6 Bài soạn xuất sắc nhất về 'Gấu con chân vòng kiềng' (Ngữ văn 6 - SGK Cánh diều)

Giới thiệu nội dung tác phẩm Gấu con chân vòng kiềng

Vào một ngày đẹp trời, gấu con dạo chơi trong khu rừng nhỏ. Đột nhiên, một quả thông rơi trúng gấu con khiến nó loạng choạng và ngã. Con sáo trên cành liền chế giễu gấu con bằng câu 'Ê gấu, chân vòng kiềng/ Giẫm phải đuôi à nhóc'. Ngay sau đó, năm con thỏ trong bụi cũng cười nhạo và chế giễu gấu con. Tất cả mọi người đều chế giễu, khiến gấu con cảm thấy tủi thân và chạy về nhà mách mẹ với câu nói 'Con thà chết còn hơn'. Gấu con giấu mình sau cánh tủ, khóc nức nở vì bị cả khu rừng chế giễu về chân vòng kiềng của mình. Thật bất ngờ, mẹ gấu khen chân của gấu con rất đẹp và tự hào về chúng. Mẹ và bố của gấu đều có chân vòng kiềng, và ông nội - con gấu tài giỏi nhất vùng - cũng vậy. Nghe vậy, gấu con bình tâm trở lại, thưởng thức bánh mật và bước ra vui vẻ, tự hào hét lớn 'Chân vòng kiềng là ta/ Ta vào rừng đi dạo!'.

Cấu trúc văn bản Gấu con chân vòng kiềng

Văn bản có thể được chia thành hai phần:

- Phần 1 (Từ đầu đến ...Đi dạo trong rừng nhỏ...): Mọi người chế giễu gấu con

- Phần 2 (Phần còn lại): Gấu con tự hào về bản thân

Nội dung chính bài Gấu con chân vòng kiềng

Bài thơ Gấu con chân vòng kiềng bàn về sự quan trọng của ngoại hình và cách đánh giá người khác. Tác phẩm khẳng định rằng ngoại hình không phải là điều quan trọng và chúng ta không nên dựa vào vẻ bề ngoài để đánh giá người khác.

Hiểu bài văn: Gấu con chân vòng kiềng

1. Tại sao cả con sáo và năm con thỏ đều chê bai chân vòng kiềng của gấu con?

- Mặc dù chỉ có con sáo chế giễu, nhưng khi cả khu rừng tham gia chế giễu, gấu con cảm thấy mình thật sự xấu hổ và chạy về nhà mách mẹ.

2. Giải thích về lời khuyên của gấu mẹ?

- Gấu mẹ lo lắng về tâm trạng của gấu con và an ủi rằng chân vòng kiềng không hề xấu, mà còn là đặc điểm của những người thông minh.

Trả lời câu hỏi bài soạn Gấu con chân vòng kiềng

1. Kể lại câu chuyện bằng ngôn ngữ tự sự ngôi thứ nhất

Tôi đang đi dạo trong rừng thì gặp cô chim sáo. Cô liền trêu tôi “Ê gấu chân vòng kiềng”. Các bạn thỏ trong bụi cũng cười nhạo về đôi chân của tôi. “Chân của mình xấu đến thế sao?” - Tôi tự hỏi. Xấu hổ quá, tôi chạy về nhà mách mẹ.

Khi về đến nhà, tôi òa khóc và kể cho mẹ về việc bị trêu chọc. Mẹ dịu dàng nói “Chân mẹ cũng vòng kiềng/ Chân bố cũng cong/ Ông nội là gấu giỏi nhất vùng/ Cũng có chân vòng kiềng!” Nghe vậy, tôi bình tĩnh lại, rửa tay chân và ăn bánh mật. Tôi nhận ra rằng mọi người chưa hiểu về tài năng của những người chân vòng kiềng. Tôi vui vẻ đi dạo trong rừng, tự hào nói “Chân vòng kiềng là tôi”

2. Ngoại hình của gấu con trong mắt sáo và thỏ ra sao? Điều này ảnh hưởng thế nào đến tâm trạng của gấu con?

- Sáo và thỏ cho rằng gấu con xấu xí vì chân vòng kiềng.

- Điều này khiến gấu con cảm thấy xấu hổ và tự ti về ngoại hình của mình.

3. Tại sao gấu con lại tự hào về chân vòng kiềng của mình như vậy trong câu 43 và 44?

- Gấu con cảm thấy tự hào vì mẹ đã giải thích rằng chân vòng kiềng không xấu, và cả gia đình đều có chân vòng kiềng, đặc biệt là ông nội rất tài giỏi. Do đó, gấu con cảm thấy tự hào về bản thân.

4. Có cần phải quan tâm đến ngoại hình của người khác không? Có nên trêu chọc ngoại hình của người khác không? Tại sao?

- Ngoại hình có thể mang lại lợi thế trong nhiều tình huống, nhưng không phải là tất cả. Quan trọng là phẩm hạnh và cách sống của con người.

- Trêu chọc ngoại hình của người khác không nên được thực hiện vì không ai có thể chọn lựa cách mình sinh ra. Việc trêu chọc như vậy không chỉ thể hiện sự thiếu tinh tế mà còn gây tổn thương cho người khác.

1. Chuẩn bị

- Bài thơ kể về câu chuyện của một chú gấu với chân vòng kiềng.

- Yếu tố tự sự: Kể lại việc chú gấu bị ngã và bị trêu chọc vì đôi chân vòng kiềng, dẫn đến cảm giác xấu hổ. Sau khi về nhà và được mẹ an ủi, gấu con lấy lại sự tự tin.

- Đặc sắc nghệ thuật: Bài thơ sử dụng thể thơ năm chữ ngắn gọn với giọng điệu hồn nhiên.

- Tác giả U-xa-chốp sinh năm 1958 tại Mát-xcơ-va, là nhà văn, nhà thơ, và nhà viết kịch cho thiếu nhi, với các tác phẩm được xuất bản từ năm 1985.

2. Đọc hiểu

Câu 1. Tại sao tác giả không chỉ dùng con sáo mà còn thêm chi tiết “Cả đàn năm con thỏ” nhận xét về đôi chân vòng kiềng của gấu con?

Tác giả thêm chi tiết này để làm tăng mức độ cảm giác bị chế giễu của gấu con, khiến nó cảm thấy như toàn bộ khu rừng đang cười nhạo mình, từ đó tăng cảm giác xấu hổ và tủi thân.

Câu 2. Tại sao mẹ gấu lại nói về đôi chân của chính mình, của bố và khẳng định “Vòng kiềng giỏi nhất vùng/Chính là ông nội đấy”?

Mẹ gấu đưa ra những thông tin này để khẳng định rằng chân vòng kiềng không phải là điều xấu, mà còn là dấu hiệu của sự tự hào vì cả gia đình đều có chân vòng kiềng, đặc biệt là ông nội - người tài giỏi nhất vùng.

3. Trả lời câu hỏi

Câu 1. Kể lại câu chuyện trong bài thơ theo diễn biến cảm xúc của gấu con trong khoảng 7 dòng.

Tôi đang dạo chơi trong rừng để nhặt thông thì bất ngờ một quả thông rơi trúng đầu, làm tôi bị ngã. Chim sáo liền chế giễu tôi và các bạn thỏ cũng đồng loạt cười nhạo đôi chân vòng kiềng của tôi. Tôi trở về nhà với tâm trạng buồn bã và mách mẹ. Mẹ bất ngờ nói rằng chân vòng kiềng rất đẹp và cả gia đình đều có chân như vậy, bao gồm cả ông nội, người giỏi nhất vùng. Tôi cảm thấy vui vẻ và tự tin hơn sau khi nghe mẹ an ủi.

Câu 2. Ngoại hình của gấu con trong cảm nhận của sáo và thỏ ra sao? Điều này ảnh hưởng thế nào đến gấu con?

• Trong mắt sáo và thỏ, gấu con có đôi chân vòng kiềng rất xấu.
• Điều này khiến gấu con cảm thấy tủi thân, xấu hổ và tự ti về ngoại hình của mình.

Câu 3. Tại sao gấu con lại tự hào nhắc đến chân vòng kiềng của mình trong hai dòng số 43 và 44 và tự tin đi dạo trong rừng?

Gấu con đã tiếp nhận lời khuyên của mẹ và nhận ra rằng đôi chân vòng kiềng không phải là điều xấu, mà còn là lý do để tự hào hơn.

Câu 4. Theo em, ngoại hình của một người có quan trọng không? Chúng ta có nên trêu chọc người khác về ngoại hình không? Tại sao?

• Ngoại hình của một người có thể có ảnh hưởng, nhưng không phải là yếu tố quyết định tất cả.
• Chúng ta không nên trêu chọc ngoại hình của người khác vì không ai có thể chọn lựa ngoại hình khi sinh ra, và việc làm này có thể gây tổn thương và giảm sự tự tin của người khác.

Về tác giả

- An-đrây A-lếch-xê-ê-vich U-xa-chốp là nhà văn, nhà thơ và nhà viết kịch nổi tiếng dành cho thiếu nhi.

- Ông sinh tại Mát-xcơ-va và bắt đầu xuất bản tác phẩm từ năm 1985.

Về tác phẩm

I. Tổng quan

Thể thơ: 5 chữ.

Phương thức biểu đạt: Kết hợp biểu cảm với tự sự và miêu tả.

Bố cục: 2 phần.

- Phần 1 (5 khổ đầu): Gấu con bị các loài vật khác chế giễu vì đôi chân vòng kiềng.

- Phần 2 (Các khổ còn lại): Gấu con sau khi được mẹ giải thích, cảm thấy tự hào về đôi chân vòng kiềng của mình.

II. Giá trị nội dung và nghệ thuật

Giá trị nội dung

- Bài thơ “Gấu con chân vòng kiềng” khám phá vấn đề về ngoại hình của con người, khẳng định rằng ngoại hình không quan trọng và không nên đánh giá người khác qua vẻ bề ngoài.

Giá trị nghệ thuật

- Sử dụng thể thơ năm chữ và các biện pháp nghệ thuật như điệp ngữ, hoán dụ, v.v.

Chuẩn bị

Câu hỏi trang 37 SGK Ngữ Văn 6 – Tập 2: Đọc bài thơ Gấu con chân vòng kiềng và tìm hiểu về tác giả An-đrây A-lếch-xê-ê-vich U-xa-chốp (Andrey Alekseyevich Usachev).

Trả lời:

- Andrey Alekseyevich Usachev (Андрей Алексеевич Усачёв, 1958-) là nhà văn, nhà thơ và nhà viết kịch nổi tiếng cho thiếu nhi.

- Ông sinh tại Mát-xcơ-va và bắt đầu xuất bản tác phẩm từ năm 1985.

Đọc hiểu

Trong khi đọc

Câu hỏi trang 38 SGK Ngữ Văn 6 – Tập 2: Tại sao tác giả không chỉ dùng con sáo mà còn thêm chi tiết “Cả đàn năm con thỏ” trong việc nhận xét về đôi chân vòng kiềng của gấu con?

Trả lời:

- Tác giả thêm chi tiết cả đàn năm con thỏ để làm tăng sự chế giễu, tạo ra cảm giác rằng không chỉ một mà rất nhiều người đang cười nhạo gấu con, làm cho tình huống trở nên nghiêm trọng hơn.

Câu hỏi trang 39 SGK Ngữ Văn 6 – Tập 2: Tại sao gấu mẹ lại nói về đôi chân của mình, của gấu bố và khẳng định: “Vòng kiềng giỏi nhất vùng/ Chính là ông nội đấy”?

Trả lời:

- Mẹ gấu muốn gấu con không còn cảm thấy tự ti, mà hiểu rằng chân vòng kiềng không phải là khuyết điểm. Đôi chân vòng kiềng vẫn có thể làm được nhiều việc như ông, bố và mẹ gấu.

Sau khi đọc

Câu 1 trang 39 SGK Ngữ Văn 6 – Tập 2: Kể lại câu chuyện trong bài thơ theo diễn biến cảm xúc của gấu con trong khoảng 7 dòng.

Trả lời:

Sáng nay, khi tôi vui vẻ đi dạo trong rừng, một quả thông rơi trúng chân tôi, làm tôi loạng choạng và ngã. Chim sáo từ trên cây hét lên chế giễu tôi là đồ chân vòng kiềng. Các bạn thỏ cũng tham gia chế nhạo đôi chân của tôi. Tôi cảm thấy rất buồn và tức giận, trở về nhà mách mẹ. Mẹ giải thích rằng chân vòng kiềng của tôi rất đẹp và khỏe mạnh, giống như chân bố, mẹ và ông nội, người giỏi nhất làng. Nghe mẹ nói, tôi cảm thấy tự hào và vui vẻ với đôi chân của mình. Chiều đó, tôi chạy ra vườn và hô to: “- Chân vòng kiềng là ta/ Ta vào rừng đi dạo”.

Câu 2 trang 39 SGK Ngữ Văn 6 – Tập 2: Ngoại hình của gấu con trong cảm nhận của sáo và thỏ như thế nào? Điều này ảnh hưởng gì đến gấu con?

Trả lời:

- Trong mắt sáo và thỏ, đôi chân vòng kiềng của gấu con rất xấu, điều này làm gấu con cảm thấy tự ti và buồn bã.

Câu 3 trang 39 SGK Ngữ Văn 6 – Tập 2: Tại sao gấu con lại tự hào nhắc đến chân vòng kiềng của mình và tự tin đi dạo trong rừng ở hai dòng thơ số 43 và 44?

Trả lời:

- Gấu con tự hào về đôi chân vòng kiềng vì được mẹ giải thích rằng đó là đôi chân đẹp và khỏe mạnh. Ông nội, bố và mẹ đều có chân vòng kiềng nhưng đều rất tài giỏi. Gấu con nhận ra rằng đôi chân của mình cũng có giá trị và cảm thấy tự tin.

Câu 4 trang 39 SGK Ngữ Văn 6 – Tập 2: Theo em, ngoại hình của con người có quan trọng không? Chúng ta có nên trêu chọc người khác về ngoại hình không? Vì sao?

Trả lời:

- Ngoại hình của con người có thể quan trọng, nhưng phẩm chất và nhân cách mới là yếu tố quyết định. Trêu chọc người khác về ngoại hình là hành động không đẹp và có thể gây tổn thương cho người khác.

1. Chuẩn bị - Soạn bài Gấu con chân vòng kiềng (Cánh Diều)

(SGK trang 37 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều)

- Ôn lại bài học về Đêm nay Bác không ngủ để áp dụng vào bài Gấu con chân vòng kiềng:

+ Nội dung bài thơ: Các nhân vật chế giễu chân vòng kiềng của gấu con.

+ Các yếu tố tự sự, miêu tả trong bài:

• Gấu con đi dạo trong rừng, bị quả thông rơi vào đầu và ngã.
• Chim sáo và đàn thỏ chế nhạo chân vòng kiềng của gấu.
• Gấu về nhà mách mẹ và được mẹ an ủi.
• Gấu cảm thấy bối rối và ngã do chân bị vướng.
• Cả gia đình gấu đều có chân vòng kiềng.

→ Tác dụng: Hiển thị quá trình xây dựng sự tự tin cho gấu con.

+ Một số đặc điểm nghệ thuật của bài thơ:

• Sử dụng từ láy như: líu lo, luống cuống, v.v.
• Ngôn ngữ đơn giản, gần gũi với trẻ em.

+ Ý nghĩa và cảm nhận cá nhân về bài thơ:

• Khuyến khích tự tin về bản thân và chấp nhận khiếm khuyết.
• Không nên chê bai hay đánh giá ngoại hình của người khác.

- Tác giả An-đrây A-lếch-xê-ê-vích U-xa-chốp (Andrey Alekseyevich Usachev):

+ Sinh năm 1958 tại Mát-xcơ-va, là nhà văn, nhà thơ và nhà viết kịch cho trẻ em.

+ Cha là công nhân, mẹ là giáo viên lịch sử. Sau khi phục vụ quân đội, ông học Khoa Ngữ văn tại Đại học bang Kalinin, tốt nghiệp năm 1987 với luận văn về thơ cho trẻ em của Daniila Harms. Ông bắt đầu xuất bản tác phẩm từ năm 1985 trên tạp chí 'Murzilka'.

2. Đọc hiểu - Soạn bài Gấu con chân vòng kiềng (Cánh Diều)

*Câu hỏi giữa bài

Câu 1 trang 38 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều

Câu hỏi: Tại sao ngoài con sáo, tác giả còn thêm chi tiết “Cả đàn năm con thỏ” cùng nhận xét về “chân vòng kiềng” của gấu con?

Gợi ý:

- Tác giả muốn thể hiện rằng không chỉ sáo mà còn nhiều con vật khác cùng chế giễu chân vòng kiềng của gấu, làm tăng cảm giác xấu hổ và tự ti của gấu con.

Câu 2 trang 39 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều

Câu hỏi: Tại sao gấu mẹ lại nói về chân của mình, chân của gấu bố và khẳng định: “Vòng kiềng giỏi nhất vùng/ Chính là ông nội đấy!”?

Gợi ý:

- Gấu mẹ muốn gấu con thấy rằng chân vòng kiềng là di truyền trong gia đình. Ông nội dù chân vòng kiềng nhưng vẫn là người giỏi nhất vùng, do đó gấu con không cần phải xấu hổ hay tự ti.

*Câu hỏi cuối bài - Soạn bài Gấu con chân vòng kiềng (Cánh Diều)

(SGK trang 39 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều)

Câu 1. Kể lại câu chuyện trong bài thơ theo diễn biến tâm trạng của gấu con trong khoảng 7 dòng.

Gợi ý:

Gấu con đang đi dạo, nhặt quả thông trên mặt đất. Khi quả thông rơi trúng đầu, gấu con bị ngã và bị con sáo chế giễu vì chân vòng kiềng. Đàn thỏ thấy vậy cũng tham gia chế nhạo. Gấu con xấu hổ và về nhà mách mẹ, khóc lóc vì bị chê bai. Sau khi mẹ gấu giải thích, gấu con cảm thấy tự hào về đặc điểm của bản thân và gia đình.

Câu 2. Ngoại hình của gấu con trong cảm nhận của sáo và thỏ như thế nào? Điều này có ảnh hưởng gì đến gấu con?

Gợi ý:

- Sáo và thỏ thấy chân vòng kiềng của gấu con rất xấu, làm gấu con cảm thấy xấu hổ và tự ti.

Câu 3. Tại sao ở hai dòng số 43 và 44, gấu con kiêu hãnh nhắc đến chân vòng kiềng của mình và tự tin vào rừng đi dạo?

Gợi ý:

- Gấu con được mẹ giải thích rằng chân vòng kiềng không phải là khuyết điểm, và ông nội dù có chân vòng kiềng vẫn là người giỏi nhất vùng. Gấu con tự hào về chân của mình và gia đình.

Câu 4. Theo em, ngoại hình của một người có quan trọng không? Chúng ta có nên trêu chọc người khác về ngoại hình không? Vì sao?

Gợi ý:

- Ngoại hình không phải là yếu tố quyết định giá trị con người; phẩm chất và nhân cách mới quan trọng. Trêu chọc ngoại hình là hành động xấu, gây tổn thương và làm người khác cảm thấy không hòa nhập được.

I. Khám phá bài thơ Gấu con chân vòng kiềng từ sách Cánh Diều

Bố cục bài 

- Phần 1 (5 khổ đầu): Gấu con bị các loài vật khác chế nhạo vì đôi chân vòng kiềng của mình.

- Phần 2 (Phần còn lại): Sau khi nghe mẹ giải thích, gấu con cảm thấy tự tin về đôi chân vòng kiềng của mình.

Giới thiệu tác giả 

- Quê quán: Mát-xcơ-va, Nga.

- Là một nhà văn, nhà thơ, và nhà viết kịch cho thiếu nhi.

II. Hướng dẫn soạn bài thơ Gấu con chân vòng kiềng chi tiết

Trả lời câu hỏi trong bài

Câu hỏi trang 38 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Tại sao ngoài con sáo, tác giả còn thêm chi tiết “Cả đàn năm con thỏ” cùng nhận xét về “chân vòng kiềng” của gấu con?

Trả lời: 

Tác giả muốn người đọc thấy rằng gần như ai cũng chê bai và cười nhạo đôi chân vòng kiềng của gấu con, làm cho gấu con cảm thấy xấu hổ và tự trách bản thân nhiều hơn.

Câu hỏi trang 39 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Tại sao gấu mẹ lại nói với gấu con về chân của mình, chân của gấu bố và khẳng định: “Vòng kiềng giỏi nhất vùng/ Chính là ông nội đấy!”?

Trả lời: 

Gấu mẹ nói với gấu con những điều đó để chứng minh rằng chân vòng kiềng không xấu, cả bố, mẹ và ông nội - người giỏi nhất vùng cũng đều có chân như vậy. Nhờ đó, gấu con có thể tự hào và vui vẻ với đôi chân của mình.

Trả lời câu hỏi cuối bài

Câu 1. Kể lại câu chuyện trong bài thơ từ góc nhìn tâm trạng của gấu con trong khoảng 7 dòng.

Trả lời: 

Tôi đang đi dạo trong khu rừng nhỏ để nhặt quả thông. Đột nhiên, một quả thông rơi trúng đầu làm tôi loạng choạng và ngã. Chị sáo thấy vậy liền trêu chọc tôi. Đàn thỏ cũng tham gia châm chọc và gọi tôi là chân vòng kiềng. Tất cả mọi người đều cười nhạo tôi. Tôi buồn bã trở về nhà và kể cho mẹ nghe. Mẹ tôi lại nói rằng đôi chân vòng kiềng rất đẹp. Cả bố, mẹ và ông nội - người giỏi nhất vùng cũng có chân như vậy. Nghe lời mẹ, tôi cảm thấy vui vẻ và tự tin hơn.

Câu 2. Ngoại hình của gấu con trong cảm nhận của sáo và thỏ như thế nào? Điều này có ảnh hưởng gì đến gấu con?

Trả lời: 

- Theo cảm nhận của sáo và thỏ, ngoại hình của gấu con với đôi chân vòng kiềng là rất xấu.

- Điều này khiến gấu con cảm thấy xấu hổ và tự ti về bản thân mình.

Câu 3. Tại sao ở hai dòng số 43 và 44, gấu con tự hào nhắc đến chân vòng kiềng của mình và tự tin đi dạo trong rừng?

Trả lời: 

Gấu con đã lắng nghe lời mẹ, nhận ra rằng chân vòng kiềng không hề xấu và cảm thấy tự hào về đặc điểm của mình.

Câu 4. Theo em, ngoại hình của một người có quan trọng không? Chúng ta có nên trêu chọc người khác về ngoại hình không? Vì sao?

Trả lời: 

- Theo tôi, ngoại hình của một người không quá quan trọng; nó không quyết định bản chất của con người.

- Chúng ta không nên trêu chọc người khác về ngoại hình vì điều đó làm họ cảm thấy buồn, không hòa nhập với cộng đồng và dẫn đến sự tự ti, chán ghét bản thân.

III. Tổng kết soạn bài Gấu con chân vòng kiềng

Giá trị Nội dung 

 - Bài thơ Gấu con chân vòng kiềng nêu bật vấn đề về ngoại hình của con người. Bài thơ khẳng định ngoại hình không quan trọng và không nên đánh giá người khác chỉ qua vẻ bề ngoài.

Nghệ thuật 

- Thể thơ năm chữ cùng các biện pháp nghệ thuật: điệp ngữ, hoán dụ,...

VI. Từ câu chuyện của gấu con trong Gấu con chân vòng kiềng, hãy nêu suy nghĩ của anh chị về vấn đề miệt thị ngoại hình

Xã hội ngày càng phát triển, con người có xu hướng đòi hỏi sự hoàn hảo để đáp ứng nhu cầu của bản thân, vì vậy quan niệm về vẻ đẹp của con người cũng gây ra nhiều tranh luận.

Xã hội hiện đại ngày càng yêu cầu những tiêu chuẩn cao về vẻ đẹp, điều này dẫn đến nhiều ý kiến trái chiều về vẻ đẹp tự nhiên và vẻ đẹp nhân tạo. Có người cho rằng vẻ đẹp nhân tạo tốt hơn vẻ đẹp tự nhiên, trong khi người khác lại nhấn mạnh vẻ đẹp tự nhiên là quan trọng nhất. Tuy nhiên, việc đánh giá và miệt thị ngoại hình của người khác là vấn đề nghiêm trọng hơn nhiều.

Chắc hẳn chúng ta đã quen thuộc với thuật ngữ “body shaming” - chỉ hành động chê bai, miệt thị ngoại hình của người khác. Miệt thị ngoại hình là việc phê phán, chê bai các đặc điểm trên khuôn mặt, cơ thể hay chỉ số cân nặng của ai đó. Đôi khi, người ta miệt thị cả người quen hoặc những người không quen biết chỉ vì ngoại hình không giống số đông. Có những người có mũi tẹt, mắt một mí, hàm hô, chân vòng kiềng, hoặc cơ thể quá gầy, quá béo, quá cao, quá thấp... và vô tình trở thành đối tượng bị bàn tán. Chúng ta cần nhận thức rằng cơ thể của mỗi người là do cha mẹ ban tặng, và dù đẹp hay xấu, không ai có quyền chê bai hay coi thường.

Có người mẫu với đôi mắt một mí và vóc dáng mảnh khảnh, nhờ vào khả năng trình diễn xuất sắc đã trở thành người mẫu Việt Nam đầu tiên được một hãng thời trang nổi tiếng thế giới mời tham gia quảng bá toàn cầu. Dù bị tranh cãi về vẻ đẹp của cô, cô vẫn tự tin và gặt hái thành công lớn với ngoại hình và tài năng của mình. Tuy nhiên, không phải ai cũng mạnh mẽ như cô; nhiều người vì bị miệt thị ngoại hình mà trở nên bi quan và có thể dẫn đến những hành động tiêu cực, như tự hủy hoại bản thân.

Miệt thị ngoại hình không chỉ gây tổn thương tinh thần mà còn biến người miệt thị thành những kẻ xấu tính. Đây là một phong cách sống không đáng có. Chúng ta không nên và không có quyền chê bai ngoại hình của người khác vì nếu chúng ta làm vậy, người khác cũng có thể làm điều tương tự với chúng ta. Bên cạnh những người miệt thị ngoại hình, vẫn có nhiều người tôn trọng và đánh giá cao vẻ đẹp của mỗi cá nhân, không chê bai hay hạ thấp người khác vì hình dáng của họ.

Thực tế, hình hài mà cha mẹ ban tặng không đáng để chúng ta cảm thấy tự ti, và không ai có quyền đem ngoại hình của người khác ra để chê bai, miệt thị. Để xây dựng một xã hội văn minh và nhân ái, hãy nói không với “body shaming” và miệt thị ngoại hình.

Phần I: CHUẨN BỊ

Trả lời câu 1 (trang 37 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Ôn lại mục Chuẩn bị trong bài Đêm nay Bác không ngủ để áp dụng vào việc đọc hiểu văn bản này.

Phương pháp giải:

Ôn tập mục Chuẩn bị từ bài Đêm nay Bác không ngủ để trả lời từng câu hỏi liên quan đến văn bản này.

Lời giải chi tiết:

- Bài thơ kể về một chú gấu với đôi chân vòng kiềng.

- Các yếu tố tự sự trong bài thơ: kể về lần chú gấu ngã và bị chế giễu vì đôi chân vòng kiềng, làm cậu cảm thấy xấu hổ. Khi về nhà, nghe mẹ khuyên, cậu đã tự tin trở lại và không còn cảm thấy xấu hổ nữa.

- Đặc điểm nổi bật:

+ Hình thức: thể thơ 5 chữ

+ Nội dung: yếu tố tự sự được lồng ghép khéo léo trong mỗi câu thơ, nội dung câu chuyện về chú gấu rất dễ thương và nhẹ nhàng.

Trả lời câu 2 (trang 17 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Đọc trước bài thơ Gấu con chân vòng kiềng và tìm hiểu về nhà thơ An-dray A-lech-xe-vi-ch U-xa-chop (Andrey Alekseyevic Usachev)

Phương pháp giải:

Tham khảo thêm thông tin từ sách vở và internet.

Lời giải chi tiết:

Andrey Alekseyevic Usachev là một nhà văn, nhà thơ và tác giả kịch bản cho thiếu nhi, sinh tại Mat-xcơ-va, với các tác phẩm được xuất bản từ năm 1985.

Phần II: ĐỌC HIỂU

Câu hỏi giữa bài

Trả lời câu 1 (trang 38 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Tại sao tác giả không chỉ nhắc đến con sáo mà còn đưa thêm chi tiết 'Cả đàn năm con thỏ' cùng nhận xét về 'chân vòng kiềng' của gấu con?

Phương pháp giải:

Suy nghĩ về tác động của hiệu ứng đám đông.

Lời giải chi tiết:

Tác giả muốn tăng cường tính chất của tình huống bằng cách thêm chi tiết cả đàn năm con thỏ cũng chế giễu đôi chân vòng kiềng của gấu con, khiến gấu con cảm thấy tất cả mọi người đều đang cười nhạo mình, làm gia tăng sự xấu hổ của gấu con.

Trả lời câu 2 (trang 39 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Tại sao mẹ gấu lại nói về chân của gấu con, chân của gấu bố và khẳng định: 'Vòng kiềng giỏi nhất vùng/ Chính là ông nội đấy'?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ lời khuyên và giọng điệu của mẹ gấu.

Lời giải chi tiết:

- Mẹ gấu muốn gấu con không còn cảm thấy xấu hổ về đôi chân vòng kiềng của mình.

- Mẹ giải thích rằng đôi chân vòng kiềng của gấu con là di truyền từ ông và bố, và dù ông nội cũng có chân vòng kiềng, ông vẫn là người giỏi nhất vùng, vì vậy con nên tự hào về đôi chân của mình và không cần phải cảm thấy xấu hổ.

CH cuối bài

Trả lời câu 1 (trang 38 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Kể lại câu chuyện trong bài thơ từ góc nhìn tâm trạng của gấu con trong khoảng 7 dòng.

Phương pháp giải:

Kể lại các sự kiện chính trong bài thơ xoay quanh nhân vật gấu con.

Lời giải chi tiết:

Ngày nọ, gấu con đi dạo trong rừng. Khi đang nhặt thông và hát vui, một quả thông rơi trúng gấu con khiến cậu loạng choạng, vấp phải chân và ngã xuống. Con sáo trên cành châm chọc 'Ê gấu, chân vòng kiềng/ Giẫm phải đuôi à nhóc'. Cả năm con thỏ trong bụi cũng tham gia trêu chọc, khiến gấu con cảm thấy bị chế giễu từ mọi phía. Gấu con buồn bã về nhà nói với mẹ 'Con thà chết còn hơn' và khóc nức nở. Mẹ gấu khen đôi chân của cậu rất đẹp và tự hào về chúng. Cả mẹ, bố đều có chân vòng kiềng và ông nội - người giỏi nhất vùng - cũng vậy. Gấu con bình tâm, ăn bánh mật và bước ra rừng với tự hào, vui vẻ hét to 'Chân vòng kiềng là ta/ Ta vào rừng đi dạo!'.

Trả lời câu 2 (trang 39 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Ngoại hình của gấu con trong mắt sáo và thỏ như thế nào? Điều này ảnh hưởng thế nào đến gấu con?

Phương pháp giải:

Xem lại các lần sáo và thỏ nhận xét về gấu con.

Lời giải chi tiết:

- Trong mắt sáo và thỏ, ngoại hình của gấu con trông rất xấu xí.

- Điều này đã làm gấu con cảm thấy buồn và tủi thân, khóc nức nở.

Trả lời câu 3 (trang 39 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Tại sao gấu con lại tự tin nhắc đến đôi chân vòng kiềng của mình và vui vẻ vào rừng đi dạo trong hai dòng thơ 43 và 44?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ đoạn kết của bài thơ.

Lời giải chi tiết:

Bởi vì gấu con nhận ra rằng đôi chân vòng kiềng không có gì đáng xấu hổ. Ông nội, người tài giỏi, cũng có chân vòng kiềng. Mẹ của gấu đã khuyến khích và giải thích cho cậu, giúp cậu cảm thấy tự hào và tự tin.

Trả lời câu 4 (trang 39 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Em nghĩ ngoại hình của một người có quan trọng không? Chúng ta có nên trêu chọc người khác về ngoại hình không?

Phương pháp giải:

Em tự suy nghĩ và trả lời.

Lời giải chi tiết:

Ngoại hình của một người không quan trọng. Chúng ta không nên trêu chọc người khác về ngoại hình của họ, vì ngoại hình không quyết định tài năng hay phẩm chất của con người.