6 Bài soạn hay nhất về 'Cô Gió mất tên' (Ngữ văn 6 - SGK Chân trời sáng tạo)

Hướng dẫn đọc

Câu 1 (trang 102 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Trả lời:

Đặc điểm của truyện đồng thoại:

- Nhân vật là những loài vật hoặc đồ vật được nhân hoá: trong truyện này, các nhân vật như cô Gió, hoa tầm xuân, chị Hũ, bạn ngô, bác lau sậy, chú Ong vàng đều có những hành động và cử chỉ như con người.

- Thể hiện hoạt động của các sự vật qua các chi tiết: cô Gió bay vội vã, rồi dừng lại để thổi hơi mát vào giường bà… Điều này cũng phản ánh sự quan tâm và chăm sóc của con người đối với nhau.

Câu 2 (trang 102 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Trả lời:

Cô Gió không có hình dáng cụ thể và không ai thấy cô, nhưng cô vẫn âm thầm thực hiện những việc tốt. Câu chuyện muốn gửi gắm bài học về việc làm điều tốt mà không cần được người khác công nhận; sự yêu thương và tốt đẹp sẽ mang lại hạnh phúc cho chính chúng ta.

B. Tóm tắt nội dung chính khi soạn bài Cô gió mất tên:

I. Tác giả

• Cuộc đời

- Xuân Quỳnh (1942 - 1988)

- Quê quán: La Khê, thành phố Hà Đông, Hà Tây (nay thuộc Hà Nội).

- Cuộc đời đầy đau khổ, khao khát tình yêu, mái ấm gia đình và tình mẫu tử.

• Sự nghiệp văn học

Tác phẩm tiêu biểu

- Hoa dọc chiến hào (1968); Gió Lào cát trắng (1974); Tự hát (1984); Hoa cỏ may (1989),...

Phong cách sáng tác

- Thơ của bà thể hiện tâm tư của một người phụ nữ nhạy cảm, vừa chân thành, vừa sâu lắng, luôn đầy ắp khát vọng về hạnh phúc đời thường.

II. Tác phẩm

• Hoàn cảnh ra đời, xuất xứ:

- Được in trong tập Những câu chuyện hay viết cho thiếu nhi, NXB Kim Đồng, 2014.

• Thể loại: truyện đồng thoại.
• Bố cục:

- Đoạn 1 (Từ đầu đến “thoáng qua rồi biến mất”): Giới thiệu về cô Gió.

- Đoạn 2 (Tiếp theo đến “tìm thấy tên rồi”): Hành trình tìm kiếm tên gọi của cô Gió.

- Đoạn 3 (Đoạn còn lại): Niềm vui của cô Gió khi nhận ra giá trị của mình.

• Tóm tắt:

Cô Gió không có hình dáng hay màu sắc nhưng rất tốt bụng và giúp đỡ mọi người. Trong một lần giúp bạn Ong về nhà, cô đã vào một căn nhà, nhưng không ai nhận ra sự hiện diện của cô dù cô đã vào nhiều nơi khác nhau. Cô buồn và khóc nhưng không ai an ủi. Sau đó, cô nhớ đến nhiệm vụ giúp bạn Ong và bay đi, cuối cùng tìm thấy tên của mình khi thấy gió làm thuyền ra khơi và tỏa hơi mát khắp nơi. Cô rất vui vì tìm thấy tên mình, dù không có hình dáng, cô vẫn hữu ích với cuộc đời và được gọi là Gió.

• Giá trị nội dung:

Câu chuyện Cô gió mất tên kể về hành trình làm việc tốt của cô Gió và việc tìm lại tên của mình. Qua câu chuyện, chúng ta học được rằng việc làm tốt không cần sự công nhận từ người khác, vì sự yêu thương và tốt đẹp mang lại hạnh phúc cho chính chúng ta.

• Giá trị nghệ thuật:

Truyện đồng thoại với sự nhân cách hóa các sự vật trong cuộc sống và sử dụng các biện pháp tu từ như điệp từ, liệt kê.

I. Giới thiệu về tác giả

- Xuân Quỳnh (1942 – 1988), tên đầy đủ là Nguyễn Thị Xuân Quỳnh.

- Quê quán: làng An Khê, gần thị xã Hà Đông, tỉnh Hà Tây (nay thuộc Hà Nội).

- Bà là một trong những nhà thơ nữ tiêu biểu của Việt Nam, được phong tặng danh hiệu nữ hoàng thơ tình yêu.

- Thơ Xuân Quỳnh thường phản ánh những tình cảm chân thành, giản dị trong cuộc sống gia đình và đời thường, thể hiện những rung động và khát vọng sâu sắc của một trái tim phụ nữ.

- Xuân Quỳnh được trao Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật năm 2011.

- Một số tác phẩm nổi bật:

+ Các tập thơ: Chồi biếc (1963), Hoa dọc chiến hào (1968), Lời ru trên mặt đất (1978), Chờ trăng (1981), Tự hát (1984). Trong đó, các bài thơ nổi tiếng như: Thuyền và biển, Sóng, Tiếng gà trưa, Thơ tình cuối mùa thu…

+ Các tác phẩm dành cho thiếu nhi: Mùa xuân trên cánh đồng (truyện, 1981), Bầu trời trong quả trứng (thơ văn thiếu nhi, 1982)...

II. Khám phá tác phẩm

1. Thể loại: Truyện đồng thoại với các nhân vật là loài vật hoặc đồ vật được nhân hoá, phản ánh đặc điểm của loài vật và con người.
2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác: Trích từ Những câu chuyện hay viết cho thiếu nhi, xuất bản năm 2014.
3. Phương thức biểu đạt: Tự sự, miêu tả, biểu cảm.
4. Người kể chuyện: Ngôi thứ ba.
5. Tóm tắt: Cô Gió, mặc dù không có hình dáng hay màu sắc, nhưng luôn được yêu mến vì những việc làm tốt của mình. Một lần, khi Đào và bà của cô đang gặp khó khăn vì trời nóng, cô Gió đã đến giúp đỡ bằng cách thổi hơi mát. Sau đó, cô Gió tiếp tục giúp chú Ong nhỏ trở về nhà, nhưng không may bị mắc kẹt và không thể ra ngoài. Khi cô Gió nhận ra mình đã quên tên, cô tìm kiếm khắp nơi và cuối cùng tìm lại được tên của mình khi mọi người vui mừng chào đón sự trở lại của cô.
6. Bố cục (3 phần):

- Phần 1 (Từ đầu đến ...cô đã đi xa rồi): Cô Gió giúp đỡ mọi người và Đào.

- Phần 2 (Tiếp theo đến ...theo phía ánh sáng mà đi ra): Cô Gió quên tên của mình.

- Phần 3 (Còn lại): Cô Gió tìm lại bản thân.

Giá trị nội dung: Câu chuyện mang thông điệp về việc giúp đỡ người khác không cần phải có sự công nhận, miễn là hành động của chúng ta mang lại niềm vui và hạnh phúc cho người khác, chính chúng ta cũng sẽ cảm thấy hạnh phúc.

Giá trị nghệ thuật:

- Kể chuyện theo ngôi thứ ba một cách khách quan và toàn diện.

- Miêu tả các loài vật và hiện tượng sinh động, đặc sắc.

- Sử dụng ngôn ngữ chính xác và giàu tính tạo hình với các biện pháp tu từ.

III. Phân tích chi tiết tác phẩm

• Cô Gió giúp đỡ mọi người

Giới thiệu bản thân

- Tên: Gió.

- Không có hình dáng hay màu sắc nhưng được mọi người biết đến.

- Công việc:

+ Lang thang khắp nơi, lúc nhanh lúc chậm.

+ Giúp đỡ các đối tượng (thuyền, hoa, mưa,…)

→ Được mọi người yêu quý.

Cô Gió giúp Đào

- Tình trạng của Đào:

+ Bố mẹ đi công tác.

+ Bà ốm, không ăn uống được gì.

+ Trời nóng bức, Đào quạt cho bà mà không chú ý đến mồ hôi của mình.

- Cô Gió đến và thổi hơi mát:

+ Bà cảm thấy khỏe hơn.

+ Đào nghỉ tay và nấu cháo cho bà.

- Cô Gió không chờ lời cảm ơn và đã rời đi.

Cô Gió đưa chú Ong nhỏ về nhà

- Hoàn cảnh: Chú Ong lạc đàn và khóc mãi.

- Cô Gió vô tình mắc kẹt trong một ngôi nhà và không thể thoát ra, dẫn đến việc không giúp đỡ chú Ong hoàn toàn.

Cô Gió quên tên của mình

- Cô vào nhà nhưng không ai biết cô vào vì cửa đóng kín.

→ Cảm giác buồn vì không có hình dáng cụ thể.

- Cô phát hiện ra công nghệ mới và cảm thấy mất đi công việc của mình.

- Cô chui vào hũ và chị Hũ không biết đến sự hiện diện và tên của cô Gió.

→ Chị Hũ khuyên cô nên quay lại nơi mình có ích để tìm tên.

- Chị Hũ giúp cô Gió ra ngoài và cô quyết định tìm tên của mình.

→ Cô khóc vì cảm thấy bất lực nhưng nước mắt không có hình dáng để ai nhận thấy.

→ Rơi vào trạng thái không xác định.

Cô Gió tìm lại bản thân

- Hoàn cảnh: Cô Gió hốt hoảng bay đi để tìm tên và tiếp tục giúp đỡ mọi người.

- Cô Gió tìm lại công việc:

+ Thổi khói trên ống khói nhà máy.

+ Tỏa hơi mát của dòng suối ra bờ cây.

+ Đưa mùi thơm của hoa ra đồng cỏ.

+ Đưa tiếng gọi đến tai em bé.

+ Thổi lá cờ bay và giúp thuyền ra khơi.

+ Thổi quay chong chóng nhỏ trên tay em bé.

- Cô Gió nhận ra tên của mình khi mọi người vui mừng chào đón cô và em bé reo lên tên cô.

+ Cô Gió vui mừng khi tìm lại được tên và hát về chính mình.

→ Niềm vui khi nhận ra giá trị của bản thân qua những việc làm tốt.

→ Các việc làm tốt có thể không được nhìn thấy nhưng sẽ được trân trọng và yêu quý khi mang lại niềm vui cho người khác.

Câu 1 (trang 102 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Xác định các đặc điểm của thể loại đồng thoại trong văn bản Cô gió mất tên.

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức về thể loại đồng thoại.

Lời giải chi tiết:

Các đặc điểm của truyện đồng thoại:

- Nhân vật là loài vật hoặc đồ vật được nhân hoá: trong văn bản này, các nhân vật như cô Gió, hoa tầm xuân, chị Hũ, bạn ngô, bác lau sậy, chú Ong vàng đều có hành động và lời nói giống con người.

- Phản ánh đặc điểm sinh hoạt và tính cách của nhân vật qua các hành động như cô Gió bay đi, dừng lại thổi hơi mát cho bà Đào, qua đó thể hiện sự quan tâm và chăm sóc.

Câu 2 (trang 102 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Thông điệp tác giả gửi gắm qua văn bản là gì?

Phương pháp giải:

Rút ra thông điệp từ nội dung văn bản.

Lời giải chi tiết:

Cô Gió không có hình dáng cụ thể nhưng luôn âm thầm làm việc tốt. Câu chuyện nhấn mạnh rằng hành động tốt đẹp không cần sự công nhận, miễn là chúng ta luôn quan tâm và giúp đỡ người khác, thì chúng ta sẽ cảm thấy hạnh phúc và được yêu quý.

Tóm tắt văn bản 'Cô Gió mất tên' văn 6 của Chân trời sáng tạo

Cô Gió mất tên kể về hành trình của cô Gió, từ việc làm mát cho mọi người, tạo mưa từ những đám mây... Dù không có hình dạng cụ thể, nhưng sự hiện diện của cô luôn được cảm nhận rõ ràng.

Trên đường đi, cô Gió đã gặp gỡ nhiều nhân vật như hoa tầm xuân, nhà bạn Đào, các bạn ngô, bác lau sậy, chú Ong nhỏ, chị Hũ, và nhiều người khác.

Khi gặp chị Hũ, chị không nhận ra cô Gió, nên cho rằng cô đã làm mất tên mình, điều này khiến cô Gió rất buồn và khóc nức nở.

Nhưng khi gặp biển cả rộng lớn và nghe tiếng gọi, cô Gió nhận ra rằng mình vẫn còn tên khi thổi căng cánh buồm và lướt qua các lá cờ, bông hoa...

Cô cảm thấy vui vì đã tìm lại được tên của mình và tiếp tục công việc giúp đỡ mọi người, mang lại làn gió mát lành khắp nơi.

Hướng dẫn đọc và soạn bài 'Cô Gió mất tên'

1. Bài 'Cô Gió mất tên' có những đặc điểm của truyện đồng thoại nào?

Những đặc điểm của truyện đồng thoại trong văn bản:

     + Nhân vật là động vật và đồ vật có tính cách như con người: trong văn bản, các nhân vật như cô Gió, chị Hũ, hoa tầm xuân, bạn ngô, bác lau sậy, chú Ong vàng đều biết nói và hành động giống như con người.

     + Thể hiện sự sống của mọi vật qua chi tiết: Cô Gió đi nhanh, dừng lại một chút rồi thổi không khí mát vào giường của mình... Các chi tiết này cho thấy sự chăm sóc và quan tâm như con người.

2. Tác giả muốn truyền đạt điều gì qua văn bản này?

Soạn bài 'Cô Gió mất tên'

Thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm là: Dù Gió không có hình dạng và không ai thấy cô, nhưng mọi người vẫn cảm nhận được sự giúp đỡ và niềm vui mà cô mang lại. Giống như Gió, dù những việc tốt của chúng ta có thể không được nhìn thấy, nhưng nếu chúng ta luôn quan tâm, giúp đỡ và mang lại niềm vui cho người khác, chúng ta sẽ được yêu quý và đánh giá cao.

Tóm tắt

Cô Gió là một nhân vật luôn di chuyển khắp nơi để hỗ trợ mọi người, điều đó khiến cô được yêu mến. Cô giúp thuyền di chuyển nhanh hơn trên sông, cây cỏ và hoa ra trái, và mang mưa về cho cánh đồng khô hạn. Cô Gió còn giúp bà Đào vì bà ốm, bạn quạt thì mỏi tay. Cô cũng hỗ trợ chú Ong nhỏ trở về tổ. Tuy nhiên, có lúc cô cảm thấy tủi thân vì không có hình dáng rõ ràng và nghĩ rằng không ai biết tên mình. Nhưng nhờ cô, thuyền ra khơi, hoa thơm ngát, và tiếng gọi cơm từ mẹ vang xa. Hình dáng của cô không cụ thể, mà là sự hữu ích và niềm vui mà cô mang lại cho mọi người.

Bố cục

Văn bản có thể chia thành 3 phần:

- Phần 1 (Từ đầu đến ...cô đã đi xa rồi): Cô Gió giúp đỡ mọi người và bà Đào.

- Phần 2 (Tiếp theo đến ...theo phía ánh sáng mà đi ra): Cô quên mất tên mình.

- Phần 3 (Còn lại): Cô Gió tìm lại bản thân.

Nội dung chính

Câu chuyện “Cô Gió mất tên” kể về hành trình của cô Gió trong việc làm những việc tốt và tìm lại tên của mình. Qua câu chuyện, chúng ta học được rằng những hành động tốt, dù không được nhìn thấy, vẫn mang lại niềm vui và sự yêu quý từ mọi người.

Cô gió mất tên

* Hướng dẫn đọc

Câu 1. Nêu các đặc điểm của thể loại đồng thoại trong văn bản Cô gió mất tên.

- Các đặc điểm của truyện đồng thoại:

     + Nhân vật là động vật và đồ vật được nhân hóa: trong văn bản này, các nhân vật như cô Gió, hoa tầm xuân, chị Hũ, bạn ngô, bác lau sậy, chú Ong vàng có các hành động và cử chỉ như con người.

     + Thể hiện sinh hoạt của sự vật qua các chi tiết: cô Gió vội vã bay đi, dừng lại và thổi hơi mát vào giường của bà... Những chi tiết này thể hiện sự quan tâm và chăm sóc giống như con người.

Câu 2. Thông điệp tác giả muốn gửi gắm qua văn bản này là gì?

 - Mặc dù Gió không có hình dáng và không ai thấy, nhưng mọi người nhận ra cô qua những việc làm tốt và niềm vui cô mang lại. Chúng ta cũng vậy, những việc tốt dù không ai nhìn thấy vẫn khiến chúng ta vui vẻ hơn và nhận được sự yêu quý từ người khác.

1. Giới thiệu tác giả và tác phẩm

Tác giả

- Xuân Quỳnh, tên thật Nguyễn Thị Xuân Quỳnh, sinh năm 1942 và mất năm 1988.

- Quê quán: Làng An Khê, gần thị xã Hà Đông, tỉnh Hà Tây (hiện thuộc Hà Nội).

- Bà là một trong những nữ thi sĩ nổi bật của Việt Nam, được biết đến với danh hiệu nữ hoàng thơ tình.

- Thơ Xuân Quỳnh thường miêu tả những cảm xúc chân thành, giản dị về cuộc sống gia đình và đời sống hàng ngày, thể hiện những rung cảm và khát vọng sâu lắng của một trái tim phụ nữ.

- Xuân Quỳnh được trao Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật năm 2011.

- Một số tác phẩm tiêu biểu:

• Các tập thơ: Chồi biếc (1963), Hoa dọc chiến hào (1968), Lời ru trên mặt đất (1978), Chờ trăng (1981), Tự hát (1984). Nổi bật với các bài thơ: Thuyền và biển, Sóng, Tiếng gà trưa, Thơ tình cuối mùa thu…
• Tác phẩm cho thiếu nhi: Mùa xuân trên cánh đồng (truyện, 1981), Bầu trời trong quả trứng (thơ văn, 1982)...

Tác phẩm

Cô Gió mất tên được xuất bản trong tập “Những câu chuyện hay viết cho thiếu nhi” (NXB Kim Đồng, 2014).

2. Phân tích văn bản

Giới thiệu về cô Gió

- Tên: Gió.

- Hình dáng: Không có.

- Công việc: Đi khắp nơi, lúc nhanh lúc chậm tùy theo thời tiết, giúp đỡ mọi người (làm cho thuyền đi nhanh hơn, đưa mây về làm mưa cho vùng đất khô hạn).

=> Cô được mọi người yêu mến rất nhiều.

Hoạt động của cô Gió trong việc giúp đỡ mọi người

* Cô Gió hỗ trợ bạn Đào:

- Hoàn cảnh: Bố mẹ Đào đi công tác, chỉ có hai bà cháu ở nhà, trời nóng nực. Bà ốm, Đào phải quạt cho bà.

- Cô Gió giúp đỡ Đào:

• Cô nghe thấy và biết tình hình từ xa, từ chối cuộc vui để đến giúp Đào: “Lát nữa nhé! Tôi phải vội đi giúp Đào bên kia một chút”.
• Đến kịp thời: “Đến cửa sổ nhỏ của Đào, cô dừng lại một chút rồi nhẹ nhàng thổi hơi mát vào giường bà. Làm mạnh quá có thể nguy hiểm với người ốm.”
• Giúp đỡ nhiệt tình: “Cô Gió ở lại quanh nhà Đào cho đến khi bà khỏi ốm.”
• Luôn sẵn sàng: “Khi nào bạn cần, hãy gọi tôi, tôi sẽ đến ngay…”.

* Gặp gỡ các bạn ngô và lau sậy:

- Hoàn cảnh: Sau khi giúp Đào, cô đang đi và hát thì gặp.

- Các bạn ngô: “Mỗi lần cô đến, cả họ hàng nhà ngô chúng tôi đều xôn xao.”

- Các bác lau sậy: “Chỉ khi cô đến chúng tôi mới hát, không có cô chúng tôi rất buồn, nhưng cô cứ đi mãi không giữ được lâu.”

- Cô Gió không kịp trò chuyện vì phải đi giúp chú Ong nhỏ.

* Hỗ trợ chú Ong vàng:

• Hoàn cảnh: Chú Ong lạc lối và khóc.
• Trên đường, cô bị mắc kẹt trong một ngôi nhà.
• Khi thoát ra, chú Ong đã không còn ở đó.

Chuyện cô Gió mất tên

- Hoàn cảnh: Trên đường đưa Ong vàng về, cô Gió đi vào một ngôi nhà.

- Cô vào nhưng không ai biết:

• Cả nhà đang quây quần ăn cơm mà không biết cô có mặt.
• Cô cảm thấy buồn, nghĩ: “Nếu mình có hình dáng như cái ấm hay cái lọ hoa thì có lẽ sẽ khác.”
• Cô thấy nhiều thứ mới lạ: Đài truyền hình, dây dợ, núi bấm lằng nhằng. Âm thanh vẫn vang lên tự nhiên không cần cô.
• Cô vào một cái hũ tối, mùi hôi khó chịu, phải kêu lên: “Tối quá, tối quá! Cho tôi ra ngoài!”
• Chị Hũ không biết cô và công việc của cô: “Tôi chưa bao giờ nghe tên này”, “Công việc của cô là gì mà lại mò vào đây?”
• Chị Hũ khuyên cô tìm về nơi mình có ích để tìm lại tên.

- Tâm trạng cô Gió sau khi ra khỏi Hũ: cảm thấy buồn bã và nghĩ: “Chị Hũ nói đúng, có lẽ mình đã quên tên thật rồi!”.

=> Cô cảm thấy bất lực, khóc nhưng không ai biết để an ủi cô.

Cô Gió tìm lại tên

- Hoàn cảnh: Sau khi mất tên, cô Gió bay đi tìm lại tên.

- Cô bay đến mặt biển và thực hiện các công việc của mình:

• Thổi khói từ ống khói nhà máy.
• Tỏa hơi mát của suối ra bờ cây.
• Đưa mùi thơm của hoa ra đồng cỏ.
• Truyền tiếng gọi ra xa đến tai em bé.
• Thổi bay hai dải mũ thủy thủ và lá cờ. Giúp thuyền ra khơi.
• Thổi quay tít cái chong chóng nhỏ trên tay em bé.

=> Cô Gió đã tìm lại được tên của mình.

3. Hướng dẫn đọc

Câu 1. Đặc điểm thể loại đồng thoại trong văn bản Cô Gió mất tên là gì?

- Nhân vật là loài vật, đồ vật được nhân hóa: cô Gió, hoa tầm xuân, chị Hũ, bạn ngô, bác lau sậy, chú Ong vàng có hành động và cử chỉ như con người.

- Thể hiện sinh hoạt của sự vật qua chi tiết: cô Gió bay đi vội vã, dừng lại để thổi hơi mát vào giường bà… Đồng thời cũng thể hiện tính cách con người (tốt bụng, quan tâm và giúp đỡ người khác).

Câu 2. Thông điệp của văn bản này là gì?

Dù cô Gió không có hình dáng và không ai thấy, nhưng mọi người vẫn yêu quý cô vì sự tốt bụng và nhiệt tình. Truyện gửi gắm bài học về sự quan tâm và giúp đỡ trong cộng đồng.

Câu 1: Nêu những đặc điểm của thể loại đồng thoại trong văn bản Cô Gió mất tên.

Trả lời:

Những đặc điểm của truyện đồng thoại:

• Nhân vật là loài vật, đồ vật được nhân hóa: Trong văn bản này, các nhân vật như cô Gió, hoa tầm xuân, chị Hũ, bạn ngô, bác lau sậy, chú Ong vàng đều có hành động và cử chỉ giống như con người.
• Thể hiện đặc điểm sinh hoạt của sự vật qua các chi tiết: Cô Gió bay đi vội vã, dừng lại để thổi hơi mát vào giường bà… => Điều này cũng phản ánh đặc điểm tính cách của con người, như sự quan tâm và chăm sóc đối với mọi người.

Câu 2: Tác giả muốn gửi gắm thông điệp gì qua văn bản này?

Trả lời:

Thông điệp tác giả muốn truyền đạt:

   Dù Gió không có hình dáng cụ thể và không ai thấy được, nhưng mọi người vẫn nhận ra cô vì cô luôn giúp đỡ và mang lại niềm vui. Điều này cũng giống như chúng ta, những việc tốt có thể không được thấy, nhưng nếu chúng ta luôn quan tâm, giúp đỡ và mang lại niềm vui cho người khác, chúng ta sẽ được yêu quý và trân trọng.