Buzz
Bài soạn số 4 về 'Viết bài văn kể lại một truyền thuyết, cổ tích'
1. Định hướng
a) Khi kể lại một câu chuyện truyền thuyết hoặc cổ tích, bạn cần diễn đạt lại nội dung của câu chuyện theo cách của riêng bạn, dựa trên những gì đã học hoặc đã nghe.
b) Viết lại câu chuyện truyền thuyết hoặc cổ tích không có nghĩa là sao chép nguyên văn từ sách. Bạn có thể thay đổi từ ngữ, cách diễn đạt; thêm chi tiết, yếu tố miêu tả hoặc cảm xúc, hoặc tạo ra một kết thúc khác theo cách tưởng tượng của bạn.
c) Lựa chọn câu chuyện: Nếu không có yêu cầu cụ thể, hãy chọn một câu chuyện mà bạn yêu thích.
2. Thực hành
Bài tập: Kể lại truyền thuyết “Thánh Gióng”.
a) Chuẩn bị
- Đọc lại truyền thuyết Thánh Gióng, ghi chép các sự kiện chính và tưởng tượng về nhân vật này.
- Suy nghĩ về các chi tiết, hình ảnh và từ ngữ biểu cảm có thể thêm vào câu chuyện.
b) Tìm ý và lập dàn ý
- Tìm ý:
+ Truyền thuyết Thánh Gióng kể về cuộc chiến đấu đơn độc của Gióng chống lại quân thù.
+ Các sự kiện và nhân vật chính trong câu chuyện: Câu chuyện về nhân vật chính Thánh Gióng:
- Sự ra đời kỳ lạ của Thánh Gióng.
- Thánh Gióng biết nói và yêu cầu đi đánh giặc.
- Gióng lớn nhanh, mặc áo giáp sắt, cưỡi ngựa sắt và cầm roi sắt.
- Thánh Gióng tiêu diệt quân giặc.
- Sau đó, người và ngựa bay lên trời.
+ Diễn biến câu chuyện (mở đầu, phát triển, kết thúc):
- Mở đầu: Sự ra đời kỳ lạ của Thánh Gióng.
- Phát triển: Thánh Gióng biết nói và yêu cầu đi đánh giặc. → Gióng lớn nhanh, mặc áo giáp sắt, cưỡi ngựa sắt và cầm roi sắt. → Thánh Gióng tiêu diệt quân giặc.
- Kết thúc: Thánh Gióng và ngựa sắt bay lên trời.
+ Có thể thêm hoặc bớt chi tiết, hình ảnh như:
- Cảnh dân làng vui mừng góp gạo;
- Cảnh Thánh Gióng ăn rất nhiều;
- Miêu tả chi tiết hình ảnh Thánh Gióng trong áo giáp;
- Thêm cảnh Thánh Gióng tạm biệt gia đình và làng;...
+ Câu chuyện gợi cho bạn cảm xúc tự hào về truyền thống chống giặc ngoại xâm của dân tộc từ xưa, biết ơn ông cha đã hi sinh vì tự do của dân tộc. Điều này cũng khơi dậy ý thức và hành động của bạn cho Tổ quốc.
- Lập dàn ý:
+ Mở bài:
- Lí do kể lại: Trong nhiều tác phẩm đã đọc và học, bạn thấy Thánh Gióng là câu chuyện ấn tượng nhất.
- Giới thiệu tác phẩm: Thánh Gióng là một truyền thuyết đặc sắc.
+ Thân bài: Kể lại các sự kiện chính bằng lời văn của bạn.
- Hoàn cảnh ra đời khác thường của Gióng:
- Hai ông bà già chưa có con.
- Bà lão bước lên dấu chân khổng lồ và thụ thai.
- Mười hai tháng sau, bà sinh một cậu bé.
- Khi ba tuổi, cậu bé chưa biết nói, cười hay đi.
- Gióng yêu cầu đi đánh giặc và lớn nhanh chóng:
- Giặc Ân xâm lược, vua cho sứ giả đi tìm người tài.
- Cậu bé bỗng biết nói, yêu cầu mẹ mời sứ giả và chuẩn bị ngựa sắt, áo giáp sắt, roi sắt.
- Gióng lớn nhanh, mặc áo giáp sắt, cưỡi ngựa sắt và cầm roi sắt.
- Gióng ra trận đánh giặc:
- Giặc đến chân núi Trâu. Sứ giả mang ngựa sắt, roi sắt và áo giáp sắt đến.
- Cậu bé trở thành tráng sĩ khổng lồ, vỗ vào mông ngựa, ngựa hí vang. Tráng sĩ mặc giáp, cầm roi, cưỡi ngựa ra trận.
- Ngựa xông vào giặc; tráng sĩ dùng roi đánh giặc, ngựa sắt phun lửa thiêu giặc. Giặc chết như rạ.
- Roi sắt gãy, tráng sĩ dùng tre đánh giặc.
- Đuổi giặc đến chân núi Sóc, tráng sĩ lên núi, cởi áo giáp, người cùng ngựa bay lên trời.
- Vua ghi nhớ công lao của Thánh Gióng.
- Gióng để lại nhiều dấu tích.
+ Kết bài: Nêu cảm nghĩ của bạn về câu chuyện hoặc nhân vật chính trong Thánh Gióng.
Bài làm tham khảo:
Bài 1: Kể lại một truyện truyền thuyết hoặc cổ tích (Thánh Gióng)
Em được học nhiều truyền thuyết về các anh hùng trong lịch sử chống giặc ngoại xâm. Các tác phẩm đều hay và ấn tượng nhưng em đặc biệt nhớ về truyền thuyết Phù Đổng Thiên Vương ở làng Gióng, người mà dân tộc ta luôn biết ơn.
Truyền thuyết kể rằng vào thời vua Hùng Vương thứ sáu, có một đôi vợ chồng già ở làng Gióng. Họ không có con và mong ước nhất đời là có một đứa con. Một hôm, bà lão thấy dấu chân khổng lồ và từ đó bà thụ thai. Mười hai tháng sau, bà sinh một cậu bé khôi ngô, nhưng từ khi ra đời, cậu bé không biết nói, cười, đi lại.
Giặc Ân xâm lược, khiến nhân dân khổ cực. Vua cho sứ giả đi tìm người tài cứu nước. Cậu bé bỗng biết nói và yêu cầu sứ giả chuẩn bị vũ khí. Sứ giả nghi ngờ nhưng vẫn chuẩn bị, và Thánh Gióng lớn nhanh, ăn nhiều, mặc áo giáp sắt, cưỡi ngựa sắt, cầm roi sắt. Gióng đánh bại giặc, cuối cùng bay lên trời.
Nhà vua lập đền thờ tại quê Gióng, dấu tích vẫn còn lưu lại. Mỗi năm, người ta tưởng nhớ Thánh Gióng và truyền tụng những dấu tích của cuộc chiến thắng giặc.
Em rất thích câu chuyện này vì nó thể hiện truyền thống yêu nước của người Việt, Thánh Gióng là hình mẫu anh hùng với sức mạnh vô biên.
2. Soạn thảo 'Viết bài văn kể lại một truyền thuyết, cổ tích' số 5
- Hướng dẫn viết bài văn kể lại một truyện truyền thuyết hoặc cổ tích trang 28 Sách Cánh Diều
a) Kể lại một truyện truyền thuyết hoặc cổ tích là việc sử dụng ngôn từ của bạn để tường thuật lại nội dung của một câu chuyện truyền thuyết hoặc cổ tích mà bạn đã học (hoặc đọc, nghe).
b) Khi viết bài văn kể lại một câu chuyện truyền thuyết, cổ tích, bạn không nên sao chép nguyên văn câu chuyện từ sách. Người kể có thể thay đổi từ ngữ, cách sắp xếp câu; thêm một số chi tiết; bổ sung các yếu tố miêu tả, biểu cảm hoặc đưa ra một kết thúc khác theo tưởng tượng của mình.
c) Lựa chọn câu chuyện: Nếu đề bài không yêu cầu kể một câu chuyện cụ thể, bạn nên chọn một câu chuyện bạn yêu thích.
- Thực hành bài viết: Kể lại một truyện truyền thuyết hoặc cổ tích
Bài tập: Kể lại truyền thuyết “Thánh Gióng”.
a) Chuẩn bị
– Đọc lại truyền thuyết Thánh Gióng; ghi chép những sự kiện chính; tưởng tượng về nhân vật Thánh Gióng.
– Suy nghĩ về các chi tiết, hình ảnh, từ ngữ biểu cảm có thể thêm vào (bao gồm cả cách kết thúc câu chuyện).
=> Lời giải
* Sự việc chính:
(1) Sự ra đời của Gióng;
(2) Gióng biết nói và nhận trách nhiệm đánh giặc;
(3) Gióng lớn nhanh như thổi;
(4) Gióng trở thành tráng sĩ mặc áo giáp sắt, cưỡi ngựa sắt, cầm roi sắt ra trận đánh giặc;
(5) Thánh Gióng đánh tan giặc;
(6) Thánh Gióng lên núi, cởi giáp sắt và bay về trời.
– Suy nghĩ về các chi tiết, hình ảnh, từ ngữ biểu cảm có thể thêm vào:
(7) Vua phong danh hiệu và lập đền thờ.
(8) Những dấu tích còn lại của câu chuyện Thánh Gióng.
Gợi ý ví dụ: những chi tiết, hình ảnh, từ ngữ biểu cảm có thể thêm vào như:
Ngày xửa ngày xưa, vào thời vua Hùng Vương thứ mười sáu, có một đôi vợ chồng đã già nhưng vẫn chưa có con cái. Hai ông bà nổi tiếng hiền lành, tốt bụng ở làng Gióng nhưng không hiểu sao vẫn gặp vận không may. Một hôm, khi bà lão đi ra đồng thì bất ngờ thấy một dấu chân khổng lồ. Bà lão lấy làm lạ, đặt chân mình vào vết chân để xem kích thước. Thời gian trôi qua, bà lão quên mất dấu chân đó thì bỗng nhiên bà có thai….
Kết thúc:
Khi đất nước đã sạch bóng giặc, Gióng cưỡi ngựa bay về núi Sóc, cởi bỏ áo giáp sắt, vái tạ mẹ rồi bay lên trời. Để ghi nhớ công ơn Thánh Gióng, vua Hùng lập đền thờ Gióng ở làng quê, phong Gióng làm Phù Đổng Thiên Vương, phong mẹ Gióng là Thánh Mẫu Bảo Vương, và đặt tên làng nơi Gióng sinh ra là làng Phù Đổng.
Ngày nay vẫn còn đền thờ ở làng Phù Đổng, thường gọi là làng Gióng. Hằng năm vào tháng tư, làng tổ chức lễ hội lớn. Người ta kể rằng bụi tre đằng ngà ở huyện Gia Bình có màu vàng óng do ngựa phun lửa, còn những vết chân ngựa giờ thành hồ ao nối tiếp. Người ta cũng nói rằng khi ngựa thét lửa, lửa đã thiêu trụi một làng, nên làng đó sau này gọi là Làng Cháy.
b) Tìm ý và lập dàn ý
– Tìm ý bằng cách đặt ra và trả lời các câu hỏi như:
+ Truyền thuyết Thánh Gióng kể về điều gì?
+ Câu chuyện có những sự kiện và nhân vật chính nào?
+ Diễn biến của câu chuyện (mở đầu, phát triển, kết thúc) ra sao?
+ Có thể thêm, bớt các chi tiết, hình ảnh,… của câu chuyện này như thế nào?
+ Câu chuyện gợi cho bạn những suy nghĩ, cảm xúc gì?
– Lập dàn ý dựa trên các ý đã tìm được, sắp xếp lại theo ba phần lớn của bài văn, gồm:
- Mở bài: Giới thiệu việc bạn kể lại truyền thuyết Thánh Gióng.
- Thân bài: Dựa vào các sự kiện chính trong truyện Thánh Gióng đã học, kể lại bằng lời văn của bạn. Ví dụ, kể theo trình tự sau:
* Hoàn cảnh ra đời đặc biệt của Gióng.
+ Gióng xin đi đánh giặc và lớn nhanh như thổi.
+ Gióng ra trận đánh giặc.
+ Giặc tan, Thánh Gióng cưỡi ngựa bay lên trời.
+ Vua ghi nhớ công ơn Thánh Gióng.
+ Gióng để lại nhiều dấu tích.
- Kết bài: Nêu cảm nghĩ của bạn về câu chuyện hoặc nhân vật chính trong truyện Thánh Gióng.
=> Lời giải
+ Truyền thuyết Thánh Gióng kể về người anh hùng làng Gióng một mình đánh đuổi giặc Ân để bảo vệ đất nước.
+ Diễn biến của câu chuyện (mở đầu, phát triển, kết thúc) dựa theo các sự kiện chính như đã nêu ở phần chuẩn bị.
+ Có thể thay đổi từ ngữ, cách đặt câu, thêm một vài chi tiết miêu tả, biểu cảm hoặc tưởng tượng thêm kết thúc để câu chuyện hấp dẫn hơn.
+ Câu chuyện giúp bạn cảm nhận lòng biết ơn đối với những anh hùng đã hy sinh bảo vệ hòa bình, tinh thần yêu nước và quyết tâm xây dựng, bảo vệ đất nước Việt Nam.
Viết
Dựa vào dàn ý, viết thành bài văn kể về truyền thuyết Thánh Gióng. Tham khảo đoạn văn kể lại sự kiện trong bảng sau và viết lời kể cho các sự kiện tiếp theo:
Kiểm tra và chỉnh sửa
=> Lời giải
Sự việc chính
Lời văn của bạn
Hoàn cảnh ra đời đặc biệt của Gióng
Câu chuyện xảy ra vào thời vua Hùng Vương thứ sáu. Ở làng Gióng có một đôi vợ chồng già sống hiền lành, mong mỏi có con. Một hôm, bà lão ra đồng và thấy một vết chân khổng lồ, bà thử đặt chân mình lên vết chân. Không ngờ bà có thai. Điều kỳ lạ là sau 12 tháng, bà sinh một cậu bé khôi ngô. Hai vợ chồng rất vui mừng nhưng cậu bé không biết nói, không biết đi, chỉ nằm một chỗ.
Gióng xin đi đánh giặc và lớn nhanh như thổi
Khi giặc Ân xâm lược nước ta, nhà vua sai sứ giả đi tìm người tài giỏi để cứu nước. Đứa bé nghe tiếng sứ giả, bỗng cất tiếng: “Mẹ mời sứ giả vào đây”. Sứ giả vào, đứa bé yêu cầu vua sắm cho mình ngựa sắt, roi sắt và áo giáp sắt để đánh giặc. Sứ giả ngạc nhiên và vui mừng, vội vàng tâu với vua. Vua chấp nhận và sai người làm các vật phẩm theo yêu cầu. Sau đó, cậu bé lớn nhanh như thổi, ăn nhiều và áo quần không đủ.
Gióng ra trận đánh giặc
Khi giặc đã gần núi Trâu, sứ giả mang vũ khí tới. Gióng đứng dậy, trở thành tráng sĩ, mặc áo giáp, cầm roi sắt, chào mẹ và dân làng rồi cưỡi ngựa ra trận. Trên chiến trường, Gióng chiến đấu dũng cảm, giặc chết như ngả rạ. Khi gậy sắt gãy, Gióng nhổ tre bên đường làm vũ khí mới. Giặc hoảng sợ và chạy trốn.
Giặc tan, Thánh Gióng cưỡi ngựa bay về trờiGiặc đã bị đánh tan, Gióng không quay về nhận thưởng mà cưỡi ngựa bay về núi Sóc, bỏ áo giáp sắt và bay lên trời. Vua ghi nhớ công ơn Thánh GióngVua Hùng lập đền thờ Gióng ở làng quê, phong Gióng làm Phù Đổng Thiên Vương, phong mẹ Gióng là Thánh Mẫu Bảo Vương, và đặt tên làng nơi Gióng sinh ra là làng Phù Đổng.
3. Soạn bài 'Viết lại một truyền thuyết, cổ tích' số 6
I. Chuẩn bị
Câu hỏi (SGK Ngữ văn 6 tập 1 - trang 28)
- Đọc lại truyền thuyết Thánh Gióng và ghi chép các sự kiện quan trọng; tưởng tượng về hình ảnh nhân vật Thánh Gióng.
- Suy nghĩ về các chi tiết, hình ảnh, và từ ngữ biểu cảm có thể thêm vào (bao gồm cả kết thúc câu chuyện).
Gợi ý chi tiết:
Các sự kiện chính của câu chuyện Thánh Gióng bao gồm:
- Sự ra đời đặc biệt của cậu bé Gióng.
- Gióng cất tiếng nói đầu tiên để nhận trách nhiệm chống giặc.
- Gióng lớn nhanh như thổi, trở thành tráng sĩ với áo giáp sắt, cưỡi ngựa sắt và cầm roi sắt ra trận.
- Gióng đánh bại quân giặc và sau đó cởi áo giáp, cưỡi ngựa bay về trời.
- Nhà vua phong danh hiệu và lập đền thờ Thánh Gióng.
- Những dấu vết còn lại của câu chuyện Thánh Gióng.
- Các chi tiết, hình ảnh, từ ngữ biểu cảm có thể thêm vào như sau:
- Mở đầu: Vào thời vua Hùng Vương thứ mười sáu, có một đôi vợ chồng già sống hiền lành nhưng chưa có con. Một hôm, bà lão ra đồng thấy dấu chân to, bà thử đặt chân vào dấu chân đó và sau đó bà có thai.
- Kết thúc: Khi quân giặc bị đánh bại, Gióng cưỡi ngựa bay về núi Sóc, bỏ áo giáp sắt và bay lên trời. Để ghi nhớ công ơn của Thánh Gióng, vua Hùng lập đền thờ Gióng, phong Gióng làm Phù Đổng Thiên Vương. Ngày nay, đền thờ vẫn còn, và vào tháng 4 hàng năm, làng tổ chức lễ hội. Người ta kể rằng bụi tre vàng óng là do ngựa phun lửa và những vết chân ngựa đã trở thành hồ ao.
II. Tìm ý và lập dàn ý
Câu hỏi (SGK Ngữ văn 6 tập 1 - trang 29)
- Tìm ý bằng cách đặt và trả lời các câu hỏi như:
- Truyền thuyết Thánh Gióng kể về điều gì?
- Câu chuyện có những sự kiện và nhân vật chính nào?
- Diễn biến câu chuyện (mở đầu, phát triển, kết thúc) như thế nào?
- Có thể thêm, bớt các chi tiết, hình ảnh,... trong câu chuyện này như thế nào?
- Câu chuyện gợi cho bạn những suy nghĩ và cảm xúc gì?
Gợi ý chi tiết:
- Trả lời các câu hỏi như sau:
- Câu chuyện kể về người anh hùng Gióng đã một mình đánh bại giặc Ân để bảo vệ đất nước.
- Diễn biến câu chuyện theo các sự kiện chính đã nêu trong phần chuẩn bị.
- Có thể thay đổi từ ngữ, cách diễn đạt, thêm vài chi tiết miêu tả, biểu cảm hoặc tưởng tượng để làm câu chuyện thêm sinh động.
- Câu chuyện giúp bạn cảm nhận lòng biết ơn đối với các anh hùng đã hy sinh để bảo vệ đất nước.
III. VIẾT
Câu 1: Dựa vào dàn ý, viết thành bài văn kể lại truyền thuyết Thánh Gióng. Tham khảo đoạn văn kể lại sự kiện trong bảng sau và viết lời kể cho các sự kiện tiếp theo (SGK Ngữ văn 6 tập 1 - trang 29)
Gợi ý chi tiết:
- Hoàn cảnh ra đời đặc biệt của Gióng: Vào thời vua Hùng Vương thứ sáu, tại làng Gióng có một cặp vợ chồng già nhân hậu nhưng chưa có con. Một hôm, bà lão thấy một dấu chân to lớn trên đồng, bà thử đặt chân vào đó và sau đó bà có thai. Khi sinh ra, đứa trẻ không biết nói và không cười, chỉ nằm một chỗ.
- Gióng xin đi đánh giặc và lớn nhanh như thổi: Khi giặc Ân xâm lược, vua sai sứ giả tìm người cứu nước. Đứa trẻ cất tiếng yêu cầu vua sắm cho ngựa sắt, roi sắt và áo giáp sắt để đánh giặc. Sau khi sứ giả thông báo với vua, cậu bé lớn nhanh chóng, ăn nhiều và áo quần không đủ. Hai vợ chồng làm việc vất vả nhưng vẫn không đủ nuôi con.
- Gióng ra trận đánh giặc: Khi giặc đến gần núi, sứ giả mang vũ khí tới. Gióng trở thành tráng sĩ, mặc áo giáp, cưỡi ngựa và ra trận. Gióng chiến đấu dũng cảm, quân giặc bị tiêu diệt. Khi gậy sắt gãy, Gióng nhổ tre làm vũ khí mới và đánh bại giặc.
- Giặc tan, Thánh Gióng cưỡi ngựa sắt bay về trời: Gióng đánh bại quân giặc, cưỡi ngựa bay về núi Sóc, cởi áo giáp sắt và bay lên trời.
- Vua ghi nhớ công ơn Thánh Gióng: Vua lập đền thờ Gióng ở làng quê, phong Gióng làm Phù Đổng Thiên Vương và mẹ Gióng là Thánh Mẫu Bảo Vương, đồng thời đặt tên làng nơi Gióng sinh ra là làng Phù Đổng.
- Dấu tích của Gióng: Ngày nay, người ta kể rằng ngựa của Gióng phun lửa đã thiêu rụi một làng, và những vết chân ngựa đã trở thành hồ ao nối tiếp nhau.
IV. KIỂM TRA VÀ CHỈNH SỬA
Có thể sử dụng các câu văn trong phần III để viết thành bài hoàn chỉnh. Chú ý kiểm tra chính tả và các lỗi lặp từ.
4. Soạn bài 'Kể lại một truyền thuyết, cổ tích' số 1
1. Ngữ Văn 6 Cánh Diều phần Định hướng
a) Kể lại một truyền thuyết hoặc cổ tích nghĩa là dùng ngôn từ của mình để tái hiện nội dung một câu chuyện truyền thuyết hoặc cổ tích đã học (hoặc đã đọc, đã nghe).
b) Viết bài văn kể lại một truyền thuyết hoặc cổ tích không phải là việc sao chép nguyên văn câu chuyện từ sách. Người viết có thể thay đổi từ ngữ, cách hành văn; thêm chi tiết; bổ sung yếu tố miêu tả, biểu cảm hoặc tạo ra một kết thúc khác theo trí tưởng tượng của mình.
c) Lựa chọn câu chuyện: Nếu đề bài không yêu cầu kể một câu chuyện cụ thể, bạn nên chọn một câu chuyện mà bạn yêu thích.
2. Ngữ Văn 6 Cánh Diều phần Thực hành
Bài tập: Kể lại truyền thuyết “Thánh Gióng”.
a) Chuẩn bị
- Đọc lại truyền thuyết Thánh Gióng; ghi lại các sự kiện chính; tưởng tượng về nhân vật Thánh Gióng.
- Suy nghĩ về các chi tiết, hình ảnh, từ ngữ biểu cảm có thể thêm vào (bao gồm cả cách kết thúc câu chuyện).
Hướng dẫn
* Sự việc chính:
(1) Sự ra đời kỳ diệu của Gióng;
(2) Gióng biết nói và nhận nhiệm vụ đánh giặc;
(3) Gióng lớn nhanh chóng;
(4) Gióng trở thành một tráng sĩ với áo giáp sắt, cưỡi ngựa sắt và cầm roi sắt ra trận đánh giặc;
(5) Gióng đánh bại quân giặc;
(6) Gióng lên núi, cởi áo giáp sắt và bay về trời.
- Suy nghĩ về các chi tiết, hình ảnh, từ ngữ biểu cảm có thể thêm vào:
(7) Vua phong danh hiệu và xây đền thờ;
(8) Những dấu tích còn lại của câu chuyện Thánh Gióng.
b) Tìm ý và lập dàn ý
- Tìm ý bằng cách đặt ra và trả lời các câu hỏi như:
+ Truyền thuyết Thánh Gióng kể về điều gì?
+ Câu chuyện có các sự kiện và nhân vật chính nào?
+ Diễn biến của câu chuyện (mở đầu, phát triển, kết thúc) ra sao?
+ Có thể thêm hoặc bớt các chi tiết, hình ảnh,... như thế nào?
+ Câu chuyện gợi cho bạn những suy nghĩ, cảm xúc gì?
- Lập dàn ý dựa trên các ý đã tìm được, sắp xếp theo ba phần chính của bài văn, gồm:
- Mở bài: Giới thiệu việc bạn kể lại truyền thuyết Thánh Gióng.
- Thân bài: Dựa vào các sự kiện chính trong câu chuyện Thánh Gióng đã học, hãy kể bằng ngôn từ của bạn. Ví dụ, theo trình tự sau:
* Hoàn cảnh ra đời kỳ lạ của Gióng.
+ Gióng xin đi đánh giặc và lớn nhanh chóng.
+ Gióng ra trận đánh giặc.
+ Giặc bị đánh bại, Thánh Gióng cưỡi ngựa sắt bay về trời.
+ Vua ghi nhớ công ơn của Thánh Gióng.
+ Gióng để lại nhiều dấu tích.
3. Kết bài: Nêu cảm nghĩ của bạn về câu chuyện hoặc nhân vật chính trong truyền thuyết Thánh Gióng.
Hướng dẫn
+ Truyền thuyết Thánh Gióng kể về một anh hùng làng Gióng đơn độc đánh đuổi quân giặc Ân để bảo vệ đất nước.
+ Diễn biến câu chuyện (mở đầu, phát triển, kết thúc) dựa theo các sự kiện chính đã nêu ở phần chuẩn bị.
+ Có thể thêm, bớt, thay đổi từ ngữ, cách hành văn, bổ sung một vài chi tiết miêu tả, biểu cảm hoặc tưởng tượng thêm kết thúc khác để câu chuyện thêm hấp dẫn.
+ Câu chuyện giúp bạn cảm nhận lòng biết ơn đối với những anh hùng đã hy sinh bảo vệ hòa bình đất nước, tinh thần yêu nước và quyết tâm xây dựng và bảo vệ tổ quốc.
Bài văn mẫu Kể lại truyền thuyết “Thánh Gióng”
Ngày xửa ngày xưa, vào thời vua Hùng Vương thứ mười sáu, có một cặp vợ chồng già tuy đã lớn tuổi nhưng vẫn chưa có con. Họ nổi tiếng là người hiền lành và đôn hậu ở làng Gióng, nhưng không hiểu sao vẫn không có may mắn. Một ngày, bà lão ra đồng thấy dấu chân khổng lồ. Bà thử đặt chân mình lên dấu vết đó để đo, và rồi bỗng dưng có thai. Hai ông bà rất vui mừng khi bà lão sinh ra một cậu bé khôi ngô, nhưng từ khi sinh ra, cậu bé không biết nói, không cười, chỉ nằm yên một chỗ. Hai ông bà vừa vui mừng vừa lo lắng không hiểu vì sao.
Khi giặc Ân xâm lược, đất nước lâm vào tình trạng nguy cấp. Nhà vua sai sứ giả đi tìm người cứu nước. Sứ giả đến làng Gióng, cậu bé bỗng cất tiếng gọi mẹ và yêu cầu mời sứ giả vào. Hai ông bà mừng rỡ mời sứ giả vào nhà. Khi sứ giả vào, cậu bé yêu cầu chuẩn bị đủ các vũ khí: ngựa sắt, áo sắt, giáp sắt để đánh giặc. Sứ giả vui mừng trở về báo cho vua và vua đồng ý chuẩn bị. Kỳ lạ thay, từ khi gặp sứ giả, Gióng lớn nhanh chóng, ăn không no, quần áo nhanh chóng chật chội.
Khi các vật phẩm được chuẩn bị, Thánh Gióng lên đường đánh giặc. Cậu đánh bại quân giặc ở mọi nơi. Khi kiếm gãy, Gióng dùng bụi cỏ bên đường làm vũ khí đánh bại giặc. Đến chân núi Sóc Sơn, Gióng cởi giáp sắt và bay lên trời.
Để ghi nhớ công lao của Thánh Gióng, nhà vua lập đền thờ tại làng Gióng. Ngày nay, dấu tích vẫn còn và hàng năm vào tháng 4, người ta thường đến đền thờ Phù Đổng Thiên Vương để tưởng nhớ ông.
5. Đề bài 'Viết một bài văn kể lại truyền thuyết hoặc cổ tích' số 2
- Hướng dẫn
a) Kể lại một câu chuyện truyền thuyết hoặc cổ tích có nghĩa là dùng ngôn từ của riêng mình để diễn tả nội dung của một câu chuyện truyền thuyết hoặc cổ tích đã học (hoặc đã đọc, nghe).
b) Viết bài văn kể lại một câu chuyện truyền thuyết hoặc cổ tích không phải là sao chép nguyên văn từ sách. Người kể có thể thay đổi từ ngữ, cách sắp xếp câu; thêm một số chi tiết; thêm yếu tố miêu tả, biểu cảm hoặc tạo ra một kết thúc khác theo tưởng tượng của mình.
c) Lựa chọn câu chuyện: Nếu đề bài không yêu cầu kể một câu chuyện cụ thể, bạn nên chọn câu chuyện mà bạn yêu thích.
Thực hành
Bài tập: Kể lại truyền thuyết “Thánh Gióng”.
a) Chuẩn bị
- Đọc lại truyền thuyết Thánh Gióng; ghi chép các sự kiện chính; tưởng tượng về nhân vật Thánh Gióng.
- Suy nghĩ về các chi tiết, hình ảnh, từ ngữ biểu cảm có thể thêm vào (bao gồm cả cách kết thúc câu chuyện).
Bài làm:
* Sự kiện chính:
(1) Sự ra đời của Gióng;
(2) Gióng biết nói và nhận nhiệm vụ đánh giặc;
(3) Gióng lớn nhanh như thổi;
(4) Gióng trở thành tráng sĩ mặc áo giáp sắt, cưỡi ngựa sắt, cầm roi sắt ra trận đánh giặc;
(5) Thánh Gióng đánh bại quân giặc;
(6) Thánh Gióng lên núi, cởi giáp sắt và bay về trời.
- Suy nghĩ về các chi tiết, hình ảnh, từ ngữ biểu cảm có thể thêm vào:
(7) Vua phong danh hiệu và lập đền thờ.
(8) Những dấu tích còn lại từ câu chuyện Thánh Gióng.
Ví dụ gợi ý: Ngày xưa, vào thời vua Hùng Vương thứ mười sáu, có một đôi vợ chồng già không có con. Họ nổi tiếng hiền lành ở làng Gióng, nhưng lại không may mắn. Một ngày nọ, khi bà lão ra đồng, bà thấy một dấu chân khổng lồ. Bà lão đặt chân mình vào dấu chân đó và sau một thời gian, bà có thai....
Kết thúc:
Khi trời đất đã sạch bóng giặc, Gióng cưỡi ngựa bay về núi Sóc, bỏ lại áo giáp sắt, vái tạ mẹ rồi bay về trời. Để nhớ ơn người anh hùng, vua Hùng cho lập đền thờ Gióng ở làng quê, phong Gióng làm Phù Đổng Thiên Vương, mẹ Gióng là Thánh Mẫu Bảo Vương, và làng nơi Gióng sinh ra được đặt tên là làng Phù Đổng.
Hiện nay, đền thờ ở làng Phù Đổng vẫn còn. Hàng năm vào tháng tư, làng tổ chức hội lớn. Người ta nói rằng những bụi tre ở Gia Bình vì ngựa phun lửa mà cháy thành màu vàng óng, còn những dấu chân ngựa biến thành các hồ ao nối tiếp nhau. Có người còn kể rằng khi ngựa thét lửa, lửa đã thiêu trụi một làng, và làng đó sau này được gọi là Làng Cháy.
b) Tìm ý và lập dàn ý
- Tìm ý bằng cách đặt ra và trả lời các câu hỏi như:
+ Truyền thuyết Thánh Gióng kể về điều gì?
+ Truyện có những sự kiện và nhân vật chính nào?
+ Diễn biến của câu chuyện (mở đầu, phát triển, kết thúc) ra sao?
+ Có thể thêm, bớt các chi tiết, hình ảnh,... của câu chuyện này như thế nào?
+ Câu chuyện gợi cho bạn những suy nghĩ, cảm xúc gì?
- Lập dàn ý dựa trên các ý đã tìm được, sắp xếp lại theo ba phần lớn của bài văn, bao gồm:
- Mở bài: Giới thiệu việc bạn kể lại truyền thuyết Thánh Gióng.
- Thân bài: Dựa vào các sự kiện chính trong câu chuyện Thánh Gióng đã học, kể bằng ngôn từ của bạn. Ví dụ, theo trình tự sau:
* Hoàn cảnh ra đời khác thường của Gióng.
+ Gióng xin đi đánh giặc và lớn nhanh như thổi.
+ Gióng ra trận đánh giặc.
+ Giặc bị đánh bại, Thánh Gióng cưỡi ngựa bay về trời.
+ Vua ghi nhớ công ơn Thánh Gióng.
+ Gióng còn để lại nhiều dấu tích.
- Kết bài: Nêu cảm nghĩ của bạn về câu chuyện hoặc nhân vật chính trong câu chuyện Thánh Gióng.
Viết
Dựa vào dàn ý, viết thành bài văn kể về truyền thuyết Thánh Gióng. Tham khảo đoạn văn kể lại sự kiện trong bảng sau và viết lời kể cho các sự kiện tiếp theo:
Sự kiện chính
Lời văn của bạn
Hoàn cảnh ra đời khác thường của Gióng
Câu chuyện xảy ra vào thời vua Hùng Vương thứ sáu. Ở làng Gióng, có đôi vợ chồng già nổi tiếng sống phúc đức và rất mong có con. Một hôm, bà ra đồng thấy một vết chân rất lớn, liền đặt chân lên đó và không ngờ, bà có thai.
Kỳ lạ thay, bà chỉ sinh được một cậu bé rất khôi ngô sau 12 tháng, nhưng khi lên ba tuổi, cậu bé vẫn không biết nói, cười, hay đi.
Gióng xin đi đánh giặc và lớn nhanh như thổi
Khi giặc Ân xâm lược, nhà vua cử sứ giả tìm người tài giỏi. Cậu bé nghe tiếng sứ giả và yêu cầu vua sắm cho mình một con ngựa sắt, roi sắt và áo giáp sắt để đánh giặc. Nhà vua chấp nhận và ngày đêm chuẩn bị những vật phẩm này.
Chú bé bỗng lớn nhanh, ăn uống không ngừng, và có nhu cầu thay đổi quần áo liên tục. Vợ chồng ông bà phải làm việc vất vả để đáp ứng nhu cầu của cậu.
Gióng ra trận đánh giặc
Ngày giặc đến gần núi Trâu, sứ giả mang vũ khí đến. Gióng trở thành một tráng sĩ, khoác áo giáp, cầm roi sắt, và ra trận. Trên chiến trường, Gióng đánh giặc một cách mãnh liệt, và khi gậy sắt gãy, cậu dùng tre làm vũ khí mới, khiến giặc sợ hãi và bỏ chạy.
Giặc tan, Thánh Gióng cưỡi ngựa bay về trời
Chiến thắng xong, Gióng không trở về để nhận phần thưởng mà bay thẳng về núi Sóc, bỏ lại áo giáp và bay về trời.
Vừa ghi nhớ công ơn Thánh Gióng
Để tưởng nhớ công lao của Thánh Gióng, vua Hùng lập đền thờ ở làng quê, phong Gióng làm Phù Đổng Thiên Vương và mẹ Gióng là Thánh Mẫu Bảo Vương, đặt tên làng nơi Gióng sinh ra là làng Phù Đổng.
Gióng còn để lại dấu tích
Ngày nay, đền thờ ở làng Phù Đổng vẫn còn. Mỗi năm vào tháng tư, làng tổ chức hội lớn. Người ta nói rằng những bụi tre ở Gia Bình vì ngựa phun lửa mà thành màu vàng óng, còn dấu chân ngựa biến thành các hồ ao nối tiếp nhau. Có người còn kể rằng khi ngựa thét lửa, lửa đã thiêu trụi một làng, và làng đó sau này được gọi là Làng Cháy.
6. Soạn thảo 'Viết một bài văn kể lại truyền thuyết, cổ tích' số 3
1. Định hướng
a) Khi kể lại một truyện truyền thuyết hoặc cổ tích, bạn cần dùng ngôn từ của riêng mình để diễn tả nội dung của câu chuyện đã học (hoặc đã đọc, nghe).
b) Việc viết bài văn kể lại truyện truyền thuyết hay cổ tích không có nghĩa là chép lại nguyên văn từ sách. Người kể có thể thay đổi từ ngữ, cấu trúc câu; thêm chi tiết; bổ sung yếu tố miêu tả, biểu cảm, hoặc thay đổi kết thúc theo trí tưởng tượng của mình.
c) Lựa chọn truyện: Nếu đề bài không yêu cầu kể một câu chuyện cụ thể, bạn nên chọn một truyện yêu thích.
2. Thực hành
Bài tập: Kể lại truyền thuyết “Thánh Gióng”.
a) Chuẩn bị
- Đọc lại truyền thuyết Thánh Gióng; ghi lại các sự kiện chính, tưởng tượng về Thánh Gióng.
- Nghĩ về các chi tiết, hình ảnh, từ ngữ biểu cảm có thể bổ sung vào câu chuyện.
b) Tìm ý và lập dàn ý
- Tìm ý:
+ Truyền thuyết Thánh Gióng kể về cuộc chiến đơn độc của Gióng chống lại quân thù.
+ Câu chuyện có các sự kiện và nhân vật chính: Câu chuyện về nhân vật Thánh Gióng:
- Sự ra đời kỳ lạ của Thánh Gióng.
- Thánh Gióng biết nói và yêu cầu đi đánh giặc.
- Gióng lớn nhanh chóng, mặc áo giáp sắt, cưỡi ngựa sắt, cầm roi sắt.
- Thánh Gióng tiêu diệt quân giặc.
- Sau đó, người và ngựa bay lên trời.
+ Diễn biến câu chuyện (mở đầu, phát triển, kết thúc):
- Mở đầu: Sự ra đời kỳ lạ của Thánh Gióng.
- Phát triển: Thánh Gióng biết nói và yêu cầu đi đánh giặc. → Gióng lớn nhanh chóng, mặc áo giáp sắt, cưỡi ngựa sắt, cầm roi sắt. → Thánh Gióng tiêu diệt quân giặc.
- Kết thúc: Thánh Gióng và ngựa sắt bay lên trời.
+ Có thể thêm, bớt các chi tiết, hình ảnh,… của câu chuyện như:
- Cảnh dân làng cùng nhau gom gạo;
- Cảnh Thánh Gióng ăn uống ra sao?
- Miêu tả chi tiết hơn hình ảnh Thánh Gióng khi mặc áo giáp;
- Thêm cảnh Thánh Gióng từ biệt gia đình và làng;...
+ Câu chuyện gợi cho bạn cảm xúc tự hào về truyền thống chống giặc ngoại xâm của dân tộc từ xa xưa, lòng biết ơn ông cha đã hy sinh vì nền tự do của tổ quốc. Từ đó hình thành ý thức về trách nhiệm với Tổ quốc.
- Lập dàn ý:
+ Mở bài:
- Lí do kể lại: Trong nhiều tác phẩm đã đọc và học, bạn cảm thấy Thánh Gióng là câu chuyện để lại ấn tượng sâu sắc. Giới thiệu tác phẩm: Thánh Gióng là một truyền thuyết đặc sắc.
+ Thân bài: Kể lại các sự kiện chính bằng lời văn của bạn.
- Hoàn cảnh ra đời đặc biệt của Gióng:
○ Một đôi vợ chồng già sống ở làng Gióng, không có con. Một ngày, bà lão thấy dấu chân lớn, sau đó bà có thai. Hai vợ chồng vui mừng khi có con nhưng lo lắng vì đứa trẻ không biết nói, không biết cười, không biết đi.
- Gióng xin đi đánh giặc và lớn nhanh như thổi:
○ Giặc Ân xâm lược, vua sai sứ giả tìm người tài. Cậu bé đột nhiên biết nói, yêu cầu sứ giả chuẩn bị ngựa sắt, áo giáp sắt, roi sắt.
○ Gióng lớn nhanh chóng, mặc áo giáp sắt, cưỡi ngựa sắt, cầm roi sắt.
- Gióng ra trận đánh giặc:
○ Giặc đến chân núi Trâu. Sứ giả mang ngựa sắt, roi sắt, áo giáp sắt đến.
○ Cậu bé trở thành tráng sĩ, cưỡi ngựa ra trận.
○ Ngựa xông vào giặc; tráng sĩ đánh giặc, ngựa sắt phun lửa thiêu đốt quân giặc. Giặc bị tiêu diệt.
○ Roi sắt gãy, tráng sĩ dùng tre đánh giặc.
- Đuổi giặc đến chân núi Sóc, tráng sĩ lên núi, cởi áo giáp và bay lên trời.
- Vua ghi nhớ công lao của Thánh Gióng.
- Gióng để lại nhiều dấu tích.
+ Kết bài: Nêu cảm nghĩ về câu chuyện hoặc nhân vật chính trong Thánh Gióng.
c) Viết
Tham khảo bảng dưới để kể lại các sự kiện trong truyền thuyết Thánh Gióng:
Sự việc chính
Lời văn của bạn
Hoàn cảnh ra đời đặc biệt của Gióng
Tương truyền rằng vào thời vua Hùng Vương thứ sáu, có một đôi vợ chồng già sống ở làng Gióng. Họ không có con. Một ngày, bà lão thấy một dấu chân khổng lồ và sau đó bà có thai. Hai vợ chồng vui mừng khi có con nhưng lo lắng vì đứa trẻ không biết nói, không biết cười, không biết đi.
Kỳ lạ thay, mười hai tháng sau, bà sinh ra một cậu bé khôi ngô. Hai ông bà rất vui nhưng lo lắng vì đứa trẻ không như những đứa trẻ khác.
Gióng xin đi đánh giặc và lớn nhanh chóng
Thời đó, giặc Ân xâm lược nước ta. Nhà vua sai sứ giả tìm người tài. Cậu bé đột nhiên yêu cầu sứ giả chuẩn bị vũ khí để đánh giặc. Dân làng cùng góp gạo nuôi cậu. Cậu bé nhanh chóng trở thành một chàng trai khỏe mạnh, oai phong.
Gióng ra trận đánh giặc
Giặc đến núi Trâu, nhà vua gửi đủ vũ khí. Thánh Gióng trở thành tráng sĩ mạnh mẽ, lên đường đánh giặc. Cậu đánh tan quân giặc bằng roi sắt và tre, cuối cùng bay lên trời.
Vua ghi nhớ công lao Thánh Gióng
Nhà vua lập đền thờ Thánh Gióng tại làng Gióng. Dấu tích năm xưa vẫn còn và mỗi tháng tư, người ta đến đền thờ Phù Đổng Thiên Vương để tưởng nhớ ông.
Gióng còn để lại nhiều dấu tích
Người ta vẫn truyền tai nhau những dấu tích của Thánh Gióng, như tre đằng ngà, ao hồ…
Em thích câu chuyện này vì thể hiện truyền thống yêu hòa bình và tinh thần chống giặc ngoại xâm của người Việt cổ. Thánh Gióng là hình tượng anh hùng vĩ đại, mang sức mạnh vô biên và được nhớ mãi.
