơ Tây Tiến vẫn làm xúc động lòng người khi được đọc, dù đã hơn nửa thế kỷ trôi qua
Bài thơ Tây Tiến có phảng phất những nét u buồn, những nét đau, nhưng đó là nỗi đau anh dũng - mẫu 1
Tây Tiến là một ví dụ điển hình khẳng định tài năng của nhà thơ Quang Dũng. Bàn về bài thơ, có người cho rằng: 'Bài thơ Tây Tiến có phảng phất những nét u buồn, những nét đau nhưng đó là nỗi đau anh dũng chứ không phải là nỗi buồn đau bi lụy'. Với quan điểm này, chúng ta có thể hiểu một cách toàn diện về bài thơ Tây Tiến.
Dòng cảm xúc chính của bài thơ là nỗi nhớ, nỗi nhớ như một sợi dây đỏ kéo dài qua bài thơ, đưa nhà thơ trở về với những kỷ niệm đẹp. Trong hành trình của nỗi nhớ, có những nét đau buồn phảng phất. Những nỗi đau, nỗi buồn được nhà thơ tái hiện chân thành bằng cảm xúc chân thành. Tây Tiến vẽ lên một chặng đường dài đầy gian khó và khó khăn giữa rừng núi hiểm trở. Ngay từ đầu bài thơ, chúng ta đã nhìn thấy sự mệt mỏi của đoàn quân: 'Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi'. Sương nhiều và lạnh buốt đến mức như vùi lấp từng bước chân của đoàn quân. Thế rồi hình ảnh 'Anh bạn dãi dầu không bước nữa/Gục lên súng mũ bỏ quên đời' cũng phần nào thể hiện những giấc ngủ lướt qua của người lính hoặc nhắc đến sự hi sinh trên con đường hành quân của họ. Không chỉ thế, hành trình chiến đấu còn gặp phải sự gian nan, hoang sơ, dữ dội của dốc núi cheo leo:
'Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm
Heo hút cồn mây súng ngửi trời
Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi'.
Sự vĩ đại của nơi rừng thiêng nước độc, cảnh thú dữ rình rập đã ảnh hưởng đến con người một phần nào đó: 'Chiều chiều vẻ vang thác gầm thét/Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người '.Thế rồi khi bị bệnh tật, sự thiếu thốn khiến cho người lính có một ngoại hình đặc biệt: 'Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc/Quân xanh màu lá dữ oai hùm ' và cũng vì thế mà cái chết luôn luôn rình rập quanh họ: ' Rải rác biên cương mồ viễn xứ /Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh '.
Mặc dù nỗi đau, nỗi buồn ở đây không phản ánh sự yếu đuối, nhỏ bé của con người mà đó là cái nhìn thẳng vào thực tế của họ. Bên trong những nỗi buồn, nỗi đau đó là vẻ đẹp bi tráng đáng tự hào và ngưỡng mộ. Bi tráng vừa có tính chất bi ai có nghĩa là buồn nhưng cũng vừa có tính chất hùng tráng hay nói cách khác, bi tráng vừa thể hiện nét bi thương vừa không làm mất đi vẻ gân guốc, mạnh mẽ. Trước những khó khăn trên hành trình, những người lính trẻ vẫn dành cho mình những khoảnh khắc yên bình để ngắm nhìn khung cảnh lãng mạn của rừng núi Tây Bắc hoang sơ và linh thiêng. Đó là những khoảnh khắc thưởng ngoạn thiên nhiên ở Mường Lát trong đêm đêm hơi với hương hoa đặc biệt khiến cho tâm hồn người lính trở nên dịu dàng hơn sau những gian truân của cuộc hành trình: 'Mường Lát hoa về trong đêm hơi '.
Đặc biệt hơn cả trong việc thể hiện nghị lực vượt lên trên nỗi đau là ở cách Quang Dũng miêu tả sự hi sinh của người lính Tây Tiến. Nói về cái chết nhưng không còn quá đau buồn mà là nổi bật lên là sự hào hùng:
' Rải rác biên cương mồ viễn xứ
Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh
Áo bào thay chiếu, anh về đất
Sông Mã gầm lên khúc độc hành”
Những nấm mồ nằm rải rác ở biên giới xa xôi không gợi lên nỗi sợ hãi và tuyệt vọng, mà thay vào đó là sự quyết tâm chiến đấu của lính. Họ sẵn sàng hy sinh tất cả vì độc lập và tự do của dân tộc.
Với từ ngữ chính xác và hình ảnh đẹp, bài thơ của Quang Dũng thể hiện sức mạnh và niềm tự hào của thế hệ trẻ trong cuộc kháng chiến.
Bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng là biểu tượng cho thơ ca cách mạng Việt Nam, là lời ca ngợi sự dũng cảm và nhiệt huyết của người lính.
Tây Tiến mang đậm nét buồn đau bi tráng, thể hiện lòng quyết tâm và sức mạnh của thế hệ trẻ trong cuộc chiến.
Quang Dũng là một nhà thơ đa tài, bài thơ của ông phản ánh sự gắn bó và tình cảm chân thành đối với đồng đội.
Mỗi con người đều có những lúc cô đơn và buồn bã, nhưng tình cảm giữa các đồng đội vẫn luôn vững bền và không thể phai nhạt.
Bài thơ Tây Tiến là dòng chảy của cảm xúc mãnh liệt, là kỷ niệm về những ngày tháng gắn bó bên nhau trong chiến tranh.
'Sông Mã đã xa rồi, Tây Tiến ơi!'
'Nhớ về rừng núi, nhớ nơi vùng quê vắng vẻ'
Để miêu tả chi tiết cảnh vật, tác giả phải có tình cảm sâu sắc, gắn bó mật thiết với đề tài. Nỗi nhớ ấy bao trùm lấy mọi khung cảnh, từ những ngày gian khổ giữa 'sương lấp đoàn quân mỏi' đến sự kiên cường vượt qua mọi khó khăn của người lính.
Cuộc sống không bao giờ dễ dàng. Thiên nhiên vẫn là thách thức không ngừng, đặt ra nhiều khó khăn cho người lính:
'Leo dốc khuỷu tối thăm thẳm, mỏi mòn'
'Heo hút mây sương, súng ngửi gió cao'
'Ngàn thước lên cao, ngàn thước về dưới'
Những dốc đồi hiểm trở, những hành trình mệt mỏi không dừng lại. Thiên nhiên vẫn hùng vĩ, nhưng đầy hiểm nguy. Người lính phải nỗ lực vượt qua để thuần phục được thiên nhiên khắc nghiệt.
Khó khăn không chỉ đến từ thiên nhiên gay gắt. Người lính, dù là anh hùng, cũng gặp phải bệnh tật. Dù vật vã với bệnh tật, họ vẫn oai oái, không bao giờ chịu khuất phục.
Sứ mệnh bảo vệ biên giới luôn đầy khó khăn và mất mát. Người lính trẻ ra đi với tiếc thương của đồng đội. Mất mát của họ khiến cả núi rừng cũng xót xa.
Tương lai của người lính không ai biết trước. Dù bị mất mát, họ vẫn tiếp tục hành quân, không ngừng tiến lên.
Cuộc sống của người lính đầy khó khăn, nhưng họ vẫn biết trân trọng những khoảnh khắc đẹp đẽ trong cuộc sống. Họ yêu quê hương và cam kết bảo vệ.
Trên đường hành quân, người lính cũng trải nghiệm cuộc sống của người dân địa phương, hòa mình vào không khí ấm áp của làng quê:
'Trại quân sáng sủa, đèn hoa rực rỡ'
'Kia em mặc áo từ bao giờ'
'Tiếng khèn vang lên, nàng ẩn mình'
'Âm nhạc về Viên Chăn thổi hồn thơ'
Trái tim người lính biết yêu thương, không hề phai nhạt giữa những hiểm nguy. Tình yêu của anh vượt qua mọi khó khăn, luôn nồng nàn dành cho người phụ nữ yêu thương. Anh hi sinh tuổi thanh xuân để mang lại yên bình cho quê hương và người em yêu.
'Người đi Châu Mộc chiều sương kia'
'Có thấy hồn lau nẻo bên bờ'
'Có nhớ dáng người trên lối mòn'
'Nước lũ hoa trôi dạt mênh mông'
Cảnh thuyền và con người ta đã chứng kiến nhiều lần, nhưng lần này lại thấy đẹp mắt lạ thường. Có lẽ đó là một câu chuyện tình yêu đang được viết tiếp? Đó là nét buồn của một tình yêu sâu nặng, một tâm hồn chứa đựng tình cảm theo dõi người yêu hay là nỗi đau của người con gái tiễn người thương lên đường chiến trận?
Cuộc đời người lính đầy gian truân, nhưng họ luôn đầy nghị lực và tình yêu cao quý. Họ kiên cường, dũng mãnh không khuất phục, không có khó khăn nào có thể làm họ dừng bước. Dù cuộc sống khó khăn, thiếu thốn nhưng họ vẫn toát lên vẻ oai hùng, dũng mãnh của một tinh thần quyết tâm vì Tổ quốc.
Chiến tranh đã đòi mất một cái giá quá lớn. Nhiều người đã hy sinh thanh xuân để đổi lại hòa bình, cuộc sống an lành cho thế hệ sau. Dù đối mặt với nguy hiểm tới cùng của tổ quốc, vẫn có những con người không sợ chết. Họ sống hết mình, lạc quan và quyết tâm chiến đấu. Đó là những người lính trẻ, những anh hùng hy sinh vì dân tộc. 'Tây Tiến' của Quang Dũng là một tác phẩm vĩ đại về những người lính vì dân vì nước, sẽ mãi được nhớ đến với sức mạnh vĩnh cửu.
'Bài thơ Tây Tiến mang nét buồn, nét đau, nhưng đó là nét đau cao quý - mẫu 3'
Nhà thơ Quang Dũng tên thật là Bùi Đình Diệm, sinh năm 1921 tại làng Phượng Trì, huyện Đan Phượng. Năm 1947, ông làm Đại đội trưởng tiểu đoàn 212, Trung đoàn 52 Tây Tiến. Ông tham gia chiến dịch Tây Tiến đợt hai, mở đường qua đất Tây Bắc. Ông sáng tác 'Tây Tiến' năm 1948 khi tham dự Đại hội toàn quân Liên khu III tại làng Phù Lưu Chanh (Hà Đông). Bàn về tác phẩm 'Tây Tiến', có ý kiến cho rằng: 'Bài thơ Tây Tiến mang nét buồn, nét đau, nhưng đó là nét đau cao quý, không phải là nét đau bần hàn'.
Cả bài thơ tái hiện lại hình ảnh đoàn quân Tây Tiến trong những ngày hành quân gian khổ, nên nó mang nét buồn, nét đau thương. Nhìn những người lính vượt qua khó khăn, người ta có thể thấy họ đã trải qua những gì. Đó là những dốc thăm thẳm, những con đường chông gai mà bất cứ lúc nào cũng có thể là cái chết. Họ phải vượt qua nơi rừng núi hiểm trở, vượt qua những con đường đầy gian khổ, luôn phải đối mặt với nguy hiểm. Những hình ảnh ấy khiến người đọc cảm thấy xót xa cho gian khổ của những người lính.
Trong hoàn cảnh khắc nghiệt đó, những người lính không sợ hãi, không đau thương bi lụy.
Nhìn vào phong thái và hành động của họ, không run rẩy, đùn đẩy nhau, không mệt mỏi lê bước mà vẫn hành quân dũng mãnh kiên cường. Dù đường đi khó khăn gian khổ, họ vẫn mang niềm tin và tình yêu. Họ quan sát và cảm nhận thiên nhiên bằng vẻ đẹp sức sống của nó, nhớ về những nét xinh đẹp lãng mạn nhất.
Nhà thơ Quang Dũng đã lột tả bức tranh hành quân, sống và chiến đấu sinh động của đoàn quân Tây Tiến và xây dựng tượng đài anh dũng, bất khuất của những người lính này. Họ hào hùng, bi thương mà vẫn vô cùng hùng tráng và đầy nghĩa khí.
'Bài thơ Tây Tiến có phảng phất những nét buồn, những nét đau, nhưng đó là cái đau bi tráng - mẫu 4'
Tây Tiến là tên một đơn vị quân đội được thành lập năm 1947, phối hợp với bộ đội Lào để bảo vệ biên giới Lào - Việt và tiêu hao lực lượng Pháp ở miền Tây Bắc Bộ. Năm 1948, Quang Dũng chuyển sang đơn vị khác, viết bài thơ Tây Tiến, một trong những tác phẩm nổi tiếng mà Trần Lê Văn đã nhận xét: 'Bài thơ Tây Tiến...'
Bài thơ Tây Tiến có phảng phất những nét buồn, những nét đau
Nét buồn:
Tây Tiến vẽ lên cuộc hành trình dài ngày giữa những ngọn núi rậm rạp. Bức tranh đầu tiên của bài thơ, sau lớp sương mù dày đặc, là hình ảnh của một đoàn quân mệt mỏi:
Sài Khao sương lấp đoàn quân mệt mỏi,
Anh bạn dãi dầu không thể bước tiếp.
Bao gian nan thách thức đang đợi đón đoàn quân Tây Tiến, bất cứ nơi đâu, bất cứ khi nào cũng có thể khiến người ta nao lòng. Đó là những con đường khó khăn mà đoàn quân phải đối mặt:
Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm,
Đó là sự uy nghi của rừng núi:
Chiều chiều uy nghi thác gầm thét,
Đó là hình ảnh thú dữ rình rập:
Mỗi đêm Mường Hịch cọp đe dọa con người,
Nét đau thương:
Bệnh tật do lam sơn đầy khí độc:
Trong chiến dịch Tây Tiến, đoàn binh trải qua bao nhiêu gian khổ, sốt rét là kinh hoàng.
'Hồi đó trong rừng, sốt rét lan truyền khắp nơi. Trong trận chiến, số người chết ít, còn sốt rét, số người chết càng nhiều' (Trần Lê Văn). Vì vậy, đoàn binh không mọc tóc và quân phục màu lá vì màu da của chiến sĩ trở nên xanh xao và tóc rụng do sốt rét làm ảnh hưởng.
Đó là sự trả giá bằng tuổi thanh xuân tươi đẹp cho sự tồn vong của Tổ quốc:
Trên chiến trường, họ không tiếc mạng sống trẻ trung.
Đó là sự hy sinh cao cả:
Manh áo thay chiếu, anh về đất
Nếu không có tình yêu quê hương sâu sắc, ý chí kiên cường, người lính Tây Tiến có thể bị chán nản, từ bỏ. Nhưng họ lại đương đầu, vượt qua mọi khó khăn, thử thách, bệnh tật, nguy hiểm với một niềm tự hào cao cả:
Dòng Sông Mã gầm lên trong hành trình đơn độc.
Nhưng đó là nỗi đau bi thương đáng kính, không phải là bi kịch, đó là điều đẹp đẽ. Sau một cuộc hành trình vất vả là cảnh tượng:
Mường Lát hoa rực trong bóng tối của đêm.
Núi cao khốc liệt, nhưng khi đạt đến đỉnh cao, người lính say mê ngắm nhìn phong cảnh huyền diệu dưới làn mưa rừng quyến rũ:
Biết nhà Pha Luông mưa xa nơi đại dương mênh mông.
Núi rừng hiểm trở, chiều chiều thác nước gầm gừ, đêm đêm cọp Mường Hịch chọc ghẹo con người, nhưng sản vật của vùng cao mang lại hương vị ngọt ngào, ấm áp.
Mai Châu thơm phức trong mùa nếp xôi trổ bông.
Và những đêm ấm áp, đầy niềm vui:
Trại lính rực sáng với ánh đuốc hoa lung linh,
Ngắm em trong chiếc áo màu tự nhiên.
Trong những ngày gian khổ của cuộc hành quân, tâm trí của các chiến binh Tây Tiến luôn hướng về hoa, hoa nở rộ, ánh đuốc hoa lung linh. Và cảm xúc trước những hình ảnh tuyệt vời, lãng mạn đó:
Người về Châu Mộc chiều ấy,
Hay hồn vương nơi bến đáy.
Trong dáng người kỷ niệm đậm,
Nước lũ cuốn hoa mãi đong đưa.
Đôi khi, lính Tây Tiến cũng mơ mộng về những khung cảnh đẹp:
Đêm nằm mơ Hà Nội thơm mềm.
Bản chất hùng tráng là tinh thần chung của bài thơ, một tinh thần hào hùng, gan dạ. Người đọc cảm nhận được vẻ đẹp chân thực, xúc động trước hình ảnh một đoàn quân vất vả bước qua núi dốc, vượt qua những gian khổ, cho nên:
Bạn bước dẫn đường không quay lại,
Gục xuống vũ khí, đời bỏ quên.
Trên bức tranh tự nhiên hùng vĩ, hoang dã và hung dữ, với đủ loại hình dạng, cấu trúc và sắc màu đa dạng, đoàn quân Tây Tiến dường như nhỏ bé, đối lập với thiên nhiên. Nhưng chính sự đối lập ấy đã tôn lên vẻ hào hùng, dáng vẻ kiêu hãnh không khuất phục của đoàn quân:
Giữa mây sương súng vang vọng,
Leo núi ngàn thước, sâu thêm ngàn.
Tinh thần hào hùng còn hiển hiện rõ qua tư thế chiến đấu của họ. Ngay cả khi bị bệnh tật, lính Tây Tiến vẫn gan dạ chiến đấu:
'Như tại trận Dốc Đê (trên đường từ phố Vàng đến Mường Bi), có những chiến sĩ sốt rét run rẩy vẫn giữ vị trí chiến đấu, nắm súng, ném lựu đạn, ném đá từ trên cao xuống, tiêu diệt nhiều kẻ địch. Kẻ thù sống sót phải rút lui xuống Suối Rút'. (Trần Lê Văn)
Rất nhiều thanh niên đã bước đi, đúng như hai từ Tây Tiến, những chiến sĩ đã quyết tâm tiến lên, hân hoan bước vào miền Tây, dù họ có nhìn thấy những nấm mồ xa xứ nằm rải rác biên cương và biết rằng có thể bản thân họ tồn tại ở đây vào phút này, nhưng phút sau có thể biến mất.
Dòng Sông Mã gầm vang khúc độc hành.
Âm thanh ầm ĩ của dòng Sông Mã chiếm lĩnh cả một phạm vi thiên nhiên đang trông ngóng sự hùng vĩ, sức mạnh anh hùng của các chiến binh Tây Tiến để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc.
Tóm lại, sự kết hợp giữa yếu tố bi thương và tráng lệ tạo nên sức hút của bài thơ, nhưng vẫn nổi bật là yếu tố hùng tráng.
Ba mươi bốn câu thơ của Tây Tiến chứa đựng nỗi nhớ sâu sắc của tâm hồn thơ tinh tế, sự tài tình của người làm thơ tuyệt vời là Quang Dũng. Đặc biệt, nghệ thuật thơ không chỉ phản ánh những khía cạnh hùng vĩ của cuộc chiến chống Pháp, mà còn thể hiện tâm trạng cá nhân của những thanh niên yêu nước trong cuộc kháng chiến chống Pháp.
Điều này cũng giải thích vì sao bài thơ Tây Tiến, dù ra đời từ nửa thế kỷ trước, vẫn khiến chúng ta xúc động khi đọc những dòng thơ:
Sông Mã đã xa rồi, ơi Tây Tiến!
Nhớ về rừng núi, nhớ chiều bơ vơ.