1. Mẫu bài phân tích hình tượng người chiến sĩ cách mạng trong bài thơ Đập đá ở Côn Lôn - phiên bản 4
Phan Châu Trinh (1872-1926) người Quảng Nam, đỗ Phó bảng, là một chiến sĩ yêu nước và nhà cách mạng nổi tiếng của Việt Nam. Ông là người tiên phong trong cuộc đấu tranh vì dân chủ, chống lại phong kiến và thực dân, với những tác phẩm thơ văn vừa mạnh mẽ vừa sâu lắng.
Vào năm 1908, phong trào chống sưu thuế ở Trung Kỳ bị thực dân Pháp đàn áp tàn bạo, dẫn đến cái chết và tù đày của nhiều sĩ phu yêu nước. Phan Châu Trinh bị bắt và đày ra Côn Lôn. Bài thơ Đập đá ở Côn Lôn được viết trong thời gian ông làm lao động khổ sai trên đảo Côn Đảo, phản ánh khí phách kiên cường của ông trước mọi thử thách:
“Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn,
Lừng lẫy làm cho lở núi non.
Xách búa đánh tan năm bảy đống,
Ra tay đập bể mấy trăm hòn.
Tháng ngày bao quản thân sành sỏi,
Mưa nắng càng bền dạ sắt son.
Những kẻ vá trời khi lỡ bước,
Gian nan chi kể sự con con”
Hai câu đầu thể hiện sự kiêu hãnh của người đàn ông, không sống trong cảnh nô lệ mà là 'đứng giữa đất Côn Lôn', một nơi tù đày. “Lừng lẫy” diễn tả sự chấn động của việc lao động khổ sai, làm nổi bật khí phách của nhân vật:
“Lừng lẫy làm cho lở núi non”.
📷Khí thế mạnh mẽ và tự hào của người nam nhi, chấp nhận thử thách với tinh thần hiên ngang. Câu thực miêu tả công việc khổ sai, với công cụ là 'búa' và 'tay', hành động mạnh mẽ là 'đánh tan' và 'đập bể', không phải là hòn đá nhỏ mà là 'năm bảy đống' và 'mấy trăm hòn'. Câu thơ biểu thị sự quyết tâm và chí khí kiên cường trước mọi khó khăn:
“Xách búa đánh tan năm bảy đống,
Ra tay đập bể mấy trăm hòn.”
Hai câu luận sử dụng hình ảnh tượng trưng và ẩn dụ độc đáo. “Tháng ngày” ám chỉ thời gian tù đày, “mưa nắng” biểu thị những thử thách gian nan. Mặc dù đối mặt với khó khăn, người chiến sĩ vẫn giữ vững tinh thần. Câu thơ như một lời thề sắt son:
“Tháng ngày bao quản thân sành sỏi,
Mưa nắng chi sờn dạ sắt son.”
Hai câu cuối mượn hình ảnh 'vá trời' từ thần thoại Trung Hoa để thể hiện chí lớn làm cách mạng, dù gặp khó khăn, việc nhỏ như “con con” không đáng để quan tâm. Sử dụng thủ pháp tương phản và cách nói khoa trương để thể hiện tinh thần lạc quan và dũng khí trước mọi thử thách:
“Những kẻ vá trời khi lỡ bước,
Gian nan chi kể việc con con.”
Bài thơ Đập đá ở Côn Lôn, một tác phẩm thất ngôn bát cú Đường luật, rất đặc sắc với ngôn ngữ hàm súc và kết hợp giữa tả thực và tượng trưng, tạo nên một tác phẩm thơ ca đầy khí phách và lòng yêu nước của một sĩ phu anh hùng.
2. Mẫu bài phân tích hình tượng người chiến sĩ cách mạng trong bài thơ Đập đá ở Côn Lôn - phiên bản 5
Phan Châu Trinh là một nhà nho yêu nước, nổi bật với tinh thần dân chủ. Ông sinh ra tại làng Tây Lộc, huyện Tiên Phước, phủ Tam Kì, tỉnh Quảng Nam. Cha ông, Phan Văn Bình, là một võ quan tham gia phong trào Cần Vương chống Pháp. Năm 1885, ông mất khi Phan Châu Trinh mới 13 tuổi. Đến năm 1892, ông bắt đầu học tập và nổi bật với thành tích xuất sắc, học cùng với Huỳnh Thúc Kháng. Năm 1900, ông đỗ cử nhân cùng với Ngô Đức Kế và Nguyễn Sinh Sắc. Sau một thời gian làm thừa biện bộ Lễ, ông từ bỏ quan chức để tập trung vào hoạt động cứu nước, góp phần thúc đẩy phong trào cách mạng đầu thế kỉ XX. Phan Châu Trinh còn viết thơ văn để khơi dậy lòng yêu nước của nhân dân.
Côn Lôn, nay gọi là Côn Đảo, là một hòn đảo xa nhất của tổ quốc, bao quanh là biển cả, đã bị Pháp chiếm đóng từ năm 1861 đến 1945 để giam giữ các tù nhân chính trị. Có những câu thơ từ nhà tù Côn Lôn đã trở thành biểu tượng:
'Núi Côn Lôn nhuốm màu máu,
Đất Côn Lôn lớp lớp xương người,
Mỗi bước chân lấp đầy một cuộc đời...'
Bài thơ Đập đá ở Côn Lôn do Phan Châu Trinh sáng tác trong thời gian bị giam cầm trên đảo Côn Lôn vì tội khởi xướng phong trào chống thuế ở Trung Kì:
Làm trai giữa đất Côn Lôn,
Lừng lẫy làm lở núi non.
Xách búa đập tan năm bảy đống,
Ra tay bể mấy trăm hòn.
Tháng ngày không quản sành sỏi,
Mưa nắng không sờn dạ sắt son.
Những kẻ vá trời khi lỡ bước,
Gian nan đâu kể việc nhỏ nhặt!
Đọc lại bài thơ, chúng ta càng hiểu rõ hơn lòng kiên cường và khí phách của nhà cách mạng yêu nước đầu thế kỉ này. Ngoài hai từ Côn Lôn, bài thơ không nhắc đến sự tù đày, giam hãm. Tác giả miêu tả cảnh đập đá ở Côn Lôn như những hành động của người hùng dời non lấp bể, không còn cảm thấy sự nặng nhọc của công việc khổ sai mà chỉ thấy sức mạnh lớn lao, quyết tâm thay đổi đất nước. Bài thơ mang hai ý nghĩa: thực tế và ẩn dụ. Ý nghĩa thực tế miêu tả cảnh tù đày tại Côn Đảo, còn ý nghĩa ẩn dụ thể hiện chí khí của người anh hùng. Hai câu đầu:
'Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn,
Lừng lẫy làm cho lở núi non'
Ý nghĩa thực tế là sự cực nhọc của người tù tại Côn Lôn, một vùng đất bốn bề là biển, nơi các chí sĩ yêu nước bị giam giữ và phải làm việc vất vả, hoặc bị bắn chết mà không có công bằng. Tuy vậy, Phan Châu Trinh vẫn kiên cường viết: 'Lừng lẫy làm cho lở núi non'.
Câu thơ thể hiện tư thế kiên cường của người chiến sĩ ngay cả khi bị giam cầm, không coi việc đập đá là khó khăn mà là việc làm vinh quang. Câu thơ còn thể hiện niềm tự hào, kiêu hãnh của người chiến sĩ khi đang thực hiện những việc vang dội.
Xách búa đập tan năm bảy đống,
Ra tay bể mấy trăm hòn.
Hình ảnh đập đá thể hiện sức mạnh và khí thế của con người. Đá là biểu tượng của những khó khăn lớn nhất - chân cứng đá mềm. Câu thơ mô tả cụ thể công việc nặng nhọc của người tù: xách búa, đập bể đá. Câu thơ cũng có ý nghĩa ẩn dụ về hành động cách mạng, đập tan áp bức của kẻ thù. Các động từ xách búa, ra tay mạnh mẽ, và các số lượng năm bảy, mấy trăm làm rõ sức mạnh đó. Hai câu thơ đầy khí thế, thể hiện sức mạnh của người anh hùng sẽ vượt qua mọi trở ngại. Tư tưởng của hai nhà cách mạng họ Phan đã gặp nhau: 'Chạy mỏi chân thì hẵng ở tù' (Phan Bội Châu). Nhà tù càng tỏ rõ phẩm chất anh hùng của hai nhà cách mạng:
Tháng ngày bao quản thân sành sỏi,
Mưa nắng chi sờn dạ sắt son.
Trong hoàn cảnh khó khăn của Côn Lôn, có người đã viết:
Côn Lôn hải đảo giữa vời,
Tội nhân ra đó trăm ngàn,
Chịu cơ hàn nỗi nằm, nỗi ăn
Thương thay cực khổ khôn ngăn
Sớm đi làm, tối về trối trăn
Đất trời thấu chăng, đã năm ba phen loàn
Nào thở than
Bởi rủi ro khiến xui vận hạn
Nghĩ lại thêm càng
Tuôn giọt lụy chứa chan
Tứ vi nước mênh mông
Đã xa rời vợ con
Tối khôn cùng thương nhớ....
Lặn biển, trèo non
Biết thuở nao vuông tròn... ??
(Nguyễn Tùng Bá, 1915)
Ngược lại, với hoài bão lớn và hành động cách mạng, chí sĩ Phan Châu Trinh không quan tâm đến gian khổ, sẵn sàng chấp nhận mọi thử thách miễn là giữ vững lòng trung thành với sự nghiệp cách mạng: đỏ như son, thủy chung, bền vững. Ý thơ thể hiện phẩm chất cách mạng của người chiến sĩ, như một lời thề trung thành với đất nước:
Tháng ngày bao quản thân sành sỏi,
Mưa nắng chi sờn dạ sắt son,
Những kẻ vá trời khi lỡ bước,
Gian nan chi kể việc nhỏ nhặt!
Câu thơ gợi nhớ sự tích Nữ Oa vá trời, khắc họa rõ hình ảnh và ý nghĩa của công việc đập đá, làm lở núi non, là việc lớn lao như vá trời, đỡ lấy vận mệnh đất nước. Sự vĩ đại đó đối lập hoàn toàn với chuyện nhỏ nhặt. Gian nan là điều thường thấy với những anh hùng khi lỡ bước.
Bằng cảm xúc mãnh liệt và chân thật, hình ảnh nhân vật thể hiện tâm hồn, khí phách, nhiệt tình cách mạng của Phan Châu Trinh trong hoàn cảnh khó khăn. Đây cũng là hình ảnh tiêu biểu cho một thế hệ yêu nước đầu thế kỉ XX như Phan Bội Châu, Huỳnh Thúc Kháng, Phan Đình Phùng ...
3. Phân tích hình tượng người chiến sĩ cách mạng trong bài thơ Đập đá ở Côn Lôn - mẫu 6
“Đập đá ở Côn Lôn” thể hiện tinh thần kiên cường của một anh hùng đang gặp khó khăn nhưng vẫn giữ vững phẩm giá. Khí phách trong bài thơ phản ánh mạnh mẽ tinh thần của tác giả – một chiến sĩ yêu nước, đang bị giam cầm nhưng vẫn không khuất phục. Phan Châu Trinh qua bài thơ này khẳng định một lòng yêu nước mãnh liệt, dù trong hoàn cảnh khó khăn nhất.
Tác giả đã xây dựng hình ảnh một anh hùng vĩ đại, dù là tù nhân nhưng vẫn thể hiện sự tự tin, như một người chủ động thay đổi vận mệnh:
Đứng giữa đất Côn Lôn, làm trai
Khí thế làm cho lở núi non.
Tư thế “đứng giữa đất Côn Lôn” thể hiện sự tự tin, dù ở hoàn cảnh khó khăn nhất. Đất Côn Lôn hiện lên như biểu tượng của sự thử thách khắc nghiệt, nhưng nhân vật vẫn kiên quyết khẳng định sức mạnh của mình có thể thay đổi cả trời đất. Họ tin rằng sức mạnh của mình sẽ làm cho “lở núi non”.
Cùng với tư thế, hành động cũng được thể hiện rõ:
Xách búa đập tan năm bảy đống
Ra tay đập bể mấy trăm hòn.
Những động từ mạnh mẽ như “xách”, “đánh tan”, “ra tay”, “đập bể” không chỉ miêu tả công việc khổ sai mà còn thể hiện khí phách hào hùng của người chiến sĩ. Cách ngắt nhịp của bài thơ làm nổi bật sức mạnh và ý chí của nhân vật.
Nhịp thơ 2/2/3 tạo nên một sự mạnh mẽ, thể hiện quyết tâm vượt qua mọi thử thách:
Tháng ngày không quản thân sành sỏi
Mưa nắng không làm sờn dạ sắt son.
Những thử thách của thời gian không làm giảm đi sự quyết tâm của người chiến sĩ. Hai câu kết thể hiện rõ quyết tâm và khí phách của nhân vật, dù trong hoàn cảnh khó khăn, vẫn giữ vững lòng trung thành:
Những kẻ vá trời khi lỡ bước
Gian nan không đáng kể việc nhỏ nhặt!
Hình tượng “những kẻ vá trời” gợi nhớ đến Nữ Oa, thể hiện sức mạnh vĩ đại của nhân vật. Khí phách của người anh hùng trong bài thơ là nguồn động viên mạnh mẽ cho những người yêu nước trong thời khắc khó khăn.
Sau khi đọc bài thơ, hình ảnh một người dù bị đày đọa vẫn hiên ngang, không sợ gian khổ, và một người chiến sĩ vượt lên hoàn cảnh, hướng tới một tương lai tươi sáng cho đất nước hiện lên rõ ràng. Hai hình ảnh này kết hợp để xây dựng một tượng đài anh hùng trong văn học yêu nước. Cuộc đời và thơ của Phan Châu Trinh sẽ mãi ghi dấu trong lòng nhân dân Việt Nam.
4. Phân tích hình tượng chiến sĩ cách mạng trong bài thơ 'Đập đá ở Côn Lôn' - ví dụ 7
Phan Châu Trinh là một nhà yêu nước vĩ đại, người tiên phong trong phong trào dân chủ đầu thế kỉ XX tại Việt Nam. Không chỉ là một chính trị gia và hoạt động cách mạng nhiệt huyết, ông còn là một nhà văn, nhà thơ nổi bật. Như nhiều nhà cách mạng khác, Phan Châu Trinh đã sử dụng ngòi bút của mình như một vũ khí tinh thần để khơi dậy lòng yêu nước trong nhân dân. 'Đập đá ở Côn Lôn' là một trong những bài thơ tù nổi tiếng của ông.
Bài thơ 'Đập đá ở Côn Lôn' được viết khi Phan Châu Trinh bị giam cầm trên đảo Côn Lôn vì bị cáo buộc khởi xướng phong trào chống thuế Trung Kì. Tương tự như 'Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác' của Phan Bội Châu, bài thơ này thể hiện thái độ kiên cường, bất chấp mọi khó khăn, khẳng định khí phách của một chiến sĩ cách mạng đầy nhiệt huyết.
Bài thơ mở đầu với hình ảnh của người chiến sĩ:
Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn,
Lừng lẫy làm cho lở núi non.
Hình ảnh người chiến sĩ đứng giữa đất Côn Lôn không phải ngẫu nhiên. Côn Lôn, với khí hậu khắc nghiệt và là nơi thực dân Pháp giam cầm các chiến sĩ cách mạng, chính là biểu tượng của cái chết. Trong hoàn cảnh này, người làm trai phải khẳng định vị thế của mình. “Lừng lẫy” thể hiện sự vang dội như động đất, núi lửa. Hình ảnh “làm cho lở núi non” gợi cảm giác hùng vĩ, mạnh mẽ.
Hình ảnh người chiến sĩ ngang hàng với núi non, thể hiện sự hiên ngang, kiên cường của một anh hùng. “Làm trai” ở đây là làm chủ giang sơn, tạo dựng tiếng tăm. Đây là quan niệm của Phan Bội Châu về “làm trai”. Tiếp theo, nhà thơ miêu tả hành động đập đá ở Côn Lôn như một biểu hiện của sự làm trai:
Xách búa đập tan năm bảy đống,
Ra tay phá vỡ mấy trăm hòn.
Những động từ như “xách búa”, “ra tay” tạo nên một cảm giác mạnh mẽ. Các từ “đánh tan”, “đập bể” và số lượng “dăm bảy đống”, “mấy trăm hòn” càng tôn vinh sức mạnh ấy. Cả hai câu thơ toát lên khí thế, như thể sẵn sàng phá tan mọi chướng ngại vật. Hành động đập đá của người tù là biểu hiện của ý chí và sức mạnh vượt qua mọi thử thách. Tinh thần mạnh mẽ của người tù đã thành một lời hứa vững chắc:
Tháng ngày bao nhiêu thân sành sỏi,
Mưa nắng càng bền dạ sắt son.
“Tháng ngày” biểu thị một khoảng thời gian dài trong hoàn cảnh tù đày. “Thân sành sỏi” chỉ tình trạng khổ sai, nhưng “bao quản” khẳng định tinh thần kiên cường bất chấp nguy hiểm. “Mưa nắng” đại diện cho những thử thách khắc nghiệt nhưng không thể làm suy giảm lòng kiên định của người tù, “dạ sắt son”. Đây là một lời khẳng định sức chịu đựng và sự kiên trung, như một lời thề thiêng liêng. Hai câu cuối bài thơ nhấn mạnh ý nghĩa của công việc đập đá của người tù:
Những kẻ vá trời khi lỡ bước,
Gian nan chi kể việc con con!
Với người tù này, sự tù đày chỉ là một thử thách tạm thời trong hành trình cách mạng. Họ tự coi mình như những người vá trời, mang trách nhiệm lớn lao như trong truyền thuyết Nữ Oa vá trời. Những người đập đá là những người đang gánh vác vận mệnh quốc gia, không phải tù khổ sai bình thường.
5. Phân tích hình tượng người chiến sĩ cách mạng trong bài thơ Đập đá ở Côn Lôn - mẫu 8
Trong cuộc đấu tranh chống giặc ngoại xâm, nước ta đã phải trải qua vô vàn thử thách. Nhiều chiến sĩ cách mạng đã phải chịu đựng sự tàn bạo của kẻ thù, nhưng họ không bao giờ khuất phục, vẫn giữ vững khí tiết. Phan Châu Trinh là một trong những chiến sĩ yêu nước đó, dù bị giam cầm và lao động khổ sai, ông vẫn giữ vững lòng yêu nước. Bài thơ Đập đá ở Côn Lôn thể hiện rõ lý tưởng và ý chí kiên cường của người anh hùng trong hoàn cảnh nghiệt ngã.
Bài thơ được viết theo thể thơ thất ngôn bát cú đường luật, mở đầu với hình ảnh người chiến sĩ oai hùng:
Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn
Lừng lẫy làm cho lở núi non
Xách búa đánh tan năm bảy đống
Ra tay đập bể mấy trăm hòn
Hình ảnh người anh hùng hiện lên với tư thế hiên ngang giữa bão tố, dù phải chịu đựng xiềng xích của kẻ thù. Công việc đập đá tuy cực nhọc nhưng người chiến sĩ vẫn hiên ngang, quyết tâm chinh phục thử thách. Hình ảnh “lừng lẫy” và “làm cho lở núi non” thể hiện tinh thần thép không sợ hãi trước kẻ thù.
Hai câu thơ tiếp theo miêu tả công việc đập đá với sức mạnh vĩ đại, thể hiện sự oai phong của người chiến sĩ. Mặc dù công việc đập đá rất gian khổ, nhưng với ý chí kiên cường, người chiến sĩ vẫn thể hiện sức mạnh vượt bậc và khí phách hiên ngang:
Tháng ngày bao quản thân sành sỏi
Mưa nắng càng bền dạ sắt son
“Tháng ngày” và “mưa nắng” biểu thị những thử thách trong cuộc sống. Dù phải chịu đựng đau khổ và gian nan, lòng yêu nước của người chiến sĩ vẫn vững bỉ. Hai câu thơ cuối thể hiện ý chí kiên cường, coi sự tù đày chỉ là thử thách nhỏ so với nhiệm vụ cao cả:
Những kẻ vá trời khi lỡ bước
Gian nan chi kể việc cỏn con
Phan Châu Trinh so sánh mình với những kẻ vá trời, thể hiện ý chí bất khuất và tầm vóc anh hùng của mình. Dù hoàn cảnh khắc nghiệt, ông vẫn giữ vững tinh thần, coi sự khổ ải chỉ là thử thách nhỏ. Những lời thơ thể hiện khí phách và tình yêu nước mãnh liệt của ông.
6. Phân tích hình tượng người chiến sĩ cách mạng trong bài thơ Đập đá ở Côn Lôn - mẫu 1
Phan Châu Trinh, một nhà cách mạng nổi bật đầu thế kỷ XX, không chỉ nổi tiếng với sự nghiệp cách mạng mà còn với những tác phẩm văn học, tiêu biểu là bài thơ “Đập đá ở Côn Lôn”. Tác phẩm này phản ánh tinh thần kiên cường của người chí sĩ cách mạng, dù bị giam cầm, vẫn giữ vững lòng kiên định và không chịu khuất phục.
Bốn câu thơ đầu tiên của bài thơ khắc họa hình ảnh người chí sĩ cách mạng với tư thế hiên ngang trước vũ trụ rộng lớn:
“Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn,
Lừng lẫy làm cho lở núi non.
Xách búa đánh tan năm bảy đống,
Ra tay đập bể mấy trăm hòn”
Câu thơ mở đầu miêu tả cuộc sống của người tù cách mạng tại Côn Đảo, nơi họ phải lao động cực nhọc. Dù vậy, trước cảnh núi non bao la, họ vẫn giữ được khí phách hiên ngang. Ba câu thơ tiếp theo mô tả công việc đập đá đầy gian khổ, nhưng với sự cường điệu hóa, hình ảnh người chí sĩ cách mạng hiện lên với sức mạnh phi thường. Bốn câu thơ cuối khắc họa sức khỏe và ý chí kiên cường của người tù cách mạng:
“Tháng ngày bao quản thân sành sỏi,
Mưa nắng càng bền dạ sắt son.
Những kẻ vá trời khi lỡ bước,
Gian nan chi kể sự con con”
Phan Châu Trinh đã dùng các hình ảnh biểu tượng “tháng ngày” và “thân sành sỏi” để thể hiện sức chịu đựng bền bỉ của người tù cách mạng. Dù thể xác có gặp khó khăn, ý chí của họ vẫn không bị lay chuyển. Bài thơ kết thúc với một thái độ tự nhận thức sâu sắc về trách nhiệm và sự vinh quang trong công việc khó khăn của họ.
Tóm lại, “Đập đá ở Côn Lôn” không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật mà còn là biểu tượng của lòng kiên trì và sự hy sinh vì sự nghiệp cách mạng, khiến chúng ta tự hào về thế hệ đã cống hiến cho dân tộc.
7. Phân tích hình tượng người chiến sĩ cách mạng trong bài thơ Đập đá ở Côn Lôn - mẫu 2
Bài thơ “Đập đá ở Côn Lôn” của Phan Châu Trinh vẽ nên một bức chân dung sống động về người tù cách mạng với tinh thần kiên cường và ý chí sắt đá.
Vào năm 1908, Phan Châu Trinh bị kết án vì tội kích động nổi loạn trong phong trào chống thuế ở Trung Kì và bị đày ra Côn Đảo. Tháng 6 năm 1910, nhờ sự can thiệp của Hội nhân quyền Pháp, ông được thả. Bài thơ “Đập đá ở Côn Lôn” được viết khi ông và các tù nhân khác đang chịu đựng lao động khổ sai trên đảo Côn Đảo, một nơi nổi tiếng với nhà tù khắc nghiệt. Tác giả mở đầu bằng hình ảnh người tù cách mạng đứng vững giữa bối cảnh núi non hiểm trở:
“Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn,
Lừng lẫy làm cho lở núi non”
Phan Châu Trinh đã mô tả một cảnh sống khắc nghiệt tại Côn Đảo với núi non và biển cả rộng lớn. Nhưng trước hoàn cảnh khó khăn đó, người tù vẫn giữ được vẻ hiên ngang và khí phách của một người nam nhi. Hình ảnh người chí sĩ cách mạng hiện ra đầy oai phong giữa hoàn cảnh lao động vất vả, với công việc đập đá nặng nhọc. Những động từ như “đánh tan”, “đập bể” cùng hình ảnh “năm bảy đống”, “mấy trăm hòn” thể hiện sức mạnh phi thường của họ. Tiếp theo, hình ảnh người tù cách mạng hiện lên với ý chí bền bỉ và sức chịu đựng mạnh mẽ:
“Tháng ngày bao quản thân sành sỏi,
Mưa nắng càng bền dạ sắt son”
Cụm từ “tháng ngày” chỉ thời gian dài đằng đẵng chịu đựng, còn “mưa nắng” tượng trưng cho gian khổ. Người chí sĩ vẫn giữ vững chí khí và lòng trung thành với đất nước. Cuối bài thơ, hai câu thơ vang lên như một lời thề mạnh mẽ về tình yêu nước và sự kiên trì:
“Những kẻ vá trời khi lỡ bước,
Gian nan chi kể sự con con”
Phan Châu Trinh dùng hình ảnh “vá trời” trong thần thoại Trung Hoa để thể hiện chí lớn và niềm tin vào sự nghiệp cách mạng. Dù có gặp khó khăn, người chí sĩ vẫn coi những thử thách đó là không đáng kể. Bài thơ “Đập đá ở Côn Lôn” khắc họa một hình ảnh người chí sĩ cách mạng với khí phách hiên ngang và lòng trung thành vững bầu.
8. Phân tích hình tượng người chiến sĩ cách mạng trong bài thơ Đập đá ở Côn Lôn - mẫu 3
Phan Châu Trinh là một nhà cách mạng vĩ đại và là nhà văn, nhà thơ nổi bật của đầu thế kỉ XX. Dù viết ở nhiều thể loại khác nhau, tác phẩm của ông luôn tỏa sáng với lòng yêu nước sâu sắc. Bài thơ “Đập đá ở Côn Lôn” là một minh chứng rõ nét cho điều đó. Được viết trong thời gian ông bị giam giữ và lao động khổ sai tại Côn Đảo, bài thơ phản ánh hình ảnh người chiến sĩ cách mạng với những phẩm chất đáng quý.
Bốn câu mở đầu của bài thơ đã thành công trong việc khắc họa hình ảnh người chiến sĩ cách mạng với phong thái hiên ngang, giữa không gian rộng lớn và sự tự tin không sợ hãi trước thử thách:
Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn
Lừng lẫy làm cho lở núi sông
Xách búa đánh tan năm bảy đống
Ra tay đập bể mấy trăm hòn
Những câu thơ đầu tiên mô tả chân thực hoàn cảnh sống của người tù tại Côn Đảo - nơi các chiến sĩ cách mạng bị giam giữ và lao động cực nhọc. Tác giả miêu tả tư thế vững vàng của người tù, đứng hiên ngang giữa núi non, làm chủ vũ trụ rộng lớn. Các động từ mạnh như “lừng lẫy”, “xách búa”, “đánh tan”, “đập bể” cùng với giọng thơ hào hùng đã làm nổi bật vẻ đẹp và sức mạnh của người chiến sĩ. Họ biến công việc đập đá thành một cuộc chinh phục thiên nhiên và dẹp bỏ bất công xã hội. Bốn câu thơ đầu đã tạo nên hình ảnh người chiến sĩ cách mạng với khí phách hiên ngang và hành động mạnh mẽ.
Trong bốn câu thơ tiếp theo, hình ảnh người cách mạng hiện lên với sức chịu đựng bền bỉ, ý chí kiên cường và thái độ coi thường mọi khó khăn:
Tháng ngày bao quản thân sành sỏi
Mưa nắng càng bền dạ sắt son
Hai câu thơ này sử dụng biện pháp đối lập để nhấn mạnh sức chịu đựng và tinh thần chiến đấu kiên cường của người cách mạng. Những khó khăn không làm họ chùn bước, mà còn tăng thêm nghị lực để tiếp tục chiến đấu. Hai câu thơ cuối như một lời tự nhắc nhở về trách nhiệm và sự cao quý của công việc, đồng thời thể hiện thái độ coi thường tù ngục và gian khổ. Bài thơ “Đập đá ở Côn Lôn” đã thành công trong việc khắc họa hình ảnh người chiến sĩ cách mạng với tư thế hiên ngang, coi thường khó khăn và luôn kiên trì trong hoàn cảnh gian nan.