1. Cho học sinh xem đoạn video về Đèo Ngang.
Giáo viên: Yêu cầu HS xem đoạn video về Đèo Ngang. Đặt câu hỏi Đoạn video trên giới thiệu địa điểm nào ở nước ta?
Địa điểm Đèo Ngang thuộc tỉnh Quảng Bình.
Ấn tượng của em về Đèo Ngang qua video là gì?
Phong cảnh tuyệt đẹp, hữu tình, gắn với nhiều di tích lịch sử...
GV chuyển dẫn vào bài học:
Từ Bắc vào Nam trên quốc lộ 1A, chúng ta sẽ đi qua một con đèo nổi tiếng tên là Đèo Ngang, một kỳ quan thiên nhiên vừa đẹp vừa hùng vĩ đã truyền cảm hứng cho nhiều thi sĩ: Cao Bá Quát với bài Đăng Hoành Sơn; Nguyễn Khuyến với bài Qua Hoành Sơn, Nguyễn Thượng Hiền với bài Hoành Sơn xuân vọng;... Nhưng nổi bật nhất là bài thơ Qua Đèo Ngang của Bà huyện Thanh Quan. Vậy Bà huyện Thanh Quan là ai? Tại sao bài thơ của bà lại được yêu thích đến vậy? Chúng ta sẽ cùng khám phá trong tiết học hôm nay!
2. Giới thiệu về Đèo Ngang
Các em ơi! Đèo Ngang là một địa danh nổi tiếng ở nước ta. Nhà thơ Phạm Tiến Duật từng có câu thơ đầy dí dỏm và bất ngờ:..
Rất nhiều người đã làm thơ về Đèo Ngang..
Mà không biết con đèo này chạy dọc...
Thực sự có rất nhiều tác giả đã viết về Đèo Ngang như Cao Bá Quát với bài 'Lên núi Hoành Sơn', Nguyễn Khuyến với 'Qua núi Hoành Sơn', Nguyễn Thượng Hiền với 'Mùa xuân nhìn núi Hoành Sơn'... Nhưng nổi bật và được yêu thích nhất vẫn là bài thơ Qua Đèo Ngang của Bà huyện Thanh Quan. Bài thơ như một bút ký trữ tình. Hôm nay, cô trò chúng ta sẽ cùng khám phá bài thơ này......
3. Cung cấp một số hình ảnh về các danh lam thắng cảnh
Giáo viên sẽ trình chiếu một số hình ảnh về các danh lam thắng cảnh và di sản văn hóa của Việt Nam. Học sinh cần xác định tên các địa danh tương ứng với những hình ảnh. Sau đó, giáo viên sẽ giới thiệu về Đèo Ngang. Việt Nam may mắn được thiên nhiên ưu ái ban tặng nhiều cảnh đẹp như Vịnh Hạ Long, vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng, và các bãi biển tuyệt đẹp như Nha Trang, Phú Quốc. Nhưng hôm nay, cô muốn giới thiệu một địa danh có vẻ đẹp thiên nhiên rất riêng và đặc biệt - Đèo Ngang.
Đèo Ngang nằm trên Quốc lộ 1A, vượt qua núi Hoành Sơn, là ranh giới giữa hai tỉnh Hà Tĩnh và Quảng Bình. Vùng đất này được ví như chiếc đòn gánh nối liền hai đầu đất nước Việt Nam.
“Đèo Ngang nặng gánh hai vai,
Một bên Hà Tĩnh một bên Quảng Bình”.
Đèo Ngang không chỉ có vị trí đặc biệt mà còn là nguồn cảm hứng cho nhiều nhà thơ. Cao Bá Quát với bài “Lên núi Hoành Sơn”, Ngô Thì Nhậm với bài “Lên Đèo Ngang ngắm biển”… Nhưng nổi tiếng nhất là bài thơ “Qua Đèo Ngang” của Bà Huyện Thanh Quan. Chúng ta sẽ cùng nhau khám phá điều đặc biệt của bài thơ này trong tiết học hôm nay.
4. Cho học sinh nghe bài hát
Giáo viên phát bài hát: Bãi biển Đèo Ngang (kèm theo hình ảnh minh họa). Sau đó, yêu cầu học sinh cho biết địa danh nổi tiếng nào được nhắc đến trong bài hát. Học sinh sẽ nhận ra Đèo Ngang.
Giáo viên tiếp tục: Đèo Ngang không chỉ là nguồn cảm hứng cho nhiều nhạc sĩ mà còn là một chủ đề bất tận cho thơ ca, với nhiều nhà thơ đã để lại dấu ấn qua những vần thơ... Trong số đó, nổi bật nhất là bài thơ Qua Đèo Ngang của Bà Huyện Thanh Quan.
Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu lý do vì sao bài thơ lại có sức hút và giá trị lâu dài như vậy....
5. Cho học sinh quan sát hình ảnh
Giáo viên trình bày hình ảnh về Đèo Ngang và giới thiệu:
Đèo Ngang nằm trong dãy núi Hoành Sơn, phân chia ranh giới giữa hai tỉnh Hà Tĩnh và Quảng Bình, là một địa danh nổi tiếng của nước ta, một kỳ quan thiên nhiên vĩ đại được ban tặng... Đây cũng là nguồn cảm hứng cho nhiều tác phẩm thơ ca. Nhiều thi sĩ đã viết về Đèo Ngang như: Cao Bá Quát với bài “Đăng Hoành Sơn”, Nguyễn Khuyến với “Qua Hoành Sơn”, Nguyễn Thượng Hiền với “Hoành Sơn xuân vọng”, nhưng có lẽ bài thơ “Qua Đèo Ngang” của Bà Huyện Thanh Quan là nổi bật nhất...
6. Tổ chức cuộc thi “Đọc diễn cảm”
Giáo viên giao nhiệm vụ cho học sinh luyện đọc và nghiên cứu bài thơ “Qua Đèo Ngang” ở nhà.
Thực hiện cuộc thi “Đọc diễn cảm” bài thơ “Qua Đèo Ngang”:
- Thành lập tổ chuyên gia để chấm điểm một cách công bằng và khách quan.
- Đưa ra các tiêu chí và trọng số điểm cho từng phần (tổng: 10 điểm):
+ Xác định cảm xúc chủ đạo của bài thơ: 1 điểm
+ Nhận diện thể thơ, giọng điệu, nhịp điệu và cách ngắt nhịp: 4 điểm
+ Giọng đọc rõ ràng, truyền cảm, ngắt nghỉ đúng cách, thể hiện tốt: 5 điểm
HS (Nhận thức ngôn ngữ, tái hiện hình tượng)
- Tái hiện hình tượng qua phương pháp đọc diễn cảm và đọc thơ nhóm.
- Tổ chuyên gia đánh giá công minh và đưa ra điểm số.
GV: Nhận xét và công nhận điểm số chính thức dựa trên đánh giá của tổ chuyên gia, kết thúc cuộc thi và dẫn vào bài học.