6 Bài soạn xuất sắc cho 'Ôn tập trang 62' (Ngữ văn 10 - SGK Chân trời sáng tạo)

Câu 1 trang 62 SGK Ngữ văn 10 Tập 1

Hãy trình bày một cách ngắn gọn nội dung chính của từng văn bản sử thi đã đọc theo mẫu dưới đây (ghi vào vở)

Bảng tóm tắt nội dung chính của các văn bản

Lời giải 

Câu 2 trang 62 SGK Ngữ văn 10 Tập 1

Ô-đi-xê trong đoạn trích Gặp Ka-ríp và Xi-la và Đăm Săn trong Đăm Săn chiến thắng Mato Mxây đã thể hiện những đặc điểm nổi bật nào của nhân vật anh hùng sử thi.

Lời giải 

- Cả hai nhân vật đều sở hữu sức mạnh và tài năng phi thường.

- Ô-đi-xê và Đăm Săn luôn sẵn sàng đối mặt với hiểm nguy và thử thách.

- Họ đều đạt được những chiến công vang dội: Đăm Săn đánh bại Mtao Mxây, còn Ô-đi-xê vượt qua thử thách của các nàng Xi-ren.

 Câu 3 trang 62 SGK Ngữ văn 10 Tập 1

So sánh hiệu quả của việc sử dụng người kể chuyện ngôi thứ nhất trong Gặp Ka-ríp và Xi-la và người kể chuyện ngôi thứ ba trong Đăm Săn chiến thắng Mato Mxây.

Lời giải 

- Văn bản Gặp Ka-ríp và Xi-la kể về cuộc hành trình trở về của Ô-đi-xê và những đồng đội vượt qua nhiều khó khăn. Kể theo ngôi thứ nhất (dưới góc nhìn của Ô-đi-xê) giúp tăng tính chân thực cho văn bản, giúp người đọc hình dung rõ nét cuộc hành trình khốc liệt vì người kể chính là người trải nghiệm trực tiếp.

- Văn bản Đăm Săn chiến thắng Mato Mxây kể về trận chiến giữa hai tù trưởng. Kể theo ngôi thứ ba (theo quan điểm của người kể chuyện) giúp có cái nhìn toàn diện hơn về cuộc giao chiến, từ đó tạo ra sự chân thực và hấp dẫn cho văn bản.

Câu 4 trang 62 SGK Ngữ văn 10 Tập 1

Những lưu ý gì bạn rút ra khi trình bày ý kiến (viết và nói) về một vấn đề xã hội?

Lời giải 

Những lưu ý quan trọng bao gồm:

- Xác định rõ chủ đề

- Xác định mục đích và đối tượng của bài viết hoặc bài nói

- Thu thập thông tin và tư liệu cần thiết

- Lên dàn ý cho bài viết hoặc bài nói

- Kiểm tra và chỉnh sửa kỹ lưỡng

Câu 5 trang 62 SGK Ngữ văn 10 Tập 1

Theo bạn, nguồn gốc sức sống của một cộng đồng là gì?

Lời giải 

Theo quan điểm cá nhân, sức sống của một cộng đồng được nuôi dưỡng từ những truyền thống và phong tục tập quán tốt đẹp đã được gìn giữ qua nhiều thế hệ; từ những câu chuyện lịch sử mang đậm bản sắc dân tộc; và từ tinh thần đoàn kết của toàn dân. Những yếu tố này sẽ giúp mỗi thành viên trong cộng đồng cảm thấy tự hào, khích lệ và có ý thức xây dựng và phát triển cộng đồng ngày càng mạnh mẽ hơn. Sức sống cộng đồng cũng được duy trì qua tiếng nói, chữ viết dân tộc và quá trình lao động để xây dựng quê hương.

Câu 1: Tóm tắt ngắn gọn nội dung chính của các văn bản sử thi đã đọc theo mẫu dưới đây

Trả lời:

STT

Văn bản

Nội dung chính

1

Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây (Trích sử thi Đăm Săn)

Kể lại việc Đăm Săn đánh bại Mtao Mxây để giải cứu vợ và tổ chức lễ mừng chiến thắng hoành tráng

2

Gặp Ka-ríp và Xi-la (Trích sử thi Ô-đi-xê)

Ô-đi-xê và thủy thủ tiếp tục hành trình sau khi nhận lời tiên tri từ Xi-ếc-xê, vượt qua ải Xi-ren nhưng bị Ka-ríp và Xi-la tấn công

3

Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt trời

Đăm Săn đến gặp nữ thần Mặt Trời, xin cưới nàng nhưng bị từ chối. Chàng ra về và bị lún chết trong rừng ma đất đen

Câu 2: Những đặc điểm anh hùng của Ô-đi-xê trong đoạn Gặp Ka-ríp và Xi-la và Đăm Săn trong Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây là gì?

Trả lời

Ý chí kiên cường, tài năng xuất chúng, khả năng lãnh đạo

Câu 3: So sánh tác dụng của việc sử dụng người kể chuyện ngôi thứ nhất trong Gặp Ka-ríp và Xi-la và ngôi thứ ba trong Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây

Trả lời

- Ngôi kể thứ nhất: sử dụng đại từ 'tôi' để kể lại câu chuyện; là nhân chứng trực tiếp, giúp kể chi tiết và bộc lộ cảm xúc nhân vật, nhưng khó đưa ra cái nhìn tổng quát.

- Ngôi kể thứ ba: người kể không trực tiếp tham gia, chỉ dẫn dắt câu chuyện; có thể tổng hợp và đánh giá câu chuyện, nhưng hạn chế bộc lộ cảm xúc của các nhân vật.

Câu 4; Những lưu ý khi trình bày ý kiến (viết và nói) về một vấn đề xã hội là gì?

Trả lời

• Xác định đề tài
• Xác định mục đích và đối tượng
• Thu thập tư liệu
• Lập dàn ý
• Xem lại và chỉnh sửa

Câu 5: Theo bạn, sức sống của một cộng đồng bắt nguồn từ đâu?

Trả lời

Sức sống của cộng đồng được duy trì từ truyền thống văn hóa qua các phong tục tập quán, nếp sống của cha ông. Nó sống mãi trong văn học dân gian, phản ánh vẻ đẹp và khát vọng của người xưa về giá trị tinh thần vĩnh cửu.

Câu hỏi 1: Tóm tắt ngắn gọn nội dung chính của các văn bản sử thi đã đọc theo mẫu dưới đây:

TT

Tài liệu

Nội dung chính

1

Đam Săn chiến thắng Mtao Mxây

Đoạn trích miêu tả Đam Săn – một người đàn ông coi trọng danh dự, yêu thương gia đình và khao khát cuộc sống bình yên cho dòng tộc.

2

Gặp Karib và Silas

Odyssey được cảnh báo về các nguy hiểm phía trước. Anh và các thủy thủ tiếp tục hành trình, vượt qua Sirenes nhưng bị tấn công bởi Karib và Silas.

3

Đam Săn chinh phục nữ thần Mặt trời

Đam Săn tới nơi ở của nữ thần Mặt trời và xin cưới nàng. Dù đã thể hiện tình cảm chân thành, nữ thần vẫn từ chối và Đam Săn ra đi theo lời khuyên của nàng.

Câu hỏi 2: Đặc điểm nổi bật của nhân vật anh hùng trong đoạn Gặp Karib và Silas và Đam Săn chiến thắng Mtao Mxây là gì?

• Cả hai nhân vật đều có sức mạnh và tài năng vượt trội.
• Odyssey và Đam Săn luôn đối mặt với thử thách một cách kiên cường.
• Họ đều đạt được những chiến công vĩ đại: Đam Săn đánh bại Mtao Mxây, và Odyssey vượt qua các nàng Sirenes.

Câu hỏi 3: So sánh tác dụng của việc sử dụng ngôi kể thứ nhất trong Gặp Karib và Silas và ngôi kể thứ ba trong Đam Săn chiến thắng Mtao Mxây.

– Ngôi kể thứ nhất trong Gặp Karib và Silas: Giúp truyền tải câu chuyện một cách rõ ràng và chân thực hơn vì người kể là nhân chứng trực tiếp.

– Ngôi kể thứ ba trong Đam Săn chiến thắng Mtao Mxây: Người kể chỉ là người quan sát, nên có thể đưa ra cái nhìn tổng quát nhưng không thể diễn tả chi tiết cảm xúc của các nhân vật.

Câu hỏi 4: Những điểm cần lưu ý khi trình bày ý kiến (viết và nói) về một vấn đề xã hội là gì?

Cần xác định chủ đề rõ ràng, thu thập tư liệu, lập dàn ý cụ thể. Cụ thể:

• Tìm hiểu rõ vấn đề cần thảo luận
• Xây dựng ý tưởng theo một cấu trúc hợp lý và rõ ràng
• Đảm bảo bài viết và bài nói mạch lạc, liên kết chặt chẽ
• Trong bài nói, cần bổ sung lời dẫn dắt, giới thiệu và xưng hô phù hợp với ngữ cảnh và đối tượng giao tiếp

Câu hỏi 5: Theo bạn, sức sống của một cộng đồng được duy trì từ đâu?

Sức sống của cộng đồng được gìn giữ từ những giá trị văn hóa truyền thống như lịch sử, phong tục tập quán, ngôn ngữ, chữ viết, và đó là niềm tự hào và bản sắc của dân tộc.

Câu 1:

Vui lòng tóm tắt ngắn gọn nội dung chính của từng văn bản sử thi theo mẫu dưới đây (ghi vào vở)

Bảng tóm tắt nội dung chính các văn bản

Hướng dẫn:

- Vẽ bảng theo mẫu vào vở.

- Đọc kỹ ba văn bản để xác định nội dung chính.

Lời giải chi tiết:

STT

Văn bản

Nội dung chính

1

Đam Săn chiến thắng Mato Mxây (Trích sử thi Đam Săn)

Miêu tả cuộc chiến giữa Đam Săn và Mtao Mxây, thể hiện sức mạnh và phẩm chất của Đam Săn, cùng không khí ăn mừng chiến thắng của dân tộc Ê-đê.

2

Gặp Ka-ríp và Xi-la (Trích sử thi Ô-đi-xê)

Cuộc hành trình trở về quê của Ô-đi-xê cùng các bạn đồng hành, đối mặt với thử thách từ Ka-ríp và Xi-la.

3

Đam Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời (Trích sử thi Đam Săn)

Hành trình đầy gian khổ của Đam Săn nhằm chinh phục nữ thần Mặt Trời.

Câu 2:

Ô-đi-xê trong Gặp Ka-ríp và Xi-la và Đam Săn trong Đam Săn chiến thắng Mato Mxây thể hiện những đặc điểm gì của nhân vật anh hùng trong sử thi?

Hướng dẫn:

- Xem lại lý thuyết về đặc điểm của nhân vật anh hùng sử thi trong Ngữ Văn.

- So sánh hai nhân vật trên.

Lời giải chi tiết:

Đặc điểm

Nhân vật Ô-đi-xê

Nhân vật Đam Săn

Sở hữu sức mạnh và dũng cảm phi thường

- Thông minh và biết cách vượt qua khó khăn.

- Sức mạnh vượt trội, chiến đấu kiên cường.

- Sẵn sàng chiến đấu vì sự bình yên của cộng đồng.

Luôn sẵn sàng đối mặt với thử thách

- Đối diện với khó khăn và nguy hiểm trên hành trình trở về quê.

- Không bỏ cuộc dù gặp khó khăn trong cuộc chiến với Mtao Mxây.

Tạo ra những kỳ tích và danh tiếng lẫy lừng

- Ô-đi-xê vượt qua thử thách với sự dũng cảm và trí tuệ.

- Đam Săn chiến thắng Mtao Mxây, danh tiếng vang xa và được tôn trọng.

Câu 3:

So sánh tác dụng của việc sử dụng ngôi kể thứ nhất trong Gặp Ka-ríp và Xi-la và ngôi kể thứ ba trong Đam Săn chiến thắng Mato Mxây.

Hướng dẫn:

- Hiểu rõ về ngôi kể thứ nhất và thứ ba.

- So sánh hiệu quả của hai kiểu kể trong văn bản.

Lời giải chi tiết:

- Trong Gặp Ka-ríp và Xi-la, ngôi kể thứ nhất của Ô-đi-xê làm tăng tính chân thực và cụ thể của câu chuyện, vì người kể là nhân vật trực tiếp trải nghiệm.

- Trong Đam Săn chiến thắng Mato Mxây, ngôi kể thứ ba cho phép cái nhìn tổng quan và chi tiết hơn về cuộc chiến, cung cấp sự quan sát toàn diện hơn từ góc độ người kể.

Câu 4:

Những lưu ý gì khi trình bày ý kiến về một vấn đề xã hội?

Hướng dẫn:

Rút ra bài học từ việc trình bày ý kiến và lắng nghe phản hồi.

Lời giải chi tiết:

- Nghiên cứu kỹ về vấn đề mình sẽ trình bày.

- Lắng nghe ý kiến của người khác, tránh áp đặt quan điểm cá nhân.

- Trình bày rõ ràng các luận điểm kèm lý lẽ và bằng chứng để tăng sức thuyết phục.

Câu 5:

Sức sống của một cộng đồng đến từ đâu theo bạn?

Hướng dẫn:

Trình bày quan điểm cá nhân.

Lời giải chi tiết:

Sức sống của một cộng đồng được duy trì từ truyền thống văn hóa, phong tục tập quán, và lịch sử dân tộc, tạo nên niềm tự hào và đoàn kết trong cộng đồng. Những yếu tố này thúc đẩy sự phát triển và bền vững của cộng đồng.

Câu 1 (trang 62 SGK Ngữ văn 10 Tập 1): Tóm tắt ngắn gọn nội dung chính của từng văn bản sử thi đã đọc theo mẫu dưới đây (ghi vào vở)

STT

Văn bản

Nội dung chính

1

Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây (Trích sử thi Đăm Săn)

Kể về việc Đăm Săn đánh bại Mtao Mxây, giải cứu vợ và tổ chức lễ ăn mừng chiến thắng rộn ràng.

2

Gặp Ka-rip và Xi-la (Trích sử thi Ô-đi-xê)

Sau khi được Xi-ếc-xê tiên tri, Ô-đi-xê và đoàn thủy thủ tiếp tục hành trình. Họ vượt qua thử thách của các nàng Xi-ren nhưng lại bị Ka-ríp và Xi-la tấn công.

3

Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời (Trích sử thi Đăm Săn)

Đăm Săn đến nhà nữ thần Mặt Trời, ngỏ lời cưới nàng, nhưng bị từ chối. Chàng ra đi trước sự khuyên nhủ của nữ thần và lạc lối trong rừng ma đất đen.

Câu 2 (trang 62 SGK Ngữ văn 10 Tập 1): Ô-đi-xê trong đoạn trích Gặp Ka-ríp và Xi-la và Đăm Săn trong Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây thể hiện những đặc điểm nào của nhân vật anh hùng sử thi?

Trả lời:

Cả hai nhân vật đều có ý chí kiên cường, tài năng xuất chúng và khả năng lãnh đạo xuất sắc.

Câu 3 (trang 62 SGK Ngữ văn 10 Tập 1): So sánh tác dụng của việc sử dụng ngôi kể thứ nhất trong Gặp Ka-ríp và Xi-la và ngôi kể thứ ba trong Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây.

Trả lời:

- Ngôi kể thứ nhất trong Gặp Ka-ríp và Xi-la: Được kể bởi nhân vật chính, giúp tạo sự chân thực và chi tiết, dễ dàng thể hiện cảm xúc cá nhân nhưng khó truyền tải cái nhìn tổng quan.

- Ngôi kể thứ ba trong Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây: Người kể không tham gia trực tiếp, chỉ quan sát và kể lại, hạn chế cảm xúc nhưng cho cái nhìn tổng quan và đánh giá toàn diện.

Câu 4 (trang 62 SGK Ngữ văn 10 Tập 1): Bạn rút ra được những lưu ý gì về cách trình bày ý kiến (viết và nói) về một vấn đề xã hội?

Trả lời:

- Xác định đề tài rõ ràng.

- Xác định mục đích và đối tượng người nghe.

- Thu thập thông tin và tư liệu.

- Soạn dàn ý chi tiết.

- Kiểm tra và chỉnh sửa trước khi trình bày.

Câu 5 (trang 62 SGK Ngữ văn 10 Tập 1): Theo bạn, sức sống của một cộng đồng được nuôi dưỡng từ đâu?

Trả lời:

Sức sống của cộng đồng đến từ những giá trị văn hóa truyền thống như lịch sử, phong tục tập quán và những câu chuyện sử thi lưu truyền qua các thế hệ.

Câu 1. Tóm tắt ngắn gọn nội dung chính của mỗi văn bản sử thi đã đọc theo mẫu dưới đây (ghi vào vở)

STT

Văn bản

Nội dung chính

1

Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây

Văn bản mô tả Đăm Săn là người có danh dự, chăm sóc gia đình và yêu thích cuộc sống hòa bình, thịnh vượng của cộng đồng.

2

Gặp Ka-ríp và Xi-la

Xi-ếc-xê tiên đoán những hiểm nguy sắp tới. Ô-đi-xê và thủy thủ tiếp tục hành trình, vượt qua các nàng Xi-ren nhưng bị Ka-ríp và Xi-la tấn công.

3

Đăm Săn chinh phục nữ thần Mặt Trời

Đăm Săn đến nhà nữ thần Mặt Trời, ngỏ lời cưới nhưng bị từ chối. Chàng ra đi sau khi nữ thần khuyên can.

Câu 2. Ô-đi-xê trong đoạn trích Gặp Ka-ríp và Xi-la và Đăm Săn trong Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây đã thể hiện những đặc điểm nào của nhân vật anh hùng sử thi.

• Đều sở hữu sức mạnh và tài năng phi thường.
• Luôn sẵn sàng đối diện với thử thách và nguy hiểm.
• Đều có những chiến công lẫy lừng: Đăm Săn thắng Mtao Mxây, Ô-đi-xê vượt qua các nàng Xi-ren.

Câu 3. So sánh tác dụng của việc sử dụng người kể chuyện ngôi thứ nhất trong Gặp Ka-ríp và Xi-la và người kể chuyện ngôi thứ ba trong Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây.

- Ngôi kể thứ nhất trong Gặp Ka-ríp và Xi-la: Cung cấp cái nhìn chi tiết và chân thực từ góc độ nhân vật chính, dễ thể hiện cảm xúc cá nhân nhưng không tổng quát toàn bộ câu chuyện.

- Ngôi kể thứ ba trong Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây: Cho phép cái nhìn tổng quan và đánh giá toàn diện từ góc độ người quan sát, nhưng không bộc lộ được hết cảm xúc của nhân vật.

Câu 4. Bạn rút ra được những lưu ý gì về cách trình bày ý kiến (viết và nói) về một vấn đề xã hội?

- Xác định đề tài và mục đích.

- Thu thập dữ liệu và xây dựng dàn ý.

- Xem xét và chỉnh sửa nội dung.

Câu 5. Theo bạn, sức sống của một cộng đồng được nuôi dưỡng từ đâu?

Sức sống của cộng đồng được duy trì từ các giá trị văn hóa truyền thống như lịch sử và phong tục tập quán, cùng với những câu chuyện sử thi góp phần tạo nên sức sống đó.