Nếu không hiểu rõ về tính cách của trẻ, cha mẹ sẽ gặp phải nhiều khó khăn trong việc giáo dục trẻ. Hãy tham khảo chi tiết về tính cách và các giai đoạn phát triển tính cách ở trẻ tại chuyên mục Giáo dục sớm 0 - 6 tuổi của Mytour nhé!
Tính cách của trẻ được hiểu như thế nào?
Tính cách là những đặc điểm nội tâm, tính chất của trẻ ảnh hưởng đến suy nghĩ, thái độ, cảm xúc, hành động và lời nói của trẻ khi tương tác với người khác.
Phát triển đa dạng các đặc điểm tính cách (giao tiếp, thấu hiểu, kiểm soát cảm xúc,...) sẽ hỗ trợ trẻ trong nhiều tình huống và giúp trẻ đạt được nhiều thành công hơn.
Tính cách của trẻ bị ảnh hưởng bởi rất nhiều yếu tố khác nhau
Các giai đoạn hình thành tính cách của bé
Tính cách của trẻ bắt đầu hình thành từ khá sớm, một số đặc điểm xuất hiện ngay khi bé mới sinh ra. Tuy nhiên, một số đặc điểm khác lại phát triển muộn hơn. Dưới đây là các giai đoạn quan trọng trong quá trình hình thành tính cách của trẻ mà cha mẹ nên nhớ:
Từ 0 - 1 tuổi
Trong năm đầu đời, bé thường thể hiện cảm xúc của mình qua việc khóc. Điều này quan trọng vì ba mẹ cần phân biệt tiếng khóc của bé để đáp ứng đúng nhu cầu của bé. Mối quan hệ với ba mẹ sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của bé trong giai đoạn này.
Trẻ dù còn nhỏ nhưng đã có khả năng cảm nhận được cảm xúc qua giọng điệu. Ba mẹ cần nói chuyện với con một cách nhẹ nhàng để bé cảm thấy được yêu thương và không gây ảnh hưởng tiêu cực đến tính cách của bé.
Từ 1 - 3 tuổi
Từ 1 - 3 tuổi, bé sẽ trải qua nhiều tương tác xã hội và khám phá thế giới xung quanh. Mặc dù bé chưa hiểu hoàn toàn về tương tác và chia sẻ.
Trong giai đoạn này, bé thường thể hiện sự cáu gắt và tranh giành. Điều này là bình thường và không nên la mắng hay kỷ luật bé.
Từ 3 - 6 tuổi
Trẻ ở tuổi 3 thường bắt đầu phát triển sự tò mò và thích khám phá thế giới xung quanh, cùng với việc mở rộng vốn từ vựng.
Trong quá trình hình thành tính cách, trẻ rất thích thú với các hoạt động trò chơi trong nhà và ngoài trời, cũng như việc học nói, học ăn, học vẽ và đặt nhiều câu hỏi cho ba mẹ.
Tính cách của trẻ từ 3 tuổi luôn muốn khám phá và đặt câu hỏi cho ba mẹ.
Từ 6 - 10 tuổi
Tới giai đoạn này, tính cách của trẻ đã trải qua nhiều thay đổi đáng kể. Trẻ bắt đầu cảm thấy ghen tị với người khác, do đó ba mẹ cần dạy con biết lắng nghe và tôn trọng người khác. Đồng thời, cần dành thêm thời gian để chơi và học cùng con, để trẻ cảm nhận được sự yêu thương từ gia đình.
Từ 6 - 10 tuổi, hầu hết trẻ đã hình thành nhân cách, lối sống và thói quen, tuân theo các quy tắc xã hội mà họ đã chấp nhận. Mối quan hệ với gia đình dần chuyển sang mối quan hệ với thầy cô và bạn bè.
Từ 10 - 15 tuổi
Trong thời kỳ từ 10 - 15 tuổi, tính cách của trẻ sẽ trải qua những biến động nhanh chóng khi trẻ bắt đầu trải qua giai đoạn dậy thì. Phát triển tâm lý của trẻ ở độ tuổi này cũng phức tạp và bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau.
Trẻ sẽ dựa vào các tiêu chuẩn đánh giá từ xã hội để tự nhìn nhận hành vi của mình, xem liệu chúng phản ánh chuẩn mực đạo đức của gia đình và xã hội hay không.
Từ 15 - 18 tuổi
Khi bước vào độ tuổi này, trẻ đã tự nhận thức được bản thân mình, và từ đó, mong muốn khẳng định bản thân cũng trở nên rõ ràng hơn. Tuy nhiên, trẻ cũng rất nhạy cảm với nhận xét từ mọi người xung quanh. Do đó, ba mẹ cần đặc biệt lưu ý để tránh làm cho trẻ cảm thấy tự ti quá mức.
5 Nhóm tính cách của trẻ
Trẻ có xu hướng hướng ngoại
Trẻ hướng ngoại thường rất hòa đồng, quyết đoán và có nguồn năng lượng dồi dào. Điều này khiến cho trẻ thích thú với các hoạt động hàng ngày và lan tỏa sự tích cực, yêu đời cho mọi người xung quanh.
Trẻ nhạy cảm
Tính cách nhạy cảm của trẻ thường phản ánh qua cảm xúc. Trong một tình huống cụ thể, trẻ có thể đồng thời suy nghĩ cho người khác và cho bản thân. Điều này thực sự là một đức tính đáng trân trọng.
Tuy nhiên, đây cũng là điểm yếu của trẻ. Nếu không biết cách kiểm soát cảm xúc, trẻ có thể dễ dàng rơi vào trạng thái tiêu cực và mất niềm tin, không kiên nhẫn với mục tiêu đã đề ra.
Trẻ tận tâm
Đặc điểm tính cách của trẻ tận tâm là sự tỉ mỉ, chu đáo trong cuộc sống hàng ngày. Trẻ thuộc nhóm này cũng rất biết cách tổ chức và chú ý tới các chi tiết xung quanh.
Trẻ sẽ vô cùng nghiêm túc với bản thân và biết quan tâm, giúp đỡ và an ủi mọi người xung quanh.
Tính cách của trẻ thích trải nghiệm là luôn thích thú với những điều mới lạ
Trẻ thích trải nghiệm
Khác với các nhóm tính cách phía trên, trẻ thuộc xu hướng sẵn sàng trải nghiệm luôn mong muốn khám phá điều mới lạ. Trẻ không sợ khó khăn, thử thách, luôn có ý chí tiến thủ.
Tính cách này có thể khiến trẻ cảm thấy chóng chán và dễ bỏ cuộc mục tiêu hiện tại để tìm kiếm những hoạt động mới hấp dẫn, thú vị hơn.
Trẻ dễ tính
Trẻ có tính cách dễ chịu và dễ dàng kết nối với bạn bè, người thân. Tuy nhiên, tính cách này cũng khiến trẻ dễ thỏa hiệp và chấp nhận yêu cầu của người khác, dễ bị lợi dụng và chi phối.
Phương pháp giúp rèn luyện và phát triển tính cách của trẻ
Chăm sóc và hiểu biết con trẻ
Để tính cách của con phát triển tích cực, cha mẹ cần chú ý đến cách con tiếp xúc và tương tác với môi trường xung quanh. Họ có thể tự hỏi:
- Con có gặp khó khăn trong học hành không?
- Con có mơ mộng đêm không?
- Khi ở trong môi trường có nhiều kích thích như công viên hay khu vui chơi, con sẽ phản ứng như thế nào?
Cha mẹ cần học cách chấp nhận và hiểu biết về tính cách của con để giúp con phát triển tốt nhất
Chấp nhận và hiểu biết về tính cách của con
Mỗi đứa trẻ đều có tính cách riêng biệt, vì vậy dù con có khả năng bản thân cũng cần học cách chấp nhận và hiểu biết về tính cách của con mình. Việc cố gắng thay đổi tính cách có thể gây tổn thương và không tôn trọng con. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là con có thể tự do làm bất cứ điều gì mà con muốn.
Làm mẫu cho con
Trong những năm đầu của cuộc đời, tính cách của con chính là sự phản ánh của ba mẹ. Hành vi của ba mẹ sẽ ảnh hưởng đến con. Vì vậy, hãy trở thành một gương mẫu tốt, là người mà con có thể noi theo nhé!
Những lời nhắn từ Mytour
Quá trình phát triển tính cách của trẻ là một quá trình phức tạp. Do đó, trẻ cần sự hỗ trợ, quan tâm và chỉ dẫn từ người lớn để trở nên độc lập hơn trong các hoạt động. Một gia đình hạnh phúc, một nền tảng tinh thần vững chắc sẽ giúp trẻ dễ dàng hấp thụ các giá trị đạo đức tốt đẹp hơn.
Lan Anh tóm tắt