6 Bước Quan Trọng Trong Quá Trình Lập Luận Văn Nghị Luận

Ý Nghĩa: Phân tích là việc áp dụng kiến thức để hiểu rõ vấn đề nghị luận và giúp người khác hiểu rõ quan điểm của mình.

Ví dụ: Phân tích: Hiểu rõ về Khái Niệm Văn Nghệ

=> Văn nghệ không chỉ là sự sáng tạo nghệ thuật mà còn là thước đo của sự tinh tế và sáng tạo trong cuộc sống hàng ngày.

Ví dụ: Những bức tranh tường nghệ thuật trên phố thị đem lại một không gian sống sáng tạo và tinh tế.

Cách Thực Hiện: Thu thập đủ lý lẽ để phân tích, đặt ra các câu hỏi để giải quyết vấn đề đó.

Phân tích cơ bản: Phân rã từ ngữ, định nghĩa khái niệm phức tạp, giải thích ý nghĩa cơ bản và ý nghĩa ẩn sau đó.

Định nghĩa: Kỹ năng lập luận chứng minh là việc sử dụng những chứng cứ thực tế, được công nhận để chứng minh một đối tượng nào đó.

Cách chứng minh: Xác định vấn đề cần chứng minh để tìm kiếm nguồn chứng cứ thích hợp. Chứng cứ cần phải đa dạng, tiêu biểu, toàn diện và liên quan chặt chẽ với vấn đề cần chứng minh. Sắp xếp chứng cứ phải mạch lạc, logic và hợp lý.

Ví dụ minh họa: Chứng minh rằng câu tục ngữ 'Lá lành đùm lá rách' thực sự được thể hiện trong cuộc sống hàng ngày.

Định nghĩa: Phân tích là quá trình phân chia đối tượng, sự vật hoặc hiện tượng thành nhiều phần nhỏ để nghiên cứu chi tiết về nội dung và mối liên kết bên trong của đối tượng đó. Trong môn Văn, đối tượng phân tích có thể là một nhận định, một văn bản, một tác phẩm, một phần của tác phẩm, một nhân vật hoặc các yếu tố cụ thể...

Tác dụng của phân tích là hiểu rõ giá trị ý nghĩa của sự vật hoặc hiện tượng, mối quan hệ giữa hình thức và bản chất, nội dung. Phân tích giúp nhận thức đầy đủ, sâu sắc về giá trị hoặc phi giá trị của đối tượng. Đối với tác phẩm văn học, phân tích giúp khám phá ba giá trị quan trọng: Nhận thức, tư tưởng và thẩm mĩ.

Yêu cầu khi phân tích: Cần nắm vững cấu trúc của đối tượng để phân chia một cách hợp lý. Sau khi phân tích, cần tổng hợp lại từng phần, chi tiết để hiểu đối tượng đầy đủ, sâu sắc và trình bày một cách ngắn gọn.

Định nghĩa: Đánh giá là quá trình thảo luận về tính chính xác, sự thật, tính hữu ích của các hiện tượng đời sống như ý kiến, chủ kiến và hành động. Kỹ năng lập luận đánh giá đòi hỏi việc đưa ra ý kiến đánh giá (xác định đúng sai, tốt xấu), thảo luận (trao đổi ý kiến) về một tình hình hoặc một vấn đề.

Cách đánh giá:
Bước 1: Nêu rõ vấn đề cần đánh giá: Mô tả thái độ và đánh giá của cá nhân đối với vấn đề được đưa ra. Trình bày một cách rõ ràng và trung thực.

Bước 2: Đánh giá vấn đề đó. Xác định quan điểm của bản thân, phê bình hoặc chấp nhận các quan điểm khác. Tóm tắt đánh giá và đưa ra quan điểm cá nhân.

Bước 3: Thảo luận về vấn đề. Bàn luận về thái độ, hành động và cách giải quyết vấn đề. Đề cập đến các khía cạnh sâu sắc hơn của vấn đề.

Định nghĩa: Kỹ năng lập luận so sánh là khả năng đối chiếu hai đối tượng, hiện tượng để phân biệt sự tương đồng và tương phản giữa chúng. Mục đích là tìm ra những điểm chung và khác nhau, từ đó đưa ra nhận xét và đánh giá tổng quan về chúng. Quan trọng hơn, kỹ năng này làm cho văn bản nghị luận trở nên cụ thể, sinh động và thuyết phục hơn, làm sáng tỏ đối tượng nghiên cứu trong mối quan hệ với đối tượng khác.

Cách thực hiện: Đặt cả hai đối tượng vào cùng một khung nhìn, đánh giá dựa trên cùng một tiêu chí, rõ ràng quan điểm và ý kiến của người viết. Luyện tập kỹ năng lập luận so sánh đòi hỏi việc đảm bảo các tiêu chí. Cụ thể như sau: So sánh giữa hai đối tượng phải rõ ràng và thật sự liên quan. Đối tượng so sánh cần phải có mối liên hệ qua một khía cạnh nào đó. Kết luận phát sinh từ quá trình so sánh phải là chân thực. Điều này giúp nhận thức đối tượng so sánh trở nên chính xác và sâu sắc hơn. Khi thực hiện lập luận so sánh, đặt cả hai đối tượng vào cùng một khung nhìn và sử dụng cùng một tiêu chí. Đồng thời, thực hiện so sánh về mặt tương đồng và khác nhau. Quan trọng nhất, người viết phải rõ ràng về quan điểm và ý kiến cá nhân.

Định nghĩa: Lập luận phủ định là việc sử dụng lý lẽ và chứng cứ để loại bỏ những quan điểm, ý kiến sai lạc hoặc không chính xác, từ đó trình bày ý kiến đúng của bản thân để thuyết phục người nghe (đọc).

Mục đích: Trong cuộc sống và trong văn bản, chúng ta thường gặp những ý kiến sai lầm, những tuyên bố lệch lạc hoặc không chính xác (trái ngược với sự thật hoặc không tuân theo logic, không khoa học...). Trong những tình huống như vậy, chúng ta cần phải tranh luận để phủ định những quan điểm sai đó.

Yêu cầu: Cần sử dụng lý lẽ và chứng cứ có tính thuyết phục cao. Trong quá trình phủ định, cần phải hiểu rõ những sai lầm của đối tác, đưa ra lý lẽ và chứng cứ thuyết phục với thái độ trung thực nhưng cẩn thận, phù hợp với tình huống và đối tượng tranh luận.