1. Bài mẫu tham khảo số 4
Bác Hồ đã trở thành nguồn cảm hứng bất tận cho nhiều thi sĩ. Trong suốt cuộc đời, Bác luôn nhớ về miền Nam, nơi mà Bác coi là niềm vui, nỗi đau và khao khát giải phóng. Bài thơ 'Viếng lăng Bác' của Viễn Phương, sáng tác vào năm 1976, thể hiện niềm xúc động sâu sắc khi lần đầu tiên thăm lăng Bác sau giải phóng. Bài thơ, dù ngắn gọn, đã truyền tải cảm xúc chân thành và sâu lắng. Ngôn ngữ và hình ảnh trong bài thơ gợi lên niềm tự hào và lòng thành kính đối với Bác. Viễn Phương khéo léo thể hiện sự thương nhớ và lòng kính trọng qua hình ảnh mặt trời đỏ, biểu tượng của Bác Hồ như mặt trời cách mạng vĩnh cửu. Hình ảnh này không chỉ mang tính tượng trưng mà còn thể hiện sự sáng tạo nghệ thuật độc đáo, làm nổi bật hình ảnh Bác Hồ trong lòng người dân Việt Nam. Khi vào lăng, Viễn Phương cảm thấy đau xót khi thấy Bác trong giấc ngủ bình yên, nhưng nỗi đau vẫn mãi trong trái tim ông, chứng tỏ sự quyến luyến và lòng thương nhớ không thể nguôi.
2. Bài mẫu tham khảo số 5
Đối với nhiều người con miền Nam, việc không được gặp Bác lần cuối trước khi Người ra đi là nỗi tiếc nuối lớn nhất trong đời họ. Viễn Phương cũng là một trong số đó. Vào năm 1976, sau chiến thắng chống Mỹ và khi lăng Bác mới khánh thành, ông đã có dịp ra miền Bắc và viếng lăng Bác Hồ. Trong khoảnh khắc xúc động, ông đã viết bài thơ 'Viếng lăng Bác' như một cách bày tỏ lòng tri ân với Người. Nỗi đau thương hiện rõ trong từng câu thơ của ông:
'Bác nằm trong lăng giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim!'
Khi Viễn Phương thăm lăng, Bác đã qua đời được 7 năm, nhưng nỗi đau mất Bác vẫn chưa nguôi. Tác giả đã dùng hình ảnh 'giấc ngủ bình yên' và 'vầng trăng sáng dịu hiền' để làm dịu nỗi đau trong lòng mình. Mặc dù Bác đã có thể nghỉ yên sau khi hoàn thành tâm nguyện, nhưng cảm xúc của Viễn Phương lại không thể chấp nhận sự thật đó. Dù lý trí nhận thức cái chết là điều không thể tránh khỏi, trái tim ông vẫn đau đớn mỗi khi nghĩ về sự ra đi của Bác. Bài thơ không chỉ phản ánh nỗi đau sâu thẳm mà còn thể hiện lòng thành kính và sự xúc động chân thành của tác giả và nhân dân đối với Bác Hồ khi vào lăng viếng Người.
3. Bài mẫu tham khảo số 6
Viễn Phương, một nhà thơ tiêu biểu của miền Nam, đã có cơ hội quý giá để viếng lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh vào tháng 4 năm 1976, sau khi đất nước thống nhất. Khi lăng Bác mới được khánh thành, ông đã cùng đoàn đại biểu miền Nam ra Hà Nội để thăm viếng Bác lần đầu tiên. Bài thơ 'Viếng lăng Bác' được viết với lòng thành kính và sự xúc động sâu sắc của một người con miền Nam. Cảm xúc chân thành và cảm động này được thể hiện rõ qua những khổ thơ thứ hai và ba.
Viễn Phương đã ấp ủ ước mơ từ lâu là được ra Bắc viếng thăm lăng Bác. Tuy nhiên, chiến tranh kéo dài và sự tàn phá của quân Mỹ đã ngăn cản điều đó. Chỉ đến khi đất nước được giải phóng và hai miền Nam – Bắc được thống nhất, ông mới có dịp thực hiện ước nguyện. Cảm xúc của ông khi đứng trước lăng Bác là sự kết hợp giữa niềm vui mừng và nỗi xót xa, thể hiện qua các câu thơ sâu lắng:
“Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ”
Hình ảnh “mặt trời” trong câu thơ không chỉ đơn thuần là mặt trời thiên nhiên mà còn là biểu tượng của Bác Hồ – nguồn ánh sáng vĩnh hằng dẫn dắt dân tộc. Màu đỏ rực rỡ của mặt trời biểu thị cho tinh thần cách mạng và lòng yêu nước sâu sắc của Bác. Câu thơ còn thể hiện sự tôn kính và sự vĩ đại của Bác, người đã mang lại tự do cho dân tộc Việt Nam.
Khi chứng kiến dòng người xếp hàng vào lăng viếng Bác, Viễn Phương cảm thấy ấm lòng:
“Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân…”
Hình ảnh “dòng người đi trong thương nhớ” diễn tả lòng kính trọng và nỗi nhớ thương sâu sắc của nhân dân dành cho Bác. Cảnh tượng này được so sánh như những tràng hoa dâng lên Bác, thể hiện sự tôn kính và sự gắn bó sâu sắc của mọi người đối với Người. “Bảy mươi chín mùa xuân” tượng trưng cho những năm tháng hy sinh của Bác cho sự nghiệp cách mạng và sự tự do của đất nước.
Viễn Phương diễn tả nỗi xót xa khi đứng trước linh cữu của Bác:
“Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim”.
Hình ảnh Bác như “vầng trăng sáng dịu hiền” tượng trưng cho vẻ đẹp thanh thản của Người. Sự đối lập giữa lý trí và cảm xúc được thể hiện rõ qua cảm giác đau đớn dù biết rằng cái chết là điều không thể tránh khỏi. Trăng đã trở thành người bạn đồng hành, hiện lên như một biểu tượng gắn bó với Bác trong suốt cuộc đời và cả sau khi Người ra đi.
Viễn Phương dùng hình ảnh trăng để gợi nhớ về Bác, điều này thể hiện sự liên tưởng sâu sắc và lòng thành kính của ông. Bài thơ không chỉ bộc lộ tình cảm của tác giả mà còn phản ánh tình cảm của hàng triệu người Việt Nam đối với vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc.
4. Tài liệu tham khảo số 1
Nhà thơ Viễn Phương viết bài thơ 'Viếng Lăng Bác' vào năm 1976, ngay sau khi đất nước thống nhất. Ông được phép thăm lăng Bác và bày tỏ sự xúc động thiêng liêng, lòng thành kính, niềm tự hào và sự đau xót đối với Bác. Trong các khổ thơ 2 và 3, cảm xúc của ông được thể hiện sâu sắc.
“Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ”.
Nhà thơ sử dụng ẩn dụ, so sánh Bác như mặt trời, biểu thị sự vĩ đại và ánh sáng mà Bác mang đến. Mặt trời là nguồn ánh sáng chính cho vũ trụ, Bác Hồ cũng vậy, trong lòng người dân Việt Nam, Bác là người vĩ đại nhất.
Hình ảnh “mặt trời đi qua trên lăng” gợi lên sự vĩ đại, bất tử của Bác. “Mặt trời trong lăng” là ẩn dụ độc đáo, mô tả Bác như một nguồn ánh sáng, dẫn dắt cách mạng và giành độc lập. Hình ảnh “tràng hoa” trong câu thơ tiếp theo chỉ những người đến viếng Bác, thể hiện lòng kính trọng và tự hào. Mỗi người viếng lăng được ví như một bông hoa trong tràng hoa vô tận, dâng lên 79 mùa xuân của Bác.
Trong lăng, không gian và thời gian như ngưng lại, bức tranh thơ mô tả sự yên tĩnh và ánh sáng dịu nhẹ. Bác được ví như đang ngủ trong ánh trăng sáng dịu dàng, thể hiện hòa bình và tình cảm sâu lắng của nhân dân đối với Bác, dù Bác không còn hiện hữu nhưng vẫn là tri kỷ của trăng.
“Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim”.
Tác giả cảm nhận sự tiếc nuối vì Bác không được thấy hòa bình, dù đất nước đã trở lại bình yên, Bác không kịp chứng kiến thành quả của sự đấu tranh. Khổ 2 và 3 của bài thơ “Viếng lăng Bác” thể hiện tình cảm sâu nặng của nhà thơ và nhân dân miền Nam đối với vị cha già dân tộc.
5. Tài liệu tham khảo số 2
Bài thơ 'Viếng Lăng Bác' của một người con miền Nam lần đầu đến thăm lăng đã để lại những cảm xúc sâu sắc và niềm tự hào lớn lao. Khổ thơ thứ 2 và 3 đặc biệt gây ấn tượng mạnh mẽ với nhiều độc giả.
Hình ảnh mặt trời, quen thuộc trong nhiều tác phẩm như “Từ ấy” với “Mặt trời chân lý chói qua tim”, hay “Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ” với “Mặt trời của bắp” của Nguyễn Khoa Điềm, được Viễn Phương sử dụng một cách độc đáo:
Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ.
Mặt trời, theo quy luật của vũ trụ, hàng ngày vẫn đi qua lăng, nhưng trong lăng, Bác được ví như một mặt trời đỏ rực. Đây là ẩn dụ thể hiện sự vĩ đại của Bác, người đã soi đường dẫn lối cho dân tộc Việt Nam trong cuộc đấu tranh giành độc lập. Hình ảnh này không chỉ ca ngợi công lao của Bác mà còn thể hiện sự kính trọng và biết ơn sâu sắc.
Những hình ảnh về lòng tôn kính của nhân dân, những dòng người liên tiếp ngày ngày tưởng nhớ Bác, được ví như “tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân”, nhấn mạnh sự cống hiến vô tận của Bác cho đất nước.
Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Đối với tác giả, Bác như đang ngủ trong sự bao phủ của ánh trăng, như một người bạn tri kỷ luôn hiện diện bên cạnh. Hình ảnh này thể hiện sự lãng mạn và chất thi ca trong tâm hồn của Bác Hồ.
Khi nhìn Bác nằm ngủ, tác giả không kìm được sự xúc động, dù biết rằng cái chết là quy luật tự nhiên, vẫn cảm thấy nhói trong lòng. Tác giả sử dụng các từ ngữ biểu cảm để diễn tả sự tiếc thương và xót xa sâu sắc trong trái tim mình.
Bác, với bảy mươi chín mùa xuân cống hiến trọn vẹn cho dân tộc, vẫn mãi là hình mẫu vĩ đại và trường tồn trong lòng mỗi người Việt Nam.
6. Tài liệu tham khảo số 3
Ngày mùng 2 tháng 9 năm 1969, vị cha già vĩ đại của dân tộc Việt Nam – Hồ Chí Minh, đã ra đi vĩnh viễn, để lại niềm tiếc thương sâu sắc trong lòng người dân. Nhà thơ Tố Hữu, thay mặt nhân dân trong nước và bạn bè quốc tế, đã viết những vần thơ xúc động để bày tỏ lòng kính yêu và thương tiếc. Bảy năm sau khi Bác mất, khi ra thăm lăng Bác, Viễn Phương – người con miền Nam – vẫn cảm nhận được nỗi xúc động ấy, và điều này được thể hiện qua bài thơ 'Viếng lăng Bác' (1976). Bài thơ sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, tinh tế để bày tỏ sự kính trọng và lòng biết ơn đối với Bác.
Bài thơ diễn tả nỗi lòng của người con miền Nam lần đầu thăm lăng Bác, với cảm xúc bồi hồi và xúc động, đặc biệt thể hiện rõ qua hai khổ thơ thứ hai và ba.
Ở khổ thơ đầu, nhà thơ gợi nhắc phẩm chất tốt đẹp của dân tộc qua hình ảnh 'hàng tre', còn ở khổ thơ thứ hai, ông miêu tả cảnh tượng những đoàn người vào lăng viếng Bác. Khổ thơ này sử dụng hai cặp câu với sự kết hợp giữa hình ảnh thực và ẩn dụ. Trong hai câu thơ đầu, 'mặt trời' được dùng để chỉ Bác Hồ, không phải là hình ảnh mới, nhưng Viễn Phương đã kết hợp ẩn dụ với nghệ thuật nhân hóa để làm nổi bật vẻ đẹp và phẩm hạnh của Bác. Giáo sư Trần Đình Sử nhận xét: 'Việc so sánh mặt trời trên lăng với mặt trời trong lăng là một sáng tạo mới, xuất thần, thoát khỏi sự sáo mòn.' Viễn Phương đã thành công trong việc vừa ca ngợi Bác, vừa thể hiện lòng kính trọng của nhân dân và nhà thơ.
Hai câu tiếp theo miêu tả cảnh dòng người vào lăng viếng Bác:
'Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân.'
Điệp từ 'ngày ngày' diễn tả sự liên tục của dòng người thăm Bác. Bài thơ được viết theo thể tám chữ, nhưng câu cuối khổ thơ lại dài chín chữ, tạo nên nhịp thơ chậm lại, đầy cảm xúc. Hình ảnh 'dòng người' như một tràng hoa, mỗi người là một bông hoa dâng lên Bác lòng thương nhớ. Từ 'dòng người' gợi lên sự tiếp nối vô tận, và cụm từ 'Đi trong thương nhớ' thể hiện lòng yêu thương và nỗi nhớ của nhân dân. Hình ảnh 'Bảy mươi chín mùa xuân' tượng trưng cho cuộc đời đẹp đẽ của Bác, đã mang lại mùa xuân cho đất nước. Với hai câu thơ này, Viễn Phương đã thể hiện lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc qua nhịp thơ và hình ảnh ẩn dụ.
Khi đứng trước di hài Bác, cảm xúc của nhà thơ dâng trào:
'Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền'
Hình ảnh 'giấc ngủ bình yên' làm giảm bớt sự đau thương mất mát, cho thấy giấc ngủ thanh thản của Bác. Hình ảnh 'vầng trăng sáng dịu hiền' gợi lên tâm hồn cao đẹp của Bác, và sự yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống. Đây là hình ảnh hoàn thiện chân dung Hồ Chí Minh, làm nổi bật vẻ đẹp trong sáng và cao thượng của Người.
Cuối cùng, từ niềm xúc động chuyển sang nỗi xót xa:
'Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim.'
Hình ảnh 'trời xanh' ẩn dụ cho sự trường tồn của Bác trong lòng dân, nhưng cảm xúc đau đớn không thể kìm nén được. Nỗi đau được biểu hiện cụ thể qua câu thơ, thể hiện sự xót xa khi đứng trước di hài của Bác. Đây là cảm xúc chung của nhiều người khi Bác ra đi, và Bác mãi mãi sống trong trái tim người dân Việt Nam.