6 nguyên nhân phổ biến nhất gây ra chứng chuột rút

1. Hiểu về chứng chuột rút

Chứng chuột rút thường xuất hiện đột ngột, gây co mạnh và thắt chặt cơ, đau đớn và không thể cử động. Phổ biến nhất là ở bắp chân, khi bị chuột rút, có thể thấy khối cơ nổi lên dưới da, cứng và không thể xoa dịu.

Chuột rút ở chân là tình trạng thường gặp nhất

Một cơn chuột rút có thể kéo dài từ vài giây đến vài phút, xảy ra bất chợt trong các hoạt động hàng ngày hoặc lúc ngủ. Phần lớn các trường hợp chuột rút là lành tính, do cơ hoạt động quá mức hoặc thiếu dinh dưỡng. Việc khắc phục các vấn đề này có thể giúp phòng ngừa chứng chuột rút.

Tuy nhiên, nếu bị chuột rút nhiều lần, mức độ tăng dần và kèm theo các triệu chứng bệnh lý khác, đây có thể là dấu hiệu của các chứng phù tạng như phù não, phù tim,… nguy hiểm đến tính mạng.

2. Nguyên nhân gây ra chuột rút là gì?

Cơ chế gây ra tình trạng này vẫn chưa được xác định rõ ràng, nhưng các nhà khoa học đã tìm ra một số nguyên nhân gây bệnh bao gồm:

Chuột rút có thể xảy ra do tập luyện thể thao quá mức

2.1. Do cơ hoạt động quá sức

Lao động, làm việc hoặc tập luyện quá sức có thể khiến cơ bắp mệt mỏi hoặc bị chấn thương. Khi lượng đường tiêu hao lớn do vận động mà chế độ ăn uống không bù đắp kịp thời, rối loạn co rút cơ dễ xảy ra. Chuột rút là một hậu quả thường thấy của tình trạng này.

Điều này lý giải vì sao những người ít vận động hoặc ít tập thể thao, nếu đột ngột làm việc quá sức một ngày thì nguy cơ bị chuột rút rất cao. Tình trạng này có thể xảy ra trong hoặc sau khi làm việc, đôi khi bất chợt giữa đêm khi cơ bắp đang nghỉ ngơi. Hầu hết trường hợp chuột rút do vận động quá mức là lành tính, sau khi nghỉ ngơi cơ bắp sẽ phục hồi và triệu chứng sẽ biến mất.

2.2. Do thiếu hụt dinh dưỡng

Phụ nữ mang thai và cho con bú dễ thiếu các khoáng chất như Canxi, Kali, Magie, dẫn đến mất cân bằng điện giải và gây chuột rút. Nhiều mẹ bầu thường xuyên bị chuột rút do thiếu dinh dưỡng và tích nước trong cơ thể, tuần hoàn máu kém do thai nhi lớn chèn ép các mạch máu.

Phụ nữ mang thai dễ bị chuột rút

Trong thai kỳ, cơ thể và hormone thay đổi nhiều. Khi cơ thể chưa kịp thích nghi và dinh dưỡng không đủ, hạ canxi trong máu thường xảy ra. Hầu hết mẹ bầu bị chuột rút sẽ tự khỏi nếu điều trị tốt nguyên nhân hoặc sau khi sinh em bé.

2.3. Hậu quả của quá trình lão hóa

Người già thường phải đối mặt với những ảnh hưởng của lão hóa, trong đó có tình trạng chuột rút. Để giải quyết vấn đề này, người cao tuổi hoặc người có nguy cơ cần bổ sung thêm dinh dưỡng, đặc biệt là Kali, Magie, Canxi để hỗ trợ hệ thần kinh và tuần hoàn máu.

2.4. Hệ thống thần kinh cơ bắp hoạt động quá mức

Tình trạng này thường xuyên xuất hiện như:

• Khi ngồi, quỳ hoặc đứng lâu dẫn đến ép lực lên cơ bắp và mạch máu, ảnh hưởng đến hoạt động của cơ thể.

• Sau khi ngủ không đúng tư thế, nằm co quắp, cong chân không duỗi thẳng dài, khi bắt đầu di chuyển lại dễ gặp chuột rút.

• Mang giày cao gót lâu dài: Dù là phụ nữ, việc đeo giày cao gót quá lâu và thường xuyên có thể làm đau ngón chân. Điều này dẫn đến tình trạng chuột rút, đặc biệt là ở các ngón chân.

• Không khởi động đúng cách: Bỏ qua bước khởi động, người tập thể dục tham gia ngay vào các hoạt động thể chất, có thể tăng nguy cơ chuột rút, đặc biệt khi tham gia các bài tập đòi hỏi nhiều cơ như chạy bộ, bơi lội, đá bóng,...

Chuột rút khi tập bơi có thể đe dọa sức khỏe của người tập luyện

2.5. Tâm trạng

Khi tâm trạng căng thẳng quá mức, hệ cơ thể cũng tiết ra các enzym ức chế đặc biệt. Ngoài chuột rút, vấn đề tâm trạng còn ảnh hưởng đến nhiều bộ phận khác của cơ thể, gây ra các triệu chứng như tăng huyết áp, mất cân bằng, nhịp tim nhanh không kiểm soát được,...

2.6. Dấu hiệu của bệnh lý

Ít người biết về bệnh lý suy giảm hệ miễn dịch, nhưng đó là một nguyên nhân phổ biến gây ra chuột rút. Đặc biệt khi xảy ra vào ban đêm và liên tục, nguy cơ từ bệnh lý này là rất cao.

3. Cách xử lý khi gặp chuột rút?

Chứng chuột rút thường kéo dài từ vài giây đến vài phút, nhưng dù thời gian ngắn nhưng có thể gây đau đớn và ảnh hưởng đến hoạt động cơ bắp. Để khắc phục, nên tập thể dục thường xuyên, khởi động đầy đủ và nhẹ nhàng, tránh gây tổn thương hoặc mệt mỏi cho cơ bắp.

Khi gặp chuột rút ở cơ bắp chân, cách giải quyết nhanh nhất là dùng nửa bàn chân để hướng lên phía trước. Sau đó, từ từ nâng cao gót chân và giữ trong vài giây rồi chuyển sang chân khác. Hầu hết các trường hợp có thể khắc phục, nhưng nên tham khảo ý kiến bác sĩ để xác định nguyên nhân và điều trị phù hợp, có thể là thuốc hoặc vật lý trị liệu.

Đau do chuột rút có thể giảm bớt khi áp dụng xoa bóp để làm dịu cơ bắp.

Để phòng tránh, hãy nhanh chóng phục hồi tổn thương với các lưu ý sau:

Sử dụng túi đá lạnh

Áp dụng túi đá lạnh với nhiệt độ lạnh nhẹ có thể giúp giảm sưng và đau nhức.

Tắm nước ấm

Việc tắm nước ấm giúp cơ thể thư giãn và mềm mại, từ đó cải thiện tình trạng chuột rút một cách hiệu quả hơn.