7 Bài viết Phân tích nhân vật Thúy Kiều trong đoạn trích 'Chị em Thúy Kiều' (Trích Truyện Kiều - Nguyễn Du) (Ngữ văn 9) xuất sắc nhất

Truyện Kiều nổi bật với nghệ thuật miêu tả tinh tế. Đặc biệt, bút pháp tả người của Nguyễn Du trong đoạn 'Chị em Thúy Kiều' được xem là đỉnh cao, thể hiện rõ tài năng miêu tả nhân vật của ông. Tác giả đặc biệt chú trọng đến vẻ đẹp nghiêng nước nghiêng thành của Thúy Kiều, không lẫn với bất kỳ cô gái nào khác.

Bốn câu đầu giới thiệu tổng quan về Thúy Kiều và Thúy Vân từ cái nhìn khách quan:

“Đầu lòng hai ả tố nga
Thúy Kiều là chị em là Thúy Vân
Mai cốt cách tuyết tinh thần
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười.”

Bằng bút pháp ước lệ, tác giả khắc họa vẻ đẹp thanh cao, duyên dáng và trong sáng của hai chị em Thúy Kiều qua hình ảnh ‘Mai cốt cách, tuyết tinh thần’. Dù vẻ đẹp của họ đều hoàn hảo, mỗi người vẫn có nét đẹp riêng biệt. Câu thơ đầu đã tổng hợp đặc điểm nhân vật: ‘Kiều càng sắc sảo mặn mà’. Thúy Kiều được miêu tả bằng 12 câu thơ để thể hiện vẻ đẹp toàn diện của nàng:

“Kiều càng sắc sảo mặn mà
So bề tài sắc lại là phần hơn
Làn thu thủy nét xuân sơn
Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh
Một hai nghiêng nước nghiêng thành,
Sắc đành đòi một tài đành họa hai.
Thông minh vốn sẵn tính trời,
Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm.
Cung thương làu bậc ngũ âm,
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương.”

Vẻ đẹp của Thúy Kiều được miêu tả qua các hình ảnh ước lệ như thu thủy, xuân sơn, hoa và liễu. Đặc biệt, khi phác họa chân dung Kiều, tác giả tập trung vào đôi mắt đẹp long lanh như nước mùa thu và lông mày thanh tú như nét xuân. Đôi mắt ấy thể hiện sự tinh anh, trí tuệ và tâm hồn của Kiều. Miêu tả Kiều không cụ thể như Vân mà tập trung vào đôi mắt, tạo nên vẻ đẹp tổng thể của một giai nhân tuyệt sắc. Vẻ đẹp này khiến hoa ghen, liễu hờn và nước nghiêng thành đổ.

Nguyễn Du không chỉ miêu tả trực tiếp nhân vật mà còn thể hiện sự ghen ghét, đố kị và ngưỡng mộ trước vẻ đẹp của Kiều, cho thấy vẻ đẹp có chiều sâu, quyến rũ. Tài năng và phẩm chất cao quý của Kiều được thể hiện rõ ràng. Trong khi Thúy Vân chỉ được miêu tả về nhan sắc, Thúy Kiều được ca ngợi cả về tài năng và sắc đẹp. Kiều là một người thông minh và đa tài ‘Thông minh vốn sẵn tính trời’.

Tài năng của Kiều đạt đến mức lý tưởng theo tiêu chuẩn phong kiến, với cầm, kỳ, thi, họa ‘Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm’. Tác giả đặc biệt nhấn mạnh tài đàn của Kiều, ‘Cung thương lầu bậc ngũ âm’, không chỉ vậy, nàng còn giỏi sáng tác nhạc. Cung đàn của Kiều là tiếng lòng của một trái tim đa sầu đa cảm:

“Khúc nhà tay lựa nên chương,
Một thiên bạc mệnh lại càng não nhân”.

Nguyễn Du không chỉ miêu tả tài năng của Kiều mà còn thể hiện tình cảm và số phận của nàng. Chân dung Thúy Kiều mang tính cách và số phận rõ nét. Vẻ đẹp và tài năng của nàng làm cho người khác phải ghen tị và đố kị. Tài hoa và trí tuệ của Kiều là ‘lai bậc’, và số phận của nàng luôn chịu sự nghiệt ngã, ‘Chữ tài chữ mệnh khéo là ghét nhau’. ‘Trời xanh quen thói mà hồng đánh ghen’.

Cuộc đời Kiều là cuộc đời của hồng nhan bạc mệnh. Tác giả đã tinh tế khi miêu tả Thúy Kiều: Miêu tả Thúy Vân trước để làm nổi bật Thúy Kiều, ca ngợi cả hai nhưng khác biệt ở mỗi người: chỉ bốn câu để tả Vân và 12 câu để tả Kiều, trong khi Vân chỉ được miêu tả về nhan sắc, Kiều được miêu tả toàn diện về sắc, tài và tình. Đây là thủ pháp đòn bẩy.

Nhìn chung, đoạn trích thể hiện bút pháp miêu tả nhân vật đặc sắc của Nguyễn Du, khắc họa rõ nét nhan sắc, tài năng, tính cách và số phận nhân vật bằng nghệ thuật cổ điển.

Nguyễn Du được biết đến như một thiên tài thơ ca của dân tộc ta. Truyện Kiều là đỉnh cao của nền thi ca cổ truyền, phản ánh tinh thần nhân đạo và là mẫu mực về nghệ thuật ngôn từ, cảnh sắc, và tính cách nhân vật. Đoạn thơ miêu tả chị em Thúy Kiều là một trong những đoạn thơ đặc sắc và nổi bật nhất trong Truyện Kiều. Thúy Kiều, nhân vật trung tâm của truyện, là hình mẫu của một thiếu nữ tài sắc vẹn toàn được Nguyễn Du khắc họa một cách tinh tế và huyền diệu.

Hai chị em Kiều được miêu tả với vẻ đẹp thanh thoát, trong sáng như “mai” và “tuyết”, mỗi người có một nét đẹp riêng biệt, hoàn mỹ:

Mai cốt cách, tuyết tinh thần,
Mỗi người một vẻ, mười phân vẹn mười.

Sắc đẹp của Thúy Vân mang đến hình ảnh của một thiếu nữ đoan trang, quý phái với khuôn mặt tươi sáng như ánh trăng, đôi mắt phượng, lông mày ngài, nụ cười rạng rỡ như hoa, và giọng nói trong trẻo như ngọc. Vẻ đẹp của mái tóc và làn da nàng cũng không kém phần tuyệt vời: “Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da”. Nguyễn Du đã sử dụng bút pháp ước lệ và tượng trưng để tạo nên những hình ảnh ẩn dụ đầy gợi cảm. Việc miêu tả Thúy Vân trước và Thúy Kiều sau là một cách làm nghệ thuật của Nguyễn Du nhằm khẳng định Thúy Kiều là một mỹ nhân tuyệt thế:

Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn.

Dung nhan Thúy Kiều đẹp đến mức “nghiêng nước nghiêng thành”. Đôi mắt nàng đẹp trong như nước mùa thu, lông mày thanh tú như dáng núi mùa xuân; một vẻ đẹp dịu dàng, tươi mới khiến cho “Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh”. Nguyễn Du sử dụng những biện pháp nghệ thuật phong phú như ẩn dụ, nhân hóa, và các hình ảnh truyền thống để tạo nên những vần thơ đẹp và gợi cảm. Hình ảnh Thúy Kiều được phác họa bằng vài nét tinh tế nhưng đầy sức mạnh, để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc:

Làn thu thủy, nét xuân sơn.
Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh.
Một hai nghiêng nước nghiêng thành.

Nguyễn Du miêu tả Thúy Kiều với sự ưu ái đặc biệt: “Sắc đành đòi một, tài đành họa hai”. Thúy Kiều không chỉ có trí tuệ bẩm sinh mà còn sở hữu tài năng xuất sắc trong nhiều lĩnh vực: thơ, họa, đàn; nàng tinh thông tất cả các môn nghệ thuật, và sở trường của nàng vượt trội so với người khác:

Thông minh vốn sẵn tính trời,
Pha nghề thi họa, đủ mùi ca ngâm.
Cung thương lầu bậc ngũ âm,
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương.

Nguyễn Du không tiếc lời khen ngợi Thúy Kiều bằng những từ ngữ biểu thị giá trị tuyệt đối như “tính trời”, “pha nghề”, “đủ mùi”, và “ăn đứt”.

Khi miêu tả tài sắc của Thúy Kiều, Nguyễn Du không chỉ thể hiện sự tuyệt vời hiện tại mà còn gợi ý về tương lai của nàng, với vẻ đẹp kiều diễm “hoa ghen… liễu hờn” và bản đàn “Bạc mệnh” mà nàng sáng tác, khiến người đọc cảm nhận được sự ám ảnh của “định mệnh” mà thi hào khẳng định: “Trời xanh quen thói má hồng đánh ghen”. “Chữ tài liền với chữ tai một vần”. Gần hai thế kỷ qua, bức chân dung giai nhân trong đoạn thơ “Chị em Thúy Kiều” đã để lại trong trái tim người Việt Nam một sự cảm mến nồng nàn và lo âu cho số phận của nàng. Đây là tài năng đích thực của Nguyễn Du trong nghệ thuật miêu tả nhân vật.

Đức hạnh là nền tảng của con người. Thúy Kiều không chỉ có tài sắc mà còn có đức hạnh. Nàng được giáo dục theo khuôn khổ lễ giáo và gia phong. Dù sống trong cảnh “phong lưu rất mực hồng quần”, đã đến “tuần cập kê”, nhưng nàng vẫn là một thiếu nữ có gia giáo và đức hạnh:

Êm đềm trướng rủ màn che,
Tường đông ong bướm đi về mặc ai.

Tóm lại, Thúy Kiều là một nhân vật tuyệt vời trong Đoạn trường tân thanh. Nguyễn Du với cảm hứng nhân đạo và tài năng thơ ca vượt trội đã miêu tả Thúy Kiều bằng những vần thơ lục bát đẹp nhất. Ông dành cho nhân vật tình cảm yêu mến sâu sắc và trân trọng. Sự kết hợp tài tình giữa bút pháp ước lệ, biện pháp tu từ, ngôn ngữ thơ tinh luyện và hình tượng gợi cảm đã tạo nên bức chân dung mĩ nhân sáng giá nhất trong văn học cổ nước nhà. Thúy Kiều, dù có nguồn gốc ngoại tộc, nhưng dưới ngòi bút thiên tài của Nguyễn Du, nàng hiện lên với tất cả phẩm chất tốt đẹp và đậm đà bản sắc dân tộc. Vẻ đẹp nhân văn của Thúy Kiều chính là vẻ đẹp của đoạn thơ này.

Truyện Kiều của đại thi hào Nguyễn Du không chỉ là một tác phẩm xuất sắc về nội dung và cốt truyện mà còn mang giá trị nghệ thuật sâu sắc. Đặc biệt, bút pháp miêu tả nhân vật của Nguyễn Du, nhất là vẻ đẹp của hai chị em Thúy Kiều trong đoạn trích “Chị em Thúy Kiều”, là một điểm nổi bật không thể bỏ qua.

Nguyễn Du đã khéo léo xây dựng hình ảnh Thúy Kiều với một vẻ đẹp hoàn hảo, vừa toàn diện về hình thức lẫn nội tâm, một vẻ đẹp hiếm có, không có ai sánh kịp. Ông tinh tế miêu tả Thúy Vân trước, sử dụng làm bệ phóng để làm nổi bật vẻ đẹp của Thúy Kiều:

“Kiều càng sắc sảo mặn mà
Sắc đành đòi một tài đành họa hai.”

Đoạn thơ tả vẻ đẹp của Thúy Kiều không chỉ khắc họa sự tài sắc vẹn toàn mà còn thể hiện những phẩm chất sâu sắc của nàng. Nguyễn Du đã dành cho Thúy Kiều sự ưu ái đặc biệt, không chỉ về ngoại hình mà còn về phẩm hạnh, với một tâm hồn trong sáng, hiếu nghĩa và đức hạnh.

Vẻ đẹp của Thúy Kiều hiện lên qua đôi mắt sáng trong như mặt nước mùa thu, đôi mày thanh tú như dáng núi mùa xuân, phản ánh một tâm hồn thanh cao và tuổi xuân đầy mơ mộng. Nhưng đó cũng là dấu hiệu của những thử thách trong tương lai, với vận mệnh hồng nhan bạc mệnh.

Những mỹ từ mà Nguyễn Du dành cho Thúy Kiều không chỉ ca ngợi vẻ đẹp lộng lẫy mà còn như một lời dự báo cho số phận đầy trắc trở của nàng. Vẻ đẹp của Thúy Kiều, mặc dù tuyệt diệu, lại phải đối mặt với nhiều khó khăn và thử thách trong cuộc đời.

Nguyễn Du, danh nhân văn hóa thế giới và đại thi hào dân tộc, là một trong những nhà thơ vĩ đại nhất của Việt Nam. Tác phẩm nổi tiếng nhất của ông, 'Truyện Kiều', không chỉ là một kiệt tác thi ca mà còn là một biểu tượng của văn học Việt Nam. Dù cùng thời đại với nền văn học trung đại và cùng khai thác chủ đề về bất hạnh của người phụ nữ, thơ Nguyễn Du lại đặc biệt chú trọng vào việc khắc họa vẻ đẹp và tài năng của nhân vật. Thúy Kiều là minh chứng cho đỉnh cao của bút pháp miêu tả nhân vật của Nguyễn Du, và hình tượng của nàng được thể hiện rõ nét nhất trong đoạn trích 'Chị em Thúy Kiều'.

Đoạn trích 'Chị em Thúy Kiều' giới thiệu về hai chị em Thúy Kiều và Thúy Vân, đây là một trong những đoạn thơ xuất sắc nhất của toàn bộ tác phẩm. Mở đầu, nhà thơ khắc họa vẻ đẹp và vị trí của Thúy Kiều:

'Đầu lòng hai ả tố nga,
Thúy Kiều là chị em là Thúy Vân.
Mai cốt cách tuyết tinh thần,
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười.'

Gia đình ông bà Vương có hai cô con gái, và Thúy Kiều là chị cả, nàng được miêu tả với vẻ đẹp thanh tao qua bút pháp ước lệ 'Mai cốt cách tuyết tinh thần' - thể hiện một vẻ đẹp trong sáng, duyên dáng và hoàn hảo. Ngay từ đầu bài thơ, nhà thơ đã khiến người đọc cảm thấy tò mò về vẻ đẹp của Thúy Kiều. Tuy nhiên, Nguyễn Du không mô tả trực tiếp vẻ đẹp của Kiều mà bắt đầu bằng việc miêu tả vẻ đẹp của Thúy Vân, sau đó từ sự đẹp đẽ của Thúy Vân, ông khẳng định Thúy Kiều là một giai nhân tuyệt thế:

'Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn.
Làn thu thủy, nét xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh.
Một hai nghiêng nước nghiêng thành.'

Nhà thơ đã khéo léo trong việc so sánh, vẻ đẹp của Thúy Vân vốn đã rất lôi cuốn, khiến cho tạo hóa phải nhường bước. Vậy mà vẻ đẹp của Thúy Kiều lại vượt trội hơn, đẹp đến mức khiến cho thiên nhiên phải ghen tị, “nghiêng nước nghiêng thành”. Đôi mắt nàng trong veo như nước mùa thu, lông mày thanh tú như dáng núi mùa xuân, thể hiện sự sắc sảo và mặn mà. Nhan sắc của Thúy Kiều đã vượt xa mọi tiêu chuẩn tự nhiên và khuôn khổ xã hội phong kiến. Nguyễn Du đã sử dụng các biện pháp ẩn dụ và nhân hóa để làm nổi bật sự tuyệt vời của Kiều, và không tiếc lời ca ngợi tài năng của nàng:

'Thông minh vốn sẵn tính trời,
Pha nghề thi họa, đủ mùi ca ngâm.
Cung thương lầu bậc ngũ âm,
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương.'

Thúy Kiều sở hữu trí thông minh trời ban và tài hoa xuất chúng trên nhiều lĩnh vực: cầm, kì, thi, họa. Nàng không chỉ đánh đàn Hồ cầm tài ba mà còn sáng tác nhạc, lôi cuốn người nghe với những bài hát về số phận bạc mệnh. Những từ ngữ như “vốn sẵn tính trời”, “pha nghề”, “đủ mùi”, “lầu bậc”, “ăn đứt” làm nổi bật tài năng tuyệt vời của nàng. Qua sự miêu tả của Nguyễn Du, Thúy Kiều hiện lên như một nhân vật hiếm có, xuất chúng trong lịch sử.

Tuy nhiên, tài sắc vượt trội của Kiều cũng báo trước những điều không may mắn trong tương lai, vì có câu “Hồng nhan bạc mệnh” và “Chữ tài liền với chữ tai một vần”. Thúy Kiều không chỉ nổi bật về tài năng và nhan sắc mà còn là người có phẩm hạnh:

'Phong lưu rất mực hồng quần
Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê.
Êm đềm trướng rủ màn che,
Tường đông ong bướm đi về mặc ai.'

Nàng sống trong một gia đình phong lưu và gia giáo, được giáo dục cẩn thận và sống theo khuôn phép, dù đã đến tuổi cập kê nhưng vẫn giữ được sự kín đáo trước những kẻ tán tỉnh.

Chân dung Thúy Kiều là sự kết hợp hoàn hảo giữa vẻ đẹp, tính cách và số phận. Nguyễn Du đã ca ngợi vẻ đẹp và phẩm hạnh của nàng, đồng thời dự cảm về tương lai của Kiều cho thấy tấm lòng nhân văn của nhà thơ. Đoạn trích 'Chị em Thúy Kiều' là một minh chứng cho tài năng miêu tả chân dung của Nguyễn Du.

Hình ảnh người phụ nữ đã từ lâu là nguồn cảm hứng vô tận trong văn học và nghệ thuật. Mặc dù trong xã hội phong kiến thường có sự phân biệt giới tính, khiến phụ nữ ít được nhắc đến trong các tác phẩm văn học, nhưng từ thế kỷ XVI trở đi, hình ảnh người phụ nữ đã được đưa vào nền văn học trung đại Việt Nam một cách tự nhiên và chân thực. Chúng ta có thể nhắc đến các tác phẩm như 'Truyền kỳ mạn lục' của Nguyễn Dữ, 'Truyền kỳ tân phả' của Đoàn Thị Điểm, và 'Chinh phụ ngâm khúc' của Đặng Trần Côn. Các tác giả đều tập trung vào việc thể hiện phẩm chất tốt đẹp, số phận bi kịch và cuộc đời bất hạnh của người phụ nữ, nhưng ít chú trọng vào vẻ đẹp và tài năng của họ. Đến với tác phẩm 'Truyện Kiều' của Nguyễn Du, mặc dù cũng khai thác chủ đề bất hạnh của phụ nữ, Nguyễn Du vẫn đặc biệt nhấn mạnh vẻ đẹp chân dung và tài năng của nhân vật nữ. Điều này thể hiện rõ qua nhân vật Thúy Kiều trong đoạn trích 'Chị em Thúy Kiều'.

Bốn câu thơ đầu tiên giới thiệu về vị trí, xuất thân và vẻ đẹp của Thúy Kiều:

Đầu lòng hai ả tố nga,
Thúy Kiều là chị em là Thúy Vân
Mai cốt cách tuyết tinh thần,
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười.

Thúy Kiều sinh ra trong gia đình họ Vương và là chị cả. Để miêu tả vẻ đẹp của nàng, nhà thơ sử dụng những hình ảnh ước lệ và ẩn dụ: cốt cách như cây mai, phong thái như tuyết, thể hiện một vẻ đẹp hoàn mỹ từ trong ra ngoài. Nhờ bốn câu thơ ngắn gọn, tác giả đã khái quát đầy đủ thông tin về nhân vật, đồng thời làm nổi bật vẻ đẹp của Thúy Kiều. Sau khi vẽ chân dung Thúy Vân, nhà thơ chuyển trọng tâm vào việc so sánh vẻ đẹp của Kiều với Vân:

Kiều càng sắc sảo mặn mà
So bề tài sắc lại là phần hơn

Vẻ đẹp của Kiều vượt trội hơn Vân về cả tài năng lẫn nhan sắc. Vẻ đẹp của Kiều không chỉ là 'sắc sảo' về trí tuệ mà còn 'mặn mà' về tâm hồn. Khi miêu tả vẻ đẹp của Kiều, nhà thơ không đi vào chi tiết cụ thể mà tập trung vào đôi mắt: “Làn thu thủy nét xuân sơn”, thể hiện sự trong sáng và sâu thẳm. Vẻ đẹp của Kiều vượt khỏi chuẩn mực tự nhiên và gợi lên sự ghen tị của thiên nhiên: 'Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh' và làm cho cả thành quách, đất nước phải nghiêng ngả:

Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh
Một hai nghiêng nước nghiêng thành

Nghệ thuật nhân hóa và phóng đại không chỉ làm nổi bật vẻ đẹp của Kiều mà còn dự đoán về số phận của nàng, gợi lên sự truân chuyên trong cuộc đời: “Thanh lâu hai lượt, thanh y hai lần'.

Về tài năng, nếu khi miêu tả Vân, nhà thơ chỉ tập trung vào nhan sắc thì với Kiều, tài năng được chú trọng nhiều hơn: “Sắc đành đòi một tài đành họa hai”. Tài năng của Kiều vượt trội, từ âm nhạc đến thơ ca, đều đạt đến mức lý tưởng. Đặc biệt, tài năng đàn của Kiều được nhấn mạnh qua khả năng đánh đàn Hồ cầm và sáng tác nhạc: 'Khúc nhà tay lựa nên chương/Một thiên bạc mệnh lại càng não nhân”. Bài hát của nàng gợi lên nỗi đau và cuộc đời éo le.

Như vậy, chân dung Thúy Kiều không chỉ thể hiện vẻ đẹp mà còn phản ánh tính cách và số phận của nàng. Vẻ đẹp và tài năng của Kiều làm cho thiên nhiên phải ghen tị, và cuộc đời nàng sẽ trải qua nhiều thử thách: “Chữ tài đi với chữ tai một vần”. Nguyễn Du đã thể hiện sự trân trọng đối với vẻ đẹp và tài năng của người phụ nữ, đồng thời dự đoán số phận bất hạnh qua bút pháp tài hoa của mình. Điều này cho thấy sự sâu sắc và nhân văn trong ngòi bút của Đại thi hào Nguyễn Du.

Đoạn kết mô tả cuộc sống của Thúy Kiều trong một gia đình gia giáo và sự chờ đợi của nàng khi đến tuổi trưởng thành: 'Phong lưu rất mực hồng quần/Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê'. Thúy Kiều hiện lên như một bông hoa tươi đẹp, chưa bao giờ tỏa hương ra ngoài. Nguyễn Du đã khắc họa chân dung Thúy Kiều một cách sống động và sâu sắc, thể hiện vẻ đẹp và số phận của nàng một cách toàn diện.

Sự thành công vang dội của kiệt tác 'Truyện Kiều' của Nguyễn Du không chỉ đến từ nội dung sâu sắc và nhân văn, mà còn từ nghệ thuật “ngụ cảnh tả tình” bậc thầy của tác giả, cùng với việc xây dựng hình tượng nhân vật chân thực và nổi bật. Điều này được thể hiện rõ ràng nhất trong đoạn trích 'Chị em Thúy Kiều', đặc biệt là trong việc khắc họa nhân vật Thúy Kiều.

Những câu đầu tiên giới thiệu về hai nhân vật xinh đẹp, hai cô con gái đầu lòng của nhà viên ngoại họ Vương. Hình ảnh biểu tượng kết hợp với phép ẩn dụ trong thơ văn cổ làm nổi bật vẻ đẹp tinh khiết của hai chị em Thúy Kiều, giống như mai tuyết của thiên nhiên. Nguyễn Du đã giới thiệu hai cô gái mới lớn một cách ngắn gọn nhưng đầy trân trọng và yêu thương:

Mai cốt cách, tuyết tinh thần,
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười.

Họ đẹp từ ngoại hình đến nội tâm. Sau phần giới thiệu chung, bức chân dung của nàng Vân hiện ra. Với lối viết ước lệ và từ ngữ chọn lọc, bốn câu thơ tiếp theo vẽ nên hình ảnh một thiếu nữ trong sáng, ngây thơ, đoan trang và hiền hậu, dễ hòa hợp với môi trường xung quanh. Đây là hình ảnh đẹp hoàn hảo của một người hiền dịu và trong sáng. Nhưng sự tả của tác giả không quá công phu đối với nhân vật này. Tác giả còn dành nhiều công sức hơn cho nhân vật Thúy Kiều. Dù sắc đẹp của Thúy Vân đã được miêu tả một cách hoàn hảo, khi Thúy Kiều xuất hiện, Thúy Vân chỉ đóng vai trò là nền tôn lên vẻ đẹp của Kiều. Chỉ với hai câu:

Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn.

Như một phép nâng đỡ, tác giả đã nâng tầm nhân vật chính lên một bậc cao hơn cả về tài năng lẫn sắc đẹp trong mắt người đọc. Tiếp theo, tác giả không chỉ dừng lại ở vẻ ngoài mà đi sâu vào tài năng và tính cách của Thúy Kiều, vào sự “sắc sảo mặn mà” và vẻ đẹp “nghiêng nước nghiêng thành” của nàng. Nếu vẻ đẹp của nàng Vân dễ dàng chiếm cảm tình xung quanh thì ở nàng Kiều, vẻ đẹp “sắc sảo mặn mà” tạo nên sự ghen tỵ từ hoa và liễu: “Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh.”

Các bậc tiền bối đã nhận xét về vẻ đẹp của hai chị em Kiều: một người là “sắc trung chi hiền”, một người là “sắc trung chi thánh” rất chính xác. Vẻ đẹp bên ngoài đáng chú ý, nhưng điều quan trọng hơn là tài năng và tính cách của nhân vật. Tác giả đã sử dụng nhiều câu đối để giới thiệu tài năng và sắc đẹp của Thúy Kiều đến mức tối đa:

Mai cốt cách/ tuyết tinh thần
Mây thua nước tóc/ tuyết nhường màu da
Làn thu thủy /nét xuân sơn
Hoa ghen thua thắm/ liễu hờn kém xanh
Sắc đành đòi một/tài đành họa hai.

Nguyễn Du không tiếc lời ca ngợi Thúy Kiều bằng những từ ngữ biểu thị giá trị tuyệt đối: “Thông minh vốn sẵn tính trời”, “Pha nghề thi hoạ, đủ mùi ca ngâm”, “Cung thương lầu bậc ngũ âm, nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương”. Không một từ thừa, các hình ảnh đối lập và từ ngữ biểu thị giá trị tuyệt đối đã tạo nên nhịp thơ trang trọng, làm nổi bật tài sắc của Thúy Kiều.

Dù hai vẻ đẹp khác nhau nhưng cách xây dựng lại giống nhau. Tác giả tạo ra hình ảnh nhân vật theo kiểu đường cong: làn nước mùa thu, ngọn núi mùa xuân, khuôn trăng, nét ngài, tóc mây, da tuyết,... Mặc dù là chị em Thúy Kiều, nhưng đoạn thơ chủ yếu nhằm giới thiệu Thúy Kiều với vẻ đẹp sắc sảo và tài hoa, đến mức “hoa ghen”, “liễu hờn”, trong đó tài hoa là điều đáng trọng.

Tóm lại, đoạn thơ ngắn gọn, bố cục hoàn chỉnh và chặt chẽ, nghệ thuật tả người bậc thầy, với bút pháp điêu luyện đã nắm bắt đúng thần thái và cốt cách của nhân vật, từ ngoại hình đến nội tâm, để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc và dự đoán số phận của từng nhân vật: cuộc đời Thúy Vân sẽ không biết đến “sóng gió”, còn cuộc đời Thúy Kiều sẽ không tránh khỏi “mệnh bạc” và kiếp “đoạn trường”.

Khi nhắc đến Nguyễn Du, chúng ta không thể không nghĩ ngay đến kiệt tác Truyện Kiều. Dù đã trải qua nhiều năm tháng, sức sống của tác phẩm vẫn không hề suy giảm. Nguyễn Du đã để lại cho chúng ta một tác phẩm vĩ đại, một kiệt tác thiên tài. Trong đó, hình ảnh Thúy Kiều nổi bật nhất, với vẻ đẹp của người con gái tài sắc vẹn toàn nhưng số phận éo le. Những câu thơ của đại thi hào đã phác họa rõ nét vẻ đẹp của Kiều và đồng thời phản ánh quan điểm nghệ thuật tiến bộ của ông về con người.

Trước tiên, Nguyễn Du miêu tả Thúy Kiều với vẻ đẹp vượt trội. Nàng không chỉ xinh đẹp về ngoại hình mà còn hoàn thiện về tâm hồn, tình cảm và tài năng. Tuy nhiên, chính sự hoàn hảo đó lại dẫn đến một cuộc đời đầy thử thách và bất hạnh trong xã hội phong kiến, nơi hạnh phúc của người phụ nữ thường bị đẩy xa.

Về nhan sắc, Nguyễn Du miêu tả Thúy Kiều là một vẻ đẹp hiếm có, chỉ có một mà không thể có hai. Đoạn trích trong 'Chị em Thúy Kiều' thể hiện rõ điều này:

“Kiều càng sắc sảo mặn mà
Xem bề tài sắc lại là phần hơn
Làn thu thủy, nét xuân sơn
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh
Một hai nghiêng nước nghiêng thành
Sắc đành đòi một tài đành họa hai”

Vẻ đẹp của Thúy Kiều thật sự khiến người khác phải say mê và ngưỡng mộ, đến mức khiến hoa và liễu phải ghen tỵ. Đặc biệt, vẻ đẹp ấy còn nổi bật hơn trong sự ghen tị của thiên nhiên, chứ không chỉ con người.

Không chỉ có sắc đẹp, Kiều còn sở hữu tài năng đáng nể, thể hiện sự hoàn thiện của những tiểu thư xưa:

“Cung thương làu bậc ngũ âm
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một chương”

Nàng không chỉ xinh đẹp mà còn tài hoa, thông thạo các lĩnh vực như thơ, đàn, họa. Tình cảm của Kiều đối với gia đình, đặc biệt là cha, cũng rất sâu sắc. Nàng sẵn sàng hy sinh bản thân để cứu cha, bán mình để chuộc cha và còn trao duyên cho em gái Thúy Vân để tiếp tục mối duyên với chàng Kim:

“Cậy em em có chịu lời
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa
Giữa đường đứt gánh tương tư
Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em”

Trên những chuyến lưu lạc, Kiều gặp hai người đàn ông đã cứu giúp nàng, đó là Thúc Sinh và Từ Hải. Kiều sống với họ như vợ chồng, không phải vì nàng lẳng lơ mà vì nàng cảm kích và biết ơn họ.

Cuộc đời của Kiều đầy gian truân so với Thúy Vân, dù cả hai chị em đều xinh đẹp, nhưng vẻ đẹp của Thúy Kiều lại thường gợi sự đố kị. Kiều phải trải qua cuộc sống đầy khó khăn và thử thách, nhưng nàng vẫn giữ được phẩm giá và tâm hồn. Qua những đau khổ và hi sinh, Kiều vẫn giữ được lòng tự trọng và không đánh mất mình.

Những vẻ đẹp và cuộc đời của Thúy Kiều phản ánh quan niệm nghệ thuật tiến bộ của Nguyễn Du. Ông không chỉ đề cao và cảm thông với những số phận nhỏ bé, bất hạnh mà còn chỉ trích sự tàn bạo của xã hội phong kiến. Nguyễn Du là người đầu tiên trong văn học trung đại nêu bật số phận của phụ nữ tài sắc, đồng thời thể hiện một chủ nghĩa nhân đạo sâu sắc, ca ngợi và trân trọng những giá trị tinh thần trong xã hội. “Truyện Kiều” không chỉ là một tác phẩm văn học mà còn là một bản tuyên ngôn về tình yêu và giá trị con người.

Nguyễn Du, với tài năng nghệ thuật của mình, đã tạo ra hình tượng Thúy Kiều, đại diện cho những người phụ nữ tài sắc nhưng số phận nghiệt ngã trong xã hội phong kiến, và đồng thời thể hiện sự tiến bộ trong quan niệm về con người.