Làm thế nào để giáo dục trí tuệ cho trẻ là mối quan tâm hàng đầu của bố mẹ. Bài viết dưới đây sẽ chia sẻ những bí quyết độc đáo giúp khuyến khích sự phát triển toàn diện của trí não trẻ.
Các giai đoạn phát triển trí tuệ của trẻ nhỏ
Theo chuyên gia, sự phát triển nhận thức ở trẻ trong những năm đầu đời đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành trí tuệ và chức năng não bộ. Hiểu rõ giai đoạn phát triển giúp xây dựng kế hoạch phát triển phù hợp với khả năng của não bộ. Tránh áp đặt kiến thức quá mức hoặc hoạt động quá khó khăn.
Giai đoạn 0- 2 tháng tuổi
Giai đoạn này đánh dấu sự bắt đầu của bé tiếp xúc với thế giới xung quanh. Bé sử dụng ánh nhìn để quan sát và nhận diện mọi thứ xung quanh. Bé thường thấy thích thú và phản ứng với các hoạt động thay đổi hoặc theo dõi theo âm thanh.
Giai đoạn 2- 4 tháng tuổi
Trong giai đoạn này, bé bắt đầu sử dụng đồ chơi và các vật dụng để khám phá môi trường xung quanh. Bé trở nên tò mò hơn, thích thú với các vật chuyển động, quan sát chặt chẽ và ghi nhớ các đối tượng, hình dạng xung quanh. Bé cũng phát triển khả năng biểu đạt cảm xúc bằng cách bắt đầu biểu loại cảm xúc của mình.
Giai đoạn 4- 6 tháng tuổi
Đây là một trong những bước quan trọng trong sự phát triển của bé trong những năm đầu đời. Ở giai đoạn này, bé có khả năng sử dụng cả hai tay linh hoạt, cầm, nắm và chạm vào những đối tượng ở xa tầm tay. Đặc biệt, bé thường xuyên đưa đồ vật vào miệng, đây là một phần quan trọng của quá trình phát triển vị giác. Bé cũng phản ứng tích cực hơn với âm thanh.
Giai đoạn 6- 9 tháng tuổi
Trong giai đoạn này, bé bắt đầu thể hiện ý muốn cá nhân bằng cách sử dụng ngôn ngữ cơ thể. Ví dụ như chỉ tay hoặc thực hiện những động tác để diễn đạt ý muốn của mình. Bé cũng hiểu cách sử dụng hành động như che miệng hoặc biểu lộ sự từ chối và không muốn. Giai đoạn này, bé cũng bắt đầu bắt chước âm thanh.
Giai đoạn 9- 12 tháng tuổi
Bé ngày càng hiểu và thực hiện được nhiều hơn, có thể làm theo các hướng dẫn đơn giản. Bé có thể vẫy tay tạm biệt, hoan hô, hoặc bắt chước những từ ngữ mà bé đã nghe. Bé thường xuyên thể hiện sự tò mò bằng cách ném, đập, tìm kiếm đồ chơi, là cách bé khám phá thế giới xung quanh trước khi bước qua tuổi một.
Giai đoạn 12- 18 tháng tuổi
Trong giai đoạn này, bé phát triển khả năng nhận biết và ghi nhớ nhiều hơn về đồ vật và từ ngữ phức tạp. Bé cũng biết cách thể hiện sự quan tâm đối với đồ chơi và vật dụng mà bé muốn. Bé sẽ sử dụng ngôn ngữ cơ thể và nói nhiều từ đơn và một số từ đôi đơn giản.
Giai đoạn trẻ 18- 24 tháng tuổi
Bé bước vào giai đoạn khám phá mới, nơi bé chập chững biết đi, nhận biệt màu sắc và hình dạng, cũng như tò mò khám phá mọi thứ trong gia đình. Bé đã có khả năng hoàn thành các câu ngắn, hiểu mệnh lệnh và hướng dẫn từ bố mẹ. Giai đoạn này, bé biết cách bày tỏ mong muốn cá nhân của mình.
6 chiến lược vàng dạy trẻ thông minh
Để bé phát triển toàn diện, không chỉ cần chăm sóc dinh dưỡng mà còn quan trọng là cách bố mẹ nuôi dạy. Dưới đây là 6 chiến lược vàng dạy trẻ thông minh mà bố mẹ không nên bỏ qua.
1. Tương tác ngôn ngữ với bé
Trong những tháng đầu đời, mỗi tuần, trẻ có thể học được một số từ mới. Đặc biệt là ở độ tuổi 18-24 tháng, bé có thể thốt ra 50-100 từ, việc này chứng tỏ bé đang nắm vững từ vựng một cách nhanh chóng.
Trong quá trình dạy trẻ thông minh, việc trò chuyện được coi là rất quan trọng. Bố mẹ có thể chia sẻ những câu chuyện thú vị hoặc những trải nghiệm đặc sắc trong ngày với bé. Điều này không chỉ giúp bé mở rộng vốn từ vựng mà còn tạo nên mối quan hệ mạnh mẽ giữa bé và bố mẹ.
Khi đọc sách cho bé, hãy sử dụng nhiều giọng điệu khác nhau để làm cho câu chuyện trở nên hấp dẫn hơn. Việc sử dụng từ ngữ đa dạng cũng giúp bé cải thiện khả năng đọc và đánh vần của mình.
2. Chia sẻ cảm xúc với bé
Chia sẻ cảm xúc là một trong những phương pháp thú vị giúp phát triển não bộ và trí tuệ cho trẻ. Kỹ năng này sẽ hỗ trợ bé rất nhiều trong quá trình lớn lên.
Khi chơi với con, hãy giải thích cho bé hiểu nếu có va chạm là một tai nạn. Đồng thời, khuyến khích bé xin lỗi nếu là người gây ra va chạm. Quan sát thái độ của bé, nếu bé không thoải mái và không chấp nhận lỗi, hãy giúp bé nhận ra vấn đề.
Khi bé muốn chia sẻ cảm xúc, hãy lắng nghe và hiểu những điều bé muốn nói. Bạn càng thể hiện thái độ tích cực, bé sẽ cảm thấy hạnh phúc và sẵn lòng chia sẻ nhiều hơn. Sự kết hợp giữa cảm xúc và hành động là yếu tố quan trọng xây dựng trí thông minh cảm xúc cho bé.
3. Chơi trò chơi giúp trẻ thông minh
Trò chơi kích thích sự tập trung và yêu cầu sự phối hợp giữa các giác quan, là cách dạy trẻ thông minh hiệu quả. Mẹ có thể thử những trò chơi như:
- Đảo ngược: Sử dụng ảnh đơn giản để dạy bé về các sự vật, hiện tượng. Sau đó, thực hiện trò chơi đảo ngược để kiểm tra trí nhớ của bé, như việc nói mặt trời là mặt trăng.
- Lặp lại: Chơi những trò chơi âm nhạc để kích thích sự phát triển não bộ và tiền đề cho khả năng ngôn ngữ của bé.
4. Tạo không gian sáng tạo cho bé
Tính sáng tạo là một phẩm chất tinh thần có giá trị lớn trong việc phát triển tư duy. Trẻ luôn tự nhiên thể hiện sự sáng tạo để giải quyết vấn đề. Tính sáng tạo, thông minh không chỉ là di truyền mà còn phản ánh môi trường sống.
Để khuyến khích sự sáng tạo, bố mẹ có thể tạo môi trường thú vị cho bé, dựa trên sở thích cá nhân như vẽ tranh, tô màu, xếp hình, hay nghe nhạc. Những trò chơi này kích thích sự sáng tạo ở trẻ nhỏ.
5. Khen ngợi sự nỗ lực của bé
Khen ngợi được coi là một trong những cách dạy trẻ thông minh hiệu quả. Khi bố mẹ khen ngợi công sức của bé, bé có động lực, tăng cường lòng chăm chỉ để làm tốt hơn. Điều này giúp trẻ hình thành tư duy tích cực, tin vào bản thân và khắc phục sai lầm.
Đặc biệt, việc khen ngợi giúp trẻ phát triển tư duy tích cực và tin vào khả năng tự thân. Tư duy tích cực giúp trẻ đối mặt với thất bại và tìm cách sửa sai một cách tích cực.
6. Chỉ trỏ đến sự vật, hiện tượng
Trong giai đoạn 9 tháng tuổi, bé tập trung vào âm thanh và vật di chuyển. Mẹ có thể chỉ tay vào đồ vật để giúp bé học từ mới một cách hiệu quả.
Nếu bé tương tác tích cực khi mẹ chỉ tay vào sự vật, hiện tượng, đó là dấu hiệu bé đang phát triển. Mẹ có thể sử dụng thẻ ảnh hoặc đưa bé đi sở thú để mô tả về động vật, giúp bé phát triển ngôn ngữ tốt hơn.
Mẹo nuôi dạy trẻ thông minh
Ngoài 6 cách dạy trẻ thông minh trên, mẹ có thể thực hiện thêm một số mẹo khác để hỗ trợ sự phát triển trí tuệ của bé một cách toàn diện nhất.
- Chọn đồ chơi phù hợp: Đồ chơi không nhất thiết phải đắt tiền. Mẹ có thể chọn những đồ chơi hỗ trợ tư duy sáng tạo của bé như lego, khối gỗ,...
Gợi ý đồ chơi hỗ trợ phát triển
- Khuyến khích bé vận động: Đồ chơi thể dục giúp tăng sức khỏe và kích thích não bộ, hỗ trợ xây dựng tế bào não mới.
- Làm âm nhạc một phần cuộc sống: Âm nhạc giúp tăng cường trí nhớ và khả năng học ngôn ngữ. Hãy làm âm nhạc trở thành trải nghiệm thường ngày của bé.
- Giới hạn xem TV, điện thoại: Hạn chế bé xem TV, điện thoại dưới 24 tháng tuổi. Chọn lọc chương trình giáo dục và kết hợp với hoạt động khác như đọc sách.
- Chế độ ăn đúng: Chăm sóc chế độ ăn đầy đủ dưỡng chất giúp tăng cường trí não và chỉ số IQ.
- Dạy toán từ sớm: Học toán giúp hình thành nền tảng tư duy logic và khả năng giải quyết vấn đề.
Nuôi dạy trẻ thông minh không phức tạp. Bố mẹ hãy thực hiện những gợi ý này và linh hoạt thay đổi phương pháp để giúp bé phát triển toàn diện.