6 phương pháp hiệu quả nhất để cải thiện phát âm ngọng l/n cho học sinh tiểu học

- Âm N ít khi kết hợp với các âm đệm (chỉ có thể là: noãn), trong khi âm L có thể kết hợp được (ví dụ: loè loẹt, lở loét, loà xoà, loang lổ, loắt choắt, luẩn quẩn, liên luỵ, luyến tiếc)

- Âm N thường xuất hiện trong các từ láy âm (như: no nê, nóng nảy, nao núng), trong khi âm L xuất hiện trong các từ láy vần (như: lệt bệt, lõm bõm, lộp bộp, lờ đờ, lai rai, lim dim, lơ mơ, lanh chanh, lao xao, lạo xạo…)

Giáo viên nên khích lệ kịp thời khi các em có sự tiến bộ, chẳng hạn bằng cách dành vài phút trong giờ học để kiểm tra và khen ngợi. Có thể thưởng cho các em những món quà nhỏ như bút chì, cục tẩy, giấy màu hoặc giấy vẽ để động viên thêm.

Để học sinh phát triển toàn diện, trường học cần phối hợp chặt chẽ với gia đình. Việc cải thiện phát âm l/n cũng cần sự hợp tác này. Giáo viên nên giao bài tập cho học sinh và yêu cầu luyện tập tại nhà dưới sự giám sát của phụ huynh. Sự hỗ trợ từ gia đình sẽ giúp học sinh tiến bộ nhanh chóng. Sự trao đổi thường xuyên giữa phụ huynh và giáo viên giúp giải quyết những vấn đề khó khăn và đảm bảo học sinh đọc đúng l/n. Điều này cũng góp phần nâng cao chất lượng học tập và ý thức của học sinh.

Phương pháp này nhằm giúp học sinh luyện tập phân biệt âm l/n qua các hoạt động tập thể trong giờ học ngoại khóa và sinh hoạt lớp.

Mục tiêu: Học sinh sẽ luyện nghe để nhận diện sự khác biệt giữa âm l và âm n, từ đó nhận biết phát âm đúng và sai để tự kiểm tra và sửa lỗi cho bạn bè.

Phương pháp thực hiện:

Bước 1: Giáo viên viết hai dãy chữ lên bảng: l, la, lá, là và n, na, ná, nà. Giáo viên phát âm mẫu và hướng dẫn học sinh phân biệt âm l/n qua sự khác biệt về âm vực.

Bước 2: Giáo viên phát âm các từ có âm l/n như: nách, lên, lo và yêu cầu học sinh nghe và viết từ đó lên bảng con. Có thể tổ chức hoạt động dưới dạng trò chơi để khuyến khích sự tham gia của học sinh, ví dụ như trò chơi tính điểm theo nhóm.

Bước 3: Để củng cố kỹ năng phân biệt âm, giáo viên nên tích hợp hoạt động này vào giờ chính tả, nơi học sinh nghe giáo viên đọc và viết chính tả từ để củng cố nghĩa của từ.

Biện pháp này giúp học sinh luyện tập trong các tiết ngoại khóa và cải thiện khả năng đọc trong các tiết học chính thức.

- Mục tiêu:

• Giúp học sinh học cách đặt lưỡi, điều chỉnh hơi thở, và phối hợp các cơ quan phát âm để phát âm chuẩn âm l/n.
• Trang bị cho học sinh phương pháp tự kiểm tra và hỗ trợ lẫn nhau trong việc luyện phát âm chuẩn.

- Phương pháp thực hiện:

Bước 1: Hướng dẫn học sinh phát âm âm l

• Đặt đầu lưỡi chạm vào phần dưới của lợi hàm trên, rồi bật lưỡi xuống và thở ra qua miệng. Với cách này, học sinh sẽ phát âm đúng âm l. Giáo viên có thể yêu cầu học sinh thực hành bằng cách bịt mũi khi phát âm để hơi thoát ra qua miệng; nếu phát âm đúng, các em sẽ nghe được âm l, nếu không đúng hoặc tắc thì có thể phát âm sai.
• Hướng dẫn học sinh phát âm âm n: Đặt phần đầu lưỡi lên ngạc cứng, sau đó bật lưỡi xuống và thở ra qua mũi. Để kiểm tra đúng hay sai, bịt mũi lại; nếu âm thanh bị tắc hoặc không phát ra được thì âm phát âm đúng, ngược lại nếu âm thanh phát ra bình thường thì có nghĩa là đã phát âm âm l thay vì âm n.

Bước 2: Yêu cầu học sinh phát âm các từ có phụ âm đầu là l/n bằng cách áp dụng quy trình tương tự. Từ nào có phụ âm đầu là l thì cách phát âm giống như hướng dẫn phát âm âm l. Từ nào có phụ âm đầu là n thì cách phát âm giống như hướng dẫn phát âm âm n.

Biện pháp này được áp dụng trong phần hướng dẫn phát âm chính xác trong các tiết đọc.

Mục tiêu: Hỗ trợ học sinh áp dụng cách phát âm âm l/n vào các từ có phụ âm đầu l/n trong tiết học đọc. Đây cũng là một trong bốn kỹ năng đọc quan trọng của môn tập đọc lớp 5 (đọc đúng, đọc trơn, đọc hiểu và đọc diễn cảm).

Phương pháp thực hiện: Trong mỗi tiết học đọc, phần đầu tiên luôn là phần giáo viên giúp học sinh luyện đọc chính xác, vì đây là kỹ năng cơ bản nhất. Do nhiều học sinh nói ngọng âm l/n, giáo viên không chỉ sửa các lỗi khác mà còn đặc biệt chú trọng vào sửa lỗi phát âm l/n. Cụ thể, khi hướng dẫn học sinh đọc các từ có phụ âm l/n, giáo viên dừng lại để nhắc nhở cách đặt lưỡi, điều chỉnh hơi thở và bịt mũi để phát âm đúng như đã trình bày trước đó.