6 Ưu, Nhược Điểm Của Lãnh Đạo Theo Tình Huống Mà Bạn Cần Biết

Lãnh đạo theo tình huống là một phương pháp đã được áp dụng phổ biến từ lâu với những lợi ích mà nó mang lại. Bạn đã hiểu ý nghĩa và những ưu – nhược điểm của phương pháp này chưa? Hãy cùng FASTDO tìm hiểu qua bài viết sau đây nhé!

1. Giới thiệu về phương pháp lãnh đạo theo tình huống

Để hiểu sâu hơn về phương pháp này, đầu tiên, bạn cần tìm hiểu về khái niệm lãnh đạo theo tình huống.

Lãnh đạo theo tình huống là cách lãnh đạo mà các nhà lãnh đạo điều chỉnh phong cách của họ để phù hợp với từng thành viên trong nhóm và từng tình huống cụ thể. Lý thuyết này được Paul Hersey và Ken Blanchard phát triển vào năm 1969 khi họ nghiên cứu về quản lý hành vi tổ chức.

Trong quá trình điều hành nhóm của mình, những nhà lãnh đạo cần phải linh hoạt và sẵn sàng đối phó với nhiều tình huống khác nhau. Một nhà lãnh đạo theo tình huống có thể phát triển nhóm của mình bằng cách tạo ra một môi trường làm việc dân chủ, khuyến khích sự linh hoạt và thích ứng của tất cả các thành viên.

Bằng cách điều chỉnh phong cách lãnh đạo phù hợp với từng thành viên, nhà lãnh đạo theo tình huống có thể phát triển mối quan hệ tốt với thành viên trong nhóm làm việc. Mỗi thành viên yêu cầu một phong cách lãnh đạo riêng và giao tiếp được cá nhân hóa. Đánh giá từng thành viên một cách cẩn thận sẽ giúp xác định phong cách phù hợp mà bạn cần sử dụng.

Trong một nhóm làm việc, các thành viên không đồng đều về khả năng, kiến thức, sự tự tin và động lực. Áp dụng một phong cách lãnh đạo chung cho tất cả sẽ không hiệu quả. Sử dụng mô hình lãnh đạo theo tình huống giúp bạn linh hoạt điều chỉnh phong cách của mình phù hợp với từng thành viên.

2. 4 phong cách lãnh đạo trong mô hình lãnh đạo theo tình huống (kèm ví dụ)

Mô hình lãnh đạo theo tình huống bao gồm 4 phong cách lãnh đạo mà bạn có thể linh hoạt áp dụng cho cấp dưới theo từng tình huống. Bạn có thể sắp xếp 4 phong cách lãnh đạo này trên biểu đồ thể hiện mức độ chỉ đạo so với mức độ hỗ trợ.

Hành vi chỉ đạo

Hành vi hỗ trợ

So sánh mức độ hành vi hỗ trợ và hành vi chỉ đạo sẽ giúp bạn xác định phong cách lãnh đạo theo tình huống mà bạn đang sử dụng.

2.1. Telling / Directing – Chỉ đạo

Phong cách S1 là phong cách Telling – Chỉ đạo/ Hướng dẫn/ Chỉ bảo. Trong phong cách này, mức độ hành vi chỉ đạo cao, trong khi mức độ hành vi hỗ trợ thấp. Phong cách lãnh đạo Telling hiệu quả nhất khi trong nhóm có thành viên cần sự giám sát chặt chẽ của nhà lãnh đạo, do thiếu kinh nghiệm hoặc mức độ cam kết tới nhiệm vụ và trách nhiệm được giao.

Ví dụ: Một thành viên trong nhóm của bạn có ít kinh nghiệm trong việc gửi email tiếp cận khách hàng tiềm năng. Anh ấy không tự tin về việc tự xử lý dự án này vì đây là lần đầu tiên anh ta đảm nhận. Với vai trò là leader, bạn cần sử dụng phong cách lãnh đạo tình huống Chỉ đạo để trực tiếp hướng dẫn anh ấy qua từng bước và đảm bảo không để mắc bất kỳ sai lầm nào.

2.2. Selling / Coaching – Bán hàng/ Thuyết phục

Ví dụ: Một thành viên trong nhóm mong muốn có kinh nghiệm trong lĩnh vực Truyền thông Marketing mặc dù họ chưa từng làm công việc này trước đó. Mặc dù họ thiếu kinh nghiệm chuyên môn, bạn vẫn cho phép họ tham gia vào một dự án trong lĩnh vực đó. Trong quá trình họ làm việc, bạn quan sát và hỗ trợ khi cần. Sau cùng, bạn cung cấp phản hồi để họ rút kinh nghiệm cho những dự án sau này.

2.3. Participating / Surporting – Tham gia/ Hỗ trợ

Phong cách S3 là phong cách lãnh đạo theo tình huống Participating – Tham gia/ Hỗ trợ/ Tạo điều kiện. Phong cách này khác với S1 và S2 bởi nó đề cao hành vi hỗ trợ hơn so với hành vi chỉ đạo. Bạn có thể sử dụng phong cách lãnh đạo này khi thành viên trong nhóm có kỹ năng nhưng thiếu sự tự tin hoặc động lực. Với vai trò nhà lãnh đạo, bạn có thể đặt câu hỏi mở để giúp họ giải quyết vấn đề và định hướng giải pháp.

Ví dụ: Một thành viên trong nhóm của bạn, mặc dù từng rất năng động, nhưng gần đây đã có dấu hiệu làm việc không hiệu quả hơn. Với vai trò là một Trưởng nhóm, bạn nhận thấy rằng khả năng của họ vẫn còn nhiều tiềm năng phát triển. Trong trường hợp này, bạn sẽ áp dụng phong cách lãnh đạo theo tình huống 'Tham gia cùng nhau', bằng cách tổ chức một cuộc họp riêng với họ để trao đổi và tìm kiếm giải pháp cải thiện chung.

2.4. Uỷ quyền

Phong cách lãnh đạo theo tình huống 'Uỷ quyền' (S4) là việc bạn ủy quyền một phần lớn trách nhiệm cho nhân viên. Điều này thể hiện sự tin tưởng của bạn vào khả năng và sự tự lập của họ. Phong cách này khuyến khích sự tự chủ và phát triển niềm tin trong nhóm.

Ví dụ: Một thành viên trong nhóm đã làm việc cùng bạn trong vài năm qua, họ thể hiện mong muốn được tự quản lý trong một dự án sắp tới. Dựa trên quan sát và đánh giá của bạn về họ trong thời gian qua, bạn tin rằng họ có đủ năng lực và kinh nghiệm để tự thực hiện nhiệm vụ đó. Vì vậy, bạn quyết định để họ tự chủ mà không cần sự giám sát của bạn, chỉ cần họ đến khi cần hỗ trợ hoặc đánh giá từ bạn.

3. Các đặc điểm của phong cách lãnh đạo theo tình huống

Một nhà lãnh đạo theo tình huống cần có những phẩm chất sau:

Sự linh hoạt:

Khả năng lắng nghe tích cực: 

Mục tiêu và chiến lược rõ ràng:

Khuyến khích sự tham gia của mọi người:

Có khả năng tư vấn và đào tạo:

4. Ưu và nhược điểm của phương pháp lãnh đạo dựa trên tình hình

Tương tự như các phương pháp và mô hình khác, lãnh đạo theo tình hình cũng mang lại những ưu điểm và nhược điểm như sau:

4.1. Các Ưu điểm

Phương pháp lãnh đạo theo tình hình đem lại những lợi ích sau:

Giúp tăng cường hiệu suất làm việc:

Lãnh đạo theo tình huống

Cá nhân hóa việc quản lý đối với từng thành viên trong nhóm:

Thúc đẩy tính linh hoạt: 

4.2. Các hạn chế

Ngoài các lợi ích, lãnh đạo dựa trên tình huống cũng có những điểm yếu như sau:

Có thể dẫn đến sự nhầm lẫn:

Tập trung vào các mục tiêu ngắn hạn: 

Những thành viên ưa chuộng mục tiêu dài hạn thường không ưa thích phương pháp lãnh đạo theo tình huống. Khi chuyển đổi phong cách lãnh đạo, bạn cần tập trung vào các nhiệm vụ ngắn hạn thay vì các mục tiêu đã được đặt ra trước đó. Điều này có thể gây lo ngại cho đội nhóm nếu họ không biết phong cách lãnh đạo sẽ thay đổi như thế nào trong tương lai.

Nếu thành viên của bạn muốn xác lập mục tiêu dài hạn, bạn có thể cân bằng bằng cách lên kế hoạch trước cho các nhiệm vụ và thảo luận về phong cách lãnh đạo mà họ ưa thích cho mỗi nhiệm vụ sắp tới. Thông báo cho thành viên biết rằng bạn có thể linh động trong việc thay đổi phong cách lãnh đạo có thể làm họ cảm thấy an tâm hơn.

Người lãnh đạo phải đảm nhiệm trách nhiệm: 

Phương pháp lãnh đạo theo tình huống đặt ra nhiều trách nhiệm cho bạn. Mô hình này có thể tạo ra áp lực hơn vì bạn phải sẵn sàng thay đổi và thích nghi. Ngoài ra, bạn cần phải đánh giá cảm xúc, năng lực chuyên môn và kỹ năng giao tiếp của từng thành viên để chọn lựa phong cách lãnh đạo phù hợp nhất.

Dù có ưu và nhược điểm, phương pháp lãnh đạo theo tình huống vẫn mang lại nhiều lợi ích cho các nhóm làm việc. Hy vọng thông tin mà FASTDO chia sẻ đã giúp bạn hiểu thêm về mô hình này và cung cấp thêm một lựa chọn trong việc chọn phong cách lãnh đạo phù hợp nhất cho nhóm của bạn!