Buzz
1. Bài Soạn Tham Khảo Thứ 4
Phần I
Hướng dẫn giải chi tiết
I - XÂY DỰNG Ý TƯỞNG VÀ DỰ KIẾN CẤU TRÚC CÂU CHUYỆN
- Trong đoạn văn trên, nhà văn Nguyên Ngọc đang trình bày về điều gì?
- Qua lời kể của nhà văn, bạn rút ra được gì về việc hình thành ý tưởng và dự kiến cốt truyện khi chuẩn bị lập dàn ý cho bài văn tự sự?
Trả lời:
- Nhà văn Nguyên Ngọc kể về quá trình tư duy và chuẩn bị để viết truyện ngắn Rừng xà nu. Từ những câu chuyện của người mà ông đã gặp và nghe, Nguyên Ngọc đã hình dung truyện sẽ mở đầu và kết thúc với hình ảnh rừng xà nu; phần giữa sẽ kể về cuộc đời và số phận của Tnú, cùng các mối quan hệ với nhân vật khác.
- Bài học từ câu chuyện của nhà văn là: Để viết một bài văn tự sự, cần có ý tưởng rõ ràng, dự kiến cấu trúc câu chuyện và hình dung chi tiết về nhân vật cũng như các sự kiện quan trọng. Những dự kiến này giúp dàn ý trở nên chi tiết và rõ ràng hơn.
Phần II
Hướng dẫn giải chi tiết
II - XÂY DỰNG DÀN Ý
1. Dựa vào suy ngẫm của nhà văn Nguyễn Tuân về kết thúc truyện Tắt đèn của Ngô Tất Tố, hãy lập dàn ý cho bài văn tự sự theo các gợi ý sau.
Trả lời:
a) Trường hợp 1:
* Tiêu đề: Sự giác ngộ cách mạng của chị Dậu.
* Dàn ý:
- Mở bài: Giới thiệu câu chuyện từ kết thúc truyện Tắt đèn.
- Thân bài: Kể lại câu chuyện qua 2 sự việc chính.
+ Sau đêm hôm đó, chị Dậu gặp một cán bộ cách mạng và được giác ngộ (Chị Dậu đã gặp cán bộ cách mạng trong hoàn cảnh nào? Cán bộ đã làm gì để giác ngộ chị? Chị Dậu giác ngộ cách mạng ra sao?).
+ Trong cuộc khởi nghĩa tháng Tám – 1945, chị Dậu dẫn đầu nông dân cướp chính quyền huyện và phá kho thóc Nhật chia cho dân nghèo (Chị Dậu tham gia hoạt động khởi nghĩa như thế nào? Chị cùng nông dân cướp chính quyền và phá kho thóc Nhật ra sao?).
- Kết bài: Kết thúc câu chuyện như thế nào? Bạn nghĩ gì về sự giác ngộ và hành động của chị Dậu?
b) Trường hợp 2:
* Tiêu đề: Chị Dậu nuôi giấu cán bộ cách mạng.
* Dàn ý:
- Mở bài: Giới thiệu câu chuyện từ kết thúc truyện Tắt đèn.
- Thân bài: Kể lại câu chuyện với các sự việc cụ thể.
+ Khi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp bùng nổ, chị Dậu nhận thức thế nào về cuộc kháng chiến này?
+ Mặc dù sống trong vùng địch kiểm soát, chị Dậu vẫn bí mật nuôi giấu cán bộ, nhiều lần che chắn hầm cho cán bộ (Những khó khăn chị Dậu gặp phải? Vì sao chị vẫn bí mật nuôi giấu cán bộ? Những sự việc nào chứng tỏ lòng căm thù giặc và tinh thần cách mạng của chị?).
- Kết bài: Câu chuyện kết thúc như thế nào? Nêu suy nghĩ của bạn về hành động của chị Dậu.
2. Cách lập dàn ý cho một bài văn tự sự.
Trả lời:
Bước 1: Trước khi lập dàn ý, cần xác định đề tài và chủ đề, sau đó phác thảo cốt truyện.
Bước 2: Từ đề tài và chủ đề, người viết phải tưởng tượng và tạo ra các yếu tố chính của cốt truyện. Cốt truyện có thể dựa vào cuộc đời và số phận của nhân vật chính hoặc diễn biến chính của sự việc.
Bước 3: Dựa vào mô hình dàn ý (3 phần), xác định các yếu tố cấu thành tác phẩm: lí do, không gian xảy ra câu chuyện, các tình tiết, các nhân vật và mối quan hệ của chúng, cảnh thiên nhiên, các đối thoại chính, tâm trạng nhân vật…
Bước 4: Hệ thống hóa các yếu tố trên thành một dàn ý chi tiết.
Luyện tập
Câu 1 (trang 46 SGK Ngữ văn 10 tập 1)
Dựa vào câu nói của Lê-nin (Tôi không sợ khó, không sợ khổ, tôi chỉ sợ những phút yếu mềm của lòng tôi. Đối với tôi chiến thắng bản thân là chiến thắng vẻ vang nhất) để kể câu chuyện về: Một học sinh có bản chất tốt, nhưng vì hoàn cảnh khó khăn đã phạm sai lầm nhưng đã kịp thời tỉnh ngộ.
Trả lời:
- Cốt truyện có thể như sau:
+ An (học sinh) vốn hiền lành và trung thực.
+ Sau khi cha mẹ chia tay, An trở nên chán nản, bị kẻ xấu lôi kéo và đã phạm lỗi đáng tiếc (chơi bời lêu lổng, ăn cắp xe đạp, học hành sa sút…).
+ An ân hận và dằn vặt nhưng không dám đến lớp.
+ Thầy giáo chủ nhiệm đã giúp đỡ và bảo lãnh An trở lại trường.
+ An đã cố gắng vượt qua khó khăn và trở lại thành người tốt như trước.
- Học sinh có thể xây dựng dàn ý dựa trên cốt truyện này, thêm chi tiết về hoàn cảnh, hành động, tâm trạng của An và các nhân vật phụ (bạn bè, kẻ xấu, thầy giáo…).
Câu 2 (trang 46 SGK Ngữ văn 10 tập 1)
Lập dàn ý cho câu chuyện kể về một kỉ niệm sâu sắc về tình bạn, tình thầy trò…
Trả lời:
Tham khảo dàn ý sau đây (câu chuyện về tình bạn).
(A) Mở bài:
- Hải và Tùng là bạn thân từ nhỏ và học cùng lớp.
- Câu chuyện diễn ra khi lớp gặp liên tiếp các vụ mất tiền.
(B) Thân bài:
- Kể vắn tắt các vụ mất tiền mà không tìm ra nguyên nhân (Hải là người mất nhiều nhất).
- Không khí lớp trở nên căng thẳng.
- Cuộc truy tìm thủ phạm bế tắc, mâu thuẫn trong lớp xảy ra.
- Hải nghi ngờ tất cả, bao gồm cả Tùng, dẫn đến mâu thuẫn và không còn chơi với nhau.
- Nhờ sự can thiệp của giáo viên, lớp đã tìm ra thủ phạm (là học sinh của lớp khác).
(C) Kết thúc:
- Không khí lớp trở lại bình thường.
- Hải xin lỗi Tùng trước lớp và họ lại trở nên thân thiết như trước.
2. Bài soạn tham khảo số 5
I - HÌNH THÀNH Ý TƯỞNG, DỰ KIẾN CỐT TRUYỆN
1. Trong phần trích dẫn, nhà văn Nguyên Ngọc mô tả quá trình tạo ra ý tưởng cốt truyện cho tác phẩm Rừng xà nu (từ sự việc thực tế - đặt tên nhân vật - phác thảo cốt truyện - thêm nhân vật hư cấu - xây dựng tình huống...).
2. Nhờ vào câu chuyện của Nguyên Ngọc, ta có thể học được rằng để viết một văn bản tự sự, cần phải phát triển ý tưởng và dự kiến cốt truyện, xây dựng nhân vật và quan hệ giữa các nhân vật, thiết lập tình huống và các chi tiết quan trọng, và tổ chức các phần đã dự kiến vào cấu trúc văn bản.
II - LẬP DÀN Ý
1.
a. Nhan đề:
- Chị Dậu phá kho thóc Nhật
- Chị Dậu nuôi giấu cán bộ
b. Dàn ý
MB: Chị Dậu vội vã chạy ra đêm tối, tìm đường trở về làng.
TB:
+ Chị chưa chạy được bao xa thì bị chủ nhà đuổi đánh vì bị cáo buộc trộm cắp và bỏ trốn.
+ Hai cán bộ cách mạng cứu giúp chị và đưa về chăm sóc, họ hỏi về hoàn cảnh và khuyên chị nghỉ ngơi vài ngày trước khi trở về làng. Trong thời gian đó, họ giải thích về lý tưởng cách mạng và khuyến khích chị tham gia, nhưng chị chỉ lặng lẽ vì lo sợ.
+ Chị Dậu lo lắng tìm về nhà và phát hiện chồng bị bắt đi, con cái phải nương nhờ bà hàng xóm đã mấy ngày.
+ Chị tìm chồng nhưng không cứu được và bị đánh đập.
+ Chị nhớ về hai cán bộ đã giúp mình và tìm đến họ, xin họ cứu chồng.
+ Hai cán bộ cách mạng đã cứu anh Dậu và truyền bá tư tưởng cách mạng cho cả hai vợ chồng.
+ Chị Dậu hiểu rõ lý tưởng cách mạng và vận động người xung quanh. Khi tổng khởi nghĩa xảy ra, chị dẫn đầu đoàn người phá kho thóc Nhật.
- KB: Chị Dậu và dân làng vui mừng ngày tổng khởi nghĩa, chị đón cái Tý trở về.
2.
- Dự kiến ý tưởng về các nhân vật và diễn biến câu chuyện.
- Dàn ý bao gồm:
+ MB: Giới thiệu câu chuyện (hoàn cảnh, thời gian, không gian, nhân vật...).
+ TB: Những sự việc, chi tiết chính theo diễn biến câu chuyện.
+ KB: Kết thúc câu chuyện (cảm nghĩ của nhân vật hoặc chi tiết nổi bật).
Luyện tập
Câu 1 (trang 46 SGK Ngữ văn 10 tập 1)
MB: A vốn là học sinh giỏi và ngoan ngoãn, nhưng tuần này không tập trung học hành và hay cáu gắt vì lo lắng cho mẹ bị bệnh nặng.
TB:
+ A lo lắng vì gia đình nghèo không đủ tiền chữa bệnh cho mẹ ở bệnh viện lớn.
+ Trong giờ thể dục, các bạn ra sân tập, A ở lại lớp. A nhớ ra lớp trưởng vừa thu tiền liên hoan cuối năm. Nghĩ đến mẹ, A nảy sinh ý định trộm tiền.
+ A lấy tiền trong cặp lớp trưởng và giấu trong nhà vệ sinh, khi về A mang tiền về nhà mà lớp trưởng không biết vì không kiểm tra ví tiền trong cặp.
+ Ngày hôm sau, cả lớp biết lớp trưởng mất tiền, nhiều bạn đổ lỗi cho lớp trưởng biển thủ để ăn chơi. A rất sợ hãi và ân hận, cảm thấy tội lỗi với lớp trưởng.
+ A kể sự việc với thầy chủ nhiệm và xin thầy giúp đỡ. Thầy giải quyết sự việc, A nhận lỗi trước lớp và giải thích lý do. Cả lớp không trách A và tìm cách kêu gọi giúp đỡ cho mẹ A trên mạng xã hội.
KB: A vừa ân hận vừa cảm kích và cố gắng hơn trong học tập và cuộc sống.
Câu 2 (trang 46 SGK Ngữ văn 10 tập 1)
MB: Giới thiệu về đôi bạn muốn kể.
TB:
+ Hoàn cảnh của đôi bạn.
+ Những việc làm, hành động tốt đẹp mà đôi bạn giúp đỡ nhau.
+ Kết quả của những việc làm và hành động đó.
KB: Cảm nghĩ về câu chuyện cảm động của đôi bạn.
3. Bài mẫu tham khảo số 6
1. Hình thành ý tưởng, dự kiến cốt truyện
Câu 1 (trang 45 sgk Ngữ văn 10 Tập 1):
- Trong phần trích trên, nhà văn Nguyên Ngọc nói về quá trình ông suy nghĩ, lên ý tưởng để chuẩn bị cho việc sáng tác truyện “Rừng xà nu”.
- Bài học cho quá trình hình thành ý tưởng:
+ Hình thành ý tưởng: nhà văn muốn xây dựng câu chuyện trên một nguyên mẫu có thật là cuộc khởi nghĩa của anh Đề.
+ Nhân vật chính: tên của nhân vật sẽ là Tnú để mang đậm “không khí” của núi rừng Tây Nguyên.
+ Hệ thống nhân vật: Dít, Mai, cụ Mết, bé Heng
+ Dự kiến cốt truyện: Bắt đầu và kết thúc bằng hình ảnh cây xà nu.
+ Tình huống, chi tiết truyện nổi bật: Mỗi nhân vật “phải có một nỗi đau riêng bức bách dữ dội, bật ra từ nỗi đau chung của xóm làng, dân tộc”.
+ Chi tiết đặc biệt tạo điểm nhấn: Nỗi đau đớn nhất của Tnú là phải chứng kiến cảnh đứa con bị đánh một cách tàn bạo, còn người vợ thì gục xuống ngay trước mặt anh.
Câu 2 (trang 45 sgk Ngữ văn 10 Tập 1):
Qua lời kể của nhà văn, chúng ta có thể học tập:
+ Hình thành ý tưởng và dự kiến cốt truyện cơ bản cho truyện
+ Suy nghĩ, tưởng tượng về các nhân vật chính – phụ
+ Lên ý tưởng các sự việc chính, sự việc đặc biệt để tạo điểm nhấn và sự liên kết mạch lạc cho truyện.
+ Sắp xếp sự việc, lập dàn ý cơ bản cho truyện trước khi viết chi tiết.
2. Lập dàn ý
Câu 1 (trang 45 sgk Ngữ văn 10 Tập 1):
Trường hợp (1): Chị Dậu gặp một cán bộ cách mạng và được giác ngộ.
- Mở bài:
+ Chị Dậu lao mình vào bóng tối, cố gắng tìm hướng ngôi làng để chạy về
+ Gặp được chồng và các con, chị vừa mừng vừa tủi
+ Nhưng có chuyện lạ với chị Dậu: Dù đã rất khuya, nhưng chồng chị vẫn còn đang ngồi trò chuyện với một người lạ mặt
- Thân bài:
+ Khi hỏi rõ, chị Dậu được biết người khách lạ đang trò chuyện với chồng là một chiến sĩ cách mạng.
+ Người chiến sĩ giảng giải cho vợ chồng chị Dậu hiểu nguyên nhân sâu xa sau những nỗi khổ mà nhân dân đang phải chịu đựng.
+ Anh bày cách để những người nông dân có thể thoát khỏi cảnh áp bức, làm chủ cuộc sống của mình.
+ Thi thoảng, người chiến sĩ lại ghé qua, hỏi thăm cuộc sống của gia đình anh chị Dậu, đem những thắng lợi mới ở khắp các nơi về báo với gia đình.
+ Được khuyến khích, chị Dậu mang những hiểu biết của mình về cách mạng, về cuộc đấu tranh dân tộc và dân chủ nói với đông đảo bà con xung quanh.
+ Nhiều bà con nông dân đã có cơ hội được giác ngộ cách mạng giống như chị.
+ Cuối cùng, trong ngày Tổng khởi nghĩa tháng 8 năm 1945, chị Dậu đã dẫn đầu đoàn nông dân lên cướp chính quyền huyện, phá kho thóc Nhật chia cho những người dân nghèo cùng cảnh ngộ.
- Kết bài:
+ Chị Dậu xúc động và vui mừng khi đón được cái Tí trở về nhà, đoàn tụ cùng thầy u và hai em.
+ Chị Dậu cùng bà con làng xóm vui mừng trước những chiến thắng tiếp nối của cuộc chiến đấu.
Trường hợp (2): Chị Dậu nuôi giấu cán bộ
- Mở bài:
+ Sau khi chạy thoát khỏi nhà quan cụ, chị Dậu trở về nhà
+ Làng Đông Xá tuy bị địch chiếm đóng, nhưng phong trào đấu tranh cách mạng vẫn rất sôi nổi
+ Một nhóm các chiến sĩ được bí mật cử về làng
- Thân bài:
+ Chị Dậu cũng như rất nhiều người dân làng Đông Xá được giác ngộ và tích cực tham gia cuộc kháng chiến
+ Chị sự kiểm soát của địch, chị Dậu vẫn bí mật nuôi giấu cán bộ
Chị Dậu bí mật tiếp tế đồ ăn, các vật dụng cần thiết cho các chiến sĩ
Các thư từ, văn kiện được truyền đi ngay trong lòng địch
Nhiều lần chị bất chấp hiểm nguy mà đậy nắp hầm bem.
Bị địch nghi ngờ, kiểm soát nhưng chị Dậu vẫn kiên quyết và dũng cảm che chở cho các chiến sĩ
+ Vì hiểu được ý nghĩa của cuộc kháng chiến, chị Dậu không hề lung lay ý chí căm thù giặc, ủng hộ cách mạng.
- Kết bài:
Chị Dậu đã có lòng yêu nước sâu sắc, tinh thần kháng chiến quật cường
Việc làm của chị đã thôi thúc lòng yêu nước, ý thức tích cực tham gia kháng chiến của đông đảo bà con làng Đông Xá
Câu 2 (trang 46 sgk Ngữ văn 10 Tập 1):
Cách lập dàn ý một bài văn tự sự:
Bước 1: Trước khi lập dàn ý, chúng ta cần chọn đề tài và lên ý tưởng cho câu chuyện, hình thành cốt truyện cơ bản.
Bước 2: Người viết cần có được các nhân vật chính, nhân vật phụ. Từ đề tài và ý tưởng đã lên, người viết cần tưởng tượng, sáng tạo các chi tiết để gắn kết, tại sự logic cho các sự việc chính.
Bước 3: Lựa chọn trình tự diễn biến của câu chuyện (có thể sắp xếp theo trình tự thời gian hoặc không gian). Tìm kiếm các chi tiết nhỏ: các không gian của câu chuyện, quan hệ và sự liên kết, tâm trạng của nhân vật…
Bước 4: Sắp xếp các chi tiết đã có vào một dàn ý chi tiết.
3. Luyện tập
Câu 1 (trang 46 sgk Ngữ văn 10 Tập 1):
Có thể xây dựng cốt truyện như sau:
+ Minh (học sinh) vốn là một học sinh có ý thức tốt, học tập khá, ngoan ngoãn.
+ Sau khi công việc của cha mẹ gặp thất bại, gia đình lục đục, Minh buồn bã, chán nản, bị những người bạn xấu lôi kéo nên đã bỏ học, thường xuyên tụ tập với những bạn xấu.
+ Có lần, Minh đã lấy trộm đồ của bạn để đem bán.
+ Sau khi bị phát hiện là kẻ ăn trộm đồ, mà Minh không dám đến lớp học, không dám giao lưu với các bạn nữa.
+ Minh đã nhận ra lỗi lầm, rất ân hận về việc làm của mình
+ Thầy giáo chủ nhiệm biết chuyện, rất cảm thông nên đã bảo lãnh cho Minh được trở lại trường học, giúp đỡ em hòa nhập trở lại với lớp.
+ Minh đã cố gắng trở lại với sự ngoan ngoãn, có ý thức như trước và vươn lên trong học tập.
Câu 2 (trang 46 sgk Ngữ văn 10 Tập 1):
Dàn ý: Câu chuyện về tình bạn
- Mở bài:
+ Nam và Quân là một đôi bạn cùng tiến của lớp.
+ Tình bạn, sự quan tâm, yêu thương, giúp đỡ nhau cùng tiến bộ trong học tập của hai bạn thật khiến mọi người khâm phục và cảm động.
- Thân bài:
Giới thiệu sơ qua về hoàn cảnh của hai bạn:
+ Nam và Quân là đôi bạn lớn lên cùng nhau từ nhỏ.
+ Nam nhanh nhẹn, thông minh; còn Quân vì mắc chứng tăng động từ nhỏ nên việc tiếp thu kiến thức rất khó khăn.
+ Cả lớp chỉ có Nam chơi với Quân. Nam muốn giúp đỡ để Quân không bị các bạn trêu chọc.
+ Nam giúp Quân học bài.
+ Quân hiểu bài hơn, điểm kiểm tra trên lớp được cải thiện.
+ Nam cũng có kết quả học tập ngày càng tốt.
+Cả gia đình, cô giáo và các bạn trong lớp đều cảm thấy sự tiến bộ rõ rệt từ hai bạn.
+Các bạn trong lớp dần không trêu chọc Quân nữa, giúp đỡ Quân nhiều hơn trong học tập.
- Kết bài:
+ Kết quả học tập của Quân và Nam ngày càng tiến bộ
+ Tình cảm, sự quan tâm giúp đỡ lẫn nhau của đôi bạn khiến mọi người rất khâm phục.
4. Bài viết tham khảo mẫu 1
I – Xây dựng ý tưởng, dự định cốt truyện
Câu 1 (trang 45 sgk Ngữ văn 10 Tập 1):
- Trong phần trích dẫn, nhà văn Nguyên Ngọc chia sẻ quá trình suy nghĩ và xây dựng ý tưởng để viết truyện 'Rừng xà nu'.
- Những bài học về cách hình thành ý tưởng:
+ Ý tưởng ban đầu: nhà văn chọn dựng câu chuyện dựa trên cuộc khởi nghĩa của anh Đề.
+ Nhân vật chính: tên nhân vật là Tnú, phản ánh “không khí” của núi rừng Tây Nguyên.
+ Hệ thống nhân vật: Dít, Mai, cụ Mết, bé Heng
+ Cốt truyện dự kiến: bắt đầu và kết thúc với hình ảnh cây xà nu.
+ Tình huống và chi tiết nổi bật: Mỗi nhân vật đều phải trải qua nỗi đau cá nhân sâu sắc, phản ánh nỗi đau chung của xóm làng, dân tộc.
+ Chi tiết đặc biệt tạo điểm nhấn: Nỗi đau lớn nhất của Tnú là chứng kiến cảnh con bị đánh đập tàn bạo, và vợ gục xuống ngay trước mắt anh.
Câu 2 (trang 45 sgk Ngữ văn 10 Tập 1):
Qua chia sẻ của nhà văn, chúng ta có thể học được:
+ Cách hình thành ý tưởng và dự kiến cốt truyện cơ bản.
+ Suy nghĩ và tưởng tượng về các nhân vật chính và phụ.
+ Xây dựng ý tưởng cho các sự kiện chính và chi tiết đặc biệt để tạo điểm nhấn và sự liên kết mạch lạc cho câu chuyện.
+ Sắp xếp các sự kiện và lập dàn ý cơ bản trước khi viết chi tiết.
II – Lập dàn ý
Câu 1 (trang 45 sgk Ngữ văn 10 Tập 1):
Trường hợp (1): Chị Dậu gặp một cán bộ cách mạng và được giác ngộ.
- Mở bài:
+ Chị Dậu chạy vào bóng tối, tìm đường về ngôi làng.
+ Khi gặp chồng và các con, chị vừa vui mừng vừa cảm thấy xúc động.
+ Tuy nhiên, chị thấy lạ là dù đã khuya, chồng chị vẫn đang trò chuyện với một người lạ mặt.
- Thân bài:
+ Khi hỏi rõ, chị biết người lạ là một chiến sĩ cách mạng.
+ Người chiến sĩ giải thích cho vợ chồng chị Dậu hiểu nguyên nhân sâu xa của nỗi khổ mà nhân dân đang chịu đựng.
+ Anh cũng đưa ra cách để nông dân thoát khỏi cảnh áp bức và làm chủ cuộc sống của mình.
+ Người chiến sĩ thường xuyên ghé thăm, hỏi thăm gia đình và báo những tin thắng lợi mới từ khắp nơi.
+ Được khuyến khích, chị Dậu mang những hiểu biết về cách mạng và đấu tranh dân tộc chia sẻ với bà con xung quanh.
+ Nhiều người nông dân khác cũng được giác ngộ như chị.
+ Cuối cùng, trong ngày Tổng khởi nghĩa tháng 8 năm 1945, chị Dậu dẫn đầu đoàn nông dân cướp chính quyền huyện, phá kho thóc Nhật và chia cho người dân nghèo.
- Kết bài:
+ Chị Dậu cảm động và vui mừng khi đón cái Tí về nhà, đoàn tụ cùng gia đình.
+ Chị và bà con làng xóm vui mừng trước những chiến thắng liên tiếp của cuộc đấu tranh.
Trường hợp (2): Chị Dậu nuôi giấu cán bộ.
- Mở bài:
+ Sau khi trốn khỏi nhà quan, chị Dậu trở về nhà.
+ Dù làng Đông Xá bị chiếm đóng, phong trào đấu tranh cách mạng vẫn rất sôi nổi.
+ Một nhóm chiến sĩ được bí mật cử về làng.
- Thân bài:
+ Chị Dậu và nhiều người dân Đông Xá được giác ngộ và tích cực tham gia kháng chiến.
+ Dưới sự kiểm soát của địch, chị Dậu bí mật nuôi giấu cán bộ.
+ Chị cung cấp thực phẩm và vật dụng cần thiết cho các chiến sĩ, truyền thư từ và tài liệu ngay trong vùng địch.
+ Chị nhiều lần bất chấp nguy hiểm để bảo vệ các chiến sĩ.
+ Mặc dù bị nghi ngờ và kiểm tra, chị vẫn kiên quyết bảo vệ các chiến sĩ.
+ Chị hiểu rõ ý nghĩa của cuộc kháng chiến và không bao giờ dao động trong lòng căm thù giặc và ủng hộ cách mạng.
- Kết bài:
+ Chị Dậu thể hiện lòng yêu nước sâu sắc và tinh thần kháng chiến kiên cường.
+ Hành động của chị đã khuyến khích lòng yêu nước và ý thức tham gia kháng chiến của nhiều bà con trong làng Đông Xá.
Câu 2 (trang 46 sgk Ngữ văn 10 Tập 1):
Dàn ý: Câu chuyện về tình bạn
- Mở bài:
+ Nam và Quân là đôi bạn cùng tiến trong lớp.
+ Tình bạn và sự quan tâm, hỗ trợ nhau trong học tập của hai bạn thật đáng khâm phục và cảm động.
- Thân bài:
Giới thiệu về hoàn cảnh của hai bạn:
+ Nam và Quân là bạn thân từ nhỏ.
+ Nam nhanh nhẹn, thông minh; còn Quân mắc chứng tăng động nên tiếp thu kiến thức gặp khó khăn.
+ Trong lớp, chỉ có Nam chơi với Quân. Nam muốn giúp đỡ để Quân không bị bạn bè chế giễu.
+ Nam giúp Quân học bài.
+ Quân tiến bộ, điểm số trên lớp cải thiện rõ rệt.
+ Nam cũng có thành tích học tập ngày càng tốt hơn.
+ Gia đình, cô giáo và bạn bè đều thấy sự tiến bộ rõ rệt của hai bạn.
+ Các bạn trong lớp không còn trêu chọc Quân nữa, và hỗ trợ Quân nhiều hơn trong học tập.
- Kết bài:
+ Kết quả học tập của Quân và Nam ngày càng tốt lên.
+ Tình cảm và sự hỗ trợ lẫn nhau của hai bạn khiến mọi người rất khâm phục.
5. Bài mẫu tham khảo thứ hai
6. Bài tham khảo số 3
Phần I
1.
- Tác giả mô tả quá trình suy ngẫm và chuẩn bị để viết truyện ngắn 'Rừng xà nu'.
2.
- Để viết một bài văn tự sự, cần phải có ý tưởng, phác thảo cốt truyện (bao gồm phần mở đầu và kết thúc), rồi tưởng tượng và xây dựng các nhân vật và sự kiện quan trọng để tạo nên câu chuyện.
- Dàn ý của một bài văn tự sự gồm ba phần: mở bài, thân bài, kết bài.
Phần II
1.
* Lựa chọn nhan đề:
- Chị Dậu phá kho thóc Nhật
- Chị Dậu nuôi giấu cán bộ
* Xây dựng dàn ý:
Đề 1: Sau một đêm quan trọng, chị Dậu gặp một cán bộ cách mạng và nhận thức được con đường cách mạng. Trong cuộc Tổng khởi nghĩa tháng Tám 1945, chị Dậu dẫn đầu đoàn nông dân chiếm chính quyền huyện và phá kho thóc Nhật để chia cho dân nghèo.
Mở bài: Sau khi trốn khỏi nhà quan lại, chị Dậu gặp một cán bộ cách mạng.
Thân bài:
+ Cuộc Tổng khởi nghĩa tháng Tám diễn ra, chị Dậu trở về làng.
+ Khí thế cách mạng bùng cháy, chị Dậu dẫn đầu đoàn biểu tình đến huyện để chiếm chính quyền và phá kho thóc Nhật.
+ Sau chiến thắng, chị cứu anh Dậu khỏi nhà lao và phân phát thóc cho dân nghèo.
+ Sau đó, anh Dậu cũng giác ngộ cách mạng và hai vợ chồng tham gia Đảng cùng nhân dân chiến đấu bảo vệ tổ quốc.
Kết bài: Cuộc sống của anh chị Dậu được cải thiện sau cách mạng, và họ cùng nhân dân tích cực tham gia lập chiến công.
2. Cách xây dựng dàn ý cho bài văn tự sự
- Trước khi viết dàn ý, cần chọn đề tài và xác định chủ đề. Từ đề tài và chủ đề, hình dung các yếu tố chính của cốt truyện. Cốt truyện thường có cấu trúc: mở - thân (phát triển, đỉnh điểm) - kết.
- Dàn ý cơ bản:
+ Mở bài: giới thiệu câu chuyện (hoàn cảnh, không gian, thời gian, nhân vật,...).
+ Thân bài: các sự việc và chi tiết chính theo diễn biến câu chuyện.
+ Kết bài: kết thúc câu chuyện (có thể nêu cảm nghĩ của nhân vật hoặc một chi tiết đặc sắc, ý nghĩa).
Câu 1 (trang 46 SGK Ngữ văn 10 tập 1)
- Mở bài: giới thiệu câu chuyện về một học sinh học giỏi nhưng bị bạn bè lôi kéo vào việc chơi điện tử, dẫn đến việc học tập bị sa sút, nhưng đã kịp nhận ra nhờ đọc cuốn sách của Nguyễn Ngọc Kí về nghị lực sống.
- Thân bài:
++ Linh là học sinh chăm chỉ và xuất sắc trong môn Tiếng Anh, luôn đứng đầu lớp.
++ Giữa học kỳ, Linh kết thân với nhóm bạn xấu, thường rủ rê đi chơi điện tử.
++ Ban đầu, Linh chỉ đứng xem, nhưng sau đó tham gia chơi, dẫn đến việc trở nên mê mẩn, quên ăn, quên ngủ, và việc học bị bỏ bê. Kết quả học tập sa sút nhanh chóng.
++ Khi bị mẹ bắt gặp trong quán nét sau hai ngày bỏ nhà, Linh cảm thấy xấu hổ và không dám đến trường.
++ Cô giáo chủ nhiệm đến thăm và tặng một cuốn sách về Nguyễn Ngọc Kí.
++ Sáng hôm sau, Linh đến lớp với tinh thần phấn khởi và xin thêm bài tập để làm ở nhà.
++ Linh quyết tâm bắt đầu lại và lấy lại vị trí số 1 trong lớp.
- Kết bài: Bài học từ sự sa ngã của Linh là lời cảnh tỉnh cho tất cả học sinh về sự cám dỗ và sự kiên định.
Câu 2 (trang 46 SGK Ngữ văn 10 tập 1)
- Mở bài: giới thiệu câu chuyện về bác chủ trọ tốt bụng, hàng ngày nấu cơm và giảm tiền thuê nhà cho sinh viên nghèo.
- Thân bài:
++ Giữa Hà Nội nhộn nhịp, bác chủ trọ ở Cổ Nhuế tận tâm giúp đỡ sinh viên bằng sự chân thành, không vì lợi ích cá nhân.
++ Hàng ngày, bác nấu ăn cho sinh viên, giúp họ có thời gian thư giãn sau giờ học.
++ Bác cũng giảm tiền thuê nhà để hỗ trợ sinh viên khó khăn.
++ Tình cảm của bác được sinh viên và cộng đồng yêu mến.
++ Khi bác qua đời vì bệnh u não, để lại nỗi tiếc thương sâu sắc cho sinh viên và cộng đồng.
- Kết bài: Tấm lòng nhân hậu của bác được biết đến rộng rãi qua truyền hình. Dù bác đã ra đi, nhưng lòng tốt của bác vẫn sống mãi trong lòng mọi người.
