1. Tại sao bạn bị nghẹt mũi?
Mũi luôn tiết ra dịch để duy trì độ ẩm của niêm mạc, đóng vai trò quan trọng trong hệ thống hô hấp. Lớp lông trong mũi ngăn chặn bụi và vi khuẩn, trong khi dịch niêm mạc giữ lại chúng trước khi loại bỏ ra ngoài. Ngoài ra, dịch niêm mạc cũng giúp làm ẩm không khí và hệ xoang trước khi đi vào họng và phổi.
Cảm giác bị nghẹt mũi là một dấu hiệu thông thường của các vấn đề về đường hô hấp
Do ảnh hưởng của các yếu tố môi trường hoặc các vấn đề về sức khỏe, mũi có thể sản xuất nhiều chất nhầy hơn bình thường hoặc nhầy đặc hơn, dẫn đến tắc nghẹt lỗ mũi, gây ra tình trạng nghẹt mũi. Đây là một phản ứng tự nhiên của hệ thống hô hấp để bảo vệ cơ thể, không gây nguy hiểm và thường tự khắc phục sau một khoảng thời gian tùy thuộc vào nguyên nhân cụ thể.
Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến nghẹt mũi, trong đó các nguyên nhân phổ biến bao gồm:
1.1. Vấn đề về đường hô hấp
Các bệnh lý liên quan đến đường hô hấp thường gặp, làm tăng sản xuất dịch mũi và làm đặc chất nhầy hơn, cùng với sự hiện diện của vi khuẩn và tế bào bạch cầu đã chết như: viêm xoang, viêm mũi dị ứng, viêm họng,…
1.2. Dị tật từ khi sinh ra
Một số trẻ mắc dị tật bẩm sinh có thể có màng hoặc mảnh xương che kín ở mũi, gây khó khăn trong việc hít thở. Chỉ có thể thông mũi qua phẫu thuật để giúp bệnh nhân này thở thoải mái hơn.
1.3. Dị vật mắc kẹt
Dị vật mắc kẹt trong mũi có thể kích thích niêm mạc mũi sản sinh dịch nhầy để loại bỏ, gây tắc nghẽn mũi.
Phụ nữ mang thai thường gặp tình trạng nghẹt mũi thường xuyên hơn
1.4. Sự cố về nội tiết tố
Trong thời kỳ mang thai, phụ nữ thường xuyên gặp tình trạng nghẹt mũi dù không có vấn đề về đường hô hấp hoặc các nguyên nhân khác. Điều này là do sự biến đổi của nội tiết tố trong thai kỳ, với việc estrogen tăng cao làm màng mũi sưng phình hơn và sản sinh nhiều dịch nhầy hơn. Ngoài ra, lưu lượng máu trong thời kỳ này cũng tăng, khiến cho các mạch máu trong mũi sưng phình, ảnh hưởng đến hệ thống hô hấp.
Nghẹt mũi không phải là vấn đề nguy hiểm trong thai kỳ nhưng gây khó chịu, có thể được giảm nhẹ thông qua chăm sóc và xem xét điều trị.
1.5. Phản ứng dị ứng
Dị ứng có thể xuất phát từ các chất gây dị ứng xâm nhập qua đường hô hấp hoặc da như phấn hoa, bụi, lông động vật, thức ăn,... Khi được điều trị, dị ứng sẽ không còn là vấn đề nữa.
1.7. Tác dụng phụ của thuốc
Một số loại thuốc điều trị, như thuốc hạ huyết áp khi sử dụng lâu dài, có thể gây ra các tác dụng phụ, trong đó có nghẹt mũi.
Nghẹt mũi không phải là bệnh nguy hiểm nhưng ảnh hưởng đến hệ thống hô hấp và chất lượng cuộc sống. Vì vậy, việc điều trị từ nguyên nhân là rất quan trọng.
2. Cách xử lý khi bị nghẹt mũi?
Khi bị nghẹt mũi và có các triệu chứng bệnh lý khác liên quan đến đường hô hấp, nhiều người sẽ tìm đến cửa hàng thuốc hoặc bác sĩ để được khám và điều trị. Tuy nhiên, các chuyên gia khuyến nghị rằng, thường thì không cần thiết phải dùng thuốc để điều trị nghẹt mũi, đặc biệt là đối với những người đặc biệt như trẻ em, người mẫn cảm với các thành phần của thuốc,...
Nghẹt mũi thông thường không nhất thiết phải dùng thuốc điều trị
Chỉ khi nghẹt mũi do dị ứng và phản ứng dị ứng quá mức, người bệnh mới cần dùng thuốc histamin để giảm triệu chứng. Các phương pháp đơn giản sau đây sẽ giúp bạn loại bỏ triệu chứng nghẹt mũi một cách nhanh chóng và an toàn.
2.1. Kỹ thuật mát-xa
Mát-xa là phương pháp đơn giản nhất mà bạn có thể thực hiện ngay khi bị nghẹt mũi, giúp bạn cảm thấy dễ chịu hơn. Hãy mát-xa nhẹ nhàng các điểm chính sau đây liên quan đến tình trạng này:
Điểm giữa hai lông mày
Sử dụng tay mát-xa nhẹ nhàng vào điểm giữa hai lông mày khoảng 1 phút, áp lực trong xoang trán sẽ được điều chỉnh, từ đó giúp làm ẩm niêm mạc mũi và giảm tình trạng nghẹt mũi.
Xoang mũi
Sử dụng ngón tay mát-xa tròn hai điểm ở hai bên cánh mũi khoảng 1 - 2 phút, giúp mở thông mũi rất hiệu quả. Sau đó, bạn chỉ cần làm sạch dịch mũi để giữ cho đường thở thông thoáng.
Điểm giữa mũi và môi
Khu vực nằm giữa mũi và môi với hai đoạn gò cần được mát-xa khoảng 2 - 3 phút để giảm sưng các mao mạch trong mũi, đặc biệt hữu ích đối với các bà bầu bị nghẹt mũi và khó thở qua mũi.
Các kỹ thuật mát-xa này có thể thực hiện ngay khi bạn bị nghẹt mũi và giúp giảm tạm thời triệu chứng khó chịu này, tuy nhiên vẫn cần phải điều trị nguyên nhân gây ra mới có thể loại bỏ nghẹt mũi hoàn toàn.
2.2. Sử dụng nước muối sinh lý
Một phương pháp đơn giản, hiệu quả để loại bỏ nghẹt mũi là sử dụng nước muối sinh lý nhỏ mũi. Nước muối giúp tăng độ ẩm cho xoang mũi, đồng thời làm loãng dịch nhầy, giúp bạn dễ dàng làm sạch mũi và làm thông thoáng đường mũi.
Nước muối sinh lý có thể làm sạch mũi và giúp giảm tình trạng nghẹt mũi
Ngoài ra, nước muối còn có khả năng làm sạch tự nhiên, giảm viêm nhiễm, làm dịu và giảm viêm các mạch máu trong mũi. Do đó, tình trạng nghẹt mũi sẽ được cải thiện.
2.3. Rửa mũi
Nguyên nhân gây nghẹt mũi là do dịch mũi tích tụ và gây bít tắc, vì vậy cách để loại bỏ nhanh chóng tình trạng này là rửa mũi. Có các dụng cụ rửa mũi chuyên dụng mà bạn có thể mua và sử dụng, nguyên liệu là nước cất hoặc nước vô trùng.
Hướng dẫn cách rửa mũi như sau:
-
Đứng trước bồn rửa mặt, đặt vòi của bình rửa vào một bên mũi, nghiêng đầu sang phía bên mũi còn lại và bơm nước vào trong mũi.
-
Do hai mũi thông nhau nên nước đi vào lỗ mũi bên này sẽ đi qua lỗ mũi bên kia, kéo theo dịch nhầy và chất bẩn ra ngoài.
-
Đổi bên và thực hiện tương tự.
Phương pháp rửa mũi này rất hiệu quả, giúp làm sạch mũi và loại bỏ dịch nhầy triệt để. Có thể áp dụng phương pháp này cho trẻ nhỏ để giảm bớt tình trạng nghẹt mũi, tuy nhiên cha mẹ cần chú ý hướng dẫn hoặc thực hiện cho trẻ.
Rửa mũi là cách hiệu quả để loại bỏ dịch trong mũi
Bằng cách thực hiện những biện pháp đơn giản như vậy, bạn có thể loại bỏ hoàn toàn tình trạng nghẹt mũi, đồng thời khắc phục các vấn đề liên quan. Tuy nhiên, nếu tình trạng nghẹt mũi tiếp tục tái phát một cách đều đặn và đi kèm với các triệu chứng sức khỏe khác, bạn nên đi kiểm tra sớm để được chẩn đoán và điều trị.