Buzz
1. Bài soạn tham khảo số 4
Bố cục
- Phần 1: Từ đầu... sờ đuôi: Các thầy bói gặp khó khăn và cùng xem voi
- Phần 2: Tiếp theo... chổi sể cùn: Các thầy bói họp lại, thảo luận và tranh cãi
- Phần 3: Kết thúc: Năm thầy bói xô xát và đánh nhau
Giá trị nội dung
Câu chuyện “Thầy bói xem voi” chế giễu cách nhìn và phán đoán của năm thầy bói, khuyên rằng để hiểu biết chính xác về sự vật, cần phải nhìn nhận toàn diện.
Trả lời câu hỏi
Câu 1 (SGK Ngữ văn 6 tập 1/103):
- Cách xem voi: Mỗi thầy bói sờ một bộ phận khác nhau của con voi
- Cách phán: Mỗi người dựa vào bộ phận mình sờ để mô tả và kết luận về con voi
=> Thái độ khi phán: Mỗi người đều tự tin và bác bỏ ý kiến của người khác
Câu 2 (SGK Ngữ văn 6 tập 1/103):
- Sai lầm của họ là: Dựa vào một bộ phận để đánh giá toàn bộ, không lắng nghe và tôn trọng ý kiến của nhau
Câu 3 (SGK Ngữ văn 6 tập 1/103):
- Bài học:
+ Để đưa ra kết luận chính xác về sự vật, cần xem xét toàn diện
+ Cần áp dụng cách nhìn phù hợp với từng sự vật
+ Không nên cứng nhắc, cần lắng nghe ý kiến của người khác
+ Không nên dùng vũ lực để giải quyết vấn đề
Luyện tập (SGK Ngữ văn 6 tập 1/103)
Câu 1:
- HS liệt kê một vài ví dụ:
+ Nhìn một bạn ăn mặc khác thường và ngay lập tức kết luận bạn đó ăn chơi, lêu lổng
+ Luôn cho rằng ý kiến của học sinh giỏi là đúng, còn học sinh yếu là sai ...
2. Bài soạn tham khảo số 5
Trả lời câu 1 (trang 103 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1):
Miêu tả cách các thầy bói xem và phán về voi. Thái độ của các thầy khi đưa ra kết luận về voi như thế nào?
Lời giải chi tiết:
- Các thầy bói xem voi bằng cách sờ tay vì họ đều mù. Mỗi người chỉ sờ được một phần của voi và mô tả hình dạng của voi dựa vào phần đó.
+ Thầy sờ vòi cho rằng voi giống như con đỉa
+ Thầy sờ ngà nghĩ voi giống cái đòn càn
+ Thầy sờ chân thấy voi như cột đình
+ Thầy sờ đuôi bảo voi giống chổi sể cùn
+ Thầy sờ tai kết luận voi như quạt thóc
- Thái độ của năm thầy bói: Tất cả đều phán sai nhưng mỗi người đều kiên định với ý kiến của mình và bác bỏ quan điểm của người khác.
Trả lời câu 2 (trang 103 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1):
Mặc dù các thầy bói đã sờ được voi và mô tả từng bộ phận của voi, nhưng không ai đưa ra nhận xét đúng về con voi. Sai lầm của họ là gì?
Lời giải chi tiết:
Dù các thầy bói đã sờ được voi thật và mô tả các bộ phận, nhưng không ai mô tả chính xác về toàn bộ con voi. Sai lầm của họ là:
- Các thầy bói chỉ dựa vào một phần của voi để đánh giá toàn bộ, không lắng nghe ý kiến của nhau mà chỉ khăng khăng với quan điểm của mình.
Trả lời câu 3 (trang 103 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1):
Truyện ngụ ngôn Thầy bói xem voi dạy chúng ta bài học gì?
Lời giải chi tiết:
Bài học từ truyện:
- Để hiểu đúng về một sự vật, sự việc, cần phải xem xét toàn diện và cẩn thận.
- Phải biết lắng nghe và tiếp thu ý kiến của người khác
- Không nên dùng vũ lực để giải quyết vấn đề nhận thức.
LUYỆN TẬP
Đưa ra một số ví dụ về việc nhận xét, đánh giá sự vật hoặc con người theo kiểu “Thầy bói xem voi” và hậu quả của những nhận định sai lầm này.
Lời giải chi tiết:
Trong giờ kiểm tra, Lan được điểm 9 môn toán. Dù Lan học yếu hơn các bạn, có bạn nghi ngờ rằng Lan đã chép bài hoặc may mắn đạt điểm cao. Khi nghe điều đó, Lan đã giải thích rằng vì biết mình chưa học tốt, nên đã chăm chỉ ôn luyện. Cô yêu cầu thêm bài tập và đã giải đúng. Kết quả là các bạn đã đánh giá sai nỗ lực của Lan và gây tổn thương cho bạn.
Tóm tắt
Năm thầy bói mù sờ từng phần của con voi và đưa ra những mô tả khác nhau về voi. Họ cãi nhau và đánh nhau vì không đồng ý với nhau về hình dạng của voi.
Bố cục: 2 đoạn
- Đoạn 1 (Từ đầu đến “như cái chổi sể cùn”): Các thầy bói sờ và mô tả các bộ phận của voi.
- Đoạn 2 (Còn lại): Hậu quả của việc phán đoán về voi.
3. Bài soạn tham khảo số 6
Trả lời câu 1 (trang 103 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1):
Trình bày các phương pháp thầy bói dùng để xem và phán về voi. Thái độ của các thầy bói khi đưa ra phán đoán về voi như thế nào?
* Phương pháp xem và phán về voi của các thầy bói:
Các thầy bói, do mù mắt, đã dùng tay để sờ các bộ phận của voi (vòi, ngà, tai, chân, đuôi). Mỗi thầy chỉ sờ được một phần và từ đó đưa ra nhận xét về toàn bộ con voi, ví dụ như con đỉa, cái đòn càn, cái quạt, cái cột nhà, cái chổi sể cùn.
* Thái độ của năm thầy bói khi phán về voi:
- Tất cả đều phán sai về voi nhưng mỗi thầy đều khẳng định ý kiến của mình là đúng và bác bỏ quan điểm của người khác. Cách phán này mang tính chủ quan và thiếu chính xác.
- Các thầy không nhường nhau dẫn đến tranh cãi và xô xát.
Trả lời câu 2 (trang 103 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1):
Mặc dù các thầy bói đã sờ thật và mô tả từng bộ phận của voi, nhưng không ai đưa ra nhận xét đúng về con voi. Sai lầm của họ là gì?
Các thầy bói chỉ sờ từng bộ phận và nghĩ đó là toàn bộ con voi, dẫn đến sự phán xét sai lầm. Sai lầm nằm ở việc mỗi thầy chỉ dựa vào một phần nhỏ để đánh giá toàn bộ, mà không thấy rằng mỗi phần không thể đại diện cho toàn thể con voi.
Trả lời câu 3 (trang 103 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1):
Truyện ngụ ngôn “Thầy bói xem voi” mang lại bài học gì cho chúng ta?
Lời giải chi tiết:
- Để hiểu đúng và đầy đủ về một sự vật, chúng ta cần phải xem xét toàn diện và tổng hợp ý kiến của nhiều người. Chỉ có vậy mới tránh được sai lầm như các thầy bói trong truyện.
- Cần có phương pháp xem xét phù hợp với từng sự vật và mục đích quan sát.
Luyện tập
Đưa ra một số ví dụ về việc đánh giá sai lầm như kiểu “Thầy bói xem voi” và hậu quả của nó:
Ví dụ: Một bạn ở lớp có vẻ ăn mặc sành điệu, hay nổi nóng và thường xuyên quát mắng. Bạn nghĩ rằng người đó giàu có và bướng bỉnh. Trong khi đó, thực tế bạn đó đến từ gia đình nghèo, và cách hành xử của bạn ấy là do hoàn cảnh khó khăn.
4. Bài soạn tham khảo số 1
Bố cục:
- Đoạn 1 (từ đầu đến “cùng xem”): hoàn cảnh và việc các thầy bói sờ voi.
- Đoạn 2 (tiếp theo đến “như cái chổi sể cùn”): phương pháp xem và nhận xét về voi của các thầy.
- Đoạn 3 (còn lại): kết quả của việc phán đoán về voi.
Tóm tắt
Năm thầy bói mù đã góp tiền để cùng xem voi. Mỗi thầy sờ một bộ phận của voi và đưa ra nhận xét khác nhau: vòi thì như con đỉa, ngà như cái đòn càn, tai như cái quạt thóc, chân như cột đình, đuôi như cái chổi sể cùn. Họ cãi nhau và xô xát vì không đồng ý với nhau về hình dạng của voi.
Đọc hiểu văn bản
Câu 1 (trang 103 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1):
Các thầy bói, với niềm tin vào ý kiến của mình, đã bác bỏ quan điểm của nhau và đưa ra các nhận xét khác nhau về voi:
- Thầy sờ vòi thấy voi như con đỉa.
- Thầy sờ ngà thấy voi như cái đòn càn.
- Thầy sờ tai thấy voi như cái quạt thóc.
- Thầy sờ chân thấy voi như cột đình.
- Thầy sờ đuôi thấy voi như chổi sể cùn.
Câu 2 (trang 103 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1):
Sai lầm của các thầy bói là không nhìn nhận toàn bộ hình dạng của voi mà chỉ dựa vào từng bộ phận nhỏ. Họ cũng không lắng nghe ý kiến của nhau mà chỉ giữ vững quan điểm riêng của mình.
Câu 3 (trang 103 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1): Bài học:
- Cần nhận thức sự vật một cách toàn diện, sử dụng tất cả giác quan.
- Không lấy một phần làm đại diện cho toàn thể.
- Cần lắng nghe và kết hợp ý kiến của nhiều người để có cái nhìn đúng đắn.
Luyện tập
Một số tình huống có thể dẫn đến nhận xét sai lầm kiểu “Thầy bói xem voi”:
- Một bạn vô tình làm em ngã, và em nghĩ bạn đó cố tình đẩy em.
- Một bạn mượn sách của em nhưng quên trả, và em cho rằng bạn cố tình giữ sách.
5. Bài soạn tham khảo số 2
Hướng dẫn soạn bài
Câu 1 (trang 103 sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1)
Các thầy bói xem voi bằng cách sờ từng bộ phận vì con voi quá lớn. Mỗi thầy chỉ cảm nhận một phần của voi.
- Mỗi thầy đưa ra nhận định chính xác nhưng khác nhau về con voi:
- Thầy sờ bụng voi cảm thấy giống như con đỉa
- Thầy sờ ngà voi cảm thấy giống cái đòn càn
- Thầy sờ chân voi cảm thấy giống cái cột đình
- Thầy sờ tai voi cảm thấy giống cái quạt thóc
- Thầy sờ đuôi voi cảm thấy giống cái chổi cùn
Thái độ của các thầy bói khi phán về voi:
- Mỗi người đều tin rằng mình đúng nhất
- Người sau bác bỏ người trước để chứng minh quan điểm của mình
- Không biết lắng nghe ý kiến của nhau, từ tranh luận chuyển thành xô xát, đánh nhau.
Câu 2 (Trang 103 sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1)
Các thầy bói cảm nhận con voi nhưng không thấy được toàn cảnh.
- Họ chỉ dùng tay để cảm nhận, thay vì dùng mắt để quan sát
- Vì con voi quá lớn, mỗi thầy chỉ sờ được một phần, nên mô tả voi theo từng bộ phận đã cảm nhận.
- Họ không cùng nhau lắng nghe và bổ sung ý kiến mà cố chấp khẳng định quan điểm của mình là đúng.
Câu 3 (trang 103 sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1)
Bài học từ câu chuyện Thầy bói xem voi:
- Cần tìm hiểu sự vật qua nhiều phương pháp khác nhau
- Phải nhìn nhận một cách toàn diện và khách quan
- Cần biết lắng nghe và tiếp thu ý kiến từ người khác
- Không dùng bạo lực để giải quyết vấn đề nhận thức
6. Bài soạn tham khảo số 3
Bố cục
- Phần 1: Từ đầu đến như cái chổi cùn: Các thầy bói chung tiền để xem voi và đưa ra nhận xét về các bộ phận của voi.
- Phần 2 còn lại: Cuộc xô xát giữa năm thầy bói.
Tóm tắt
Trong một ngày vắng khách, năm thầy bói cùng nhau xem voi bằng cách sờ từng bộ phận. Mỗi người đều cho rằng mình đúng và không ai chịu lắng nghe ý kiến khác, dẫn đến việc họ tranh cãi và xô xát.
Soạn bài
Câu 1 (trang 103 Ngữ Văn 6 Tập 1):
Các thầy bói dùng tay để cảm nhận voi do con voi quá lớn, mỗi người chỉ sờ một phần của voi.
- Mỗi thầy đưa ra mô tả chính xác nhưng khác nhau về voi:
- Thầy sờ bụng voi cảm thấy giống như con đỉa
- Thầy sờ ngà voi cảm thấy giống cái đòn càn
- Thầy sờ chân voi cảm thấy giống cái cột đình
- Thầy sờ tai voi cảm thấy giống cái quạt thóc
- Thầy sờ đuôi voi cảm thấy giống cái chổi cùn
Thái độ của các thầy bói khi phán về voi:
- Ai cũng khẳng định mình đúng nhất
- Người sau bác bỏ người trước để khẳng định quan điểm của mình
- Không lắng nghe ý kiến của nhau, từ tranh luận chuyển sang xô xát, đánh nhau.
Câu 2 (trang 103 Ngữ Văn 6 Tập 1):
Sai lầm của các thầy:
- Chỉ dựa vào cảm nhận bằng tay mà không quan sát tổng thể
- Mỗi người chỉ mô tả một phần, không thấy tổng thể của con voi
- Không lắng nghe ý kiến của người khác.
Câu 3 (trang 103 Ngữ Văn 6 Tập 1):
- Bài học từ câu chuyện Thầy bói xem voi:
+ Cần quan sát và hiểu biết toàn diện về sự vật
+ Không dùng bạo lực để giải quyết vấn đề
+ Lắng nghe và tiếp thu ý kiến từ mọi người.
Luyện tập
Những trường hợp nhận định sai lầm như câu chuyện Thầy bói xem voi:
- Đánh giá con người qua vẻ bề ngoài
- Có một khuyết điểm nhưng cho rằng người đó hoàn toàn xấu
- Luôn nghĩ mình đúng và bỏ qua ý kiến của người khác
- Thích sử dụng bạo lực để giải quyết vấn đề.
