1. Bài soạn số 4 về 'Vì sao chúng ta nên đối xử thân thiện với động vật?'
Kiến thức Ngữ Văn
1. Nghị luận xã hội (trình bày một quan điểm)
Khi đối diện với một hiện tượng trong đời sống, có thể xuất hiện nhiều quan điểm khác nhau. Nêu rõ quan điểm và lý lẽ, bằng chứng cụ thể để thuyết phục người đọc hay người nghe đồng tình với ý kiến của mình về hiện tượng đó được gọi là nghị luận xã hội (trình bày một quan điểm).
2. Văn bản và đoạn văn
- Văn bản là đơn vị ngôn ngữ diễn tả đầy đủ một vấn đề trong giao tiếp.
- Văn bản có thể bao gồm một hoặc nhiều đoạn văn. Mỗi đoạn văn trình bày một chủ đề nhỏ, và phải kết thúc bằng một dòng mới.
3. Từ Hán Việt
Là những từ mượn từ tiếng Hán (tiếng Trung Quốc) được đọc theo cách đọc Hán Việt trong tiếng Việt.
Soạn bài 'Vì sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật?'
1. Chuẩn bị
- Nội dung, chủ đề của bài viết: Lý do cần đối xử tốt với động vật.
- Người viết bảo vệ động vật. Để bảo vệ, tác giả đã đưa ra các lý lẽ và bằng chứng:
- Động vật không xa lạ với cuộc sống của con người, mỗi người đều từng có những ký ức tuổi thơ đẹp gắn bó với động vật. Ví dụ: Nhìn đàn kiến tha mồi về tổ, buộc chỉ vào chân cánh cam làm cánh diều chơi.
- Động vật liên kết chặt chẽ với cuộc sống của con người. Ví dụ: Gà gáy báo thức, chim hót trên cây, trâu cày ruộng gắn bó với người nông dân thôn quê hay công viên đầy loài động vật là nơi trẻ em yêu thích.
- Động vật đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái và môi trường sống của con người.
- Vấn đề bài viết nêu ra liên quan đến cuộc sống hiện tại và bản thân:
- Môi trường sống của động vật đang bị tàn phá.
- Nhiều loài động vật đang bị đe dọa hoặc có nguy cơ tuyệt chủng.
- Vấn đề liên quan đến bài viết: Các loài động vật đang có nguy cơ tuyệt chủng.
2. Đọc hiểu
Câu 1. Ý chính của phần 1 là gì?
Ý chính: Động vật không xa lạ với cuộc sống con người, mỗi người đều có những ký ức tuổi thơ gần gũi với động vật và thiên nhiên.
Câu 2. Câu nào trong phần 3 cho thấy con người liên quan đến động vật?
Mỗi loài động vật đều có mối quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp với con người. Việc mất đi bất kỳ loài nào cũng có thể gây ra sự thiếu hụt trong hệ sinh thái, ảnh hưởng đến môi trường sống của con người.
Câu 3. Tranh minh họa gợi cho em suy nghĩ gì?
Tranh minh họa gợi suy nghĩ: Mối quan hệ gần gũi giữa con người và các loài động vật.
Câu 4. “Môi trường sinh tồn” là gì?
Môi trường sinh tồn: Hệ sinh thái bao gồm các yếu tố cần thiết để con người có thể sống và phát triển.
Câu 5. Phần 4 nói về thực trạng nào đáng báo động?
Phần 4 đề cập đến thực trạng: Các loài động vật đang giảm sút rõ rệt.
Câu 6. Ý chính của phần 5 là gì?
Ý chính: Con người cần bảo vệ ngôi nhà chung Trái Đất và bảo vệ động vật.
3. Trả lời câu hỏi
Câu 1. Tìm hiểu nghĩa của các từ ngữ in đậm trong các dòng sau:
Gợi ý:
- tổ tiên: Những người thuộc các thế hệ đầu tiên của một dòng họ hoặc dân tộc, đã qua đời từ lâu, liên quan đến các thế hệ sau này
- trực tiếp: Có mối quan hệ trực tiếp với đối tượng, không qua trung gian
- gián tiếp: Có mối quan hệ không trực tiếp mà phải qua trung gian
- tạo hóa: Đấng tạo ra muôn vật với mọi sự biến hóa, thay đổi.
- tuyệt chủng: Một loài hoặc quần thể hoàn toàn biến mất khỏi trái đất.
Câu 2. Theo tác giả, tại sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật? Dẫn ra một lý lẽ quan trọng trong văn bản.
- Chúng ta cần đối xử tốt với động vật vì chúng có ảnh hưởng lớn đến môi trường sống của con người.
- Lý lẽ:
- Động vật không xa lạ với cuộc sống con người, nhiều người có những ký ức tuổi thơ gắn bó với động vật.
- Động vật liên kết với cuộc sống con người.
- Động vật đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái và môi trường sống của con người.
Câu 3. Tác giả thể hiện thái độ gì trước việc con người đối xử không thân thiện với động vật? Thái độ đó thể hiện rõ nhất qua câu văn nào trong văn bản?
- Thái độ của tác giả: Bất bình, buồn bã và xót xa.
- Thái độ thể hiện qua câu văn: Môi trường sống của động vật bị con người chiếm lĩnh, phá hoại, nhiều loài đã hoặc đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng hoàn toàn.
Câu 4. Tìm trong văn bản một ví dụ nêu lên lý lẽ và dẫn chứng làm sáng tỏ lý lẽ đó
Lý lẽ
Bằng chứng
Khó tưởng tượng cuộc sống của con người mà không có động vật.
Buổi sáng sớm, gà trống gáy đánh thức xóm làng, chim chích vui đùa trên cành cây, đàn bò ra đồng làm việc. Người nông dân ra bờ sông cất vở, mẻ tôm, cá nào được chế biến thành món ăn thanh đạm của thôn quê.
Động vật không xa lạ với cuộc sống con người, chúng ta đều có những ký ức tuổi thơ gần gũi với động vật và thiên nhiên.
Nhìn lũ kiến tha mồi về tổ hoặc buộc chỉ vào chân cánh cam làm cánh diều thả chơi.
Loài người cũng chỉ là một loài đặc biệt trong thế giới động vật.
Nhìn khỉ mẹ cho con bú và bóc chuối bằng tay khéo léo, chúng ta ngạc nhiên tự hỏi sao chúng giống con người đến vậy. Qua nghiên cứu, khỉ và vượn có tổ tiên chung với con người.
Câu 5. Văn bản giúp em hiểu thêm gì về động vật? Tìm thêm lý lẽ hoặc bằng chứng khác để làm sáng rõ sự cần thiết phải thân thiện với động vật.
- Văn bản giúp em hiểu mối liên hệ giữa con người và động vật.
Tìm thêm lý lẽ hoặc bằng chứng: Con người và động vật có thể trở thành những người bạn tốt của nhau (Ví dụ: Những chú chó cứu chủ…)
2. Bài soạn số 5 về 'Vì sao chúng ta cần đối xử thân thiện với động vật?'
Kiến thức về Ngữ Văn
- Nghị luận xã hội (trình bày một quan điểm) là việc đưa ra ý kiến cùng với các lập luận và bằng chứng cụ thể để thuyết phục người đọc hoặc người nghe đồng ý với quan điểm của người viết về một hiện tượng trong xã hội.
- Đối với mỗi hiện tượng trong đời sống, có thể xuất hiện nhiều quan điểm khác nhau. Việc trình bày ý kiến và các lý do, chứng cứ cụ thể để thuyết phục người khác chấp nhận quan điểm của mình về hiện tượng đó chính là nghị luận xã hội (trình bày một ý kiến).
- Nhan đề cung cấp thông tin về nội dung và chủ đề của bài viết, cụ thể là việc thảo luận về lý do tại sao chúng ta cần đối xử tốt với động vật.
Chuẩn bị
Soạn bài Vì sao chúng ta nên đối xử tốt với động vật - Ngữ Văn 6, sách Cánh Diều trang 48-51
* Nhan đề cho biết nội dung và chủ đề của văn bản:
Tại sao chúng ta cần phải đối xử tốt với động vật
* Trong văn bản này, người viết bảo vệ quan điểm rằng:
Chúng ta cần đối xử tốt với động vật. Để chứng minh điều đó, người viết đã nêu ra các lý do và dẫn chứng:
- Lý do: Động vật nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ, tạo nên những ký ức tuổi thơ đẹp đẽ.
Dẫn chứng: Nhìn lũ kiến “hành quân” tha mồi về tổ, hay buộc chỉ vào chân cánh cam để làm cánh diều chơi.
- Lý do: Động vật gắn bó với cuộc sống của con người.
Dẫn chứng: Gà trống báo thức, chim chích vui đùa trên cành, đàn bò ra đồng làm việc, người nông dân thu hoạch tôm, cá để chế biến món ăn, công viên với nhiều loài động vật là nơi yêu thích của trẻ em.
- Lý do: Con người thực chất chỉ là một loài đặc biệt trong thế giới động vật.
Dẫn chứng: Khỉ mẹ cho con bú, bóc chuối khéo léo như con người, khỉ và vượn có cùng tổ tiên với con người.
- Lý do: Mỗi loài động vật đều có mối quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp với con người, giúp duy trì cân bằng hệ sinh thái và môi trường sống của con người.
Dẫn chứng: Sự tồn tại của mỗi loài động vật trên Trái Đất là kết quả của quá trình tạo hóa hàng tỉ năm.
- Lý do: Con người đang phá hoại môi trường sống của động vật và gây hại cho chúng.
Dẫn chứng: Sự gia tăng dân số thế giới dẫn đến sự giảm số lượng các loài động vật, nhiều loài có nguy cơ tuyệt chủng, nhiều loài bị ngược đãi, săn bắt và tàn sát.
- Lý do: Chúng ta cần bảo vệ môi trường và động vật.
Dẫn chứng: Không phá rừng để làm trang trại, không chặt cây, không lạm dụng môi trường sống của động vật.
* Vấn đề bài viết nêu lên liên quan đến cuộc sống hiện tại:
- Môi trường sống của động vật đang bị phá hoại.
- Con người đang trực tiếp phá hủy môi trường sống của động vật.
- Kêu gọi bảo vệ môi trường sống của động vật.
- Con người cần nâng cao ý thức bảo vệ môi trường.
* Thông tin liên quan đến bài viết:
- Hiện có khoảng 15 triệu sinh vật sống trên trái đất. Bảo vệ động vật rất quan trọng trong việc duy trì chất lượng môi trường.
- Việc hủy hoại môi trường, phá rừng để xây dựng và giết mổ động vật đã dẫn đến nguy cơ nhiều loài động vật biến mất vĩnh viễn: Tê giác trắng, Báo Amur, Đười ươi Borneo, kền kền trắng, cá heo chuột.
Đọc hiểu
Câu hỏi giữa bài
Câu 1 trang 49 Ý chính của phần 1 là gì?
- Ý chính của phần 1 là: Động vật và thiên nhiên luôn gần gũi, thân thiết với con người, gắn bó với những ký ức tuổi thơ của mỗi người.
Câu 2 trang 49 Câu nào trong phần 3 cho thấy con người liên quan đến động vật?
Câu văn cho thấy con người liên quan đến động vật là:
- Mỗi loài động vật đều có mối quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp với con người, sự mất mát của bất kỳ loài nào có thể tạo ra khoảng trống trong hệ sinh thái, môi trường sống của con người.
Câu 3 trang 49 Tranh minh họa gợi cho em suy nghĩ gì?
- Tranh minh họa gợi suy nghĩ:
+ Động vật có vai trò quan trọng trong đời sống tinh thần của con người, giúp tạo nên ký ức tuổi thơ vui vẻ.
+ Con người luôn yêu thương, sống gần gũi và hòa hợp với động vật.
Câu 4 trang 50 'Môi trường sinh tồn' là gì?
- Môi trường: Không gian sống của con người và các sinh vật, nơi cung cấp tài nguyên thiên nhiên như rừng, khoáng sản, động thực vật quý hiếm và các yếu tố nhân tạo, ảnh hưởng đến đời sống và sự phát triển của con người. Đây cũng là nơi chứa chất thải mà con người tạo ra.
- Sinh tồn: Sống còn, thích nghi và đấu tranh để không bị diệt vong.
- > Môi trường sinh tồn: Không gian thuộc một hệ sinh thái bao gồm các yếu tố cần thiết để con người có thể sống và phát triển.
Câu 5 trang 50 Phần 4 nói về thực trạng nào đáng báo động?
- Phần 4 nói về thực trạng các loài động vật đang giảm đáng kể do con người xâm lấn, phá hoại môi trường sống và thường xuyên ngược đãi, săn bắt động vật.
Câu 6 trang 50 Ý chính của phần 5 là gì?
- Ý chính của phần 5 là: Chúng ta cần bảo vệ môi trường và các loài động vật.
Câu hỏi cuối bài
Câu 1 trang 50 Tìm hiểu nghĩa của các từ ngữ in đậm trong các dòng sau:
A) 'Qua nghiên cứu, khỉ và vượn có cùng tổ tiên với con người...'
B) 'Mỗi loài động vật đều có quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp đối với con người'
C) 'Mỗi loài động vật tồn tại... là kết quả của tạo hóa trong hàng tỉ năm...'
D) '... không ít loài đã hoặc đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng hoàn toàn'
Trả lời
A) Tổ tiên: Những người thuộc thế hệ đầu tiên của một dòng họ hoặc một dân tộc, đã qua đời từ lâu, trong quan hệ với các thế hệ sau này.
B) Trực tiếp: Tiếp xúc thẳng với đối tượng mà không cần trung gian, có thể là giữa người với người, người với vật, hoặc vật với vật.
- Gián tiếp: Không tiếp xúc trực tiếp mà phải qua trung gian.
C) Tạo hóa: Đấng tạo ra mọi vật với sự biến hóa và thay đổi, theo quan niệm duy tâm.
D) Tuyệt chủng: Hiện tượng khi một loài hoặc quần thể hoàn toàn biến mất khỏi trái đất.
Câu 2 trang 50 Theo tác giả, tại sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật? Dẫn ra một lý lẽ có trong văn bản mà em cho là quan trọng nhất.
Trả lời:
- Theo tác giả, chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật vì chúng có ảnh hưởng sâu rộng đến cuộc sống và hệ sinh thái của con người.
- 2 lý lẽ quan trọng nhất:
+ Động vật nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ và tạo nên những ký ức tuổi thơ đẹp đẽ: Nhìn lũ kiến “hành quân” tha mồi về tổ, hay buộc chỉ vào chân cánh cam để làm cánh diều chơi.
+ Động vật gắn bó với cuộc sống của con người: Gà trống gọi xóm làng thức dậy, chim chích đùa vui trên cành, đàn bò ra đồng làm việc, người nông dân thu hoạch tôm, cá để chế biến món ăn, công viên với nhiều loài động vật là nơi yêu thích của trẻ em.
Câu 3 trang 50 Tác giả đã thể hiện thái độ như thế nào trước việc con người đối xử không thân thiện với động vật? Thái độ ấy thể hiện rõ nhất ở câu văn nào trong văn bản?
Trả lời:
- Tác giả thể hiện thái độ bất bình và đau buồn trước việc con người đối xử không thân thiện với động vật.
- Thái độ này rõ nhất ở hai câu văn:
Môi trường sống của động vật bị con người chiếm lĩnh và phá hoại, nhiều loài đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng hoàn toàn. Nhiều loài thậm chí bị ngược đãi, săn bắt và tàn sát không thương tiếc.
Câu 4 trang 51 Hãy tìm trong văn bản một ví dụ, trong đó, người viết nêu lý lẽ và dẫn ra các bằng chứng làm sáng tỏ lý lẽ ấy
Trả lời:
- Lý lẽ: Khó tưởng tượng cuộc sống con người ra sao nếu không có động vật.
- > Dẫn chứng: Buổi sáng, gà trống gáy gọi xóm làng thức dậy, chim chích vui đùa trên cành cây, đàn bò ra đồng làm việc. Người nông dân thu hoạch tôm, cá từ bờ sông và chế biến thành các món ăn đặc sản.
- Lý lẽ: Động vật nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ.
- > Dẫn chứng: Nhìn lũ kiến hành quân tha mồi về tổ, buộc chỉ vào chân cánh cam để làm cánh diều chơi.
- Lý lẽ: Con người thực chất là một loài đặc biệt trong thế giới động vật.
- > Dẫn chứng: Khỉ mẹ cho con bú, bóc chuối khéo léo như con người, khỉ và vượn có tổ tiên chung với con người.
Câu 5 trang 51 Văn bản trên giúp em hiểu thêm gì về động vật? Tìm thêm các lý lẽ hoặc bằng chứng khác để làm rõ sự cần thiết phải thân thiện với động vật?
Trả lời:
- Văn bản giúp em hiểu sự gắn bó mật thiết giữa động vật và con người.
- Một số thông tin bổ sung:
+ Có khoảng 15 triệu sinh vật sống trên trái đất của chúng ta.
+ Động vật có vai trò quan trọng trong hệ sinh thái, giúp duy trì cân bằng môi trường.
+ Cung cấp thực phẩm cần thiết cho con người (rươi, ốc, mực, tôm, cá, ếch, rắn, gà, lợn, bò).
+ Cung cấp nguyên liệu cho ngành công nghiệp thuộc da và lông thú (tuần lộc, hổ, trâu).
3. Soạn thảo bài 'Tại sao chúng ta nên đối xử thân thiện với động vật?' số 6
I. Tổng quan
- Người viết: Kim Hạnh Bảo - Trần Nghị Du.
- Tác phẩm
Thực hành
Văn bản
Tự sự. Miêu tả. Nghị luận. Biểu cảm.
- Xuất xứ: 2016, in trong Bách khoa tri thức tuổi trẻ; 10 vạn câu hỏi vì sao - Động vật.
- Phương thức biểu cảm: Nghị luận.
II. Phân tích văn bản
1. Vai trò của động vật trong đời sống con người
- Động vật gắn bó với tuổi thơ:
+ Nhiều người đã dành thời gian quan sát đàn kiến 'hành quân'.
+ Dùng chỉ buộc vào chân cánh cam để làm diều.
- Động vật gắn bó với đời sống hàng ngày:
+ Gà trống gáy sáng đánh thức mọi người.
+ Tôm, cá được chế biến thành món ăn thanh mát.
- Động vật đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái:
+ Mọi loài đều có mối quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp với con người.
+ Sự mất mát của một loài có thể tạo ra lỗ hổng trong hệ sinh thái (môi trường sống của con người).
- Con người cũng là một loại động vật đặc biệt:
+ Khỉ và vượn là tổ tiên của con người.
+ Hành vi của chúng rất giống với con người.
2. Thực trạng động vật trong những năm gần đây
Thực hành
Điều không được nêu trong bài khi tác giả đề cập đến cách con người đối xử với động vật trong vài thập kỷ qua là gì?
- Số lượng động vật giảm mạnh, nhiều loài đứng trước nguy cơ tuyệt chủng.
- Môi trường sống của động vật bị con người xâm chiếm, phá hoại.
- Nhiều loài bị con người ngược đãi, săn bắt không kiểm soát và tàn sát.
3. Bài học nhận thức cho con người
- Khi hiểu biết về động vật, con người sẽ:
+ Không phá hủy rừng, chặt cây vì lợi ích cá nhân.
+ Không lạm dụng và chiếm đoạt môi trường sống của chúng.
→ Hãy đặt mình vào vị trí của động vật để cảm nhận.
- Những hành động cần thiết: Thay đổi, bảo vệ Trái Đất, để động vật có quyền sống như con người.
➩ Cần đối xử thân thiện với động vật.
III. Tổng kết
1. Nội dung
Vì sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật? nhấn mạnh vai trò quan trọng của động vật đối với con người và Trái Đất. Tác giả cũng chỉ ra các hành động sai trái của con người và nhấn mạnh sự cần thiết phải đặt mình vào vị trí của động vật và bảo vệ chúng.
2. Nghệ thuật
Luận điểm chặt chẽ cùng với các lý lẽ, dẫn chứng thuyết phục.
IV. Hướng dẫn trả lời câu hỏi cuối bài
1. Giải nghĩa các từ in đậm trong các câu sau:
a) 'Qua nghiên cứu, khỉ và vượn có cùng tổ tiên với con người,...'.
- Tổ tiên: Những người thuộc thế hệ đầu tiên của một dòng họ.
b) 'Mỗi loài động vật đều có quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp với con người'.
- Trực tiếp: Có mối quan hệ trực tiếp với đối tượng, không qua trung gian.
- Gián tiếp: Có mối quan hệ không trực tiếp mà phải qua trung gian.
c) 'Mỗi loài động vật tồn tại... là kết quả của tạo hóa trong hàng tỉ năm...'.
- Tạo hóa: Đấng tạo ra vạn vật và mọi sự biến hóa, theo quan niệm duy tâm.
d) '...không ít loài đã hoặc đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng hoàn toàn'.
- Tuyệt chủng: Hiện tượng tự nhiên khi một loài hoặc quần thể biến mất hoàn toàn trên Trái Đất.
2. Theo tác giả, tại sao chúng ta cần đối xử thân thiện với động vật? Dẫn ra một lý lẽ quan trọng từ văn bản.
- Chúng ta cần đối xử thân thiện với động vật vì chúng có vai trò quan trọng trong cuộc sống.
- Động vật gắn bó với tuổi thơ:
+ Nhiều người đã dành thời gian quan sát đàn kiến 'hành quân'.
+ Dùng chỉ buộc vào chân cánh cam để làm diều.
- Động vật gắn bó với đời sống hàng ngày:
+ Gà trống gáy sáng gọi mọi người dậy.
+ Tôm, cá chế biến thành món ăn thanh mát.
- Động vật có vai trò quan trọng trong hệ sinh thái:
+ Tất cả loài động vật đều có mối quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp với con người.
+ Sự mất mát của một loài có thể gây ra lỗ hổng trong hệ sinh thái (môi trường sống của con người).
- Con người cũng chỉ là một loài động vật đặc biệt:
+ Khỉ và vượn là tổ tiên của con người.
+ Hành vi của chúng rất giống con người.
3. Tác giả thể hiện thái độ như thế nào trước việc con người đối xử không thân thiện với động vật? Thái độ đó thể hiện rõ nhất ở câu văn nào trong văn bản?
- Tác giả thể hiện sự bất mãn trước việc con người đối xử không thân thiện với động vật.
- Thái độ này rõ nhất trong câu: Môi trường sống của động vật bị con người chiếm lĩnh, phá hoại, nhiều loài đã hoặc đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng hoàn toàn.
4. Tìm trong văn bản một ví dụ, trong đó, người viết nêu lý lẽ và dẫn chứng để làm sáng tỏ lý lẽ đó.
Lý lẽ
Bằng chứng
Vì vậy, khó mà tưởng tượng nếu không có động vật thì cuộc sống của con người sẽ ra sao.
Vào buổi sáng, gà trống gáy ò ó o gọi xóm làng dậy, chim chích vui đùa trên cành cây, đàn bò ra đồng làm việc. Người nông dân ra bờ sông cất vở, thu được tôm, cá để chế biến món ăn thanh đạm của thôn quê.
Những loài động vật nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ.
Nhìn lũ kiến hành quân, buộc chỉ vào chân cánh cam làm diều chơi.
Con người thực chất chỉ là một loài đặc biệt trong thế giới động vật.
Nhìn khỉ mẹ cho con bú, bóc chuối bằng tay khéo léo, chúng ta ngạc nhiên tự hỏi: Sao chúng có thể giống con người đến vậy?
Khỉ và vượn có cùng tổ tiên với con người.
5. Văn bản trên giúp em hiểu thêm điều gì về động vật? Tìm thêm lý lẽ hoặc bằng chứng khác để làm rõ sự cần thiết phải thân thiện với động vật?
- Văn bản giúp em hiểu rõ vai trò của động vật và sự gắn bó của chúng với con người.
- Một số lý lẽ bổ sung như:
+ Động vật cung cấp nguyên liệu: thực phẩm (rươi, ốc, mực, tôm, cá, ếch, rắn, gà, lợn, bò,...), lông (thỏ, cừu, dê, vịt,...), da (tuần lộc, hổ, trâu,...).
+ Động vật được dùng trong thí nghiệm: khoa học (ếch, chuột bạch,...), thuốc (thỏ, chuột bạch,...).
+ Động vật hỗ trợ con người: lao động (trâu, bò, voi,...), giải trí (cá voi, hải cẩu, voi, hổ, vẹt, sáo,...), bảo vệ an ninh (chó).
+ Động vật cũng có thể gây hại: truyền bệnh (trùng sốt rét, ruồi, muỗi, chuột,...).
4. Bài viết 'Lý do chúng ta cần đối xử tử tế với động vật' số 1
1. CHUẨN BỊ - SOẠN BÀI 'VÌ SAO CHÚNG TA PHẢI ĐỐI XỬ THÂN THIỆN VỚI ĐỘNG VẬT' (CÁNH DIỀU)
(SGK trang 48 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều)
Khi tiếp cận văn bản nghị luận, hãy chú ý những điểm sau:
- Tiêu đề cho thấy nội dung và chủ đề của văn bản: Vì sao chúng ta nên đối xử nhân ái với động vật
- Tác giả của văn bản này nhằm bảo vệ các loài động vật bằng cách đưa ra các luận điểm và minh chứng:
- Động vật góp phần nuôi dưỡng tâm hồn trẻ em. (nhìn lũ kiến đi tha mồi về tổ, dùng chỉ buộc vào chân cánh cam làm cánh diều để thả chơi)
- Động vật gắn bó với cuộc sống con người. (gà gáy báo thức, chim hót trên cành cây, trâu cày ruộng gắn bó với người nông dân thôn quê, công viên với nhiều loài động vật là nơi trẻ em yêu thích)
- Động vật có vai trò thiết yếu trong hệ sinh thái và môi trường sống của con người.
- Vấn đề được nêu ra trong bài viết liên quan đến cuộc sống hiện tại và bản thân chúng ta:
- Hiện trạng môi trường sống của động vật đang bị phá hoại
- Khuyến khích bảo vệ môi trường sống của động vật
- Những thông tin liên quan đến bài viết:
Hiện nay, có khoảng 15 triệu loài sinh vật sinh sống trên hành tinh của chúng ta. Việc bảo vệ động vật rất quan trọng trong việc điều tiết và đánh giá chất lượng của môi trường.
Ví dụ: Sự giảm sút số lượng chim ưng và đại bàng vào giữa thế kỷ 20 là một cảnh báo mạnh mẽ về nguy cơ của thuốc trừ sâu DDT – loại thuốc này được sử dụng rộng rãi và tích tụ trong mô của động vật (gây suy yếu khả năng sinh sản và ấp trứng của chúng). Trường hợp này cảnh báo con người về tác động của biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường.
2. ĐỌC HIỂU - SOẠN BÀI 'VÌ SAO CHÚNG TA PHẢI ĐỐI XỬ THÂN THIỆN VỚI ĐỘNG VẬT' (CÁNH DIỀU)
*Câu hỏi giữa bài
Câu 1 trang 49 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Câu hỏi: Ý chính của phần 1 là gì?
Gợi ý:
- Ý chính của phần 1 là: Động vật gắn bó với con người và ký ức tuổi thơ của mỗi người
Câu 2 trang 49 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Câu hỏi: Câu nào trong phần 3 cho thấy con người liên quan đến động vật?
Gợi ý: Câu trong phần 2 cho thấy con người liên quan đến động vật là:
- Mỗi loài động vật đều có mối quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp với con người; việc mất đi bất kỳ loài nào cũng có thể gây ra một lỗ hổng trong hệ sinh thái, nơi sinh tồn của con người
Câu 3 trang 49 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Câu hỏi: Tranh minh họa gợi cho em suy nghĩ gì?
Gợi ý:
- Tranh minh họa gợi cho em suy nghĩ rằng con người và các loài động vật sống hòa hợp với nhau.
Câu 4 trang 50 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Câu hỏi: 'Môi trường sinh tồn' là gì?
Gợi ý:
Môi trường sinh tồn là không gian sống của con người và các loài sinh vật, nơi mà tài nguyên thiên nhiên như rừng, khoáng sản, động thực vật quý hiếm và các yếu tố vật chất nhân tạo tương tác với nhau, ảnh hưởng đến đời sống và sự phát triển của con người và sinh vật.
Câu 5 trang 50 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Câu hỏi: Phần 4 đề cập đến thực trạng nào đáng báo động?
Gợi ý:
- Phần 4 nói về thực trạng các loài động vật đang giảm sút đáng kể do con người xâm lấn môi trường sống của chúng và thường xuyên săn bắt.
Câu 6 trang 50 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Câu hỏi: Ý chính của phần 5 là gì?
Gợi ý:
- Ý chính của phần 5 là con người cần phải bảo vệ các loài động vật.
*Câu hỏi cuối bài - Soạn bài 'Vì sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật' (Cánh Diều)
Câu 1 trang 50 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Câu hỏi: Tìm hiểu nghĩa của các từ ngữ in đậm trong các dòng sau:
a) “Qua nghiên cứu, khỉ và vượn có cùng tổ tiên với con người,...'
b) “Mỗi loài động vật đều có quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp đối với con người”
c) 'Mỗi loài động vật tồn tại... là kết quả của tạo hoá trong hàng triệu năm...”
d) '...không ít loài đã hoặc đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng hoàn toàn”
Gợi ý:
a) Tổ tiên: những thế hệ đầu tiên của một dòng họ.
b)
- trực tiếp: có mối quan hệ thẳng với đối tượng, không qua trung gian
- gián tiếp: không có mối quan hệ thẳng với đối tượng mà phải qua trung gian
c) Tạo hóa: đấng tạo ra vạn vật và mọi sự biến đổi theo quan niệm duy tâm.
d) Tuyệt chủng: hiện tượng khi một loài hoặc một quần thể hoàn toàn biến mất khỏi trái đất.
Câu 2 trang 50 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Câu hỏi: Theo tác giả, tại sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật? Dẫn ra một lí lẽ có trong văn bản mà em cho là quan trọng nhất.
Gợi ý:
- Theo tác giả, chúng ta cần đối xử thân thiện với động vật vì chúng gắn bó với cuộc sống của con người và có ảnh hưởng lớn đến hệ sinh thái.
+ Động vật nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ.
- Dẫn chứng: quan sát lũ kiến đi tha mồi về tổ, dùng chỉ buộc vào chân cánh cam làm cánh diều để thả chơi
+ Động vật liên kết với cuộc sống con người.
- Dẫn chứng: gà gáy báo thức, chim hót trên cây, trâu cày ruộng liên quan đến người nông dân thôn quê, công viên với nhiều loài động vật là nơi yêu thích của trẻ em
+ Động vật đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái và môi trường sống của con người.
- Dẫn chứng: Mỗi loài động vật có mối quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp với con người. Nếu một loài biến mất có thể gây ra một lỗ hổng trong hệ sinh thái, nơi sinh tồn của con người.
Câu 3 trang 50 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Câu hỏi: Tác giả thể hiện thái độ gì trước việc con người đối xử không thân thiện với động vật? Thái độ ấy thể hiện rõ nhất ở câu văn nào trong văn bản?
Gợi ý:
- Tác giả thể hiện sự bất bình trước việc con người đối xử không thân thiện với động vật. Thái độ này rõ nhất ở câu:
- Môi trường sống của động vật bị con người chiếm lĩnh, phá hoại; nhiều loài đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng hoàn toàn
Câu 4 trang 51 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Câu hỏi: Tìm một ví dụ trong văn bản, trong đó tác giả đưa ra lí lẽ và dẫn chứng làm rõ lí lẽ đó
Gợi ý:
Lí lẽ: Khó hình dung cuộc sống của con người nếu không có động vật.
Bằng chứng: Buổi sáng, gà trống gáy đánh thức xóm làng, chim chích vui trên cây, bò ra đồng làm việc. Người nông dân ra bờ sông để có tôm, cá làm món ăn thanh đạm của thôn quê.
Động vật nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ.
Bằng chứng: Quan sát lũ kiến đi tha mồi về tổ, dùng chỉ buộc vào chân cánh cam làm cánh diều để thả chơi.
Con người thực ra chỉ là một loài trong thế giới động vật.
Bằng chứng: Quan sát khỉ mẹ cho con bú, bóc chuối bằng ngón tay khéo léo khiến chúng ta tự hỏi sao chúng lại giống con người đến vậy.
Qua nghiên cứu, khỉ và vượn có cùng tổ tiên với con người.
Câu 5 trang 51 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Câu hỏi: Văn bản trên giúp em hiểu biết thêm điều gì về động vật? Tìm thêm các lí lẽ hoặc bằng chứng khác để làm rõ sự cần thiết phải thân thiện với động vật.
Gợi ý:
- Văn bản giúp hiểu rằng động vật và con người có mối liên hệ mật thiết với nhau.
- Một số lí lẽ và bằng chứng thêm như:
Động vật không chỉ quan trọng trong tự nhiên mà còn trong đời sống con người, cung cấp thực phẩm (rươi, ốc, mực, tôm, cá, ếch, rắn, gà, lợn, bò, ...), lông (thỏ, cừu, dê, vịt, ...), da (tuần lộc, hổ, trâu, ...); phục vụ thí nghiệm khoa học (ếch, chuột bạch, ...), thuốc (thỏ, chuột bạch, ...); hỗ trợ lao động (trâu, bò, voi, ...), giải trí (cá voi, hải cẩu, voi, hổ, vẹt, sáo, ...), bảo vệ an ninh (chó); bên cạnh đó, động vật cũng có thể gây bệnh (trùng sốt rét, ruồi, muỗi, chuột, ...).
5. Bài soạn 'Tại sao chúng ta nên đối xử thân thiện với động vật?' số 2
Chuẩn bị
- Nghị luận xã hội (trình bày một quan điểm) nhằm đưa ra ý kiến cùng các lý lẽ, chứng cứ cụ thể để thuyết phục người đọc hoặc nghe đồng tình với quan điểm của người viết về một hiện tượng trong cuộc sống.
- Khi tiếp cận văn bản nghị luận:
+ Tiêu đề cho thấy nội dung và chủ đề bài viết là lý do tại sao chúng ta nên đối xử thân thiện với động vật.
+ Trong văn bản này, tác giả bảo vệ quyền lợi của các loài động vật bằng cách đưa ra các lý lẽ và chứng cứ:
- Động vật giúp nuôi dưỡng tâm hồn trẻ nhỏ: từ việc quan sát những con kiến “hành quân” thu thập thức ăn, đến việc buộc chỉ vào chân cánh cam để làm cánh diều...
- Cuộc sống của con người sẽ gặp khó khăn nếu không có động vật: gà trống đánh thức làng xóm vào buổi sáng, chim chích vui đùa trên cành cây, bò đi làm việc trên đồng, người nông dân thu hoạch tôm cá để chế biến món ăn...
- Loài người thực chất cũng chỉ là một loài đặc biệt trong thế giới động vật: con người có tổ tiên chung với khỉ và vượn...
- Mỗi loài động vật đều có mối quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp với con người.
- Con người đang phá hủy môi trường sống của động vật, dẫn đến sự tàn sát chúng.
+ Vấn đề được đề cập trong bài viết liên quan trực tiếp đến cuộc sống hiện tại của chúng ta, vì con người là nguyên nhân chính gây ra sự tàn phá môi trường sống của động vật, từ đó tác động đến ý thức bảo vệ môi trường của bản thân.
- Đọc trước bài thơ Tại sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật. Liên hệ kiến thức cá nhân để hiểu văn bản tốt hơn.
Đọc hiểu
Trong khi đọc
Câu hỏi trang 49 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Ý chính của phần 1 là gì?
Trả lời:
Ý chính của phần 1 là động vật nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ.
Câu hỏi trang 49 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Câu nào trong phần 3 cho thấy con người liên quan đến động vật?
Trả lời:
Câu “Loài người thực chất chỉ là một loài đặc biệt trong thế giới động vật” trong phần 3 cho thấy con người có liên quan đến động vật.
Câu hỏi trang 49 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Tranh minh họa gợi cho em suy nghĩ gì?
Trả lời:
Tranh minh họa gợi suy nghĩ về các công viên bách thú, nơi động vật bị nhốt và trẻ em đến tham quan hàng ngày.
Câu hỏi trang 50 SGK Ngữ văn 6 tập 2: “Môi trường sinh tồn” là gì?
Trả lời:
“Môi trường sinh tồn” là toàn bộ các điều kiện tự nhiên và xã hội mà con người và sinh vật cần để tồn tại, phát triển trong mối quan hệ với nhau.
Câu hỏi trang 50 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Phần 4 nói về thực trạng nào đáng báo động?
Trả lời:
Phần 4 nêu thực trạng đáng báo động về việc số lượng các loài động vật giảm dần do môi trường sống bị xâm chiếm và phá hoại.
Câu hỏi trang 50 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Ý chính của phần 5 là gì?
Trả lời:
Ý chính của phần 5 là con người cần thay đổi hành vi để bảo vệ động vật.
Sau khi đọc
Câu 1 trang 50 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Tìm hiểu nghĩa của các từ in đậm trong các dòng sau:
a) “Qua nghiên cứu, khỉ và vượn có cùng tổ tiên với con người,…”
b) “Mỗi loài động vật đều có quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp đối với con người”
c) “Mỗi loài động vật tồn tại… là kết quả của tạo hóa trong hàng tỉ năm…”
d) “…không ít loài đã hoặc đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng hoàn toàn”
Trả lời:
a) tổ tiên: sinh vật cổ đại đã biến hóa thành các loài hiện đại mà ngày nay ta biết.
b) trực tiếp: có mối liên hệ trực tiếp với đối tượng, không qua trung gian
gián tiếp: mối liên hệ không trực tiếp mà qua trung gian.
c) tạo hóa: tự nhiên đã tạo ra tất cả các sinh vật.
d) tuyệt chủng: mất hẳn nòi giống.
Câu 2 trang 50 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Theo tác giả, tại sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật? Dẫn ra một lý lẽ có trong văn bản mà em cho là quan trọng nhất.
Trả lời:
- Theo tác giả, chúng ta cần đối xử thân thiện với động vật vì mỗi loài đều có mối quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp với con người.
- Lý lẽ quan trọng nhất: Mất đi bất kỳ loài động vật nào cũng có thể gây ra sự thiếu hụt trong hệ sinh thái của con người.
Câu 3 trang 50 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Tác giả đã thể hiện thái độ như thế nào trước việc con người đối xử không thân thiện với động vật? Thái độ ấy thể hiện rõ nhất ở câu văn nào trong văn bản?
Trả lời:
- Tác giả thể hiện sự bất bình và cảnh cáo trước việc con người không đối xử thân thiện với động vật.
- Thái độ này thể hiện rõ nhất ở câu “Môi trường sống của động vật bị con người xâm chiếm, phá hoại, nhiều loài đã hoặc đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng hoàn toàn” trong văn bản.
Câu 4 trang 51 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Hãy tìm trong văn bản một ví dụ, trong đó, người viết nêu lên lý lẽ và dẫn ra các bằng chứng làm sáng tỏ lý lẽ ấy.
Lý lẽ
Bằng chứng
Vì vậy, khó mà tưởng tượng được rằng nếu không có động vật thì cuộc sống của con người sẽ ra sao
Vào buổi sáng, gà trống gáy gọi xóm làng thức dậy, chim chích vui đùa trên cành cây, bò làm việc trên đồng, người nông dân thu hoạch tôm cá để chế biến món ăn trong thôn quê.
Trả lời:
Lý lẽ
Bằng chứng
Vì vậy, khó mà tưởng tượng được rằng nếu không có động vật thì cuộc sống của con người sẽ ra sao
Vào buổi sáng, gà trống gáy gọi xóm làng thức dậy, chim chích vui đùa trên cành cây, bò làm việc trên đồng, người nông dân thu hoạch tôm cá để chế biến món ăn trong thôn quê.
Động vật nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ
Nhìn lũ kiến tha mồi về tổ, buộc chỉ vào chân cánh cam làm cánh diều chơi…
Loài người thực chất cũng chỉ là một loài đặc biệt trong thế giới động vật
Lũ trẻ con thường bị cuốn hút bởi khỉ tinh nghịch. Quan sát khỉ mẹ cho con bú, bóc chuối bằng tay khéo léo, ta không khỏi ngạc nhiên vì sự giống nhau với con người. Khỉ và vượn có tổ tiên chung với con người.
Câu 5 trang 51 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Văn bản trên giúp em hiểu biết thêm gì về động vật? Tìm thêm các lý lẽ hoặc bằng chứng khác làm sáng rõ sự cần thiết phải thân thiện với động vật.
Trả lời:
- Văn bản giúp em hiểu rằng động vật có mối quan hệ mật thiết với con người. Sự biến mất của bất kỳ loài nào cũng có thể gây ra thiếu hụt trong môi trường sinh sống của con người. Động vật cũng rất gần gũi với chúng ta trong đời sống, tạo kỷ niệm thời thơ ấu và đóng vai trò trong sinh hoạt hàng ngày. Cuối cùng, loài người chỉ là một loài đặc biệt trong thế giới động vật.
- Các lý lẽ hoặc bằng chứng khác làm sáng rõ sự cần thiết phải thân thiện với động vật:
+ Cấu tạo địa chất: vỏ của các động vật nguyên sinh.
+ Làm cảnh: chim sẻ, chim bồ câu, ...
+ Làm xiếc: khỉ, voi, đà điểu, ...
+ Thí nghiệm: chuột bạch, ...
+ Cung cấp thực phẩm: thịt, trứng, ...
+ Nguyên liệu cho ngành mỹ nghệ, may mặc: lông, da, ...
+ Dùng làm thuốc: sừng trâu có canxi
+ Trang trí: san hô, sừng tê, ngà voi, ...
+ Trang sức: ngọc trai
+ Làm thuốc bổ: gan cá, ...
+ Tiêu diệt sâu bọ có hại: chim sâu, ...
+ Làm tơi xốp đất: giun đất, ...
+ Cung cấp sức kéo: trâu, bò, voi, ...
6. Bài viết 'Tại sao chúng ta cần phải đối xử tốt với động vật?' số 3
I. Tổng quan
1. Nguồn gốc: Năm 2016, xuất bản trong Bách khoa tri thức tuổi trẻ; 10 vạn câu hỏi vì sao - Động vật.
2. Phương pháp thể hiện: Nghị luận.
3. Cấu trúc: Gồm 3 phần
- Phần 1: Từ “là môi trường sinh tồn của con người”: Vai trò của động vật trong đời sống con người
- Phần 2: Tiếp theo “không nương tay”: Tình trạng cuộc sống của động vật trong những năm gần đây.
- Phần 3: Phần còn lại: Bài học nhận thức của con người
II. Giá trị nội dung và nghệ thuật
1. Nội dung
Bài viết “Tại sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật?” nhấn mạnh vai trò thiết yếu của động vật đối với con người và hành tinh. Đồng thời, tác giả chỉ ra hiện trạng hành động sai lầm đối với động vật và khuyến khích con người đặt mình vào vị trí của chúng để bảo vệ chúng.
2. Nghệ thuật
Lập luận logic và các dẫn chứng thuyết phục.
Chuẩn bị
Xem lại kiến thức về văn nghị luận để áp dụng vào việc đọc hiểu văn bản này.
- Khi đọc văn bản nghị luận, các em cần lưu ý:
+ Tiêu đề thường cho biết nội dung bài viết.
+ Tác giả trong văn bản này bảo vệ hay phản đối điều gì? Để bảo vệ hoặc phản đối, tác giả đã đưa ra những lý lẽ và bằng chứng nào?
+ Vấn đề bài viết nêu lên có liên quan gì đến cuộc sống hiện tại và bản thân?
Đọc trước văn bản “Tại sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật?” và liên hệ với những hiểu biết của các em để tìm ra thông tin liên quan.
Bài làm:
Tiêu đề chính là nội dung: “Tại sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật?”
Trong văn bản này, tác giả bảo vệ các loài động vật. Để bảo vệ, tác giả đã nêu ra các lý lẽ và bằng chứng:
- Các loài động vật nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ. Dẫn chứng: quan sát đàn kiến tha mồi về tổ, làm cánh diều từ cánh cam.
- Động vật gắn bó với cuộc sống con người. Dẫn chứng: gà gáy báo thức, chim hót trên cây, trâu cày ruộng, công viên với nhiều loài động vật là điểm đến yêu thích của trẻ nhỏ.
- Động vật có vai trò quan trọng trong hệ sinh thái và môi trường sống của con người.
Vấn đề bài viết nêu lên liên quan đến cuộc sống hiện tại và bản thân:
- Hiện trạng môi trường sống của động vật bị phá hoại
- Kêu gọi bảo vệ môi trường sống của động vật
Đọc trước văn bản “Tại sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật?” và liên hệ với những hiểu biết của các em để hiểu và tìm ra thông tin liên quan như:
Hiện nay, có khoảng 15 triệu sinh vật trên Trái Đất. Việc bảo vệ động vật rất quan trọng để điều tiết và đánh giá chất lượng môi trường.
Ví dụ: Sự giảm sút số lượng chim ưng và đại bàng vào giữa thế kỷ 20 là cảnh báo mạnh mẽ về mức độ nguy hiểm của thuốc trừ sâu DDT – loại thuốc này tích tụ trong mô động vật (gây suy yếu khả năng sinh sản và ấp trứng). Trường hợp này cảnh báo con người về tác động của biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường.
Đọc hiểu
* Câu hỏi giữa bài
Ý chính của phần 1 là gì?
Câu nào trong phần 3 cho thấy mối liên hệ giữa con người và động vật?
Tranh minh họa gợi cho em suy nghĩ gì?
“Môi trường sinh tồn” là gì?
Phần 4 nói về thực trạng nào đáng báo động?
Ý chính của phần 5 là gì?
Bài làm:
Ý chính của phần 1 là: Động vật gắn bó với con người, là những kỷ niệm tuổi thơ của mỗi người.
Câu nào trong phần 3 cho thấy con người liên quan đến động vật:
- Mỗi loài động vật đều có mối quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp với con người; sự mất mát bất kỳ loài nào cũng có thể tạo ra một lỗ hổng trong hệ sinh thái, là môi trường sinh tồn của con người.
Tranh minh họa gợi cho em suy nghĩ rằng con người và thiên nhiên sống hòa hợp.
Môi trường sinh tồn là một hệ sinh thái bao gồm các sinh vật, yếu tố vật lý, và con người cùng sinh sống và tồn tại.
Phần 4 nói về tình trạng giảm sút rõ rệt của các loài động vật.
Ý chính của phần 5 là con người cần phải bảo vệ các loài động vật.
* Câu hỏi cuối bài:
1. Tìm hiểu nghĩa của các từ in đậm trong các câu sau:
a) “Qua nghiên cứu, khỉ và vượn có cùng tổ tiên với con người,...'
b) “Mỗi loài động vật đều có quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp với con người”
c) “Mỗi loài động vật tồn tại... là kết quả của tạo hóa trong hàng triệu năm...”
d) “...không ít loài đã hoặc đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng hoàn toàn”
- Theo tác giả, tại sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật? Dẫn ra một lý lẽ trong văn bản mà em cho là quan trọng nhất.
- Tác giả thể hiện thái độ như thế nào trước việc con người đối xử không thân thiện với động vật? Thái độ đó thể hiện rõ nhất ở câu văn nào trong văn bản?
- Tìm trong văn bản một ví dụ mà tác giả nêu lý lẽ và dẫn chứng để làm rõ lý lẽ đó.
Lý lẽ
Bằng chứng
Vì vậy, khó tưởng tượng cuộc sống của con người không có động vật sẽ ra sao.
Buổi sáng, gà trống gáy gọi mọi người dậy, chim hót trên cây, bò ra đồng làm việc. Người nông dân ra sông cất vó, cá tôm được chế biến thành món ăn đặc sản.
Những loài động vật nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ.
Quan sát đàn kiến tha mồi về tổ, làm cánh diều từ cánh cam.
Con người thực ra chỉ là một loài đặc biệt trong thế giới động vật.
Nhìn khỉ mẹ cho con bú, bóc chuối bằng tay khéo léo, chúng ta ngạc nhiên về sự giống nhau với con người.
Qua nghiên cứu, khỉ và vượn có tổ tiên chung với con người.
5. Văn bản giúp em hiểu mối quan hệ mật thiết giữa động vật và con người.
Thêm các lý lẽ và bằng chứng để làm rõ sự cần thiết phải thân thiện với động vật như:
Động vật không chỉ quan trọng cho thiên nhiên mà còn cho đời sống con người qua các lợi ích như thực phẩm (rươi, ốc, mực, tôm, cá, ...), lông (thỏ, cừu, ...), da (tuần lộc, hổ, ...); thí nghiệm (khoa học, thuốc); hỗ trợ lao động (trâu, bò, voi, ...), giải trí (cá voi, hải cẩu, ...), bảo vệ an ninh (chó); ... Bên cạnh đó, động vật cũng gây hại như truyền bệnh (muỗi, chuột, ...).