6 Bài soạn xuất sắc về 'Thảo luận một vấn đề xã hội có nhiều quan điểm' (Ngữ văn 10 - SGK Kết nối tri thức)

* Yêu cầu:

- Xác định vấn đề văn học có nhiều quan điểm khác nhau.

- Phân tích những điểm mạnh và điểm yếu của các quan điểm khác nhau về vấn đề đó.

- Trình bày quan điểm cá nhân, làm rõ sự tương đồng và khác biệt giữa quan điểm cá nhân và các ý kiến khác.

- Tạo sự đồng thuận tích cực với những người tham gia thảo luận.

Chuẩn bị cho việc nói và nghe 

Chuẩn bị nói

- Chọn đề tài: Một câu chuyện ngắn không có cốt truyện hấp dẫn, liệu có thể là một câu chuyện hay không?

- Tìm ý tưởng và sắp xếp ý:

+ Định nghĩa về truyện ngắn không có cốt truyện.

+ Tại sao một truyện ngắn không có cốt truyện vẫn có thể hấp dẫn người đọc?

+ Những lý do và bằng chứng hỗ trợ cho quan điểm này.

- Xác định từ ngữ quan trọng.

Chuẩn bị nghe

- Tìm hiểu các thông tin cần thiết liên quan đến vấn đề để thảo luận.

- Ghi tóm tắt ý kiến cá nhân về vấn đề.

- Sẵn sàng tham gia thảo luận để đạt được hiểu biết thỏa đáng về vấn đề.

Thực hành nói và nghe 

Người nói

Người nghe

- Đưa ra phản hồi về đề tài cuộc thảo luận.

- Tóm tắt và đánh giá các ý kiến đã có về vấn đề; trình bày quan điểm cá nhân và làm rõ căn cứ của quan điểm đó.

- Tóm tắt ý kiến cá nhân, nêu các điểm cần đồng thuận, nhấn mạnh giá trị của cuộc thảo luận.

- Nghe với tinh thần chuẩn bị để đưa ra phản hồi nhằm thúc đẩy cuộc thảo luận đạt kết quả tích cực.

- Ghi tóm tắt những điểm cần tranh luận vào sổ tay hoặc vở ghi chép.

* Bài nói mẫu tham khảo:

Ý kiến cho rằng: “Xây dựng tình huống truyện độc đáo là yếu tố quan trọng giúp truyện ngắn thành công, giúp nhà văn thể hiện rõ tính cách, phẩm chất của nhân vật và bộc lộ ý đồ tư tưởng của mình”. Bạn có đồng ý với quan điểm này không? Bạn nghĩ sao về những câu chuyện “không có cốt truyện”? Theo bạn, một câu chuyện “không có cốt truyện” có thể vẫn hay và hấp dẫn không? Hôm nay, chúng ta sẽ cùng thảo luận về vấn đề này.

Trước tiên, cần hiểu rõ khái niệm “cốt truyện” và “truyện không có cốt truyện”. Cốt truyện là cấu trúc cơ bản của một câu chuyện; bao gồm các giai đoạn phát triển chính, một hệ thống sự kiện cụ thể được tổ chức theo yêu cầu tư tưởng và nghệ thuật, tạo thành phần quan trọng trong các tác phẩm văn học, đặc biệt là trong các sáng tác tự sự và kịch. Cốt truyện thường bao gồm hai phương diện liên kết: vừa là phương tiện bộc lộ tính cách, vừa là phương tiện để nhà văn bộc lộ xung đột xã hội. Cốt truyện được chia thành các phần: giới thiệu, thắt nút, phát triển, cao trào, và giải quyết. Điều này tạo nên tính kịch tính và sự hấp dẫn của câu chuyện. Vậy, nếu câu chuyện không có cốt truyện thì sao? Khái niệm “truyện không có cốt truyện” là sự đổi mới nghệ thuật của các nhà văn hiện đại trong lĩnh vực tự sự học. Những câu chuyện này thường kết hợp giữa tự sự và trữ tình, cùng với việc miêu tả đời sống nội tâm của nhân vật. Hiểu đơn giản, truyện không có cốt truyện là loại truyện không có tình huống kịch tính, không thể tóm tắt hay kể lại do kỹ thuật tự sự “dòng ý thức” của nhà văn.

Khi nói đến “truyện không có cốt truyện”, các tác phẩm của Thạch Lam được coi là thành công nhất. Những truyện ngắn của ông thường mang đậm chất trữ tình. Ông không khai thác mâu thuẫn hiện thực hay tạo dựng tình huống kịch tính mà tập trung vào khám phá tâm hồn con người. “Dưới bóng hoàng lan” là một ví dụ. Câu chuyện diễn ra nhẹ nhàng, không có sự kiện nổi bật hay biến cố, các nhân vật xuất hiện tự nhiên, cuộc sống đời thường hiện lên không có gì đặc biệt. Tuy vậy, câu chuyện vẫn có sức hút kỳ lạ nhờ cảm xúc của các nhân vật. Thanh – chàng trai trở về quê sau 2 năm xa cách với niềm mong nhớ khôn nguôi. Quê hương như dòng nước thanh khiết gột rửa tâm hồn anh. Bà của Thanh mang hình ảnh người phụ nữ Việt Nam – tần tảo, hi sinh. Nga – cô bé hàng xóm xinh xắn, hồn nhiên, yêu mến Thanh. Mạch truyện diễn ra từ từ, nhẹ nhàng cùng cảm xúc nhân vật khiến người đọc như hòa mình vào không gian thanh bình ấy.

Truyện tâm tình với nghệ thuật tập trung vào cảm xúc người đọc bằng giọng văn nhẹ nhàng, thủ thỉ, điềm tĩnh và sâu lắng, nhiều dư vị. Thạch Lam đã mang đến cho người đọc cảm nhận về tình yêu quê hương, gia đình và mối tình trong sáng. Câu chuyện kết thúc nhưng mở ra những suy tư về con người và cuộc đời. Đó là thành công của một tác phẩm “truyện không có cốt truyện”.

Trao đổi 

- Người nghe đưa ra nhận xét, góp ý, câu hỏi về bài nói. Người nói tiếp nhận ý kiến và trao đổi thêm (tán đồng, bác bỏ, trả lời câu hỏi, bàn luận mở rộng,…).

- Tự đánh giá và đánh giá bài trình bày dựa trên các nội dung được nêu trong bảng sau: 

* Yêu cầu:

- Chọn vấn đề để thảo luận.

- Tổng hợp, phân tích các quan điểm khác nhau về vấn đề xã hội được chọn để thảo luận.

- Đưa ra ý kiến cá nhân về vấn đề.

- Tóm tắt và nêu những quan điểm đã đồng thuận hoặc các ý kiến bổ sung.

Chuẩn bị cho buổi thảo luận

Chuẩn bị phần nói

* Chọn đề tài

Thực tế có nhiều vấn đề xã hội thu hút sự chú ý của mọi người, với các quan điểm khác nhau. Chọn một vấn đề gần gũi, có ý nghĩa thực tiễn, phù hợp với lứa tuổi học sinh: Tình yêu tuổi học trò, nên hay không?

* Tìm ý và sắp xếp ý

- Bài nói nên có các điểm sau:

+ Trình bày thực trạng vấn đề.

+ Trình bày một số quan điểm về vấn đề.

+ Đưa ra quan điểm cá nhân đối với vấn đề.

* Xác định từ ngữ chính

- Có thể sử dụng các cụm từ như: liên quan đến vấn đề này, nhiều cách hiểu khác nhau; theo quan điểm của tôi, cách tiếp cận vấn đề, góc nhìn khác biệt, quan điểm chung,...

Chuẩn bị để nghe

- Tìm hiểu đề tài và nội dung của vấn đề xã hội được thảo luận, xác định quan điểm cá nhân trong đánh giá vấn đề.

- Chuẩn bị dụng cụ ghi chép và hình dung các tiêu chí đánh giá sẽ được sử dụng.

Thực hành nói và nghe

Người nói
Người nghe
- Giới thiệu vấn đề cần thảo luận.
- Tóm lược các quan điểm khác nhau về vấn đề, trình bày ý kiến cá nhân, sử dụng lý lẽ và bằng chứng để chứng minh quan điểm của mình; trao đổi với những người có ý kiến khác.
- Khái quát các điểm chung có thể thống nhất, nhấn mạnh lợi ích của cuộc thảo luận đối với cách nhìn nhận và đánh giá vấn đề xã hội.
- Lắng nghe, ghi chép các ý kiến muốn trao đổi với người nói.
- Chuẩn bị nội dung để trao đổi.

* Bài nói mẫu tham khảo:

Kính chào thầy cô và các bạn. Tôi tên là............ học sinh......... lớp......... trường……….

Thảo luận về các vấn đề xã hội đã trở thành nhu cầu phổ biến trong đời sống hiện đại. Trong cuộc sống, chúng ta gặp nhiều vấn đề với nhiều quan điểm khác nhau. Hôm nay, tôi muốn cùng các bạn thảo luận về một vấn đề đang gây tranh cãi giữa phụ huynh và học sinh: Tình yêu tuổi học trò, nên hay không nên?

Trước tiên, tôi muốn giới thiệu về tình yêu tuổi học trò. Tình yêu tuổi học trò là những tình cảm sâu sắc giữa hai học sinh. Theo tôi, tình yêu tuổi học trò thể hiện sự rung động vượt ra ngoài tình bạn. Hai người bạn có thể thường xuyên quan tâm và chia sẻ, nắm tay nhau trong lớp, đi chung đường, cùng đến trường hay đi học, hoặc đơn giản là cùng nhau trao đổi về những điều trong cuộc sống.

Tình yêu là một phần không thể thiếu của cuộc sống. Nó giúp kết nối con người và làm cuộc đời thêm ý nghĩa. Tuy nhiên, tình yêu giữa những học sinh còn ngồi trên ghế nhà trường thường gặp nhiều ý kiến trái chiều: Nên hay không nên yêu sớm khi còn đi học?

Theo quan điểm của tôi, mọi sự việc đều có hai mặt, với cả lợi ích và bất lợi. Trong từng trường hợp cụ thể, kết quả có thể khác nhau.

Tình yêu tuổi học trò xuất phát từ sự phát triển cảm xúc tự nhiên của tuổi trẻ. Trong môi trường học đường, tình cảm vẫn trong sáng và không bị ảnh hưởng bởi vật chất hay các yếu tố khác. Tình yêu tuổi học trò thường lưu giữ những kỷ niệm đáng nhớ và có thể là động lực lớn giúp học sinh nỗ lực trong học tập.

Tuy nhiên, không phải lúc nào cũng dễ dàng. Các bậc phụ huynh lo lắng khi thấy con em mình yêu sớm vì có thể ảnh hưởng đến việc học và các vấn đề khác. Tình yêu sớm có thể gây ảnh hưởng tiêu cực nếu không được cân bằng với việc học tập và cuộc sống. Đồng thời, hiện nay có nhiều luồng văn hóa ảnh hưởng đến giới trẻ, làm gia tăng những rủi ro không mong muốn.

Cuối cùng, tôi nghĩ tình yêu tuổi học trò không phải là hiện tượng đáng chỉ trích. Mỗi tình huống cần được xem xét cụ thể, và chúng ta nên cân nhắc các yếu tố ảnh hưởng để có cái nhìn đúng đắn. Dù yêu hay không, chúng ta cần nhận thức rõ ràng và điều chỉnh hành động phù hợp.

Trên đây là ý kiến của tôi về tình yêu tuổi học trò. Cảm ơn thầy cô và các bạn đã lắng nghe. Tôi rất mong nhận được thêm ý kiến từ thầy cô và các bạn về vấn đề này.

Trao đổi

- Người nghe đưa ra nhận xét, câu hỏi về bài nói. Người nói tiếp nhận và trao đổi thêm. Thực hiện tự đánh giá và đánh giá bài trình bày theo bảng tiêu chí.

Chuẩn bị cho buổi thảo luận

Chuẩn bị phần trình bày

- Lựa chọn chủ đề:

• Chủ đề thảo luận có thể được lấy từ các bài viết đã thực hiện trước đó hoặc chọn một chủ đề mới.
• Nên chọn những vấn đề gần gũi, có giá trị thực tiễn và phù hợp với môi trường học đường.

- Tìm và sắp xếp ý tưởng: Xác định những điểm chính trong bài thảo luận.

- Xác định các từ khóa quan trọng: theo quan điểm của tôi, cách tiếp cận vấn đề, góc nhìn khác biệt, quan điểm chung…

- Sử dụng các phương tiện hỗ trợ: hình ảnh, video…

Chuẩn bị lắng nghe

• Nghiên cứu trước về vấn đề sẽ thảo luận.
• Đặt ra các câu hỏi cho người trình bày.

Thảo luận

- Người trình bày:

• Giới thiệu vấn đề cần thảo luận.
• Tóm tắt các quan điểm khác nhau về vấn đề, trình bày quan điểm cá nhân, sử dụng lý lẽ và bằng chứng để chứng minh quan điểm của mình; trao đổi với những người có ý kiến khác.
• Khái quát những điểm chung có thể đồng thuận, nhấn mạnh lợi ích của cuộc thảo luận đối với cách nhìn nhận, đánh giá vấn đề xã hội.

- Người lắng nghe:

• Lắng nghe, ghi chép các ý kiến để trao đổi với người trình bày.
• Chuẩn bị nội dung để trao đổi.

* Ví dụ hướng dẫn:

Thảo luận về việc nuôi thú cưng có lợi ích hay tác hại.

- Quan điểm 1: Nuôi thú cưng mang lại nhiều lợi ích:

Trước hết, việc nuôi thú cưng giúp con người học cách sống trách nhiệm. Các loài vật nuôi cần được chăm sóc đầy đủ: ăn uống, tắm rửa, vui chơi. Khi chăm sóc vật nuôi, chúng ta sẽ học được trách nhiệm hơn. Thứ hai, vật nuôi giúp cân bằng cảm xúc và giảm stress. Chúng giống như một người bạn luôn hiểu và chia sẻ. Những hành động như vuốt ve, ôm ấp hay hôn thú cưng giúp con người cảm thấy thư giãn và bình yên. Từ đó, cảm xúc tiêu cực dần biến mất. Mối liên kết với thú cưng cũng giúp con người biết yêu thương và trân trọng thiên nhiên hơn. Cuối cùng, việc nuôi thú cưng giúp nâng cao sự tự tin. Khi thành công trong việc chăm sóc thú cưng, chúng ta cảm thấy bản thân mình tốt hơn. Để chăm sóc thú cưng, con người cũng cần có điều kiện tài chính. Do đó, chúng ta sẽ học cách chi tiêu hợp lý hơn.

- Quan điểm 2: Nuôi thú cưng có thể gây tác hại.

Trước hết, vật nuôi có thể mang các bệnh truyền nhiễm như dị ứng, viêm da… Thứ hai, nhiều thú cưng có thể tấn công con người, đặc biệt là trẻ em. Thứ ba, nuôi thú cưng rất tốn kém: cần sự chăm sóc cẩn thận, đầu tư công sức và tài chính mà không phải gia đình nào cũng đáp ứng được. Thêm vào đó, khi đã nuôi một hay nhiều con vật, người ta thường gắn bó và yêu thương chúng. Nhưng tuổi thọ của vật nuôi thường ngắn hơn con người, nên khi chúng qua đời, việc mất mát và đau lòng là điều khó tránh khỏi.

- Quan điểm 3: Nuôi thú cưng vừa có lợi ích, vừa có tác hại

Tổng hợp các quan điểm trên.

Chọn câu hỏi để xem giải pháp nhanh hơn

• Chuẩn bị thuyết trình
• Chuẩn bị lắng nghe
• Thảo luận

Chuẩn bị thuyết trình

Chủ đề: Xu hướng sống tối giản trong xã hội hiện đại.

Tìm kiếm và sắp xếp ý tưởng:

- Sống tối giản là nhận thức về mục tiêu cuộc sống. Đó là việc tập trung có chủ đích vào tất cả các khía cạnh của cuộc sống từ đồ dùng, hành động, thói quen đến các mối quan hệ để mang lại giá trị và niềm vui tối đa.

- Bạn cần thoát khỏi vòng xoáy thay đổi liên tục và bắt đầu sống một cuộc sống chậm lại và đơn giản hơn, giúp bạn thực sự cảm nhận và tận hưởng cuộc sống. Một cuộc sống tối giản là nơi hạnh phúc thực sự hiện hữu.

- Bước đầu tiên để đạt được cuộc sống tối giản là nhận ra rằng có thể chọn những lựa chọn thay thế tốt hơn thay vì chạy theo số đông trong xã hội hiện đại.

- Chúng ta thường xuyên kết nối với Internet, một hệ sinh thái không bao giờ ngủ. Vì vậy, hãy thường xuyên đăng xuất và xây dựng thói quen kiểm tra thiết bị của bạn chỉ khi cần, đặt ra giới hạn thời gian trực tuyến.

- Hãy làm cho không gian sống, lịch trình và cuộc sống của bạn trở nên thông thoáng và gọn gàng! Sự lộn xộn, dù là vật chất hay tinh thần, đều làm rối loạn cuộc sống của bạn. Bạn cần học cách tối giản và loại bỏ những thứ không cần thiết cũng như hiểu rõ mức độ đủ về nhu cầu vật chất và tinh thần của mình.

Bài thuyết trình mẫu

Khái niệm “cuộc sống đơn giản” có vẻ dễ hiểu nhưng thực ra, đó là ước mơ của nhiều người. Xã hội hiện đại với nhịp sống nhanh chóng đã cuốn con người vào vòng xoáy công việc, học tập và các mối quan hệ khó thoát ra. Vậy, làm thế nào để có một cuộc sống đơn giản hơn?

Sống đơn giản là nhận thức rõ ràng về mục tiêu cuộc sống. Đó là sự tập trung có chủ đích vào mọi khía cạnh từ đồ dùng, hành động, thói quen đến các mối quan hệ, nhằm mang lại giá trị và niềm vui thật sự. Cuộc sống tối giản là khi chúng ta sử dụng tiện nghi ở mức tối thiểu, loại bỏ những điều không cần thiết để đổi lấy hạnh phúc thực sự. Cuộc sống tối giản là việc nhận ra rằng giá trị bản thân quan trọng hơn giá trị vật chất.

Nhiều lợi ích có thể thấy khi bạn chọn sống đơn giản, không chỉ ở không gian sống xung quanh mà còn qua sự thay đổi tích cực trong suy nghĩ của bạn. Do đó, bạn cần phải thoát khỏi chuỗi thay đổi liên tục và bắt đầu sống một cuộc sống chậm hơn và đơn giản hơn để thực sự cảm nhận được hạnh phúc. Một cuộc sống đơn giản là nơi hạnh phúc thực sự tồn tại.

Thay đổi không phải là chuyện trong ngày một ngày hai. Đây là một quá trình đòi hỏi sự cố gắng và nỗ lực liên tục từ chính bản thân bạn. Bước đầu tiên để sống đơn giản hơn là nhận thức rằng bạn có thể chọn những phương án thay thế tốt hơn so với việc chạy theo số đông trong xã hội hiện đại. Ví dụ, hãy loại bỏ những bộ quần áo không sử dụng khỏi tủ quần áo của bạn để tạo không gian cho những món đồ mới nếu cần. Cải thiện bữa ăn của bạn, ăn uống lành mạnh là điều mong muốn nhưng đôi khi chúng ta phải chi tiêu quá nhiều cho những bữa ăn này.

Chúng ta thường xuyên kết nối với Internet, một hệ sinh thái không bao giờ ngủ. Hãy tự hỏi tại sao bạn lại dành quá nhiều thời gian cho việc lướt web thay vì làm những việc hữu ích hơn và để cơ thể được nghỉ ngơi thay vì dán mắt vào màn hình. Do đó, hãy thường xuyên đăng xuất và chỉ kiểm tra thiết bị của bạn khi cần, đặt ra ranh giới và giới hạn thời gian trực tuyến.

Nhiều người chú trọng đến việc trang trí không gian sống. Tuy nhiên, việc sử dụng quá nhiều đồ trang trí có thể khiến không gian trở nên chật chội. Vì vậy, hãy làm cho không gian sống, lịch trình và cuộc sống của bạn trở nên thông thoáng và gọn gàng. Sự lộn xộn, dù là vật chất hay tinh thần, đều làm xáo trộn cuộc sống của bạn. Bạn cần học cách tối giản và loại bỏ những thứ không cần thiết, cũng như hiểu rõ nhu cầu đủ về vật chất và tinh thần.

Sống một cuộc đời đơn giản không có nghĩa là bạn phải hoàn toàn thay đổi để sống ở một nơi khác. Có thể thực hiện các hành động như giảm kích thước căn nhà, tối giản không gian sống hay xây dựng tủ đồ nhỏ gọn. Hãy bắt tay vào việc cải thiện chất lượng cuộc sống để cảm thấy thoải mái hơn và giảm bớt căng thẳng và mệt mỏi do áp lực cuộc sống gây ra.

Chuẩn bị lắng nghe

Một số lưu ý khi lắng nghe bài thuyết trình của người khác:

- Tìm hiểu trước về chủ đề của người thuyết trình;

- Tập trung vào bài thuyết trình;

- Đánh giá giọng điệu, ngôn ngữ và cử chỉ của người thuyết trình;

- Có thể đặt câu hỏi nếu có thắc mắc.

* Yêu cầu:

- Xác định rõ vấn đề xã hội đang được thảo luận.

- Đưa ra nhận xét và đánh giá về quan điểm của những người khác.

- Trình bày quan điểm cá nhân về vấn đề, bao gồm góc nhìn và phân tích cụ thể.

- Tôn trọng các ý kiến khác để cùng tìm kiếm sự đồng thuận về vấn đề.

Chuẩn bị cho việc nói và nghe 

Chuẩn bị nói

* Lựa chọn đề tài

- Đề tài thảo luận có thể được lấy từ các bài viết trước đó như: Tinh thần dân tộc trong đại dịch Covid; hoặc chọn một đề tài mới thu hút sự quan tâm.

* Tìm ý và sắp xếp ý

- Đề tài thảo luận cần có nhiều quan điểm khác nhau, vì vậy cần nắm rõ các cách nhìn và đánh giá khác nhau để cuộc trao đổi hiệu quả.

- Có thể trả lời một số câu hỏi gợi ý để xây dựng nội dung thảo luận:

+ Tại sao bạn quan tâm đến vấn đề xã hội này?

+ Các góc nhìn và quan điểm khác nhau về vấn đề này là gì?

+ Quan điểm của bạn về vấn đề xã hội này là gì?

+ Tại sao bạn có quan điểm như vậy?

+ Bạn muốn trao đổi và thảo luận điều gì với những người có ý kiến khác?

* Xác định từ ngữ quan trọng

- Khi thảo luận về vấn đề xã hội có nhiều ý kiến, chú ý sử dụng các từ khóa như: theo quan điểm của tôi, cách tiếp cận vấn đề, góc nhìn khác biệt, quan điểm chung…

* Phương tiện hỗ trợ

- Có thể chuẩn bị một số phương tiện hỗ trợ như tranh ảnh, trích đoạn phim tài liệu, biểu đồ… để minh họa cho vấn đề cần thảo luận.

Chuẩn bị nghe

- Tìm hiểu về đề tài và nội dung của vấn đề xã hội được thảo luận; xác định quan điểm cá nhân trong việc đánh giá vấn đề.

- Dự đoán các ý kiến có thể xuất hiện và cơ sở lý luận của các ý kiến đó.

Thực hành nói và nghe 

Người nói

Người nghe

- Giới thiệu vấn đề thảo luận.

- Tóm tắt các quan điểm khác nhau về vấn đề; trình bày ý kiến cá nhân, sử dụng lý lẽ và bằng chứng để hỗ trợ quan điểm; thảo luận với những người có ý kiến khác…

- Khái quát những điểm chung có thể thống nhất; nhấn mạnh tác dụng của cuộc thảo luận đối với việc đánh giá vấn đề xã hội.

- Lắng nghe và ghi chép các ý kiến muốn trao đổi với người nói.

- Chuẩn bị nội dung trao đổi.

Bài nói mẫu tham khảo

Kính chào thầy cô và các bạn. Tôi là............học sinh.........trường.........

Hôm nay tôi xin trình bày về vấn đề: Tinh thần đoàn kết dân tộc trong đại dịch Covid 19.

Như các bạn đã biết, tinh thần dân tộc là ý thức dân tộc hình thành qua lịch sử và biểu hiện trong các giá trị văn hóa truyền thống, là sự kết tinh của các giá trị truyền thống dân tộc, trong đó tinh thần yêu nước và tinh thần đoàn kết là hai giá trị chủ đạo. Trong đại dịch Covid-19, tinh thần đoàn kết dân tộc lại bùng lên mạnh mẽ, tạo thành một hàng rào chống dịch hiệu quả, ngăn chặn sự xâm nhập của đại dịch vào cộng đồng.

Tinh thần đoàn kết dân tộc là gì? Đó là tình yêu thương giữa con người, là trách nhiệm với cộng đồng, sẵn sàng giúp đỡ trong lúc khó khăn. Đoàn kết tạo nên sức mạnh lớn lao, giúp gắn kết con người trong xã hội, thúc đẩy bao dung, nhường nhịn và sẻ chia. Tinh thần đoàn kết mang lại cuộc sống hòa bình và tốt đẹp.

Năm 2020, Việt Nam và thế giới phải đối mặt với đại dịch Covid-19. Trong khi nhiều nước chọn lợi ích kinh tế hơn là an toàn của người dân và không có biện pháp chống dịch kiên quyết, chúng ta tự hào vì Việt Nam đặt sự an toàn của nhân dân lên hàng đầu. Điều đáng tự hào hơn cả là tinh thần đoàn kết của người dân Việt Nam.

Trong quá khứ, nhân dân ta đã từng đoàn kết chống lại kẻ thù xâm lược để giữ hòa bình. Ngày nay, tinh thần đoàn kết ấy lại chứng tỏ sức mạnh của nó trong cuộc chiến chống đại dịch Covid-19. Từ khi có ca nhiễm đầu tiên, cả hệ thống chính trị và người dân đều thể hiện tinh thần đoàn kết. Các quy định phòng chống dịch được ban hành kịp thời, toàn dân đồng lòng thực hiện theo chỉ đạo của chính phủ, thực hiện các biện pháp vệ sinh và đảm bảo an ninh trật tự.

Người dân, từ già đến trẻ, đều chấp hành quy định như đeo khẩu trang, rửa tay thường xuyên, hạn chế tiếp xúc. Đặc biệt, trong thời gian giãn cách xã hội, toàn dân đều nghiêm túc thực hiện. Nhiều bác sĩ, sinh viên ngành y tình nguyện tham gia chống dịch. Các ATM gạo, ATM khẩu trang và điểm phát thực phẩm miễn phí chứng tỏ sự đoàn kết và tấm lòng tương ái của toàn dân trong việc đẩy lùi dịch bệnh.

Tuy nhiên, cũng có một số người thiếu trách nhiệm, như cô gái trốn cách ly đăng video lên mạng, những người vì lợi ích cá nhân dẫn người nhập cảnh trái phép, nâng giá khẩu trang và dung dịch rửa tay, bán khẩu trang giả, tung tin đồn thất thiệt… Những hành vi này cần lên án vì chúng phá hoại công sức chung. Vì vậy, mỗi người dân Việt Nam cần ý thức trách nhiệm trong công cuộc phòng chống dịch bệnh.

Như câu nói: “Giữa một thế giới bất an, chúng ta vẫn có quyền tin tưởng vào tương lai tươi sáng”. Mặc dù số ca bệnh có xu hướng tăng, nhưng dịch bệnh vẫn đang được kiểm soát tốt. Chính phủ đã đưa ra quyết định kịp thời và hiệu quả trong việc chống dịch. Đó là kết quả của tinh thần dân tộc, sự đoàn kết và niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng và chính phủ. Là một học sinh, tôi cảm nhận rõ trách nhiệm công dân. Tôi hứa sẽ thực hiện tốt các biện pháp phòng dịch, giữ tinh thần thoải mái để học tập tốt và chuẩn bị cho kỳ thi sắp tới. Tôi tin Việt Nam sẽ chiến thắng đại dịch và tôi cũng sẽ vượt qua kỳ thi.

Đại dịch đã giúp chúng ta nhận ra nhiều tình cảm tốt đẹp. “Không ai bị bỏ lại phía sau” là câu khẩu hiệu mọi người Việt Nam đều biết. Những hành động ý nghĩa này giúp chúng ta thêm yêu và tự hào về dân tộc. Là người Việt Nam, chúng ta cần giữ gìn và phát huy tinh thần đó.

Bài trình bày của tôi xin kết thúc tại đây. Cảm ơn các thầy cô và các bạn đã lắng nghe. Nếu có nhận xét, góp ý hoặc bổ sung, xin mời các bạn giơ tay.

Trao đổi

- Người nghe đưa ra nhận xét, góp ý và câu hỏi về bài nói. Người nói tiếp nhận ý kiến và trao đổi thêm (tán đồng, bác bỏ, trả lời câu hỏi, bàn luận mở rộng,…).

- Thực hiện tự đánh giá và đánh giá bài trình bày dựa trên các nội dung trong bảng sau: 

* Yêu cầu:

- Xác định rõ vấn đề xã hội đang được thảo luận.

- Đưa ra nhận xét và đánh giá về quan điểm của các bên liên quan.

- Trình bày quan điểm cá nhân về vấn đề, bao gồm góc nhìn và phân tích cụ thể.

- Tôn trọng ý kiến của người đối thoại để cùng tìm ra tiếng nói chung.

Chuẩn bị để nói và nghe

Chuẩn bị nói

- Chọn đề tài: Biến áp lực thành động lực

- Lập dàn ý cho bài nói

Chuẩn bị nghe

- Nghiên cứu đề tài và nội dung vấn đề xã hội để thảo luận; xác định quan điểm cá nhân trong việc đánh giá vấn đề.

- Dự đoán các ý kiến liên quan đến vấn đề xã hội và hình dung cơ sở lý luận của chúng.

Thực hành nói và nghe

Người nói

- Giới thiệu vấn đề thảo luận.

- Tóm tắt các ý kiến khác nhau về vấn đề; trình bày quan điểm cá nhân với lập luận và bằng chứng; thảo luận với những ý kiến trái ngược.

- Tổng hợp những điểm chung có thể thống nhất; nhấn mạnh lợi ích của cuộc thảo luận trong việc đánh giá vấn đề xã hội.

Người nghe

- Lắng nghe và ghi chú các ý kiến cần trao đổi với người nói.

- Chuẩn bị nội dung để trao đổi.

Bài nói mẫu tham khảo:

Bạn đã từng đối mặt với áp lực trong cuộc sống chưa? Bạn có hài lòng với bản thân không? Đã bao giờ bạn có suy nghĩ tiêu cực? Trong chúng ta, không ai là hoàn hảo, và chúng ta phải nỗ lực không ngừng để hoàn thiện mình. Nhưng bạn biết không: sự hoàn hảo có thể nằm ngay trong chính bạn, áp lực không phải lúc nào cũng xấu, và thất bại không khiến ta gục ngã. Bạn sẽ hiểu tại sao khi học cách “Biến áp lực thành động lực”.

Vậy “áp lực” là gì mà nhiều người cảm thấy bi quan? “Áp lực” là những thử thách trong cuộc sống, trong khi “động lực” là nguồn năng lượng tích cực giúp chúng ta hành động để vượt qua khó khăn. Áp lực có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy con người phấn đấu và thành công.

Hãy nghĩ xem, nếu con người luôn sống an nhàn, họ sẽ dễ hài lòng với những gì mình có và chùn bước trước khó khăn. Vì vậy, áp lực giúp con người nỗ lực không ngừng để hoàn thiện bản thân, trở nên mạnh mẽ và kiên trì. Những áp lực không thể tránh khỏi trong cuộc sống là liều thuốc để con người trưởng thành. Nó giúp chúng ta tập trung và phát huy khả năng, khám phá giới hạn của bản thân. Ví dụ, nếu cậu bé trong câu chuyện không được bố yêu cầu hoàn lại số tiền 12,5 đô la, cậu có thể sẽ trở nên ỷ lại và phụ thuộc vào cha. Nhưng nhờ bài học từ cha, cậu trưởng thành và trở thành tổng thống Mỹ. Tinh thần chiến đấu của đội tuyển bóng đá Việt Nam, dù chịu áp lực từ kỳ vọng của người hâm mộ, cũng đã biến áp lực thành động lực và mang về huy chương vàng tại Seagames 31.

Áp lực tạo động lực, nhưng quan trọng là ý chí con người phải ngày càng cứng rắn. Vì vậy, mỗi chúng ta phải chủ động tự lập, sẵn sàng đối mặt với khó khăn, và không nản lòng trước thất bại. Để biến áp lực thành động lực, cần suy nghĩ tích cực, lạc quan và sáng tạo, đồng thời không ngừng trau dồi vốn sống và kiến thức.

Tuy nhiên, áp lực không trở thành động lực nếu chúng ta đối mặt với nó một cách cực đoan. Hãy suy nghĩ tích cực, lắng nghe và chia sẻ áp lực với người khác, bạn sẽ tìm thấy ý nghĩa thực sự của cuộc sống.

Là người trẻ, tôi hiểu rõ ý nghĩa của cuộc sống và những áp lực cần vượt qua, vì vậy tôi cần xác định con đường đúng đắn và nỗ lực hết sức. Tôi tin rằng “nỗ lực hết mình không hối hận, có chí nhất định thành công”. Tôi hy vọng những gì tôi chia sẻ sẽ giúp bạn có thêm suy nghĩ tích cực về cuộc sống. Hãy luôn lạc quan và hạnh phúc!

Trao đổi

- Người nghe đưa ra nhận xét, góp ý và câu hỏi về bài nói. Người nói tiếp nhận và thảo luận các ý kiến (tán đồng, bác bỏ, trả lời câu hỏi, bàn luận mở rộng,...).

- Thực hiện tự đánh giá và đánh giá bài trình bày dựa trên các nội dung trong bảng dưới đây: