6 Bài soạn xuất sắc nhất về 'Đánh nhau với cối xay gió' (Ngữ văn 8 - SGK Cánh diều)

Chuẩn bị

Yêu cầu (trang 63 SGK Ngữ Văn lớp 8 Tập 2): Đọc trước truyện Đánh nhau với cối xay gió; tìm hiểu thêm về nhà văn Miguel de Cervantes và tiểu thuyết Don Quixote.

Trả lời:

* Tác giả:

- Cervantes (1547-1616) tên đầy đủ là Miguel de Cervantes Saavedra

- Quốc tịch: Tây Ban Nha

- Cuộc đời và sự nghiệp:

+ Sinh ra trong gia đình quý tộc sa sút

+ 22 tuổi, đến Ý thời kỳ Phục Hưng làm hầu cho Hồng y giáo chủ, có cơ hội đọc sách

+ Bị giam ở An-giê từ 1575 đến 1580, sống nghèo khó

+ Tác phẩm nổi bật: Tiểu thuyết mẫu mực, Hành trình đến Parnassus, thành công nhất là tiểu thuyết hiệp sĩ Don Quixote

* Tác phẩm:

- Trích từ chương 8, 9 của tiểu thuyết Don Quixote

Đọc hiểu

* Nội dung chính:

Văn bản kể về sự thất bại của Don Quixote khi đánh nhau với cối xay gió, đồng thời châm biếm những lý tưởng hiệp sĩ lỗi thời qua sự đối lập giữa hai nhân vật trong cuộc chiến với cối xay gió. Tính cách trái ngược của Don Quixote và Sancho Panza tạo nên một cặp nhân vật đặc sắc.

* Trả lời câu hỏi giữa bài

Câu 1 (trang 64 SGK Ngữ Văn lớp 8 Tập 2): Hai thầy trò phát hiện điều gì và nhận định ra sao?

Trả lời:

- Phát hiện ba, bốn chục chiếc cối xay gió giữa đồng

- Don Quixote nhận định là những gã khổng lồ đáng sợ

Câu 2 (trang 64 SGK Ngữ Văn lớp 8 Tập 2): Diễn biến sự việc như thế nào? Hậu quả ra sao?

Trả lời:

- Don Quixote xông vào đánh cối xay gió, dùng khiên và ngọn giáo, đâm vào cánh quạt

- Hậu quả: Giáo gãy, người và ngựa bị thương nặng, ngựa bị toạc nửa vai

Câu 3 (trang 65 SGK Ngữ Văn lớp 8 Tập 2): Quan điểm của Don Quixote và Sancho về việc bị thương như thế nào?

Trả lời:

- Don Quixote: Hiệp sĩ không được rên rỉ dù có bị thương nặng

- Sancho: Chỉ cần đau chút là đã rên rỉ, không được phép rên rỉ

* Trả lời câu hỏi cuối bài

Câu 1 (trang 66 SGK Ngữ Văn lớp 8 Tập 2): Xác định nội dung chính của từng phần trong đoạn trích Đánh nhau với cối xay gió. Theo em, cốt truyện trong đoạn trích là cốt truyện đơn tuyến hay đa tuyến? Vì sao?

Trả lời:

- Nội dung chính từng phần:

+ Phần 1: Nhận định về cối xay gió

+ Phần 2: Thái độ và hành động của các nhân vật

+ Phần 3: Quan niệm và hành xử khi bị thương

- Cốt truyện đơn tuyến vì chỉ xoay quanh việc Don Quixote chiến đấu với cối xay gió

Câu 2 (trang 66 SGK Ngữ Văn lớp 8 Tập 2): Nhân vật Don Quixote và Sancho Panza được tác giả khắc họa như thế nào? Liệt kê đặc điểm của hai nhân vật này (dáng vẻ, suy nghĩ, sở thích, lời nói và hành động)

Trả lời:

- Don Quixote:

+ Xuất thân: Quý tộc nghèo

+ Dáng vẻ: Gầy gò, cao

+ Trang bị: Ngựa còm, mũ, áo giáp sắt han rỉ

+ Mục đích: Làm hiệp sĩ, cứu người

+ Tính cách: Dũng cảm

+ Suy nghĩ: Xa rời thực tế

- Sancho Panza:

+ Xuất thân: Nông dân

+ Dáng vẻ: Béo lùn

+ Trang bị: Lừa thấp, túi thức ăn, bầu rượu

+ Mục đích: Làm giám mã, tìm chiến lợi phẩm

+ Tính cách: Thật thà

+ Suy nghĩ: Thực dụng

Câu 3 (trang 67 SGK Ngữ Văn lớp 8 Tập 2): Vì sao Don Quixote đánh nhau với cối xay gió? Sancho nhìn nhận về cối xay gió khác gì Don Quixote?

Trả lời:

- Don Quixote đánh nhau với cối xay gió vì:

+ Muốn tiêu diệt cái ác

+ Dũng cảm, không sợ chênh lệch lực lượng

+ Quyết chiến thắng dù kẻ thù dùng phép thuật

- Sancho nhận ra đó là cối xay gió, còn Don Quixote nghĩ là gã khổng lồ

Câu 4 (trang 67 SGK Ngữ Văn lớp 8 Tập 2): Qua đoạn trích Đánh nhau với cối xay gió, em có nhận xét gì về cách xây dựng nhân vật Don Quixote và Sancho của tác giả?

Trả lời:

- Đoạn trích cho thấy cách xây dựng nhân vật Don Quixote và Sancho Panza rất tương phản nhưng hài hòa. Don Quixote với lý tưởng cao cả nhưng ảo tưởng, Sancho với tính cách thực dụng nhưng luôn trung thành. Họ bổ sung cho nhau, tạo nên một cặp nhân vật vững chắc trong mọi hoàn cảnh.

Câu 5 (trang 67 SGK Ngữ Văn lớp 8 Tập 2): Theo em, việc Don Quixote say mê trở thành hiệp sĩ giang hồ và hành động của nhân vật này có những điểm tốt và không tốt gì? Câu chuyện phê phán hay ca ngợi điều gì?

Trả lời:

* Việc Don Quixote say mê trở thành hiệp sĩ giang hồ có những điểm tốt và không tốt:

- Tốt: Có lý tưởng cao đẹp, hành động dũng cảm

- Không tốt: Mê muội, thiếu thực tế, hành động điên rồ

+ Câu chuyện phê phán những tiểu thuyết hiệp sĩ hão huyền, chế giễu lý tưởng hiệp sĩ lỗi thời

Câu 6 (trang 67 SGK Ngữ Văn lớp 8 Tập 2): Đoạn trích Đánh nhau với cối xay gió gợi cho người đọc hai lối sống: mơ mộng và thực dụng. Theo em, nên chọn lối sống nào? Vì sao?

Trả lời:

- Nên cân bằng giữa mơ mộng và thực dụng. Có lý tưởng, ước mơ nhưng không quá xa rời thực tế; sống thực dụng nhưng không bỏ qua những giá trị tốt đẹp của cuộc sống.

I. Một số thông tin về tác giả Xéc-van-tét

- Xéc-van-tét (1547-1616) tên đầy đủ là Miguel de Cervantes Saavedra

- Quê quán: Nhà văn gốc Tây Ban Nha

- Cuộc đời và sự nghiệp sáng tác:

   + Ông sinh ra trong một gia đình quý tộc nhỏ và đang xuống dốc

   + Ở tuổi 22, ông đến Ý vào thời kỳ Phục Hưng và làm người hầu cho một Hồng y giáo chủ, điều này giúp ông có cơ hội đọc sách và học hỏi.

   + Ông bị bắt giam tại An-giê từ năm 1575 đến 1580 và sống trong cảnh nghèo khó

   + Tác phẩm tiêu biểu: Tiểu thuyết kiểu mẫu, Hành trình đến Parnassus nhưng thành công lớn nhất là tiểu thuyết hiệp sĩ Đôn Ki-hô-tê

II. Một số thông tin về tác phẩm Đánh nhau với cối xay gió

Hoàn cảnh sáng tác

- Đoạn văn trích từ chương 8 và 9 của tiểu thuyết Đôn Ki-hô-tê

Bố cục

- Phần 1: (Từ đầu đến “bọn khổng lồ”): Quan sát và nhận định về những chiếc cối xay gió

- Phần 2: Từ “con Rô-xi-nan-tê cũng bị toạc nửa vai”: Thái độ và hành động của các nhân vật.

- Phần 3: Phần còn lại: Quan niệm và cách ứng xử của các nhân vật khi đau đớn, cùng các tình huống liên quan đến ăn uống và giấc ngủ

Giá trị nội dung

- Tác giả dùng văn bản này để chế giễu các lí tưởng hiệp sĩ phong kiến lỗi thời qua việc thể hiện tính cách của hai nhân vật đối diện với cối xay gió. Sự đối lập giữa Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô Pan-xa đã tạo nên một cặp nhân vật đặc sắc. Tác giả còn muốn dự đoán sự xuất hiện của thời đại Phục Hưng với những con người mới, những tính cách mới và chủ nghĩa nhân văn tỏa sáng.

Giá trị nghệ thuật

- Thành công trong việc xây dựng cặp nhân vật tương phản

- Giọng điệu hài hước và phê phán rõ rệt

III. Dàn ý phân tích tác phẩm Đánh nhau với cối xay gió

I. Mở bài

- Giới thiệu tác phẩm Đôn Ki-hô-tê: Một tiểu thuyết hiệp sĩ nổi bật, đánh dấu sự khởi đầu của thời đại Phục Hưng, nơi con người với những tính cách mới và chủ nghĩa nhân văn được thể hiện rõ nét

- Đoạn trích “Đánh nhau với cối xay gió”: Trích từ chương 8 và 9 của tiểu thuyết, nổi bật với việc khắc họa thành công hai nhân vật Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô Pan-xa

II. Thân bài

Hiệp sĩ Đôn Ki-hô-tê

- Xuất thân: Quý tộc nghèo

- Ngoại hình: Đôn Ki-hô-tê gầy gò, cao lớn, cưỡi một con ngựa gầy yếu

- Mục tiêu: Trừ gian diệt ác, cứu giúp người lương thiện

- Hoạt động:

   + Đặt tên cho con ngựa còm là chiến mã, người phụ nữ nông dân thành công nương; tự nhận là hiệp sĩ dũng mãnh; sử dụng các trang bị han gỉ được đánh bóng lại.....

   + Sử dụng khiên để che chắn toàn thân, cầm giáo, thúc ngựa lao vào, đâm giáo vào cánh quạt cối xay gió... dù không có lợi thế, vẫn quyết chiến một mình không sợ hiểm nguy, coi thường mạng sống.

⇒ Nghĩ cối xay gió là những gã khổng lồ và lao vào chiến đấu => Đôn Ki-hô-tê có những suy nghĩ và hành động ngớ ngẩn, hoang tưởng do đọc quá nhiều truyện hiệp sĩ

- Kết quả: Cả người và ngựa đều bị thương. Dù bị thương, ông không rên rỉ, coi nhẹ các nhu cầu thường ngày như ăn uống

- Trong tình yêu, Đôn Ki-hô-tê luôn đắm đuối và nghĩ về nàng Đuyn-xi-nê-a. Dù có khát vọng dũng cảm và lí tưởng cao đẹp, nhưng ông lại bị vướng vào những ảo tưởng

Giám mã Xan-chô Pan-xa

- Xuất thân: Nông dân

- Ngoại hình: Béo lùn, cưỡi một con lừa thấp bé

- Mục tiêu: Trở thành giám mã với hy vọng được làm đốc cai vài hòn đảo

- Hoạt động:

   + Luôn mang theo bầu rượu và túi thức ăn

⇒ Là nông dân có tham vọng hão huyền

   + Cảnh báo Đôn Ki-hô-tê khi ông định chiến đấu với cối xay gió

- Tính cách:

   + Hơi đau đã rên rỉ

   + Quan tâm nhiều đến nhu cầu vật chất như ăn uống, ngủ nghỉ

   + Tính tốt: Thực tế và tỉnh táo

   + Tính xấu: Sợ hãi, hèn nhát và thực dụng

III. Kết bài

- Tổng kết nội dung và nghệ thuật: Xây dựng nhân vật với sự so sánh và tương phản nổi bật, làm rõ tính cách riêng của từng nhân vật.

- Ý nghĩa văn bản: Qua câu chuyện về sự thất bại của Đôn Ki-hô-tê khi đối mặt với cối xay gió, tác giả phê phán các lí tưởng hiệp sĩ phi thực tế, đồng thời chỉ trích thói thực dụng trong xã hội.

- Bài học: Để trở thành con người tốt đẹp, chúng ta không nên sống trong ảo tưởng hay thực dụng, mà cần có sự tỉnh táo và tinh thần cao thượng

Câu hỏi 1. Những giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản 'Đánh nhau với cối xay gió'

Đáp án:

Nội dung: 

Nhân vật Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô Pan-xa tạo nên một cặp đôi không thể nào quên. Tác giả cũng đã báo trước về sự xuất hiện của thời kỳ Phục Hưng với những con người, tính cách và lý tưởng mới, đầy nhân văn.

Nghệ thuật:

• Thành công trong việc xây dựng cặp nhân vật đối lập
• Giọng điệu hài hước và phê phán

Câu hỏi 2.  Nêu nội dung chính của bài 'Đánh nhau với cối xay gió'

Đáp án:

Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô Pan-xa đã tạo nên một cặp đôi đặc biệt. Tác giả muốn báo trước sự xuất hiện của thời kỳ Phục Hưng với những con người và lý tưởng mới đầy sức sống và nhân văn.

Câu hỏi 3. Nêu tác giả, tác phẩm, và cấu trúc của đoạn trích 'Đánh nhau với cối xay gió'

Đáp án:

Tác giả:

- Xec-van-tét (1547-1616)

- Là một nhà văn vĩ đại của Tây Ban Nha thời kỳ Phục Hưng

Tác phẩm:

a, Xuất xứ:

- VB trích từ phần đầu chương VIII của tiểu thuyết 'Đôn-ki-hô-tê'

b, Cấu trúc: 3 phần

- Phần 1: Từ đầu → Không cân sức: Thầy trò Đôn-ki-hô-tê trước trận chiến

- Phần 2: Nói rồi → Toạc nửa vai: Hiệp sĩ tấn công lũ khổng lồ

- Phần 3: Vừa bàn tán → hết: Hai thầy trò tiếp tục hành trình

c, Thể loại: Tiểu thuyết.

d, PTBĐ: Tự sự, miêu tả, biểu cảm.

Phân tích tác phẩm

Xec-van-tét (1547-1616) là một nhà văn vĩ đại, yêu công lý, thể hiện những giá trị nhân văn cao cả, nổi tiếng với tiểu thuyết 'Đôn Ki-hô-tê' đã làm say đắm bao thế hệ độc giả. Đôn Ki-hô-tê là nhân vật chính của tác phẩm, đồng thời là nhân vật vừa đáng cười, vừa đáng thương và khâm phục.

Đoạn trích 'Đánh nhau với cối xay gió' làm nổi bật tính cách của nhân vật Đôn Ki-hô-tê, một người có lý tưởng tốt đẹp nhưng lại hành động một cách mê muội và hài hước do ảnh hưởng của những tác phẩm kiếm hiệp lỗi thời.

Trên đường thực hiện những ý tưởng viển vông, hai thầy trò thấy ba bốn chục chiếc cối xay gió giữa đồng. Đôn Ki-hô-tê tưởng đó là những tên khổng lồ và quyết chiến đấu. Gió nổi lên, cối xay gió quay và Đôn Ki-hô-tê càng hăng hái lao vào. Kết quả, giáo gãy, ngựa và người văng ra, Đôn Ki-hô-tê bị thương nặng. Cuối cùng, hai thầy trò tiếp tục hành trình về phía cảng La-pi-xê vì Đôn Ki-hô-tê nghĩ: 'Con đường này có nhiều người qua lại, chắc chắn sẽ có nhiều cuộc phiêu lưu.'

Đoạn trích này rõ ràng thể hiện tính cách của Đôn Ki-hô-tê. Sự mê muội do đọc quá nhiều sách kiếm hiệp đã khiến ông tưởng các cối xay gió là những kẻ ác, từ đó hành động một cách ngớ ngẩn. Dù vậy, ước mơ và khát vọng của ông không phải là không đáng trân trọng, chỉ có điều đối thủ của ông lại là những chiếc cối xay gió.

Tính cách của Đôn Ki-hô-tê còn được thể hiện ở đoạn tiếp theo: ông bị thương nặng nhưng không than vãn (vì ông cần chứng tỏ mình là một hiệp sĩ thực thụ); ông cũng không quan tâm đến chuyện ăn uống, ngủ nghỉ vì vẫn mơ về “tình nương”.

Nhân vật Đôn Ki-hô-tê, dù cuộc đời không thành công và thường gặp chuyện xui xẻo, nhưng luôn vì chính nghĩa và công bằng. Ông sẵn sàng đối mặt với hiểm nguy để bảo vệ kẻ yếu, đó là một phẩm chất đáng quý và trân trọng của nhân vật này.

Chuẩn bị

(trang 63, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Đọc trước truyện Đánh nhau với cối xay gió; tìm hiểu thêm thông tin về nhà văn Miguel de Cervantes và tiểu thuyết Đôn Ki-hô-tê (Don Quixote).

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản và nghiên cứu thêm về tác giả

Lời giải chi tiết:

Tác giả

- Miguel de Cervantes Saavedra (1547 – 1616), sinh tại một thị trấn gần Madrid, Tây Ban Nha, trong gia đình quý tộc suy tàn. Cha của ông làm thầy thuốc và phải di chuyển liên tục để nuôi bảy con.

- Ông đã tạo ra nhân vật lưỡng diện: vừa điên rồ vừa sáng suốt, sử dụng tiếng cười và kỹ thuật lạ để phê phán các thói hư tật xấu của con người và xã hội.

Tiểu thuyết Đôn Ki-hô-tê (Don Quixote)

Đôn Ki-hô-tê, Don Quixote hay Don Quijote (tiếng Tây Ban Nha: Don Quixote de la Mancha) là tiểu thuyết của Miguel de Cervantes Saavedra (1547-1616). Tác phẩm có tên đầy đủ là El Ingenioso hidalgo Don Quixote de la Mancha. Phần đầu tiên được xuất bản năm 1605 và phần hai năm 1615. Đây là một trong những tiểu thuyết viết sớm nhất bằng ngôn ngữ châu Âu hiện đại và được coi là tác phẩm có ảnh hưởng sâu rộng nhất trong văn học Tây Ban Nha. Đôn Ki-hô-tê là một trong những tác phẩm được đọc nhiều nhất trong văn học phương Tây; một nghiên cứu năm 2002 của Viện Nobel Na Uy cho thấy đây là tiểu thuyết hay nhất mọi thời đại.

Đọc hiểu 1

Câu 1 (trang 64, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Hai thầy trò đã phát hiện điều gì và nhận định ra sao?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ đoạn văn bản

Lời giải chi tiết:

Hai thầy trò phát hiện ra ba, bốn chục chiếc cối xay gió ở giữa đồng.

Đôn Ki-hô-tê nghĩ rằng những chiếc cối xay gió đó là những gã khổng lồ nguy hiểm.

Đọc hiểu 2

Câu 2 (trang 64, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Diễn biến sự việc như thế nào? Hậu quả ra sao?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ đoạn văn bản liên quan đến câu hỏi

Lời giải chi tiết:

- Đôn Ki-hô-tê xông vào đánh cối xay gió. Trong trận chiến, ông dùng khiên che chắn toàn thân, cầm ngọn giáo, thúc ngựa phi thẳng tới chiếc cối xay gió gần nhất, đâm giáo vào cánh quạt.

- Kết quả: Giáo bị gãy vụn, người và ngựa bị văng ra xa, ngựa bị thương nặng.

Đọc hiểu 3

Câu 3 (trang 65, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Quan điểm của Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô về vấn đề bị thương như thế nào?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ đoạn văn bản liên quan đến câu hỏi

Lời giải chi tiết:

Quan điểm của Đôn Ki-hô-tê về việc bị thương: “Các hiệp sĩ giang hồ dù bị thương đến đâu cũng không được rên rỉ, dù có xẻ nát ruột gan ra ngoài”.

Quan điểm của Xan-chô về việc bị thương: “Chỉ cần hơi đau một chút là tôi đã rên rỉ cả ngày, trừ khi cả giám mã của hiệp sĩ cũng bị cấm không được rên rỉ.”

CH cuối bài 1

Câu 1 (trang 66, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Xác định nội dung chính của mỗi phần trong đoạn trích Đánh nhau với cối xay gió. Theo em, cốt truyện trong đoạn trích này là cốt truyện đơn tuyến hay đa tuyến? Vì sao?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản

Lời giải chi tiết:

Nội dung chính của mỗi phần trong đoạn trích Đánh nhau với cối xay gió:

+ Phần 1: Thầy trò Đôn Ki-hô-tê chuẩn bị trước trận chiến

+ Phần 2: Hiệp sĩ lao vào tấn công những gã khổng lồ

+ Phần 3: Hai thầy trò tiếp tục hành trình

Cốt truyện trong đoạn trích này là cốt truyện đơn tuyến vì nó chỉ xoay quanh việc nhân vật Đôn Ki-hô-tê chiến đấu với cối xay gió; mọi sự kiện và nhân vật đều liên quan trực tiếp đến Đôn Ki-hô-tê.

CH cuối bài 2

Câu 2 (trang 66, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Nhân vật Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô Pan-xa được tác giả khắc họa như thế nào? Hãy liệt kê những đặc điểm của hai nhân vật này (dáng vẻ bên ngoài, suy nghĩ, sở thích, lời nói và hành động)

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản

Lời giải chi tiết:

- Đôn Ki-hô-tê:

+ Xuất thân: Quý tộc nghèo

+ Dáng vẻ: Gầy gò, cao lêu nghêu

+ Trang bị: Một con ngựa còm, mũ, áo giáp bằng sắt đã han gỉ

+ Mục đích: Làm hiệp sĩ, diệt trừ gian tà, cứu người lương thiện

+ Tính cách: Dũng cảm

+ Suy nghĩ: Xa vời thực tế

- Xan-chô Pan-xa:

+ Xuất thân: Nông dân

+ Dáng vẻ: Béo lùn

+ Trang bị: Một con lừa thấp bé, một túi thức ăn, một bầu rượu

+ Mục đích: Làm giám mã, hy vọng hưởng chiến lợi phẩm để làm giàu

+ Tính cách: Thật thà

+ Suy nghĩ: Thực tế, tỉnh táo

CH cuối bài 3

Câu 3 (trang 67, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Tại sao Đôn Ki-hô-tê lại chiến đấu với cối xay gió? Xan-chô nhận định về cối xay gió khác gì với Đôn Ki-hô-tê?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản

Lời giải chi tiết:

- Đôn Ki-hô-tê chiến đấu với cối xay gió vì:

+ Kiên quyết tiêu diệt cái ác và xấu xa

+ Dũng cảm, chủ động tấn công dù lực lượng chênh lệch

+ Quyết tâm chiến thắng kẻ thù ngay cả khi chúng sử dụng pháp thuật xấu

+ Theo gương các hiệp sĩ giang hồ, dù có bị thương

- Xan-chô cho rằng những thứ Đôn Ki-hô-tê thấy là cối xay gió, trong khi Đôn Ki-hô-tê nghĩ đó là những gã khổng lồ.

CH cuối bài 4

Câu 4 (trang 67, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Qua đoạn trích Đánh nhau với cối xay gió, em có nhận xét gì về cách xây dựng hai nhân vật Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô của tác giả?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản

Lời giải chi tiết:

Hai tính cách đối lập nhưng bổ sung cho nhau mà không mâu thuẫn. Trong các cuộc phiêu lưu, hiệp sĩ Đôn Ki-hô-tê luôn có giám mã Xan-chô Pan-xa đồng hành. Họ sống hòa thuận và gắn bó với nhau. Tách riêng, mỗi tính cách đều có hạn chế, nhưng khi kết hợp, chúng hạn chế điểm yếu và phát huy điểm mạnh, trở thành một khối thống nhất vững chắc trong mọi tình huống.

CH cuối bài 5

Câu 5 (trang 67, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Theo em, việc Đôn Ki-hô-tê say mê muốn trở thành hiệp sĩ giang hồ và hành động của nhân vật có những điểm gì tốt và không tốt? Câu chuyện nhằm ca ngợi hay phê phán điều gì?

Phương pháp giải:

Trả lời theo ý hiểu

Lời giải chi tiết:

* Điểm tốt và không tốt trong lý tưởng và hành động của Đôn Ki-hô-tê:

- Mê muội, thiếu thực tế:

+ Nhìn thấy cối xay gió thì tưởng là quái vật khổng lồ và pháp thuật xấu xa.

+ Khát vọng cứu đời tuy đẹp nhưng bị ảo tưởng làm lệch lạc và hão huyền.

+ Dũng cảm tấn công dù không cân sức, không sợ hãi.

+ Tuy bị thương nặng nhưng không rên rỉ, tuy đáng khen nhưng lại muốn theo gương hiệp sĩ trong sách mà không quan tâm đến nhu cầu bản thân.

=> Đôn Ki-hô-tê là nhân vật có lý tưởng cao đẹp, hành hiệp trượng nghĩa nhưng hành động lại điên rồ và phi thực tế vì ảo tưởng từ các truyện hiệp sĩ.

- Câu chuyện nhằm phê phán các tiểu thuyết hiệp sĩ phiêu lưu hão huyền và chế giễu các lý tưởng hiệp sĩ phong kiến lỗi thời.

CH cuối bài 6

Câu 6 (trang 67, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Đoạn trích Đánh nhau với cối xay gió gợi cho người đọc hai lối sống: mơ mộng và thực dụng. Theo em, nên chọn lối sống nào? Vì sao?

Phương pháp giải:

Rút ra bài học cho bản thân

Lời giải chi tiết:

- Sống với lý tưởng và ước mơ là tốt, nhưng không nên quá sa đà vào mộng tưởng.

- Không nên quá thực dụng, vì dễ bỏ qua những điều tốt đẹp trong cuộc sống.

=> Nên kết hợp cả hai lối sống.

Câu 1. Hãy xác định nội dung chính của từng phần trong đoạn trích 'Đánh nhau với cối xay gió' và cho biết cốt truyện trong đoạn trích này là đơn tuyến hay đa tuyến?

- Nội dung chính của các phần trong đoạn trích 'Đánh nhau với cối xay gió' là:

+ Phần 1: Đôn-ki-hô-tê và người học trò chuẩn bị cho trận chiến

+ Phần 2: Hiệp sĩ đấu tranh dũng cảm với các gã khổng lồ

+ Phần 3: Đôn-ki-hô-tê và người học trò tiếp tục hành trình

- Theo nhận định của em, cốt truyện trong đoạn trích này là đơn tuyến vì câu chuyện chỉ xoay quanh cuộc chiến giữa Đôn Ki-hô-tê và cối xay gió. Những nhân vật và sự kiện khác đều liên quan trực tiếp đến nhân vật chính.

Câu 2. Tác giả đã khắc họa nhân vật Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô Pan-xa như thế nào? Liệt kê các đặc điểm của từng nhân vật (ngoại hình, suy nghĩ, sở thích, lời nói và hành động).

- Đôn Ki-hô-tê được mô tả với các đặc điểm sau:

+ Xuất thân: Quý tộc nghèo

+ Ngoại hình: Gầy gò, cao lớn

+ Tính cách: Dũng cảm

+ Suy nghĩ: Mơ mộng, xa rời thực tế

+ Trang bị: Một con ngựa gầy, mũ, áo, giáp sắt han rỉ

+ Mục đích: Trở thành hiệp sĩ, tiêu diệt cái ác và cứu giúp người lương thiện

- Xan-chô Pan-xa được mô tả với các đặc điểm sau:

+ Xuất thân: Nông dân

+ Ngoại hình: Béo lùn

+ Tính cách: Thành thật

+ Suy nghĩ: Thực tế, không mơ mộng

+ Trang bị: Một con lừa thấp bé, một túi thức ăn, một bình rượu

+ Mục đích: Làm giám mã, kiếm chiến lợi phẩm để làm giàu

Câu 3. Vì sao Đôn Ki-hô-tê lại chiến đấu với cối xay gió? Quan điểm của Xan-chô về cối xay gió khác gì so với Đôn Ki-hô-tê?

- Đôn Ki-hô-tê chiến đấu với cối xay gió vì: Anh quyết tâm tiêu diệt cái ác và không sợ chênh lệch sức mạnh. Anh muốn chứng tỏ lòng dũng cảm, ngay cả khi đối thủ có sử dụng phép thuật xấu xa. Anh hành động theo gương các hiệp sĩ, bất chấp thương tích.

- Quan điểm của Xan-chô về cối xay gió khác với Đôn Ki-hô-tê: Xan-chô nhận ra đó là cối xay gió, trong khi Đôn Ki-hô-tê lại tưởng chúng là những gã khổng lồ.

Câu 4. Qua đoạn trích “Đánh nhau với cối xay gió”, hãy tưởng tượng tính cách của Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô, và nêu nhận xét về cách xây dựng nhân vật của tác giả.

Đoạn trích cho thấy sự đối lập rõ rệt giữa Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô Pan-xa. Đôn Ki-hô-tê, với dáng vẻ gầy gò và cao lớn, cưỡi con ngựa còm, trong khi Xan-chô, béo lùn, cưỡi con lừa nhỏ. Đôn Ki-hô-tê có khát vọng cao cả, trong khi Xan-chô chỉ có những ước mơ tầm thường. Đôn Ki-hô-tê sống với ảo tưởng và lý tưởng, còn Xan-chô thì thực dụng và thích hưởng thụ. Đôn Ki-hô-tê dũng cảm, không sợ đau đớn, còn Xan-chô lại dễ dàng rên rỉ và mê ăn uống. Sự tương phản giữa hai nhân vật làm nổi bật đặc điểm của từng nhân vật.

Câu 5. Theo em, việc Đôn Ki-hô-tê say mê trở thành hiệp sĩ giang hồ và hành động của nhân vật này có những điểm mạnh và yếu gì? Câu chuyện nhằm ca ngợi hay phê phán điều gì?

Việc Đôn Ki-hô-tê say mê trở thành hiệp sĩ giang hồ và hành động của anh có cả điểm mạnh và điểm yếu:

- Điểm yếu:

+ Suy nghĩ mơ mộng, không thực tế: Anh nhầm lẫn cối xay gió thành quái vật nguy hiểm và không nhận thức được nguy hiểm thực sự.

+ Hành động: Xông vào chiến đấu không cân sức và dù bị thương vẫn không kêu than, điều này có thể xem là sai lầm do thiếu tính toán.

- Điểm mạnh:

+ Ý tưởng: Đôn Ki-hô-tê có lý tưởng cao đẹp, muốn tiêu diệt cái ác và giúp đỡ người lương thiện, dù bị ảnh hưởng bởi ảo tưởng.

+ Sự dũng cảm: Anh không sợ hãi, chịu đựng đau đớn mà không kêu ca.

=> Nhân vật Đôn Ki-hô-tê mang lý tưởng tốt đẹp nhưng hành động lại phi thực tế do ảnh hưởng của các tiểu thuyết hiệp sĩ. Câu chuyện phê phán những tác phẩm hiệp sĩ viễn vông và chỉ trích những lý tưởng lỗi thời trong xã hội phong kiến.

Câu 6. Từ đoạn trích “Đánh nhau với cối xay gió”, em rút ra được bài học gì cho bản thân?

Từ đoạn trích, em học được hai bài học về mơ mộng và thực dụng. Em không chọn lối sống nào trong hai lối này vì lối sống thực dụng chỉ chú trọng giá trị vật chất, dẫn đến ích kỷ và trục lợi, trong khi lối sống mơ mộng có thể dẫn đến thất bại và khổ sở khi thực tế không như mong đợi. Cả hai lối sống đều có nhược điểm và cần cân bằng để có một cuộc sống thực tế và ý nghĩa hơn.

1. Giới thiệu

- Xéc-van-tét (1547 - 1616) là nhà văn Tây Ban Nha nổi tiếng.

- Ông từng là binh sĩ, bị thương trong một trận chiến năm 1575 và bị giam giữ tại An-giê từ 1575 đến 1580.

- Sau khi trở về Tây Ban Nha, cuộc sống của ông rất vất vả cho đến khi tác phẩm 'Đôn Ki-hô-tê' được công bố.

- Các tác phẩm nổi bật: Hành trình đến Parnassus, Truyện làm gương, Đôn Ki-hô-tê.

2. Phân tích nội dung

Câu 1. Thầy trò đã phát hiện và nhận định gì?

- Thầy trò phát hiện khoảng ba đến bốn chục cái cối xay gió giữa đồng.

- Nhận định:

• Đôn-ki-hô-tê: tin rằng đó là những gã khổng lồ
• Xan-chô Pan-xa: khẳng định chỉ là cối xay gió, không có gã khổng lồ nào

Câu 2. Diễn biến và hậu quả sự việc như thế nào?

Đôn-ki-hô-tê thúc con ngựa Rô-xi-na-tê xông lên, không nghe lời khuyên của Xan-chô Pan-xa.

Câu 3. Quan điểm của Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô về việc bị thương ra sao?

• Đôn-ki-hô-tê: các hiệp sĩ không được kêu than dù có bị thương nặng, dù phải chịu đau đớn tột cùng.
• Xan-chô Pan-xa: rên rỉ ngay khi cảm thấy đau đớn nhẹ.

3. Trả lời câu hỏi

Câu 1. Xác định nội dung chính của từng phần trong đoạn trích 'Đánh nhau với cối xay gió' và cho biết cốt truyện là đơn tuyến hay đa tuyến? Giải thích vì sao?

- Nội dung chính của các phần:

• Phần 1. Từ đầu đến “chứ không phải là bọn khổng lồ”: ý kiến của thầy trò về cối xay gió.
• Phần 2. Từ “con Rô-xi-a-nết cũng bị toác nửa vai”: hành động đối với cối xay gió.
• Phần 3. Phần còn lại: cuộc trò chuyện sau chuyến đi.

- Cốt truyện là đơn tuyến vì chỉ tập trung vào cuộc chiến giữa Đôn-ki-hô-tê và cối xay gió.

Câu 2. Tác giả khắc họa nhân vật Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô Pan-xa như thế nào? Liệt kê đặc điểm của từng nhân vật (ngoại hình, suy nghĩ, sở thích, lời nói và hành động).

* Đôn Ki-hô-tê:

- Xuất thân: Quý tộc nghèo

- Ngoại hình: Gầy gò, cao lêu nghêu

- Phương tiện: Con ngựa gầy yếu

- Lý tưởng: Tiêu diệt cái ác, cứu người vô tội

- Hành động: Nhầm cối xay gió thành gã khổng lồ và quyết chiến để bảo vệ chính nghĩa.

=> Một người say mê tiểu thuyết hiệp sĩ, hành động không thực tế.

* Xan-chô Pan-xa:

- Xuất thân: Nông dân

- Ngoại hình: Béo lùn

- Phương tiện: Con lừa béo thấp

- Lý tưởng: Trở thành cai trị một hòn đảo để giàu có và quyền lực

=> Một người thực tế, coi trọng cuộc sống vật chất và thiếu can đảm.

Câu 3. Tại sao Đôn Ki-hô-tê chiến đấu với cối xay gió? Quan điểm của Xan-chô về cối xay gió khác Đôn Ki-hô-tê ra sao?

- Đôn Ki-hô-tê tin rằng cối xay gió là gã khổng lồ và quyết chiến để bảo vệ chính nghĩa.

- Xan-chô thấy Đôn Ki-hô-tê nhầm lẫn, nhận ra đó chỉ là cối xay gió thông thường.

Câu 4. Nhận xét về cách xây dựng nhân vật Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô của tác giả trong đoạn trích “Đánh nhau với cối xay gió”?

Tác giả đã xây dựng Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô với sự đối lập rõ rệt để làm nổi bật tính cách của từng nhân vật.

Câu 5. Theo em, việc Đôn Ki-hô-tê say mê trở thành hiệp sĩ và hành động của nhân vật có những điểm gì tốt và chưa tốt? Câu chuyện ca ngợi hay phê phán điều gì?

- Điểm tốt: Lý tưởng cao đẹp về hành hiệp cứu đời.

- Điểm chưa tốt: Mê muội, thiếu thực tế, hành động phi lý.

Câu 6. Đoạn trích gợi hai lối sống: mơ mộng và thực dụng. Theo em, nên chọn lối sống nào? Giải thích?

Em nghĩ nên cân bằng giữa thực tế và mơ mộng, không theo hoàn toàn lối sống nào mà cần sự hòa quyện giữa lý tưởng và thực tế.