Dù là tình yêu, nhưng sự khác biệt về mức độ thân mật, đam mê và cam kết sẽ xác định bạn đang trải qua loại tình yêu nào.
Tình cảm thường như một vòng quay. Chúng ta nói 'yêu' một người ở nhiều thời điểm khác nhau, nhưng liệu có phải chúng ta luôn yêu họ một cách như nhau? Mỗi khi trái tim không còn lo lắng, liệu tình yêu có còn?
Để giải mã vòng quay đó, nhà tâm lý học Robert Sternberg đã tóm tắt những khía cạnh của tình yêu vào một mô hình tam giác. Ba đỉnh của tam giác tượng trưng cho ba yếu tố cốt lõi của tình yêu:
- Gần Gũi (intimacy): Cảm giác gắn kết, chia sẻ quan điểm và cảm xúc.
- Đam Mê (passion): 'Ngọn lửa' lãng mạn, sức hút về thể xác và tình dục.
- Cam Kết (commitment): Quyết định kết nối, cùng nhau đi suốt cuộc đời.
Một mối quan hệ lãng mạn có thể thay đổi hoặc mất đi một, hai hoặc cả ba yếu tố này theo thời gian. Sự kết hợp hoặc thay đổi lẫn nhau của chúng đã tạo nên 7 loại tình yêu như sau:
Tình Bạn (liking)
Đặc Điểm: Thân Mật
Được tạo ra từ sự gần gũi, tình bạn mang lại cho hai người sự ấm áp và một sợi dây liên kết về tinh thần. Tuy nhiên, chỉ có một mối quan hệ bạn bè không đủ để khiến bạn muốn đi suốt cuộc đời cùng họ. Trong giai đoạn này, bạn chỉ muốn gặp gỡ họ để chia sẻ, động viên và chống lại cảm giác cô đơn.
Một cách kiểm tra xem mối quan hệ của bạn có phải là tình bạn hay không là tạm xa cách với người đó một thời gian. Bạn có thể cảm thấy thiếu vắng, nhưng không phải là nhớ mãi về họ. Nhưng khi sự nhớ nhung và mong chờ trở nên mãnh liệt, có lẽ bạn đã trải qua một loại tình cảm khác.
Tình Yêu Say Đắm (infatuation)
Đặc Điểm: Đam Mê
“Yêu ngay từ cái nhìn đầu tiên” là một mô tả chính xác cho loại tình yêu này. Thường xảy ra khi mối quan hệ mới bắt đầu.
Bạn yêu họ toàn diện, từ thể xác đến tinh thần. Trái tim bạn đập nhanh, hormone hạnh phúc tuôn trào và ham muốn 'làm chuyện ấy' làm bạn không thể rời mắt khỏi họ, thậm chí muốn tiếp xúc thân thể.
Sternberg so sánh nó với trạng thái cuồng yêu (limerence). Theo nhà tâm lý học Dorothy Tennov, đó là một loại tình yêu bùng cháy theo cảm xúc và suy nghĩ xâm nhập. Vì vậy, nó đến và đi nhanh chóng, không để lại không gian cho những cuộc trò chuyện sâu sắc để nuôi dưỡng mối quan hệ.
Tình yêu trống rỗng
Đặc Điểm: Cam Kết
Tình yêu trống rỗng thường là những gì còn lại sau khi đam mê đã tắt. Hai người vẫn ở bên nhau, chịu trách nhiệm mà không cần 'hóa chất' của sự hấp dẫn và thân mật. Loại tình yêu này thường được duy trì bởi những ràng buộc như pháp luật, trách nhiệm gia đình, tài sản hoặc lòng nhân từ.