6 Bài soạn 'Lễ hội Đền Hùng' (Ngữ văn 10 - SGK Cánh diều) xuất sắc nhất

Chuẩn bị

- Nghiên cứu thông tin về Đền Hùng và ngày Giỗ Tổ Hùng Vương.

- Đọc các tài liệu như Tưng bừng khai mạc lễ hội Giỗ Tổ Hùng Vương 2019 và Những điều cần lưu ý khi tham gia lễ hội Đền Hùng 2019.

Trả lời:

- Đền Hùng, hay Khu di tích lịch sử Đền Hùng, là nơi thờ các vua Hùng và dòng tộc của họ trên núi Nghĩa Lĩnh, Phú Thọ.

Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương, còn gọi là Lễ hội Đền Hùng, diễn ra vào ngày 10 tháng 3 Âm lịch hàng năm tại đây. Đây là dịp để người Việt tri ân công lao của các Vua Hùng trong việc dựng nước.

* Trả lời câu hỏi giữa bài

Nội dung chính Lễ hội Đền Hùng: Văn bản mô tả về Lễ hội Đền Hùng và các điểm quan trọng cần lưu ý khi tham gia lễ hội này.

Câu 1 trang 98 sgk Ngữ Văn lớp 10 tập 1: Phần chữ in đậm cung cấp thông tin gì?

Trả lời:

Phần chữ in đậm cung cấp thông tin về tên lễ hội, ngày diễn ra và địa điểm tổ chức.

Câu 2 trang 98 sgk Ngữ Văn lớp 10 tập 1: Ý nghĩa của hình ảnh này là gì?

Trả lời:

Hình ảnh này minh họa các hoạt động phong phú và sôi động trong lễ hội Đền Hùng.

Câu 3 trang 98 sgk Ngữ Văn lớp 10 tập 1: Nội dung chính của lễ hội là gì?

Trả lời:

Lễ hội tôn vinh giá trị văn hóa truyền thống của vùng Đất Tổ, ca ngợi công đức các Vua Hùng, và giới thiệu di sản văn hóa của vùng Đất Tổ.

Câu 4 trang 98 sgk Ngữ Văn lớp 10 tập 1: Nhận xét thái độ của người viết.

Trả lời:

Người viết thể hiện sự yêu quý và tự hào về ngày lễ này – một trong những ngày lễ quan trọng của dân tộc.

Câu 5 trang 99 sgk Ngữ Văn lớp 10 tập 1: Các con số 12.4, 13.4, 14.4 biểu thị thông tin gì?

Trả lời:

Các con số này chỉ thời gian, sự kiện và hoạt động diễn ra trong từng giai đoạn của lễ hội.

Câu 6 trang 99 sgk Ngữ Văn lớp 10 tập 1: Văn hóa lễ hội được thể hiện qua lễ hội “5 không” như thế nào?

Trả lời:

Văn hóa lễ hội “5 không” thể hiện qua:

- Không xảy ra ùn tắc giao thông

- Không có tình trạng trục lợi trong kinh doanh, dịch vụ

- Không có người ăn xin

- Không mất vệ sinh thực phẩm

- Không có hành vi phản cảm như vứt rác bừa bãi, ăn mặc hở hang…

Câu 7 trang 99 sgk Ngữ Văn lớp 10 tập 1: Sơ đồ hướng dẫn di chuyển cung cấp thông tin gì?

Trả lời:

Sơ đồ hướng dẫn di chuyển cung cấp thông tin về địa điểm, vị trí và hướng dẫn để người xem dễ dàng tìm kiếm địa điểm cần thiết.

* Trả lời câu hỏi cuối bài

Câu 1 trang 100 sgk Ngữ Văn lớp 10 tập 1: So sánh điểm giống và khác nhau của hai bản tin (a và b) về nội dung và hình thức.

Trả lời:

* Giống nhau:

- Cả hai bản tin đều cung cấp thông tin về Lễ hội Đền Hùng.

* Khác nhau:

- Bản tin a) là dạng văn bản có hình minh họa, thông tin về lễ hội Đền Hùng.

- Bản tin b) là dạng áp phích, cung cấp thông tin lưu ý khi tham gia lễ hội Đền Hùng.

Câu 2 trang 100 sgk Ngữ Văn lớp 10 tập 1: Nội dung chính của mỗi bản tin là gì?

Trả lời:

- Bản tin thứ nhất cung cấp thông tin về lễ khai mạc Lễ Hội Đền Hùng năm 2019.

- Bản tin thứ hai liệt kê các lưu ý khi tham gia Lễ Hội Đền Hùng năm 2019.

Câu 3 trang 100 sgk Ngữ Văn lớp 10 tập 1: Tác dụng của các phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ (hình ảnh và sơ đồ) trong việc truyền đạt thông tin chính của hai văn bản là gì?

Trả lời:

Các phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ giúp làm rõ thông tin, dễ hình dung và hiểu rõ hơn về các sự việc, đối tượng được mô tả.

Câu 4 trang 100 sgk Ngữ Văn lớp 10 tập 1: Quan điểm và thái độ của người đưa tin được thể hiện như thế nào trong hai văn bản? Chi tiết nào cho thấy điều đó?

Trả lời:

Người đưa tin thể hiện sự ủng hộ và trân trọng văn hóa truyền thống. Chi tiết như “Buổi lễ có màn bắn pháo hoa kéo dài 5 phút đã để lại ấn tượng mạnh” và “lễ hội 5 không” minh họa điều này.

Câu 5 trang 100 sgk Ngữ Văn lớp 10 tập 1: Ưu điểm và hạn chế của mỗi dạng bản tin là gì? Vì sao?

Trả lời:

* Ưu điểm:

- Bản tin đầu tiên cung cấp đầy đủ thông tin và hình ảnh minh họa rõ ràng.

- Bản tin thứ hai ngắn gọn, tập trung vào các điểm chính.

* Hạn chế:

- Bản tin đầu tiên có quá nhiều chữ và ít hình ảnh minh họa.

- Bản tin thứ hai quá ngắn gọn, thông tin dễ bị hiểu nhầm, sơ đồ hướng dẫn không rõ ràng.

Câu 6 trang 100 sgk Ngữ Văn lớp 10 tập 1: Thiết kế infographic giới thiệu một lễ hội ở địa phương bạn.

Trả lời:

Chuẩn bị

Câu hỏi

Nghiên cứu thông tin liên quan đến Đền Hùng và ngày Giỗ Tổ Hùng Vương trước.

Trả lời

- Khu Di tích lịch sử Đền Hùng tọa lạc tại thôn Cổ Tích, xã Hy Cương, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ. Đây là nơi thờ cúng các vua Hùng, tổ tiên của dân tộc Việt Nam, những người đã dựng nước.

- Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương, hay còn gọi là Lễ hội Đền Hùng hoặc Quốc giỗ, là ngày lễ truyền thống của Việt Nam. Lễ hội diễn ra vào ngày 10 tháng 3 Âm lịch hàng năm tại Đền Hùng, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ. Ngày lễ này được người dân trên toàn thế giới tổ chức và tôn vinh công lao dựng nước của vua Hùng.

Đọc hiểu

a) Khai mạc Lễ hội Giỗ Tổ Hùng Vương 2019

Gợi ý trả lời câu hỏi trang 98 SGK Ngữ Văn 10 tập 1 Cánh Diều

Câu 1.

- Phần in đậm (sa pô) cung cấp thông tin về thời gian, địa điểm và quy mô của lễ hội Đền Hùng năm 2019.

Câu 2.

- Hình ảnh minh họa cho không khí lễ hội, với nhiều hoạt động hoành tráng và đầu tư quy mô lớn.

Câu 3.

- Nội dung chính của lễ hội:

+ Khai mạc lễ hội Đền Hùng

+ Lễ hội văn hóa dân gian đường phố với sự tham gia của hơn 2000 nghệ sĩ và các tiết mục đặc sắc.

+ Màn bắn pháo hoa kéo dài 5 phút

Câu 4.

- Thái độ của người viết: Người viết chủ yếu cung cấp thông tin cơ bản về lễ hội mà không bày tỏ quá nhiều quan điểm cá nhân.

b) Những điều cần chú ý khi tham gia lễ hội Đền Hùng 2019

Gợi ý trả lời câu hỏi trang 99 SGK Ngữ Văn 10 tập 1 Cánh Diều

Câu 1.

- Các con số 12.4, 13.4, 14.4 cho biết thời gian diễn ra lễ hội: Ngày 12, 13, 14 tháng 4 (Dương lịch).

Câu 2.

- Văn hóa lễ hội được thể hiện qua “lễ hội 5 không”:

+ Không gây ùn tắc giao thông

+ Không ép giá hay “chặt chém” khách du lịch

+ Không để tình trạng ăn xin tràn lan

+ Không phục vụ thực phẩm không đảm bảo vệ sinh

+ Không xảy ra hành vi phản cảm trong lễ hội.

Câu 3.

- Sơ đồ hướng dẫn di chuyển cung cấp thông tin:

+ Các địa điểm có thể di chuyển đến lễ hội

+ Các con đường dẫn tới lễ hội

+ Cách nhanh nhất để đến lễ hội

Câu hỏi cuối bài

Gợi ý trả lời câu hỏi trang 100 SGK Ngữ Văn 10 tập 1 Cánh Diều

Câu 1.

- Giống nhau:

+ Nội dung chính đều liên quan đến lễ hội Đền Hùng 2019

+ Đều nêu rõ thời gian, địa điểm và các sự kiện trong lễ hội.

- Khác nhau:

+ Bản tin a) sử dụng ngôn ngữ để trình bày.

+ Bản tin b) trình bày bằng hình thức phi ngôn ngữ.

Câu 2.

- Nội dung chính của mỗi bản tin:

+ Bản tin a) cung cấp thông tin chi tiết về lễ hội Đền Hùng năm 2019 và các hoạt động nổi bật.

+ Bản tin b) nêu rõ thông tin về thời gian, địa điểm và lưu ý quan trọng khi tham gia lễ hội.

Câu 3.

- Tác dụng: Giúp thông tin phức tạp trở nên đơn giản và dễ hiểu hơn, dễ tiếp cận hơn với người đọc.

Câu 4.

- Quan điểm và thái độ của người đưa tin: Nghiêm túc và rõ ràng.

- Chi tiết giúp nhận biết: Phần “lễ hội 5 không”.

Câu 5.

Bản tin ngôn ngữ

+ Cung cấp thông tin chi tiết

+ Đọc được nhiều đối tượng

Bản tin hình ảnh/sơ đồ

+ Dễ tiếp cận, hình ảnh sinh động

+ Tóm tắt thông tin rõ ràng

Nhược điểm

+ Ngôn ngữ: Thông tin dài dòng, dễ gây rối mắt

+ Hình ảnh/sơ đồ: Thông tin có thể thiếu chi tiết và dễ hiểu nhầm

Câu 6.

Học sinh có thể tham khảo trên internet để tự thiết kế infographic về lễ hội ở địa phương mình.

ĐỌC HIỂU

Câu 1: Phần in đậm (sa-pô) cho biết những thông tin gì?

Trả lời: 

Phần in đậm (sa-pô) cung cấp thông tin về thời gian, địa điểm của lễ hội Giỗ tổ Hùng Vương năm 2019.

Câu 2: Hình ảnh này có ý nghĩa gì?

Trả lời: 

Ý nghĩa: đem lại sự thu hút cho người đọc về các tiết mục đặc sắc, hấp dẫn được tổ chức trong lễ khai mạc.

Câu 3: Nội dung chính của lễ hội là gì?

Trả lời: 

Nội dung chính của lễ hội nhằm tôn vinh giá trị văn hóa truyền thống của vùng Đất Tổ, ca ngợi công đức của các vua Hùng, giới thiệu và quảng bá di sản văn hóa của vùng Đất Tổ thiêng liêng.

Câu 4: Chú ý thái độ của người viết.

Trả lời: Thái độ: nghiêm túc, trang nhã, đầy khách quan.

Câu 5: Các con số 12.4, 13.4, 14.4 cho biết thông tin gì?

Trả lời: Các con số 12.4, 13.4, 14.4 cho biết thông tin về thời gian, giai đoạn của lễ hội Đền Hùng.

Câu 6: Văn hóa lễ hội thể hiện qua lễ hội "5 không" như thế nào?

Trả lời:

Văn hóa lễ hội thể hiện qua lễ hội "5 không":

- Không để xảy ra ùn tắc giao thông.

- Không để xảy ra tình trạng trục lợi trong kinh doạn, dịch vụ.

- Không có người ăn xin.

- Không để mất vệ sinh an toàn thực phẩm.

- Không để xảy ra các hành vi mang tính phản cảm như: vứt rác bừa bãi, ăn mặc hở hang,...

Câu 7: Sơ đồ hướng dẫn di chuyển cung cấp những thông tin gì?

Trả lời: Sơ đồ cho biết địa điểm, đường đi, vị trí và hướng di chuyển.

B. Bài tập và hướng dẫn giải

Câu 1: Quan sát hai bản tin (a và b), từ đó nhận xét điểm giống nhau và khác nhau về nội dung và hình thức trình bày của hai bản tin này

=> Xem hướng dẫn giải

- Về nội dung: 

+ Giống nhau: đều đề cập đến lễ hội đền Hùng 2019.

+ Khác nhau: Bản tin A: đưa ra những thông tin của buổi lễ khai mạc giỗ tổ Hùng Vương còn bản tin B đưa ra những lưu ý khi tham gia lễ hội đền Hùng.

- Về hình thức:

+ Giống nhau: đều được trình bày dưới dạng bản tin.

+ Khác nhau: Bản tin A được trình bày theo kiểu văn xuôi có sa pô, chia nội dung thành các đoạn chi tiết rõ ràng còn bản tin B được trình bày dưới dạng infographic, được tóm tắt trên một bản đồ họa thông tin.

Câu 2: Nội dung chính của mỗi bản tin là gì?

=> Xem hướng dẫn giải

• Bản tin A: đưa ra những thông tin về buổi khai mạc lễ hội giỗ tổ Hùng Vương 2019.
• Bản tin B: đưa ra những chú ý khi chúng ta tham gia lễ hội Đền Hùng 2019.

Câu 3: Nêu tác dụng của các phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ (hình ảnh và sơ đồ) trong việc thể hiện thông tin chính của hai văn bản.

=> Xem hướng dẫn giải

Tác dụng:

• Giúp người đọc tìm kiếm thông tin nhanh chóng và hiệu quả
• Giúp người đọc dễ dàng hơn trong việc xác định vị trí và mối quan hệ của các thông tin để hiểu nội dung văn bản

Câu 4: Quan điểm, thái độ của người đưa tin được thể hiện như thế nào ở hai văn bản trên? Chi tiết nào giúp em nhận ra điều đó?

=> Xem hướng dẫn giải

• Bản tin A: cho ta thấy được sự hiểu biết của người viết. Được thể hiện qua các chi tiết khi đưa ra những thông tin có trong lễ khai mạc về giỗ Tổ Hùng Vương: thời gian, địa điểm, những sự kiện chính trong lễ hội
• Bản tin B: cho ta thấy được quan điểm, thái độ sống tích cực, tiến bộ, có văn hóa của người viết. Chi tiết thể hiện thái độ sống đó là: Tác giả đã đưa vào bài viết văn hóa lễ hội Đền Hùng – “lễ hội 5 không”: không chỉ nhằm giới thiệu mà còn góp phần tuyên truyền đến người tham dự lễ hội những lưu ý về mặt văn hóa đến lễ hội.

Câu 5: Theo em, ưu điểm và hạn chế của mỗi dạng bản tin trên là gì? Vì sao?

=> Xem hướng dẫn giải

- Ưu điểm: khá ngắn gọn, cung cấp thông tin cho người đọc, kết hợp các phi ngôn ngữ được sử dụng trong 2 bản tin.

- Hạn chế:

+ Bản tin A: vì là bản tin chữ nên chủ yếu là chữ và kèm theo ít hình.

+ Bản tin B: vì là bản tin ảnh nên những thông tin trong bản tin vắn tắt, được thể hiện chủ yếu qua hình ảnh nên có thể sẽ gây khó hiểu dành cho người đọc

Câu 6: Hãy thiết kế một infographic (đồ họa thông tin) giới thiệu một lễ hội ở địa phương em đang sinh sống.

=> Xem hướng dẫn giải

Hãy thiết kế một infographic (đồ họa thông tin) giới thiệu một lễ hội ở địa phương em đang sinh sống.

Nội dung chính

Văn bản cung cấp cho người đọc những điều cần lưu ý khi tham gia lễ hội Đền Hùng.

Tóm tắt

Để có thể tận hưởng Lễ hội Đền Hùng năm 2019, người tham gia và khách du lịch phải lưu ý 3 điểm sau:

+ Thời gian và quy trình diễn ra lễ hội. 

+ Ý thức tham gia lễ hội, cụ thể đó chính là “5 không”.

+ Thứ ba, đó chính là nắm rõ được sơ đồ khu vực, cách đến những địa điểm mà mình muốn đến. 

Chuẩn bị

Tìm hiểu trước các thông tin liên quan đến Đền Hùng và ngày Giỗ Tổ Hùng Vương.

Phương pháp giải:

- Thu thập thông tin qua internet, sách báo và các phương tiện truyền thông.

- Đặt câu hỏi đói với những người biết về Đền Hùng và ngày Giỗ tổ hùng Vương, có thể là bất cứ ai như ông bà, cha mẹ, anh chị em để củng cố thêm kiến thức vốn có của mình.

- Đọc trước văn bản ở nhà.

Lời giải chi tiết:

* Đền Hùng

Khu Di tích lịch sử Đền Hùng thuộc thôn Cổ Tích - xã Hy Cương - thành phố Việt Trì - tỉnh Phú Thọ, là nơi thờ cúng các vua Hùng đã có công dựng nước, tổ tiên của dân tộc Việt Nam. Đền Hùng cách trung tâm thành phố Việt Trì 7km về phía Bắc, cách thủ đô Hà Nội 90km. Từ Hà Nội, du khách có thể đến Đền Hùng bằng đường bộ theo quốc lộ 2 hoặc tuyến đường sắt Hà Nội - Lào Cai. Đền Hùng là di tích lịch sử văn hoá đặc biệt quan trọng của quốc gia, được xây dựng trên núi Hùng - thuộc đất Phong Châu - vốn là đất kế đô của Nhà nước Văn Lang 4.000 năm trước đây. Toàn bộ Khu di tích có 4 đền, 1 chùa và 1 lăng hài hoà trong cảnh thiên nhiên, có địa thế cao rất ngoạn mục, hùng vĩ, đất đầy khí thiêng của sơn thuỷ hội tụ. Toàn khu di tích Đền Hùng xưa kia là rừng già nhiệt đới, đến nay chỉ còn núi Hùng là rậm rạp xanh tươi với 150 loài thảo mộc thuộc 35 họ, trong đó còn sót lại một số cây đại thụ như chò, thông, lụ,…và một vài giống cây cổ sơ như kim giao, thiên tuế,..

* Giỗ tổ Hùng Vương

Ngày giỗ tổ Hùng Vương đã được công nhận là một trong những ngày Quốc lễ của Việt Nam, thể hiện rõ đạo lý "uống nước nhớ nguồn", "ăn quả nhớ kẻ trồng cây". Nhân dân Việt Nam có câu lưu truyền từ xa xưa:

''Dù ai đi ngược về xuôi

Nhớ ngày giỗ tổ mùng mười tháng ba.''

Theo sách Hùng Vương và Lễ hội Đền Hùng thì xưa kia việc Giỗ Tổ cử hành vào ngày 12/3 âm lịch, thường thì con cháu ở xa về làm giỗ trước một ngày. Đến thời nhà Nguyễn, định lệ 5 năm mở hội lớn một lần. Hội lớn có quan triều đình, quan hàng tỉnh về làm chủ tế và thường chọn ngày 10/3 âm lịch để Giỗ Tổ. Theo những tài liệu hiện nay còn lưu lại, hình thức sơ khai của Ngày Giỗ Tổ đã xuất hiện rất sớm trong lịch sử, cách đây hơn 2000 năm. Dưới thời Thục Phán- An Dương Vương. Sau ngày Cách mạng Tháng Tám thành công năm 1945, ngày 18-2-1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Sắc lệnh 22/SL - CTN công nhận Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương hằng năm. Từ đó đến nay, dù trong những năm tháng kháng chiến cứu nước cũng như sau khi hòa bình lập lại, đất nước thống nhất, ngày 10 tháng 3 năm nào chính quyền và nhân dân vùng đất Tổ cũng kính cẩn làm lễ dâng hương, có đại diện của Nhà nước về dự.

Trong khi đọc

Câu 1 (trang 100, SGK Ngữ Văn 10, tập một)

Đề bài: Các con số 12.4, 13.4, 14.4 cho biết thông tin gì?

Phương pháp giải:

- Đọc thông tin đưa ra, suy luận và kết luận

Lời giải chi tiết:

- Các con số 12.4, 13.4, 14.4 cho biết thông tin về thời gian, giai đoạn và tiến trình của lễ hội Đền Hùng.

Câu 2 (trang 100, SGK Ngữ Văn 10, tập một)

Đề bài: Văn hoá lễ hội thể hiện qua lễ hội "5 không" như thế nào?

Phương pháp giải:

     Tìm hiểu về văn hóa trong lễ hội, liên hệ hoàn cảnh thực tế

Lời giải chi tiết:

- Không để xảy ra ùn tắc giao thông: văn hóa ứng xử khi thma gia giao thông

- Không trục lợi trong kinh doanh: không trục lợi trong kinh doanh vừa lưu lại hình ảnh đẹp với du khách vừa thể hiện tinh thần hiếu khách của dân tộc ta đồng thời cũng thu hút ngày một nhiều duc khách thập phương hơn mỗi dịp có lễ hội.

- Không có người ăn xin: lưu lại hình ảnh đẹp, tránh để xảy ra những trường hợp gải dạng, cải trang thành những người khó khăn để chuộc lợi từ lòng vị tha của du khách.

- Không mất vệ sinh an toàn thực phẩm: đay là một nét văn hóa quan trọng và cần thiết. Bởi vì, ẩm thực là một khía cạnh không thể thiếu mỗi khi đánh giá hay nhận xét về bất kì dân tộc nào. Ẩm thực sẽ là một cầu nối hữu hiệu kết nối những con người với nền văn hóa khác nhau đến gần hơn với nhau. Nên đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm mùa lễ hội là một việc làm vô cùng cần thiết.

- Không có hành vi phản cảm: đay chính là điều khó kiểm soát nhất đồng thời cũng là khía cạnh hay được sử dụng để đánh giá nền văn hóa của một dân tộc nhất. Để có thể lưu lại ấn tượng đẹp với du khách đồng thời tôn trọng những nét văn hóa truyền thống của chính dân tộc mình thì việc mỗi cá nhân phải tự kiềm chế và ý thức, tránh gây ra những hành vi phản cảm là vô cùng cần thiết.

Câu 3 (trang 100, SGK Ngữ Văn 10, tập một)

Đề bài: Sơ đồ hướng dẫn di chuyển cung cấp những thông tin gì?

Phương pháp giải:

     Xem sơ đồ và tư duy

Lời giải chi tiết:

     Sơ đồ cho biết địa điể, đường đi, vị trí có thể đến và hướng di chuyển.

Trả lời câu hỏi

Câu 1 (trang 101, SGK Ngữ Văn 10, tập một)

Đề bài: Đây là loại văn bản gì? Hãy nêu hiểu biết của em về loại văn bản ấy?

Phương pháp giải:

- Đọc văn bản để xác định loại văn bản

- Nắm được loại văn bản được sử dụng trong bài, nêu hiểu biết về loại văn bản

Lời giải chi tiết:

- Văn bản trên thuộc loại: Văn bản thông tin dạng bản tin

- Bản tin là một dạng văn bản thông tin, cung cấp tin tức thời sự, thông báo, hướng dẫn cho người đọc, người xem những sự kiện đã, đang và sắp diễn ra. Bản tin thường ngắn gọn, kịp thời; có thể là tin chữ hoặc tin hình kết hợp với chữ dưới 2 dạng phổ biến: bản in và bản điện tử

Câu 2 (trang 101, SGK Ngữ Văn 10, tập một)

Đề bài: Bên cạnh yếu tố ngôn ngữ, văn bản trên còn sử dụng những phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ nào? Nêu tác dụng của những phương tiện đó?

Phương pháp giải:

- Nắm được các phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ (Là gì? Bao gồm những gì?)

- Đọc kĩ văn bản, chỉ ra những phương tiện phi ngôn ngữ được sử dụng trong văn bản, nêu tác dụng

Lời giải chi tiết:

     Bên cạnh yếu tố ngôn ngữ, văn bản trên còn sử dụng những phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ như: tranh ảnh, hình vẽ, sơ đồ, biển báo, màu sắc, kĩ thuật in ấn…

* Tác dụng:

+ Giúp người đọc tìm kiếm thông tin nhanh chóng và hiệu quả

+ Giúp người đọc dễ dàng hơn trong việc xác định vị trí và mối quan hệ của các thông tin để hiểu nội dung văn bản.

Câu 3 (trang 101, SGK Ngữ Văn 10, tập một)

Đề bài: Liệt kê các thông tin chính từ văn bản trên? Theo em, thông tin nào là quan trọng nhất với du khách?

Phương pháp giải:

- Đọc văn bản để nắm được những thông tin chính của văn bản

- Liệt kê những thông tin chính từ văn bản

- Chỉ ra thông tin quan trọng nhất với du khách khi đọc văn bản đó.

Lời giải chi tiết:

     Những thông tin chính của văn bản:

- Thời gian diễn ra lễ hội Đền Hùng

- Các hoạt động chính trong lễ hội Đền Hùng

- Văn hóa lễ hội qua “lễ hội 5 không”

- Hướng dẫn di chuyển đến lễ hội

     Thông tin quan trọng nhất với du khách, theo em là: Thời gian diễn ra và các hoạt động diễn ra trong lễ hội.

Câu 4 (trang 101, SGK Ngữ Văn 10, tập một)

Đề bài: Văn bản trên cho thấy quan điểm, thái độ của người đưa tin như thế nào? Chi tiết nào giúp em suy luận điểu đó?

Phương pháp giải:

- Đọc kĩ văn bản rồi chỉ ra thái độ của người đưa tin

- Nêu chi tiết thể hiện thái độ đó.

Lời giải chi tiết:

- Văn bản cho em thấy quan điểm, thái độ sống tích cực, tiến bộ, có văn hóa của người viết

- Chi tiết thể hiện thái độ sống đó là: Tác giả đã đưa vào bài viết văn hóa lễ hội Đền Hùng – “lễ hội 5 không”: không chỉ nhằm giới thiệu mà còn góp phần tuyên truyền đến người tham dự lễ hội những lưu ý về mặt văn hóa đến lễ hội.

Câu 5 (trang 101, SGK Ngữ Văn 10, tập một)

Đề bài: Từ nội dung văn bản trên, hãy chuyển thành một bản tin ngắn (chỉ bằng kênh chữ) thông báo về thời gian, địa điểm và những hoạt động chính của lễ hội Đền Hùng năm 2019.

Phương pháp giải:

- Đọc kĩ văn bản để nắm được thời gian, địa điểm và những hoạt động chính của lễ hội Đền Hùng

- Tiến hành viết lại thành một bản tin ngắn (chỉ bằng kênh chữ).

Lời giải chi tiết:

NHỮNG ĐIỀU CẦN CHÚ Ý KHI THAM GIA LỄ HỘI ĐỀN HÙNG NĂM 2019Lễ hội Đền Hùng (hay còn gọi là Giỗ tổ Hùng Vương) là một lễ hội lớn nhằm tưởng nhớ và tỏ lòng biết ơn công lao lập nước của các vua Hùng – những vị vua đầu tiên của dân tộc. Dưới đây là những điều cần chú ý khi tham gia lễ hội Đền Hùng năm 2019:

Về thời gian, địa điểm: Lễ hội Đền Hùng diễn ra vào ba ngày, từ ngày 12/4 đến 14/4 năm 2019 tại Đền Hùng, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ.

     Các hoạt động chính của lễ hội Đền Hùng trong ba ngày, cụ thể như sau:

     Ngày 12.4: Chương trình khai hội Đền Hùng năm 2019, diễn ra tại Quảng trường Hùng Vương, thành phố Việt Trì, Phú Thọ.

     Ngày 13.4: Lễ dâng hương, tưởng niệm các vua Hùng được tổ chức tại Đền Thượng, các di tích thờ Hùng Vương và các danh nhân, danh tướng thời Hùng Vương.

    Ngày 14.4: Lễ hội Tam Giang gắn với Hội thi bơi Chải truyền thống trên sông Lô. Chương trình biểu diễn nghệ thuật của thành phố Cần Thơ, tỉnh Nghệ An và tỉnh Sơn La.

Câu 6 (trang 101, SGK Ngữ Văn 10, tập một)

Đề bài: Hãy thiết kế một infographic (Đồ họa thông tin) giới thiệu về một lễ hội ở địa phương em đang sinh sống.

Phương pháp giải:

- Nắm được cách thiết kế một infographic (đồ họa thông tin)

- Chọn đối tượng giới thiệu: Một lễ hội ở địa phương em đang sinh sống

- Thiết kế một infographic về đối tượng được chọn để giới thiệu.

Lời giải chi tiết:

LỄ HỘI ĐỂN A SÀO

     Tọa lạc tại xã An Thái, huyện Quỳnh Phụ, tỉnh Thái Bình, Đền A Sào là nơi thờ cúng, hương hỏa của Quốc Công Tiết chế Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn, cùng với những lễ hội, nghi thức cổ xưa vẫn được duy trì đến ngày nay.

     Khu di tích A Sào bao gồm: di tích Đền A Sào, di tích Bến Tượng; di tích Gò Đống Yên được Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch đã cấp bằng Di tích lịch sử – văn hóa cấp quốc gia năm 2011. Ngôi đền này nằm trên vùng đất gắn liền với sự tích Hưng Đạo Đại Vương đánh thắng giặc Nguyên – Mông. Sau này, nhân dân đã lập đền thờ Trần Hưng Đạo gọi là Đệ nhị sinh từ hay A Sào linh miếu (đền A Sào) để tưởng nhớ công ơn Ngài.

     Đền luôn mở cửa đón khách chiêm bái vào mọi ngày thường nhật. Đặc biệt, vào đầu xuân năm mới hoặc ngày lễ hội đền A Sào vào 10-2 âm lịch (tương truyền là ngày sinh của Đức Thánh Trần) và ngày 20-8 âm lịch (ngày hóa của Ngài) thì đền lại tấp nập đông vui hơn cả. Lúc này, đền tổ chức lễ hội với nhiều nghi lễ văn hóa truyền thống và các trò chơi dân gian đặc sắc như: thi pháo đất, đấu vật, cờ tướng, bơi chải, màn múa kéo chữ…Tham gia lễ hội đền A Sào, du khách thập phương được sống với lòng tự hào dân tộc, tái hiện lại một thời kì hào hùng trong lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam.

     Đền A Sào chỉ cách trung tâm Hà Nội chưa đến ̣100km. Bởi vậy, nếu quý khách có nhu cầu hành hương tới đây có thể lựa chọn những phương tiện di chuyển sau:

- Ô tô (thời gian di chuyển dự kiến 1h40’ ~ 97km): Hầm Kim Liên – Đại Cồ Việt – Trần Khát Chân – Nguyễn Khoái – QL1A – Cao tốc Hà Nội Hải Phòng – đi theo lỗi về hướng TP. Hải Dương – QL38B – đường Trục Bắc Nam – rẽ phải vào ĐT20A/ĐT392 – Nguyễn Quang Cáp/DT216/DT455 – tại vòng xuyến đi theo lối thứ 3 đi khoảng 500m nữa là đến đền A Sào.

- Xe máy (thời gian di chuyển dự kiến 2h10’~90km): Hầm Kim Liên – Đại Cồ Việt – Trần Khát Chân – Nguyễn Khoái – QL5 – cầu Vĩnh Tuy – đường Cổ Linh – Thạch Bàn – ngõ 68 Nguyễn Văn Linh – ĐCT Hà Nội Bắc Giang/QL5 (đoạn đường này mất phí cầu đường) – QL38 – rẽ trái vào ĐT20A/ĐT392 – Nguyễn Lương Bằng/DT20B/DT392B – ĐT396 – ĐT396B- Nguyễn Quang Cáp/DT216/DT455 – tại vòng xuyến đi theo lối thứ 3 đi khoảng 500m nữa là đến đền A Sào.

1. Chuẩn bị

Lễ hội Đền Hùng được tổ chức vào ngày mùng 10 tháng 3 âm lịch hàng năm tại Đền Hùng, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ.

2. Đọc hiểu

Câu 1. Phần chữ in đậm (sa-pô) cung cấp những thông tin gì?

Phần chữ in đậm thông báo về thời gian, địa điểm và sự kiện tổ chức.

Câu 2. Ý nghĩa của hình ảnh này là gì?

Phản ánh sự hấp dẫn của lễ hội Đền Hùng.

Câu 3. Nội dung chính của lễ hội là gì?

Vinh danh giá trị văn hóa truyền thống của vùng đất tổ.

Câu 4. Các con số 12.4, 13.4, 14.4 cung cấp thông tin gì?

Thời gian tổ chức các chương trình và hoạt động trong lễ hội Đền Hùng.

Câu 5. Văn hóa lễ hội được thể hiện qua nguyên tắc “5 không” như thế nào?

• Không xảy ra ùn tắc giao thông.
• Không có tình trạng trục lợi trong kinh doanh, dịch vụ.
• Không có người ăn xin.
• Không mất vệ sinh an toàn thực phẩm.
• Không có các hành vi phản cảm như vứt rác bừa bãi, ăn mặc hở hang...

Câu 6. Sơ đồ hướng dẫn di chuyển cung cấp thông tin gì?

Sơ đồ hướng dẫn di chuyển cho biết địa điểm và đường đi.

3. Trả lời câu hỏi

Câu 1. So sánh hai bản tin (a và b) về nội dung và hình thức trình bày.

- Nội dung:

• Giống nhau: Đều liên quan đến lễ hội Đền Hùng.
• Khác nhau: Bản tin (a) cung cấp thông tin về lễ khai mạc giỗ tổ Hùng Vương; Bản tin (b) nhấn mạnh những điều cần lưu ý khi tham gia lễ hội Đền Hùng.

- Hình thức:

• Giống nhau: Đều trình bày dưới dạng bản tin.
• Khác nhau: Bản tin (a) theo kiểu văn xuôi; Bản tin (b) dạng đồ họa thông tin.

Câu 2. Nội dung chính của mỗi bản tin là gì?

Bản tin (a) cung cấp thông tin về lễ khai mạc giỗ tổ Hùng Vương; Bản tin (b) chỉ ra những điều cần lưu ý khi tham gia lễ hội Đền Hùng.

• Bản tin (a): Thông tin về lễ khai mạc giỗ tổ Hùng Vương
• Bản tin (b): Những điều cần lưu ý khi tham gia lễ hội Đền Hùng.

Câu 3. Tác dụng của các phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ (hình ảnh và sơ đồ) là gì?

Giúp cung cấp thông tin nhanh chóng và hiệu quả, dễ tìm kiếm hơn.

Câu 4. Quan điểm, thái độ của người đưa tin được thể hiện ra sao trong hai bản tin?

• Bản tin (a): Người đưa tin thể hiện sự am hiểu và thái độ nghiêm túc.
• Bản tin (b): Người đưa tin có kiến thức về khoa học - công nghệ và thái độ nghiêm túc.

Câu 5. Ưu điểm và nhược điểm của mỗi dạng bản tin là gì?

- Bản tin (a):

• Ưu điểm: Cung cấp thông tin chi tiết và dễ hiểu.
• Nhược điểm: Thông tin dài, có thể gây rối mắt.

- Bản tin (b):

• Ưu điểm: Ngắn gọn, sinh động và thông tin được sắp xếp hợp lý.
• Nhược điểm: Có thể gây khó hiểu và dễ hiểu nhầm.

Câu 6. Thiết kế một infographic (đồ họa thông tin) giới thiệu lễ hội tại địa phương em đang sinh sống.

I. Tìm hiểu tác phẩm Lễ hội Đền Hùng

1. Thể loại: Bản tin
2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác: Văn bản được trích từ báo laodong.vn
3. Phương thức biểu đạt: Thuyết minh
4. Người kể chuyện: Ngôi kể thứ 3
5. Tóm tắt: Giới thiệu về lễ hội đền Hùng
6. Bố cục:

- Phần 1: từ đầu đến “nhân dân địa phương”: Tưng bừng khai mạc lễ hội đền Hùng 2019

- Phần 2: còn lại: Những điều cần chú ý khi tham gia lễ hội

Giá trị nội dung:

- Giới thiệu về Lễ Hội đền Hùng 

- Giới thiệu về Khu di tích đền Hùng 

- Nêu thông tin cần biết khi đến khu di tích đền Hùng

Giá trị nghệ thuật: 

- Hình ảnh sinh động, chân thực

- Ngôn ngữ thực tế, rõ ràng

II. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Lễ hội Đền Hùng

Khu di tích đền Hùng

Vị trí địa lí

- Thôn Cổ Tích - xã Hy Cương - thành phố Việt Trì - tỉnh Phú Thọ

- Là nơi thờ cúng các vua Hùng đã có công dựng nước, tổ tiên của dân tộc Việt Nam. 

- Từ Hà Nội, du khách có thể đến Đền Hùng bằng đường bộ theo quốc lộ 2 hoặc tuyến đường sắt Hà Nội - Lào Cai.

- Xây dựng trên núi Hùng - thuộc đất Phong Châu - vốn là đất kế đô của Nhà nước Văn Lang 4.000 năm trước đây.

=> Đền Hùng là di tích lịch sử văn hoá đặc biệt quan trọng của quốc gia, được 

b, Hướng nhìn

- Toàn khu di tích Đền Hùng xưa kia là rừng già nhiệt đới, đến nay chỉ còn núi Hùng là rậm rạp xanh tươi với 150 loài thảo mộc

- Từ chân núi, du khách sẽ được chiêm ngưỡng lần lượt các di tích kiến trúc như: cổng đền, đền Hạ, đền Trung, đền Thượng và lăng Hùng Vương, đền Giếng, đền Tổ Mẫu Âu Cơ

Lễ Giỗ tổ Hùng Vương

Thời gian

- Nhân dân Việt Nam có câu lưu truyền từ xa xưa:

''Dù ai đi ngược về xuôi

Nhớ ngày giỗ tổ mùng mười tháng ba.''

=> Chọn ngày 10/3 âm lịch là ngày lễ chính thực hiện nghi lễ Giỗ Tổ

- Ngày diễn ra là 12/4/2019, tức 8/3 năm Kỷ Hợi đã diễn ra lễ khai mạc

Văn hóa lễ hội qua “lễ hội 5 không”

- Không để xảy ra ùn tắc giao thông

=> Bảo đảm an toàn cho các phương tiện và chủ phương tiện khi đổ về đất Tổ dâng hương, vãn cảnh

- Không trục lợi trong kinh doanh

=> thể hiện tinh thần hiếu khách, văn minh, lịch sự trong mắt du khách 

- Không có người ăn xin: 

=> Lưu lại hình ảnh đẹp

- Không mất vệ sinh an toàn thực phẩm

=> Ẩm thực cũng là một nét đẹp văn hóa cần được phát huy và giới thiệu đối với du khách trong nước và bạn bè quốc tế

=> Đây là một thông điệp cực kì quan trọng

- Không có hành vi phản cảm:

=> Thông điệp cực kì nhân văn, thể hiện ý thức và thái độ của du khách khi đén thăm quan và dâng hương tại khu di tích

Các hoạt động chính trong lễ hội Đền Hùng

- Buổi khai mạc

+ Lễ hội không gian văn hóa đường phố diễn ra với ự góp mặt của hơn 2000 ca sĩ, nghệ sĩ nổi tiếng

+ Màn bắn pháo hoa kéo dài 5 phút để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng du khách và nhân dân địa phương

Kết luận

- Đền Hùng vừa là thắng cảnh đẹp, vừa là một di tích lịch sử - văn hóa đặc biệt quan trọng đối với người Việt Nam. 

- Về với Đền Hùng là về với cội nguồn dân tộc, để tự hào về dòng giống tiên rồng đang chảy trong huyết mạch của mỗi người dân Việt Nam!

- Lễ hội Đền Hùng còn gọi là Giỗ Tổ Hùng Vương, là một lễ hội lớn nhằm tưởng nhớ và tỏ lòng biết ơn công lao lập nước của các vua Hùng, những vị vua đầu tiên của dân tộc.

Chuẩn bị

Hiển thị nội dung

Yêu cầu (trang 97-98 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): 

- Tìm hiểu trước các thông tin liên quan đến Đền Hùng và ngày Giỗ Tổ Hùng Vương.

- Đọc trước hai văn bản Tưng bừng khai mạc lễ hội Giỗ Tổ Hùng Vương 2019 và Những điều cần chú ý khi tham gia lễ hội Đền Hùng 2019.

Trả lời:

- Đền Hùng là tên gọi khái quát của Khu di tích lịch sử Đền Hùng - quần thể đền chùa thờ phụng các Vua Hùng và tôn thất của nhà vua trên núi Nghĩa Lĩnh, gắn với Giỗ Tổ Hùng Vương - Lễ hội Đền Hùng được tổ chức tại địa điểm đó hàng năm vào ngày 10 tháng 3 âm lịch. Hiện nay, theo các tài liệu khoa học đã công bố đa số đều thống nhất nền móng kiến trúc đền Hùng bắt đầu được xây dựng từ thời vua Đinh Tiên Hoàng trị vì. Đến thời Hậu Lê (thế kỷ 15) được xây dựng hoàn chỉnh theo quy mô như hiện tại.

- Ngày giỗ Tổ Hùng Vương hoặc Lễ hội Đền Hùng hoặc Quốc giỗ là một ngày lễ của Việt Nam. Đây là ngày hội truyền thống của Người Việt tưởng nhớ công lao dựng nước của Hùng Vương. Nghi lễ truyền thống được tổ chức hàng năm vào mùng 10 tháng 3 Âm lịch tại Đền Hùng, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ và được người dân Việt Nam trên toàn thế giới kỷ niệm và tôn kính.

- Giỗ Tổ Hùng Vương - Lễ hội Đền Hùng còn là dịp để giáo dục truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”, lòng biết ơn sâu sắc các Vua Hùng đã có công dựng nước và các bậc tiền nhân kiên cường chống giặc ngoại xâm giữ nước, đồng thời còn là dịp quan trọng để chúng ta quảng bá ra thế giới về một Di sản vô cùng giá trị, độc đáo, đã tồn tại hàng nghìn năm, ăn sâu vào tâm hồn, tình cảm, trở thành đạo lý truyền thống của đồng bào cả nước.

Đọc hiểu

* Nội dung chính: 

- Văn bản Tưng bừng khai mạc lễ hội Giỗ Tổ Hùng Vương 2019 và Những điều cần chú ý khi tham gia lễ hội Đền Hùng 2019. nói về những thông tin liên quan đến lễ hội Đền Hùng, thời gian diễn ra trong khuôn khổ lễ hội cùng những quy định, hướng dẫn cho các du khách tham gia lễ hội.

* Trả lời câu hỏi giữa bài: 

Câu 1 (trang 98 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Phần in đậm (sa pô) cho biết những thông tin gì?

Trả lời:

- Phần in đậm (sa pô) cho biết những thông tin: Thời gian, địa điểm tổ chức và quy mô của lễ hội Đền Hùng năm Kỷ Hợi năm 2019.

Câu 2 (trang 98 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Hình ảnh này có ý nghĩa gì?

Trả lời:

- Hình ảnh minh họa cho không gian tổ chức lễ hội, nhiều tiết mục hoành tráng, đặc sắc, được đầu tư với quy mô lớn.

Câu 3 (trang 98 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Nội dung chính của lễ hội là gì?

Trả lời:

- Nội dung chính của lễ hội:

+ Khai mạc lễ hội Đền Hùng 

+ Lễ hội văn hóa dân gian đường phố: Có sự tham gia của trên 2000 nghệ sĩ, với những tiết mục nghệ thuật đặc sắc.

+ Màn bắn pháo hoa kéo dài 5 phút

Câu 4 (trang 98 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Chú ý thái độ của người viết.

Trả lời:

- Thái độ của người viết: Người viết không bày tỏ quá nhiều thái độ, quan điểm trong bài viết, chủ yếu thuyết minh cho người đọc hình dung và nắm được những thông tin cơ bản cần biết về lễ hội Đền Hùng.

Câu 5 (trang 99 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Các con số 12.4, 13.4, 14.4 cho biết thông tin gi?

Trả lời:

- Các con số 12.4, 13,4, 14.4 cho biết thông tin ngày diễn ra lễ hội: Ngày 12,13,14 tháng 4 (Dương lịch)

Câu 6 (trang 99 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Văn hoá lễ hội thể hiện qua “lễ hội 5 không" như thế nào?

Trả lời:

- Văn hoá lễ hội thể hiện qua “lễ hội 5 không":

+ Không để xe gây ùn tắc giao thông, ảnh hưởng tới quá trình tham gia lễ hội

+ Không để xảy ra tình trạng ép giá, “chặt chém” khách du lịch

+ Không để người ăn xin tràn lan, cản trở lễ hội

+ Không phục vụ đồ ăn kém vệ sinh

+ Không để xảy ra trường hợp phản cảm, không phù hợp trong lễ hội.

Câu 7 (trang 99 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Sơ đồ hướng dẫn di chuyển cung cấp những thông tin gì?

Trả lời:

- Sơ đồ hướng dẫn di chuyển cung cấp những thông tin:

+ Những mốc địa điểm có thể đi xe/ đặt xe tới lễ hội

+ Những con đường khác nhau có thể dẫn tới lễ hội

+ Cách nhanh nhất để đến địa điểm lễ hội

* Trả lời câu hỏi cuối bài: 

Câu 1 (trang 100 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Quan sát hai bản tin (a và b), từ đó nhận xét điểm giống nhau và khác nhau về nội dung và hình thức trình bày của hai bản tin này.

Trả lời:

- Nhận xét điểm giống nhau:

+ Nội dung chính: Thông tin về lễ hội Đền Hùng 2019

+ Nêu được rõ về thời gian, địa điểm tổ chức, các sự kiện theo từng ngày trong khuôn khổ lễ hội.

- Điểm khác nhau giữa hai bản tin:

+ Bản tin a: Bên cạnh những thông tin về thời gian, địa điểm tổ chức, bản tin này với hình thức trình bày bằng ngôn ngữ nên thông tin cụ thể được tới người đọc về quy mô, những đặc sắc trong lễ hội có thể thu hút các du khách tham gia.

+ Bản tin b: Được trình bày bằng hình thức phi ngôn ngữ nên bản tin b giúp người đọc hình dung cụ thể, trực quan hơn với những hình ảnh, thông tin ngắn gọn, dễ nắm bắt. Bản tin gồm có thời gian tổ chức, các yêu cầu cần lưu ý khi tham dự lễ hội và hướng dẫn đường đi.

Câu 2 (trang 100 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Nội dung chính của mỗi bản tin là gì?

Trả lời:

- Nội dung chính của mỗi bản tin:

+ Bản tin Tưng bừng khai mạc lễ hội Giỗ Tổ Hùng Vương 2019 nói về những thông tin lễ hội và nét đặc sắc về quy mô trong lễ hội Đền Hùng được tổ chức vào năm 2019.

+ Bản tin Những điều cần chú ý khi tham gia lễ hội Đền Hùng 2019 nêu lên những thông tin ngắn gọn về thời gian, địa điểm tổ chức và những lưu ý mà du khách cần nắm được khi tham gia lễ hội Đền Hùng.

Câu 3 (trang 100 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Hãy nêu tác dụng của các phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ (hình ảnh và sơ đồ) trong việc thể hiện thông tin chính của hai văn bản.

Trả lời:

- Bên cạnh yếu tố ngôn ngữ, văn bản trên còn sử dụng những phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ như tranh ảnh, sơ đồ, infographic. 

- Tác dụng:

Biến những thông tin phức tạp trở nên đơn giản, trực quan, gần gũi với đời sống và dễ hình dung.

+ Thể hiện, cung cấp thông tin ngắn gọn, trực quan. Bằng các kí hiệu, hình tượng, giúp người đọc khai thác nội dung cần thiết một cách nhanh chóng và dễ nhớ. 

+ Tổ chức thông tin theo một trình tự logic hợp lí, liên kết các phần.

Câu 4 (trang 100 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1) Quan điểm, thái độ của người đưa tin được thể hiện như thế nào ở hai văn bản trên? Chi tiết nào giúp em nhận ra điều đó?

Trả lời:

- Văn bản trên cho thấy quan điểm, thái độ của người đưa tin: Nghiêm túc, lập trường thẳng thắn, trực tiếp, rõ ràng.

- Chi tiết giúp em suy luận điều đó: Mục lễ hội “5 không”, người viết nghiêm túc đề ra 5 điều không nên xảy ra trong quá trình tổ chức lễ hội, đặt chúng ở chính giữa văn bản giúp người đọc dễ dàng nắm được và thực hiện theo.

Câu 5 (trang 100 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Theo em, ưu điểm và hạn chế của mỗi dạng bản tin trên là gì? Vì sao?

Trả lời:

* Bản tin dưới dạng ngôn ngữ: 

- Ưu điểm:

+ Thông tin cụ thể, chi tiết

+ Dễ dàng nắm bắt, có thể đọc, truyền đạt nhanh

- Nhược điểm:

+ Khó tiếp cận đến nhiều đối tượng

+ Lượng thông tin dài và nhiều dễ gây rối mắt

+ Không có sự sáng tạo, mới mẻ

* Bản tin dưới dạng hình ảnh, sơ đồ (infographic):

- Ưu điểm:

+ Ngắn gọn, dễ tiếp cận đến nhiều đối tượng

+ Nhiều hình ảnh, sơ đồ minh họa sinh động

+ Nhiều thông tin được sắp xếp hợp lí, mạch lạc

- Nhược điểm:

+ Thông tin chỉ mang tính khái quát, không đầy đủ, chi tiết

+ Đôi khi dễ gây hiểu nhầm, khó hiểu

Câu 6 (trang 100 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Hãy thiết kế một infographic (đồ hoạ thông tin) giới thiệu một lễ hội ở địa phương em đang sinh sống.

Trả lời:

- HS tự thiết kế, mẫu tham khảo