Buzz
1. Bài soạn tham khảo số 4
Bố cục
- Phần 1 (Từ đầu ... em vẽ cho thùng): Mã Lương học vẽ và được cây bút thần, dùng bút giúp người nghèo
- Phần 2 (tiếp ... phóng như bay): Mã Lương sử dụng bút thần để chống lại địa chủ.
- Phần 3 (tiếp ... lớp sóng hung dữ): Mã Lương dùng bút thần để trừng trị tên vua tham lam
- Phần 4 (còn lại): Những câu chuyện truyền tụng về Mã Lương và cây bút thần.
Giá trị nội dung
Truyện kể về một cậu bé với tài năng đặc biệt, phản ánh quan niệm của nhân dân về công lý xã hội, mục đích của nghệ thuật, và ước mơ về sức mạnh kỳ diệu của con người.
Trả lời câu hỏi
Câu 1 (SGK Ngữ văn 6 tập 1/85):
- Mã Lương là nhân vật có tài năng kỳ lạ
- Những nhân vật tương tự: Thạch Sanh, Sọ Dừa,...
Câu 2 (SGK Ngữ văn 6 tập 1/85):
- Mã Lương vẽ giỏi nhờ tài năng, đam mê, sự chăm chỉ và sự hỗ trợ của cây bút thần
- Mối quan hệ: Bút thần phát huy tác dụng kỳ diệu nhờ tài năng và sự chân thành của Mã Lương
Câu 3 (SGK Ngữ văn 6 tập 1/85):
- Với người nghèo: Em vẽ vật dụng sinh hoạt và lao động
- Với kẻ tham lam: Em không vẽ hoặc vẽ vật để trừng phạt
=> Bút thần của Mã Lương giúp người nghèo và trừng trị kẻ tham lam
Câu 4 (SGK Ngữ văn 6 tập 1/85):
- Chi tiết thú vị và gợi cảm:
+ Quá trình nhận được cây bút thần
+ Sự khác biệt khi bút thần được sử dụng bởi Mã Lương và nhà vua
Câu 5 (SGK Ngữ văn 6 tập 1/85):
- Ý nghĩa của truyện
+ Thể hiện quan điểm về công lý xã hội và mục đích của tài năng nghệ thuật.
+ Ước mơ về khả năng kỳ diệu của con người.
Luyện tập (SGK Ngữ văn 6 tập 1/85)
Bài 1:
- HS kể truyện ‘Cây bút thần’ một cách diễn cảm, chú trọng vào giọng kể và cảm xúc nhân vật
Bài 2:
- HS nhắc lại định nghĩa về truyện cổ tích (SGK/Tập 1/ trang 53)
- Một số truyện cổ tích đã học: Sọ Dừa, Thạch Sanh, Em bé thông minh, Cây bút thần.
2. Bài soạn mẫu số 5
Trả lời câu 1 (trang 85 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1):
Mã Lương thuộc kiểu nhân vật nào trong truyện cổ tích? Đưa ra ví dụ về những nhân vật tương tự.
Lời giải chi tiết:
- Mã Lương là nhân vật với tài năng kỳ diệu, một kiểu nhân vật phổ biến trong truyện cổ tích.
- Các nhân vật tương tự: Ba chàng thiện nghệ (chàng bắn giỏi, chàng lặn giỏi, chàng chữa bệnh giỏi), Thạch Sanh, v.v.
Trả lời câu 2 (trang 85 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1):
Những yếu tố nào giúp Mã Lương vẽ giỏi? Các yếu tố này có liên quan với nhau như thế nào?
Lời giải chi tiết:
Những yếu tố giúp Mã Lương vẽ giỏi:
- Mã Lương có niềm đam mê, sự chăm chỉ, thông minh và tài năng bẩm sinh.
- Mã Lương được thần tặng bút thần vàng để vẽ những vật giống như thật.
Các yếu tố này gắn kết chặt chẽ: Thần chỉ tặng bút cho Mã Lương, và chỉ Mã Lương mới có khả năng sử dụng bút thần.
Trả lời câu 3 (trang 85 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1):
Mã Lương đã vẽ gì cho người nghèo và kẻ tham lam? Đánh giá hiệu quả của bút thần qua các tranh vẽ của Mã Lương.
Lời giải chi tiết:
Mã Lương dùng bút thần để vẽ công cụ lao động cho người nghèo trong làng: cày, cuốc, đèn, v.v., không vẽ của cải vật chất mà vẽ những thứ cần thiết cho cuộc sống, giúp người dân tạo ra của cải.
Mã Lương chống lại kẻ tham lam bằng cách:
- Vẽ mũi tên trúng địa chủ khiến hắn ngã.
- Vẽ những con vật xấu xí để chế giễu vua tham lam.
- Vẽ thuyền lớn và sóng dữ để nhấn chìm vua.
Mã Lương từ việc không vẽ gì cho kẻ ác đến việc chủ động tiêu diệt kẻ ác lớn nhất, thực hiện công lý xã hội.
Trả lời câu 4 (trang 85 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1):
Những chi tiết nào trong truyện Cây bút thần là thú vị và gợi cảm nhất?
Lời giải chi tiết:
Chi tiết thú vị và gợi cảm của cây bút thần:
- Là phần thưởng xứng đáng cho Mã Lương.
- Có khả năng kỳ diệu.
- Chỉ Mã Lương mới làm ra những vật mong muốn, còn kẻ ác thì tạo ra điều ngược lại.
- Thực hiện công lý bằng cách giúp đỡ người nghèo và trừng trị kẻ ác, thể hiện ước mơ về khả năng kỳ diệu của con người.
Trả lời câu 5 (trang 85 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1):
Ý nghĩa của truyện Cây bút thần là gì?
Lời giải chi tiết:
Ý nghĩa của truyện Cây bút thần:
- Thể hiện quan điểm về công lý xã hội: người tốt, chăm chỉ được thưởng, kẻ ác bị trừng trị.
- Tài năng phải phục vụ chính nghĩa và chống lại cái ác.
- Nghệ thuật chân chính thuộc về nhân dân.
- Thể hiện ước mơ về khả năng kỳ diệu của con người.
Luyện tập
Nhắc lại định nghĩa về truyện cổ tích và các truyện cổ tích đã học.
Lời giải chi tiết:
Truyện cổ tích là loại truyện dân gian kể về cuộc đời nhân vật điển hình (dũng sĩ, thông minh, ngốc nghếch, v.v.).
Truyện cổ tích thường có yếu tố huyền bí, thể hiện ước mơ về chiến thắng của cái thiện.
Truyện cổ tích đã học:
- Thạch Sanh
- Em bé thông minh.
- Cây bút thần.
Tóm tắt
Video hướng dẫn giải
Mã Lương, cậu bé mồ côi nghèo khó, ham học vẽ, mơ thấy cụ già tặng bút thần vàng. Mã Lương dùng bút vẽ công cụ cho người nghèo. Tên địa chủ bắt nhốt em, Mã Lương vẽ thang, ngựa để trốn, rồi vẽ cung tên bắn chết địa chủ.
Mã Lương vẽ lộ chuyện bút thần, vua tham lam bắt em vẽ của cải, Mã Lương không vẽ. Vua cướp bút và đổi thành đá. Vua dụ Mã Lương vẽ biển và thuyền, Mã Lương vẽ cuồng phong nhấn chìm vua và triều đình.
3. Bài soạn tham khảo số 6
Trả lời câu 1* (trang 85 sách Ngữ Văn 6 Tập 1):
Mã Lương là kiểu nhân vật nào phổ biến trong cổ tích? Kể tên một số nhân vật tương tự trong truyện cổ tích.
- Mã Lương là kiểu nhân vật có tài năng đặc biệt, rất thường gặp trong truyện cổ tích.
- Một số nhân vật tương tự: “Ba chàng thiện nghệ” (mỗi chàng có một tài năng đặc biệt như bắn giỏi, lặn giỏi, chữa bệnh giỏi), “Thạch Sanh” (Thạch Sanh)…
Trả lời câu 2 (trang 85 sách Ngữ Văn 6 Tập 1):
Những yếu tố nào giúp Mã Lương vẽ giỏi? Mối quan hệ giữa các yếu tố này là gì?
* Những yếu tố giúp Mã Lương vẽ giỏi:
- Mã Lương là người thông minh, chăm chỉ luyện tập vẽ hàng ngày.
- Được thần ban cây bút vàng, giúp vẽ mọi vật một cách sống động.
* Các yếu tố này có liên quan chặt chẽ với nhau. Thần ban cho Mã Lương cây bút vàng đặc biệt mà không ban cho ai khác, và chỉ Mã Lương mới sử dụng được.
Trả lời câu 3 (trang 85 sách Ngữ Văn 6 Tập 1):
* Mã Lương vẽ cho người nghèo:
- Mã Lương vẽ cho các nhà nghèo trong làng, với các vật dụng như cuốc, cày, đèn, thùng nước…
* Mã Lương vẽ cho những kẻ tham lam (như tên địa chủ và vua):
- Mã Lương vẽ mũi tên trúng vào tên địa chủ, khiến hắn ngã xuống.
- Vua yêu cầu vẽ rồng, phượng, Mã Lương vẽ con cóc ghẻ và gà xấu xí.
- Vẽ một chiếc thuyền lớn bị sóng mạnh nhấn chìm nhà vua.
* Đánh giá ngòi bút của Mã Lương:
- Mã Lương không vẽ của cải vật chất mà vẽ các công cụ lao động để người nghèo tự làm ra của cải, giúp họ trân trọng thành quả lao động của mình.
- Mã Lương không vẽ theo yêu cầu của tên địa chủ và vua mà vẽ những điều trái ngược, thể hiện việc sử dụng bút thần chỉ cho những việc hợp lý, công bằng.
Trả lời câu 4 (trang 85 sách Ngữ Văn 6 Tập 1):
Những chi tiết nào trong truyện là hấp dẫn và gợi cảm nhất?
* Chi tiết cây bút thần là chi tiết hấp dẫn nhất:
- Cây bút thần là phần thưởng cho sự chăm chỉ của Mã Lương và có khả năng tạo ra vật sống động.
- Đặc biệt, chỉ Mã Lương mới sử dụng bút thần để tạo ra vật như mong muốn, trong khi kẻ tham lam tạo ra những điều ngược lại.
- Cây bút thần thực hiện công lý, giúp đỡ người nghèo và trừng trị kẻ tham lam, thể hiện ước mơ về khả năng kỳ diệu của con người.
Trả lời câu 5 (trang 85 sách Ngữ Văn 6 Tập 1):
Ý nghĩa của truyện “Cây bút thần” là gì?
* Ý nghĩa của truyện:
- Thể hiện quan niệm về công lý xã hội: người chăm chỉ, tốt bụng được thưởng xứng đáng, còn kẻ tham lam, độc ác bị trừng trị.
- Tài năng chân chính phục vụ nhân dân, chống lại cái ác và thực hiện công lý.
- Nghệ thuật chân chính thuộc về nhân dân.
- Truyện thể hiện ước mơ và niềm tin vào khả năng kỳ diệu của con người.
Luyện tập
Định nghĩa truyện cổ tích và nêu tên các truyện cổ tích mà em biết:
- Truyện cổ tích là loại truyện dân gian về các nhân vật quen thuộc:
+, Nhân vật bất hạnh
+, Nhân vật dũng sĩ và có tài năng kỳ lạ
+, Nhân vật thông minh và ngốc nghếch
+, Nhân vật động vật
Truyện thường có yếu tố hoang đường, thể hiện ước mơ và niềm tin vào chiến thắng của cái thiện, cái tốt và công bằng.
- Các truyện cổ tích: Sọ Dừa, Thạch Sanh, Em bé thông minh, Cây khế, Tấm Cám…
Bố cục:
- Đoạn 1: Mã Lương học vẽ, nhận bút thần và dùng để vẽ công cụ cho người nghèo.
- Đoạn 2: Mã Lương trừng trị tên địa chủ tham lam.
- Đoạn 3: Mã Lương dùng bút thần trừng trị vua độc ác.
- Đoạn 4: Truyền tụng về Mã Lương và cây bút.
Bài soạn tham khảo số 1
Bố cục:
- Đoạn 1: Mã Lương học vẽ và nhận được bút thần, sử dụng để giúp đỡ người nghèo bằng cách vẽ các công cụ lao động.
- Đoạn 2: Mã Lương dùng bút thần để chống lại địa chủ tham lam.
- Đoạn 3: Mã Lương sử dụng bút thần để trừng phạt vua độc ác và tham lam.
- Đoạn 4: Những truyền thuyết về Mã Lương và cây bút thần được lan truyền.
5. Bài soạn tham khảo số 2
Bố cục:
- Phần 1: Mở đầu → Lý do kỳ lạ: Mã Lương học vẽ và sở hữu cây bút thần.
- Phần 2: Tiếp theo → Giúp đỡ người nghèo: Mã Lương vẽ các vật dụng cần thiết cho người nghèo.
- Phần 3: Tiếp tục → Chống lại địa chủ: Mã Lương dùng bút thần để trừng trị địa chủ tham lam.
- Phần 4: Tiếp theo → Trừng trị vua độc ác: Mã Lương dùng bút thần để trừng trị vua tàn bạo.
- Phần 5: Kết thúc: Những truyền thuyết về Mã Lương và bút thần được lưu truyền.
* Nếu chia theo Mở bài - Thân bài - Kết bài thì:
Mở đầu: Giới thiệu nhân vật và cây bút thần.
Thân truyện: Mã Lương giúp đỡ người nghèo và trừng trị kẻ ác bằng bút thần.
Kết truyện: Truyền thuyết về Mã Lương và cây bút thần.
⇒ Hai cách chia bố cục của truyện.
6. Bài soạn tham khảo số 3
Bố cục:
- Phần 1 (Mở đầu - Từ đầu ... em vẽ cho thùng): Mã Lương học vẽ và được ban cho cây bút thần, dùng bút để giúp đỡ người nghèo.
- Phần 2 (Tiếp theo - phóng như bay): Mã Lương dùng bút thần để đối phó với địa chủ tham lam.
- Phần 3 (Tiếp theo - lớp sóng hung dữ): Mã Lương dùng bút thần để trừng trị vua độc ác.
- Phần 4 (Kết thúc): Những truyền thuyết về Mã Lương và cây bút thần được lưu truyền.
Tóm tắt
Mã Lương là một cậu bé mồ côi thông minh, yêu thích vẽ nhưng nghèo. Được thần ban tặng cây bút thần, Mã Lương vẽ gì cũng thành hiện thực và giúp đỡ người nghèo. Khi tin về bút thần lan ra, địa chủ và vua tham lam bắt cậu, yêu cầu vẽ theo ý họ. Mã Lương chống lại và bị giam, nhưng cuối cùng dùng bút thần để trừng trị bọn ác độc và trở về giúp đỡ dân nghèo.
Đọc hiểu văn bản
Câu 1 (trang 85 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):
Mã Lương là nhân vật có tài năng kỳ diệu, tốt bụng, và thường giúp đỡ người nghèo, chống lại kẻ tham lam và độc ác. Các nhân vật tương tự: Thạch Sanh, Sọ Dừa,...
Câu 2 (trang 85 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):
Mã Lương vẽ giỏi vì:
- Sự thông minh, đam mê, chăm chỉ và tài năng hội họa của cậu.
- Cây bút thần từ thần tiên.
→ Quan hệ: Cây bút thần chỉ xứng đáng với người tài giỏi và đức độ như Mã Lương, người có khả năng biến ý tưởng thành hiện thực.
Câu 3 (trang 85 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):
Mã Lương vẽ các vật dụng thiết yếu cho người nghèo và chống lại kẻ tham lam bằng cách dùng chính những vật đã vẽ để trừng trị chúng.
Câu 4 (trang 85 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):
Những chi tiết thú vị và gợi cảm:
- Giấc mơ được nhận bút thần.
- Mã Lương dùng bút thần để vẽ những con vật bẩn thỉu cho vua và vẽ biển dìm chết vua tham lam.
Câu 5 (trang 85 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):
Ý nghĩa truyện: Truyện thể hiện ước mơ về sức mạnh kỳ diệu giúp đỡ người lao động và trừng trị kẻ tham lam. Khẳng định giá trị nghệ thuật chân chính cần gắn liền với thực tế, tài năng, đức độ và quyết tâm phục vụ nhân dân.
Luyện tập
Câu 2 (trang 85 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):
- Định nghĩa truyện cổ tích và các ví dụ đã học: Sọ Dừa, Thạch Sanh, Em bé thông minh, Cây bút thần.
