Buzz
1. Bài soạn 'Thực hành tiếng Việt trang 80' (Ngữ văn 10 - SGK Cánh diều) - mẫu số 4
Câu 1. Xác định và chỉnh sửa các lỗi ngữ pháp trong các câu dưới đây:
Gợi ý:
a.
- Lỗi: rất là năng lực
- Chỉnh sửa: Ở lớp tôi, bạn ấy hoạt động rất năng nổ.
b.
- Lỗi: nhân văn
- Chỉnh sửa: Trong truyện ngắn, nhà văn xây dựng nhiều hình tượng đặc sắc với phẩm chất cao quý của nhân vật.
c.
- Lỗi: đất nước Việt Nam hàng ngàn năm văn hiến
- Chỉnh sửa: Lớp trẻ hiện tại là niềm hi vọng của đất nước Việt Nam với ngàn năm văn hiến.
d.
- Lỗi: chúng ta thấy các người phụ nữ trong mỗi câu chuyện
- Chỉnh sửa: Qua các vở tuồng, chèo, chúng ta thấy hình ảnh người phụ nữ với những số phận khác nhau trong mỗi câu chuyện.
Câu 2. Phân tích và sửa lỗi lặp từ, lặp nghĩa, và từ không phù hợp trong các câu sau:
Gợi ý:
a.
- Lỗi: tác phẩm tuyệt tác
- Chỉnh sửa: Vở tuồng Nghêu, Sò, Ốc, Hến là một tuyệt tác.
b.
- Lỗi: con đường hoạn lộ
- Chỉnh sửa: Mưu đồ của Thị Hến đã chấm dứt con đường làm quan của Huyện Trìa.
c.
- Lỗi: đại diện thay mặt
- Chỉnh sửa: Bạn ấy đại diện cho các học sinh xuất sắc.
d.
- Lỗi: tối hậu thư cuối cùng
- Chỉnh sửa: Đây là tối hậu thư mà cảnh sát gửi cho nhóm tội phạm.
Câu 3. Các kết hợp nào sau đây là dư thừa hoặc sai?
- còn nhiều tồn tại/ còn nhiều vấn đề tồn tại
- cảnh đẹp/ thắng cảnh/ thắng cảnh đẹp
- đề cập đến vấn đề/ đề cập vấn đề
- công bố/ công bố công khai
Gợi ý:
- còn nhiều vấn đề tồn tại
- thắng cảnh đẹp
- đề cập vấn đề
- công bố công khai
Câu 4. Tìm 5 từ Hán Việt chỉ người trong văn bản Thị Mầu lên chùa và từ thuần Việt tương ứng. Viết một đoạn văn (khoảng 5 - 7 dòng) nhận xét về việc sử dụng từ Hán Việt trong các trường hợp đó.
- 5 từ Hán Việt và từ thuần Việt tương ứng
- phú ông: người đàn ông giàu có ở nông thôn
- nhà sư: thầy chùa
- thiếp: vợ lẽ
- tri âm: bạn thân thiết, hiểu mình
- sư cụ: người tu hành, tuổi cao
- Nhận xét về cách sử dụng từ Hán Việt: Việc sử dụng từ Hán Việt trong văn bản Thị Mầu lên chùa tạo cảm giác trang trọng và phù hợp với bối cảnh. Những từ này giúp thể hiện rõ nét ý đồ nghệ thuật của tác giả và làm nổi bật đặc điểm của nhân vật trong câu chuyện.
2. Bài soạn 'Thực hành tiếng Việt trang 80' (Ngữ văn 10 - SGK Cánh diều) - mẫu 5
Câu 1. Nhận diện lỗi và chỉnh sửa lỗi ngữ pháp trong các câu sau:
a) Ở lớp tôi, bạn ấy là người hoạt động rất năng nổ.
b) Trong truyện ngắn, nhà văn đã xây dựng nhiều hình tượng đặc sắc với những phẩm chất cao quý và tốt đẹp của nhân vật.
c) Lớp trẻ của chúng ta là niềm hi vọng của đất nước Việt Nam với ngàn năm văn hiến.
d) Qua các vở tuồng, chèo trong bài học này, chúng ta thấy hình ảnh người phụ nữ trong mỗi câu chuyện đều có những số phận riêng.
Trả lời
Câu a
Lỗi sai Năng lực
Sửa Năng nổ
Câu b
Lỗi sai Nhân văn
Sửa Nhân vật
Câu c
Lỗi sai Hàng ngàn năm văn hiến
Sửa Ngàn năm văn hiến
Câu d
Lỗi sai
Sửa Chúng ta thấy hình ảnh người phụ nữ
Câu 2. Xác định lỗi lặp từ, lặp nghĩa, và lỗi dùng từ không phù hợp với phong cách ngôn ngữ trong các câu sau và chỉnh sửa:
a) Vở tuồng Nghêu, Sò, Ốc, Hến là một trong những tác phẩm nổi bật.
b) Mắc mưu Thị Hến, con đường thăng quan của Huyện Trìa đã chấm dứt.
c) Bạn ấy đại diện cho những người có thành tích học tập xuất sắc nhất.
d) Đó là bức thư cuối cùng mà cảnh sát đưa ra cho nhóm tội phạm đang lẩn trốn.
Trả lời
a) Từ 'tác phẩm' đã đủ nghĩa, không cần thêm 'nổi bật'.
b) “Thăng quan” và “lộ” đều có nghĩa là con đường.
c) Bỏ từ “thay mặt” vì từ “đại diện” đã bao hàm ý nghĩa đó.
d) Bỏ từ “cuối cùng” vì “thư” đã bao hàm ý nghĩa đó.
Câu 3. Kết hợp nào sau đây là sai hoặc dư thừa?
- còn nhiều tồn tại / còn nhiều vấn đề tồn tại
- cảnh đẹp / thắng cảnh / thắng cảnh đẹp
- đề cập đến vấn đề / đề cập vấn đề
- Công bố / công bố công khai
Trả lời
Kết hợp sai hoặc dư thừa:
- Còn nhiều vấn đề tồn tại
- Thắng cảnh đẹp
- Đề cập vấn đề
- Công bố công khai
Câu 4. Tìm các từ Hán Việt chỉ người trong văn bản Thị Mầu lên chùa và từ thuần Việt đồng nghĩa với mỗi từ Hán Việt ấy. Viết một đoạn văn (khoảng 5 – 7 dòng) nhận xét về cách sử dụng từ Hán Việt trong các trường hợp đó.
Trả lời
- 5 từ Hán Việt: chú tiểu, nhà sư, tri âm, phú ông, thiếp.
- 5 từ thuần Việt đồng nghĩa: chú tiểu - chú Điệu, ông Đạo nhỏ; phú ông - người đàn ông giàu có; tri âm - bạn thân; thiếp - vợ; nhà sư - thầy chùa.
3. Bài soạn 'Thực hành tiếng Việt trang 80' (Ngữ văn 10 - SGK Cánh diều) - mẫu 6
Câu 1
Nhận diện lỗi và chỉnh sửa lỗi dùng từ sai trong các câu sau:
a) Ở lớp tôi, bạn ấy là người hoạt động rất năng nổ.
b) Trong truyện ngắn, nhà văn đã xây dựng nhiều hình tượng đặc sắc với những phẩm chất cao quý và tốt đẹp của nhân vật.
c) Lớp trẻ của chúng ta là niềm hi vọng của đất nước Việt Nam với ngàn năm văn hiến.
d) Qua các vở tuồng, chèo trong bài học này, chúng ta thấy hình ảnh người phụ nữ trong mỗi câu chuyện đều có những số phận riêng.
Lời giải
a.
- Lỗi sai: rất là năng lực
- Cách sửa: Ở lớp tôi, bạn ấy là người hoạt động rất năng nổ.
b.
- Lỗi sai: nhân văn
- Cách sửa: Trong truyện ngắn, nhà văn đã xây dựng nhiều hình tượng đặc sắc với những phẩm chất cao quý và tốt đẹp của nhân vật.
c.
- Lỗi sai: đất nước Việt Nam hàng ngàn năm văn hiến
- Cách sửa: Lớp trẻ của chúng ta là niềm hi vọng của đất nước Việt Nam với ngàn năm văn hiến.
d.
- Lỗi sai: chúng ta thấy các người phụ nữ trong mỗi câu chuyện
- Cách sửa: Qua các vở tuồng, chèo trong bài học này, chúng ta thấy hình ảnh người phụ nữ trong mỗi câu chuyện đều có những số phận riêng.
Câu 2
Phân tích lỗi lặp từ, lặp nghĩa, và lỗi dùng từ không phù hợp với phong cách ngôn ngữ trong các câu sau và chỉnh sửa:
a) Vở tuồng Nghêu, Sò, Ốc, Hến là một trong những tác phẩm nổi bật.
b) Mắc mưu Thị Hến, con đường thăng quan của Huyện Trìa đã chấm dứt.
c) Bạn ấy đại diện cho những người có thành tích học tập xuất sắc nhất.
d) Đó là bức thư cuối cùng mà cảnh sát đã gửi cho nhóm tội phạm đang lẩn trốn.
Lời giải
Câu 3
Kết hợp nào sau đây là sai hoặc dư thừa?
- còn nhiều tồn tại / còn nhiều vấn đề tồn tại
- cảnh đẹp / thắng cảnh / thắng cảnh đẹp
- đề cập đến vấn đề / đề cập vấn đề
- Công bố / công bố công khai
Lời giải
Kết hợp sai hoặc dư thừa:
- Còn nhiều vấn đề tồn tại
- Thắng cảnh đẹp
- Đề cập vấn đề
- Công bố công khai
Câu 4
Tìm 5 từ Hán Việt chỉ người và 5 từ thuần Việt đồng nghĩa trong văn bản Thị Mầu lên chùa. Viết một đoạn văn ( khoảng 5 đến 7 dòng) nhận xét về cách sử dụng từ Hán Việt trong các trường hợp đó.
Lời giải
- 5 từ Hán Việt: chú tiểu, nhà sư, tri âm, phú ông, thiếp.
- 5 từ thuần Việt đồng nghĩa: chú tiểu - chú Điệu, ông Đạo nhỏ; phú ông - người đàn ông giàu có; tri âm - bạn thân; thiếp - vợ; nhà sư - thầy chùa.
Bài tham khảo:
Mẫu 1:
Trong văn bản Thị Mầu lên chùa, việc sử dụng từ Hán Việt trong các trường hợp trên đã tạo cho người đọc, người nghe cảm giác tao nhã, cổ kính, khá phù hợp với xã hội xưa. Bởi những từ này đã rất quen thuộc đối với mỗi chúng ta nên khi đọc văn bản sẽ cảm nhận được rõ nét những tình huống, chi tiết đặc sắc trong văn bản.
Mẫu 2:
Việc sử dụng từ Hán Việt trong các trường hợp trên trong văn bản Thị Mầu lên chùa đã tạo cho người đọc, người nghe cảm giác trang trọng, nghiêm trang, tao nhã, cổ kính phù hợp với xã hội xưa. Những từ Hán Việt này lại rất đỗi quen thuộc với chúng ta nên là tạo cảm giác quen thuộc, gần gũi khiến người đọc cảm nhận rõ hơn từng chi tiết trong văn bản. Thể loại dân gian này khi sử dụng với từ Hán Việt đã phát huy tối đa những ưu điểm về từ ngữ, nghĩa khi bị rút gọn bởi các âm thuần Việt qua đó cho ta thấy được sắc thái biểu cảm, tinh tế mà không kém phần uyển chuyển khi dùng. Từ Hán Việt dùng trong những trường hợp trên đã phản ánh sâu sắc những bài học, lớp nghĩa mà tác giả muốn truyền tải.
Mẫu 3:
Những từ ngữ Hán Việt được sử dụng trong văn bản Thị Mầu lên chùa có dụng ý nghệ thuật. Trước hết, các từ Hán Việt tạo cho người đọc, người nghe cảm giác trang trọng, tao nhã và rất phù hợp với bối cảnh trong văn bản. Nhờ vậy, ý đồ nghệ thuật của tác giả cũng được thể hiện một cách rõ ràng, cụ thể hơn.
4. Bài soạn 'Thực hành tiếng Việt trang 80' (Ngữ văn 10 - SGK Cánh diều) - mẫu 1
Câu 1 (trang 80 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Cánh diều):
a) năng lực => năng nổ
b) nhân văn => nhân vật
c) hàng ngàn năm văn hiến => ngàn năm văn hiến
d) Qua các vở tuồng, chèo, chúng ta thấy hình ảnh người phụ nữ trong mỗi câu chuyện đều có những số phận riêng.
Câu 2 (trang 80 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Cánh diều):
Vở tuồng Nghêu, Sò, Ốc, Hến là một tuyệt phẩm.
Giải thích: từ “tuyệt phẩm” đã mang nghĩa là một tác phẩm nghệ thuật xuất sắc, vì vậy không nên dùng “tác phẩm tuyệt tác”.
Mắc mưu Thị Hến, con đường quan lộ của Huyện Trìa thế là chấm dứt.
Giải thích: từ “hoạn lộ” đã mang nghĩa là con đường làm quan, nên dùng “con đường quan lộ” là dư thừa.
Bạn ấy đại diện cho những người có thành tích học tập xuất sắc nhất.
Giải thích: từ “đại diện” đã bao hàm nghĩa thay mặt.
Đó là bức thư cuối cùng mà cảnh sát đưa ra cho nhóm tội phạm đang lẩn trốn.
Giải thích: “tối hậu thư” đã bao gồm ý nghĩa là bức thư yêu cầu chấp nhận điều kiện, nếu không sẽ gặp biện pháp quyết liệt.
Câu 3 (trang 80 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Cánh diều):
- còn nhiều vấn đề tồn tại
- thắng cảnh đẹp
- đề cập vấn đề
- công bố công khai
Câu 4 (trang 80 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Cánh diều):
- 5 từ Hán Việt: phú ông, nhà sư, thầy tiểu, thiếp, tri âm
- 5 từ thuần Việt: phú ông = người giàu có, nhà sư = người tu hành, thầy tiểu = người tập tu, thiếp = vợ, tri âm = bạn thân
5. Bài soạn 'Thực hành tiếng Việt trang 80' (Ngữ văn 10 - SGK Cánh diều) - mẫu 2
Câu 1 (trang 80 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Phát hiện lỗi và sửa lỗi dùng từ sai quy tắc ngữ pháp trong các câu sau:
a) Ở lớp tôi, bạn ấy là người hoạt động rất là năng lực.
b) Trong truyện ngắn, nhà văn đã xây dựng nên nhiều hình tượng đặc sắc với những phẩm chất cao quý và tốt đẹp của nhân văn.
c) Lớp trẻ của chúng ta là niềm hi vọng đất nước Việt Nam hàng ngàn năm văn hiến.
d) Qua các vở tuồng, chèo trong bài học này, chúng ta thấy các người phụ nữ trong mỗi câu chuyện đều có những số phận riêng.
Trả lời:
Câu 2 (trang 80 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Phân tích các lỗi lặp từ, lặp nghĩa, lỗi dùng từ không hợp với phong cách ngôn ngữ trong các câu sau và sửa lại cho đúng:
a) Vở tuồng Nghêu, Sò, Ốc, Hến là một trong những tác phẩm tuyệt tác.
b) Mắc mưu Thị Hến, con đường hoạn lộ làm quan của Huyện Trìa thế là chấm hết.
c) Bạn ấy đại diện thay mặt cho những người có thành tích học tập xuất sắc nhất.
d) Đó là bức tối hậu thư cuối cùng mà cảnh sát đưa ra cho nhóm tội phạm đang lẩn trốn.
Trả lời:
a) Có từ tác phẩm rồi thì không dùng tuyệt tác.
b) “Con đường hoạn lộ” - Lộ cũng có nghĩa là con đường.
c) Bỏ từ thay mặt bởi từ đại diện đã bao gồm nghĩa.
d) Bỏ từ cuối cùng bởi tối hậu thư đã bao gồm nghĩa.
Câu 3 (trang 80 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Kết hợp nào sau đây bị xem là sai hoặc dư thừa? - còn nhiều tồn tại / còn nhiều vấn đề tồn tại - cảnh đẹp / thắng cảnh / thắng cảnh đẹp - đề cập đến vấn đề / đề cập vấn đề - công bố / công bố công khai
Trả lời:
Những kết hớp sau hoặc dư thừa:
- Còn nhiều vấn đề tồn tại
- Thắng cảnh đẹp
- Đề cập vấn đề
- Công bố công khai
Câu 4 (trang 80 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Tìm các từ Hán Việt chỉ người trong văn bản Thị Mầu lên chùa và từ thuần Việt đồng nghĩa với mỗi từ Hán Việt ấy. Viết một đoạn văn (khoảng 5 – 7 dòng) nhận xét về cách sử dụng từ Hán Việt trong các trường hợp đó.
Trả lời:
- Tiểu, vãi già: chỉ sư trên chùa
- Nhà phú ông: người đàn ông giàu có
- Thiếp: vợ
- Tri âm: bạn thân
Cách sử dụng từ Hán Việt trong các trường hợp trên trong văn bản tạo cảm giác về sự cổ kính, trang trọng nơi cửa Phật của những người nói. Đồng thời, nó cũng nhấn mạnh hoàn cảnh của vở kịch thuộc thời cổ xa xưa. Sự vận dụng sáng tạo, đúng hoàn cảnh của các từ Hán Việt nhằm tạo sự dễ hiểu, gần gũi cho người đọc, người nghe.
6. Bài soạn 'Thực hành tiếng Việt trang 80' (Ngữ văn 10 - SGK Cánh diều) - Mẫu 3
Bài 1 trang 80 SGK Văn 10 Tập 1 Cánh diều
Nhận diện và sửa các lỗi về quy tắc ngữ pháp trong những câu sau:
a) Trong lớp tôi, bạn ấy là người rất năng động.
b) Trong truyện ngắn, tác giả đã xây dựng nhiều hình tượng độc đáo với những phẩm chất cao quý và tốt đẹp của nhân vật.
c) Thế hệ trẻ của chúng ta là niềm hi vọng của đất nước Việt Nam với bề dày văn hiến hàng nghìn năm.
d) Qua các vở tuồng và chèo trong bài học này, chúng ta nhận thấy mỗi nhân vật nữ trong câu chuyện đều có những số phận đặc biệt.
Bài 2 trang 80 SGK Văn 10 Tập 1 Cánh diều
Phân tích và sửa các lỗi về lặp từ, lặp nghĩa, hoặc dùng từ không phù hợp với phong cách ngôn ngữ trong các câu sau:
a) Vở tuồng Nghêu, Sò, Ốc, Hến là một trong những tuyệt phẩm nghệ thuật.
b) Sau khi bị lừa bởi Thị Hến, con đường làm quan của Huyện Trìa đã bị chấm dứt.
c) Bạn ấy là đại diện cho những người có thành tích học tập xuất sắc nhất.
d) Đây là bức tối hậu thư mà cảnh sát gửi cho nhóm tội phạm đang lẩn trốn.
a) Nếu đã có từ tác phẩm, không cần thêm từ tuyệt tác.
b) “Con đường hoạn lộ” - “Lộ” cũng đã có nghĩa là con đường.
c) Bỏ từ thay mặt vì từ đại diện đã đủ nghĩa.
d) Bỏ từ cuối cùng vì “tối hậu thư” đã bao hàm nghĩa đó.
Bài 3 trang 80 SGK Văn 10 Tập 1 Cánh diều
Kết hợp nào sau đây bị xem là sai hoặc thừa? – còn nhiều tồn tại / còn nhiều vấn đề tồn tại – cảnh đẹp / thắng cảnh / thắng cảnh đẹp – đề cập đến vấn đề / đề cập vấn đề – công bố / công bố công khai
Các kết hợp bị xem là sai hoặc thừa:
– Còn nhiều vấn đề tồn tại
– Thắng cảnh đẹp
– Đề cập vấn đề
– Công bố công khai
Bài 4 trang 80 SGK Văn 10 Tập 1 Cánh diều
Tìm 5 từ Hán Việt chỉ người và 5 từ thuần Việt tương ứng trong văn bản Thị Mầu lên chùa. Viết một đoạn văn (khoảng 5 – 7 dòng) nhận xét về cách sử dụng từ Hán Việt trong các trường hợp đó.
– 5 từ Hán Việt chỉ người: chú tiểu, phú ông, thiếp, nhà sư, tri âm.
– 5 từ thuần Việt tương ứng:
+ Chú tiểu: chú Điệu, ông Đạo nhỏ
+ Phú ông: người đàn ông giàu có
+ Thiếp: vợ
+ Nhà sư: thầy chùa
+ Tri âm: bạn thân
Sử dụng từ Hán Việt trong các trường hợp trên trong văn bản Thị Mầu lên chùa tạo nên sự trang trọng và nghiêm cẩn, phù hợp với bối cảnh cổ xưa của xã hội. Các từ Hán Việt này, mặc dù quen thuộc, vẫn đem lại cảm giác gần gũi và rõ ràng hơn cho người đọc. Việc dùng từ Hán Việt trong thể loại dân gian này không chỉ làm nổi bật tính cổ kính mà còn giúp diễn đạt sắc thái và cảm xúc một cách tinh tế và uyển chuyển, phản ánh sâu sắc nội dung tác phẩm.
