1. Tại sao trẻ bị táo bón?
- Trẻ từ chối đi tiêu do cảm thấy đau vùng hậu môn, bị kích thích quanh hậu môn nhiều,... hoặc cố ý như thay đổi môi trường sống, học tập, du lịch,...
- Do trẻ không tuân thủ quy trình đi tiêu đúng cách.
- Chịu ảnh hưởng từ tình trạng căng thẳng.
- Phát triển trí tuệ chậm chạp.
- Thiếu kinh nghiệm về thói quen đi tiêu đúng cách.
- Chế độ ăn uống không cân đối: thiếu nước, thiếu trái cây, rau củ, chất xơ,...
- Tiền sử gia đình mắc tình trạng táo bón.
- Các nguyên nhân khác gây táo bón do bệnh lý.

Trẻ ít thích ăn rau, trái cây là nhóm dễ mắc tình trạng táo bón
2. Biểu hiện cho thấy trẻ bị táo bón
Để biết trẻ có bị táo bón không, bạn cần quan sát các dấu hiệu của trẻ, đặc biệt là những triệu chứng liên quan đến tiêu hóa như:
- Bụng đau hoặc khó chịu.
- Thường xuyên bị đầy hơi và chướng bụng.
- Phân cứng và khô.
- Trẻ cảm thấy căng thẳng mỗi khi đi ngoài.
- Ít khi đi tiêu, chỉ khoảng 3 lần/tuần.
- Rặn nhiều khi đi tiêu lớn,...

Khi điều trị tình trạng táo bón ở trẻ, ba mẹ cần hiểu rõ nguyên nhân gây ra vấn đề này. Để giúp cải thiện tình trạng táo bón ở trẻ, việc cung cấp đầy đủ chất xơ và nước là rất quan trọng. Ngoài ra, bạn có thể sử dụng thuốc nhuận tràng cho trẻ nhưng phải tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ và tránh tự ý sử dụng.
3. Cách điều trị táo bón cho trẻ hiệu quả nhất
3.1. Tăng cường cung cấp chất xơ
Trẻ bị táo bón cần được cung cấp đủ chất xơ thông qua chế độ ăn uống cân đối, bao gồm việc ăn nhiều rau xanh và trái cây. Chất xơ giúp kích thích hoạt động của đường ruột, giúp phân tiêu dễ dàng hơn.

Để giải quyết vấn đề táo bón ở trẻ em, việc bổ sung chất xơ từ rau củ và trái cây là cực kỳ quan trọng.
Theo một nghiên cứu được công bố trên trang web của NIH, việc cung cấp đầy đủ chất xơ và vitamin có thể giảm đến 77% tình trạng táo bón.
Tuy nhiên, bạn cũng cần lưu ý rằng không phải loại chất xơ nào cũng có lợi cho đường ruột của trẻ em. Chúng được phân thành hai loại chính:
- Chất xơ tan trong nước: Giúp hấp thụ nước, làm cho phân trở nên mềm mại hơn. Nhóm chất này chủ yếu có trong rau củ, một số loại hạt, yến mạch và lúa mạch.
- Chất xơ không tan trong nước: Tăng khối lượng phân, kích thích sự vận động của ruột giúp phân được đào thải ra ngoài. Loại chất xơ này phổ biến trong ngũ cốc.
Mặc dù chất xơ tan trong nước có lợi cho đường ruột, nhưng sau quá trình lên men, hiệu quả trị táo bón thường không cao như mong đợi. Bởi sau khi lên men, chúng có thể làm giảm khả năng giữ nước của cơ thể.
Với chất xơ không tan trong nước, việc bổ sung quá nhiều cũng không phải là tốt. Đã có không ít trường hợp trẻ bị táo bón nghiêm trọng hơn khi bổ sung quá nhiều loại chất xơ này.
Khuyến khích trẻ uống đủ nước
Ngoài việc thiếu hụt chất xơ, tình trạng mất nước cũng tăng nguy cơ táo bón ở trẻ. Vì vậy, ba mẹ nên khuyến khích trẻ uống đủ nước hàng ngày.
Nếu trẻ không thích uống nước trắng, bạn có thể cho trẻ uống một ít nước có gas. Nước có gas được chứng minh là có khả năng giảm tình trạng táo bón một phần. Nhưng cần lưu ý rằng đây là nước khoáng có gas, không có đường. Sử dụng nước ngọt có gas có thể làm tình trạng táo bón trở nên nghiêm trọng hơn.

Hãy đảm bảo rằng trẻ uống đủ nước mỗi ngày
Bổ sung lợi khuẩn cho trẻ
Sự mất cân bằng vi khuẩn trong đường ruột cũng được xem là một trong những nguyên nhân gây ra táo bón ở trẻ. Vì vậy, hãy giúp trẻ bổ sung lợi khuẩn cần thiết thông qua sữa chua hoặc men vi sinh.
Khuyến khích trẻ vận động nhiều hơn
Vận động thường xuyên kích thích sự chuyển động của ruột, thúc đẩy phân ra khỏi cơ thể, giảm tình trạng táo bón. Do đó, khuyến khích trẻ tập vận động mỗi ngày là rất quan trọng.
Tập cho trẻ thói quen đi vệ sinh đúng giờ
Duy trì thói quen đi vệ sinh đúng giờ cũng giúp hệ tiêu hóa của trẻ hoạt động hiệu quả hơn. Hãy tập cho trẻ đi vệ sinh đều đặn sau khi ăn hoặc khi trẻ cảm thấy cần.

Hãy tập cho trẻ thói quen đi vệ sinh đúng giờ và sau khi vệ sinh, hãy rửa sạch tay
Bắt đầu, hãy tập cho trẻ ngồi tối thiểu 10 phút mỗi lần đi vệ sinh. Để trẻ thoải mái hơn, bạn có thể sử dụng ghế cho chân phía dưới.
Massage nhẹ nhàng bụng cho trẻ
Massage nhẹ nhàng vùng bụng giúp kích thích hoạt động của ruột, làm cho phân được đào thải ra ngoài nhanh hơn, giúp cải thiện tình trạng táo bón.
Dưới đây là hướng dẫn tổng quan về cách massage vùng bụng cho trẻ khi gặp khó khăn trong việc đi ngoài:
- Làm ấm hai bàn tay của bạn bằng cách xoa bóp chúng lại với nhau. Sau đó, thêm một vài giọt dầu ấm vào lòng bàn tay và tiếp tục xoa bóp.
- Đặt trẻ nằm ngửa và nhẹ nhàng ấn đầu ngón tay lên bụng của trẻ (giống như hình chữ U ngược). Tiếp theo, di chuyển nhẹ nhàng hai tay sang bên trái, lên phía trên và kéo ngang qua phần trên rồi di chuyển xuống phía dưới.
- Lặp lại động tác trên khoảng 10 đến 15 lần, thực hiện đều đặn 2 đến 3 lần mỗi ngày.
5. Khi nào cần đưa trẻ bị táo bón đi khám?
Hầu hết trẻ em đều gặp phải tình trạng táo bón ít nhất một lần. Ngoài nguyên nhân từ chế độ ăn uống và sinh hoạt, táo bón cũng có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề sức khỏe nguy hiểm khác. Vì vậy, nếu tình trạng táo bón của trẻ kéo dài và không có dấu hiệu giảm, bạn không nên bỏ qua.
Sau khi đã thử các phương pháp trị táo bón tại nhà, nếu bạn nhận thấy các dấu hiệu sau, hãy đưa trẻ đi khám ngay:
- Triệu chứng táo bón kéo dài mà không giảm đi về tần suất và mức độ nghiêm trọng.
- Trẻ mắc táo bón hơn một tuần.
- Trẻ mới sinh gặp phải táo bón thường xuyên kèm theo triệu chứng đau bụng.
- Ngoài triệu chứng táo bón, trẻ còn thể hiện nhiều dấu hiệu khác như không muốn ăn, cơ thể gầy guộc, sốt, nôn mửa,...
- Đau bụng kèm theo triệu chứng táo bón ngày càng trở nên nặng nề, đặc biệt khi trẻ vận động nhiều.
- Phân của trẻ có thể có máu,...