1. Sử dụng máy hút sữa để loại bỏ sữa nhiều lần
Khi mới cai sữa, sữa mẹ vẫn tiếp tục sản xuất do cơ thể chưa điều chỉnh kịp. Để tránh tình trạng ngực bị căng tức, mẹ nên dùng máy hút sữa hoặc tay để loại bỏ bớt sữa. Máy hút sữa có thể được tìm thấy tại các cửa hàng chuyên đồ cho mẹ và bé. Mẹ nên hút sữa khi ngực có cảm giác nặng để tránh tình trạng ngực bị xẹp.
Phương pháp hút sữa tự nhiên có thể thực hiện bằng cách dùng một cốc có miệng rộng hơn bình sữa, cao khoảng 15 – 20cm. Ngâm cốc trong nước nóng hoặc đun sôi để làm nóng. Sau đó, úp cốc vào ngực, sữa sẽ tự chảy ra. Lặp lại 2 lần cho đến khi sữa ra hết. Mẹ nên hút sữa khi ngực có sữa để tránh tình trạng căng sữa và ảnh hưởng đến dáng ngực.
Hút sữa bằng máy an toàn cho cả mẹ và bé nhưng có thể tốn thời gian, cần kết hợp với chế độ ăn uống hợp lý như ăn thực phẩm nguội và uống nước lạnh để đạt hiệu quả tốt nhất.
2. Mẹ có thể dùng thuốc tiêu sữa
Tất cả các loại thuốc tiêu sữa hiện có trên thị trường đều tác động vào mức hormone trong cơ thể. Những loại thuốc này giúp giảm hoặc ngăn chặn sự tiết hormone prolactin, hormone chính trong việc sản xuất sữa mẹ. Nhờ vậy, lượng sữa sẽ giảm dần và có thể mất hoàn toàn theo thời gian.
Trên thị trường có ba loại thuốc tiêu sữa phổ biến:
- Cabergoline (dostinex): Thuốc từ nấm cựa gà giúp giảm sản sinh hormone prolactin.
- Bromocriptin (parlodel): Cũng từ nấm cựa gà, có tác dụng giảm tiết hormone prolactin.
- Quinagolid (norprolac): Giúp giảm nồng độ prolactin trong cơ thể.
Khi sử dụng thuốc tiêu sữa, mẹ không nên cho bé bú vì các thành phần thuốc có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của bé. Thuốc thường có tác dụng sau 2 - 3 ngày, vì vậy mẹ nên cai sữa cho bé trước 4 - 5 ngày để bé có thời gian thích nghi.
Cần lưu ý rằng thuốc tiêu sữa có thể gây một số tác dụng phụ như hoa mắt, chóng mặt, tụt huyết áp, táo bón và khô miệng.
3. Dùng thuốc tránh thai hàng ngày để giảm dần sữa mẹ
Thuốc tránh thai hàng ngày giúp điều chỉnh và tăng cường mức Estrogen trong cơ thể mẹ. Khi estrogen tăng lên, hormone prolactin sản xuất sữa sẽ giảm, dẫn đến sự giảm dần lượng sữa. Đây là một phương pháp thường bị bỏ qua nhưng hiệu quả trong việc giảm sữa khi cai sữa. Mẹ có thể dùng loại thuốc tránh thai kết hợp chứa estrogen và progestin để giảm lượng sữa tiết ra khi cần cai sữa.
Theo khuyến cáo, sau khi bé được 6 tháng tuổi và bắt đầu ăn dặm, mẹ có thể sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày viên kết hợp từ 6 tháng đến hơn 1 năm tùy tình trạng. Nếu mẹ gặp tình trạng căng tức do lượng sữa quá nhiều, thuốc tránh thai có thể giúp giảm sữa. Nếu không gặp vấn đề nhiều sữa, mẹ có thể chọn các phương pháp khác như hút sữa hoặc thay đổi chế độ ăn.
Uống thuốc tránh thai hàng ngày có thể làm giảm sữa nhanh chóng, nhưng cũng có thể gây rối loạn nội tiết và không phù hợp cho những mẹ dự định có thêm con. Nếu gặp các triệu chứng bất thường như nôn, chóng mặt, mệt mỏi, mẹ nên ngừng thuốc và tham khảo ý kiến bác sĩ.
4. Dùng lá dâu tằm để giảm sữa
Rất nhiều người truyền tai nhau những điều cấm kỵ sau sinh như: chạm vào cành dâu, ăn đậu xanh, hay ăn rau bắp cải, vì cho rằng chúng có thể làm mất sữa. Lá dâu tằm chứa nhiều axit amin như sarcosin, phenylalanin, alanin, axit pipercholic và leucin, những chất này có thể làm giảm khả năng sản xuất sữa của tuyến vú, dẫn đến việc mẹ giảm dần và ngừng sản xuất sữa. Kết quả là bé có thể gặp khó khăn khi bú mẹ hoặc tự bỏ bú. Nhiều mẹ chỉ cần dùng lá dâu tằm từ 1 – 2 ngày đã thấy lượng sữa giảm rõ rệt.
Dưới đây là cách sử dụng lá dâu tằm để giúp mẹ dễ dàng cai sữa:
- Hái 1 nắm lá dâu tằm tươi hoặc sử dụng lá đã sao khô
- Rửa sạch lá tươi và để ráo nước
- Đun 1.5 – 2 lít nước, cho lá dâu tằm vào đun thêm 20 phút rồi tắt bếp.
- Uống nước lá dâu tằm sau bữa ăn để tránh đau bụng.
Mặc dù lá dâu tằm có thể giúp giảm sữa, hiệu quả có thể khác nhau tùy vào cơ địa từng người. Do đó, mẹ cần kiên nhẫn và áp dụng phương pháp này một cách hợp lý để đảm bảo sức khỏe.
5. Phương pháp giãn cữ bú
Giảm cữ bú cho bé là một phương pháp phổ biến được nhiều mẹ áp dụng, giúp giảm dần lượng sữa mẹ mà vẫn đảm bảo sự an toàn cho cả mẹ và bé. Phương pháp này có thể giúp mẹ tránh cảm giác căng sữa khi bé ngừng bú đột ngột và đồng thời giúp bé không bị sốc tâm lý do sự thay đổi quá nhanh.
Để thực hiện giảm cữ bú hiệu quả, mẹ cần làm từ từ, không nên giảm đột ngột vì điều này có thể gây đau nhức ngực và làm bé quấy khóc nhiều hơn. Theo dõi lịch trình sau:
- Ngày đầu tiên: Cho bé bú khoảng 5 phút mỗi 2 - 3 giờ.
- Ngày thứ hai: Rút ngắn thời gian cho bú còn 5 phút mỗi 4 - 5 giờ.
- Ngày thứ ba: Điều chỉnh thời gian hút sữa sao cho mẹ cảm thấy thoải mái nhất.
Tiếp tục giảm dần cữ bú và thời gian bú, tuyến sữa sẽ ít được kích thích và sản xuất ít sữa hơn. Sau một thời gian, lượng sữa mẹ sẽ giảm hoàn toàn.
6. Ăn thực phẩm giúp giảm sữa
Sau khi cai sữa, nhiều mẹ gặp phải tình trạng ngực căng đầy và đau do sữa vẫn về nhiều mà bé không bú. Để giải quyết tình trạng này, mẹ có thể thử các thực phẩm giúp tiêu sữa như sau:
- Lá lốt: Đây là loại thực phẩm hiệu quả trong việc giảm sữa nhanh chóng. Mẹ có thể chế biến lá lốt thành món chả hoặc canh để giúp giảm lượng sữa. Tuy nhiên, không nên sử dụng khi còn đang cho con bú.
- Măng tươi: Măng có khả năng giảm sữa nếu mẹ ăn hàng ngày. Nhưng cần lưu ý luộc và ngâm măng kỹ trước khi chế biến để loại bỏ độc tố.
- Lá dâu tằm: Loại lá này giúp giảm tiết sữa hiệu quả nếu mẹ uống nước hãm từ lá dâu tằm hàng ngày. Lá dâu tằm có tính mát và sạch, nên có thể thay nước uống hàng ngày.
- Cà phê hoặc rượu: Caffeine trong cà phê có thể làm giảm tiết sữa do cơ thể mất nước. Uống cà phê vào buổi sáng có thể giúp giảm sữa nhanh chóng. Mẹ cũng có thể dùng rượu để hỗ trợ.
- Thực phẩm cay, nóng như mì gói và tỏi cũng có thể giúp giảm sữa.
Lưu ý, khi sử dụng những thực phẩm này, mẹ không nên cho bé bú nữa để tránh ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa của bé. Hiệu quả có thể khác nhau tùy vào cơ địa từng mẹ.
7. Đắp lá bắp cải lên ngực
Lá bắp cải giúp chống viêm và nhiễm trùng nhờ chứa phytoestrogen, có tác dụng giảm sưng các mô. Khi lá bắp cải được làm lạnh, mạch máu co lại và lưu lượng máu giảm, từ đó làm giảm sưng đau bầu vú. Lá bắp cải cũng giúp làm giảm tình trạng tắc tia sữa. Để giảm đau và làm dịu bầu ngực, chỉ cần đặt lá bắp cải lạnh lên vùng ngực. Việc đắp lá bắp cải thường xuyên có thể giúp giảm lượng sữa sản xuất.
Tuy nhiên, mẹ cần thực hiện đúng cách để đảm bảo an toàn:
- Không nên làm lạnh quá mức hoặc hơ lá quá nóng. Nếu lá quá lạnh hoặc nóng, hãy để lá nguội bớt trước khi sử dụng, hoặc dùng khăn mềm để đắp lên ngực để tránh bỏng.
- Không đắp quá lâu để tránh tổn thương ngực, chỉ nên đắp 1-2 lần mỗi ngày, mỗi lần khoảng 30 phút.
- Vệ sinh bầu vú sạch sẽ trước khi đắp.
- Chọn những lá bắp cải già và to từ bên ngoài để đắp.
- Nếu có dấu hiệu bất thường như ngực sưng đỏ, có mùi lạ, đau quá mức, hoặc sốt, hãy đi khám để tránh bị viêm tuyến sữa hoặc các bệnh khác.