1. Bài tham khảo số 4
Tuổi thơ mỗi chúng ta đều gắn liền với những câu chuyện cổ tích, truyền thuyết, và thần thoại, là phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần của người Việt. Những câu chuyện này được nhân dân sáng tạo để giải thích những hiện tượng thiên nhiên kỳ bí và thể hiện ước mơ về công lý, sức mạnh con người vượt qua thiên nhiên. Truyền thuyết Sơn Tinh, Thuỷ Tinh là một trong những câu chuyện đặc sắc, mô tả cuộc chiến giữa hai vị thần, phản ánh sự khắc nghiệt của thiên nhiên như lũ lụt hàng năm trên đất nước ta.
Hàng nghìn năm trước, khi người Việt từ núi rừng chuyển xuống đồng bằng, thiên tai lũ lụt xảy ra thường xuyên. Vào tháng bảy, mùa mưa bão, nước từ các sông hồ dâng cao làm ngập các làng mạc và nhà cửa. Nhưng núi đồi sừng sững vẫn không bị ngập. Sau mùa lũ, sông hồ lại trở về hiền hòa. Với trí tưởng tượng phong phú, nhân dân coi đó là cuộc chiến giữa hai vị thần để trả mối thù năm xưa.
Tương truyền, vua Hùng thứ mười tám có một cô con gái xinh đẹp đến tuổi gả chồng, vua ra lệnh tìm nhân tài làm phò mã. Hai chàng trai đến cầu hôn Mị Nương: Sơn Tinh - Thần Núi Tản Viên và Thủy Tinh - Thần Nước. Sơn Tinh có khả năng làm núi rừng xanh tươi, muông thú đầy đàn. Thủy Tinh có khả năng hô mưa gọi gió, nước dâng cao vạn trượng, thuồng luồng nổi trên mặt nước. Vua ra thử thách với sính lễ phong phú, và dường như nghiêng về Sơn Tinh. Sáng hôm sau, Thủy Tinh đến trước với sính lễ và cưới Mị Nương, còn Thủy Tinh đến muộn không cưới được công chúa, bèn đuổi theo để giành lại. Hai vị thần đánh nhau một trận ác liệt, trời đất tối sầm. Thủy Tinh dâng nước nhằm nhấn chìm Sơn Tinh, nhưng Sơn Tinh vẫn dời núi cao hơn. Thủy Tinh không thắng, rút quân nhưng vẫn giữ thù, hàng năm vào tháng bảy, Thủy Tinh lại tấn công Sơn Tinh. Cuộc chiến gây lầm than cho nhân dân, nhà cửa, hoa màu bị cuốn trôi. Người dân phải chống chọi với cơn giận dữ của Thủy Tinh.
Câu chuyện không chỉ có giá trị giải trí mà còn thể hiện ước mơ về công lý, cái thiện luôn chiến thắng cái ác. Thủy Tinh dù có tài năng cũng không thể thắng Sơn Tinh, vì người tốt luôn được đất trời che chở. Câu chuyện cũng thể hiện ý chí kiên cường của nhân dân trước khó khăn. Sơn Tinh, Thủy Tinh là một câu chuyện hư cấu nhưng khéo léo kết hợp chi tiết lịch sử như vua Hùng và Mị Nương, thể hiện sự chiến đấu không ngừng của con người trước thiên nhiên khắc nghiệt. Dù Thủy Tinh dâng nước cao bao nhiêu, Sơn Tinh vẫn đẩy đá lên cao bấy nhiêu.
Truyền thuyết Sơn Tinh, Thủy Tinh phản ánh sự vất vả của nhân dân trước thiên tai, nhưng họ vẫn kiên cường, không lùi bước. Câu chuyện giữ nguyên giá trị nhắc nhở con cháu về tinh thần chính nghĩa và lòng dũng cảm trong cuộc sống.
2. Bài tham khảo số 5
Truyền thuyết Việt Nam là một bức tranh sống động về đời sống và trí tưởng tượng phong phú của tổ tiên. Trong kho tàng truyền thuyết, có nhiều câu chuyện mê hoặc nhiều thế hệ người đọc, và truyền thuyết Sơn Tinh, Thủy Tinh là một ví dụ tiêu biểu. Tác phẩm này là một thần thoại cổ điển, được lịch sử hóa qua thời đại Hùng Vương, trở thành một phần quan trọng của truyền thuyết thời vua Hùng.
Truyền thuyết tập trung vào hai nội dung chính: cuộc chiến giữa Sơn Tinh và Thủy Tinh nhằm giải thích hiện tượng mưa bão hàng năm và việc Sơn Tinh chiến thắng Thủy Tinh phản ánh khát vọng của nhân dân trong việc chinh phục thiên nhiên. Câu chuyện bắt đầu khi vua Hùng tìm kiếm một phò mã cho công chúa Mị Nương. Trong số nhiều ứng cử viên xuất sắc, Sơn Tinh và Thủy Tinh nổi bật nhất. Sơn Tinh là thần núi Tản Viên, với khả năng làm cho núi rừng xanh tươi, trong khi Thủy Tinh, chúa vùng nước, có khả năng gọi mưa và gió. Khi vua Hùng đưa ra thử thách với sính lễ phong phú, rõ ràng lợi thế nghiêng về Sơn Tinh. Cuối cùng, Sơn Tinh đến trước với sính lễ và cưới Mị Nương.
Thủy Tinh tức giận, tập hợp quân đội tấn công Sơn Tinh. Cuộc chiến diễn ra quyết liệt, với Thủy Tinh dâng nước để tiêu diệt Sơn Tinh. Nhưng Sơn Tinh kiên cường, chống lại bằng cách tạo dựng các đồi núi ngăn chặn dòng nước. Cuối cùng, Thủy Tinh phải rút lui. Cuộc giao tranh không chỉ phản ánh cuộc chiến vì người đẹp mà còn thể hiện sức mạnh của dân tộc Việt trong việc đối phó với thiên nhiên. Thủy Tinh đại diện cho sức mạnh thiên nhiên hung dữ, còn Sơn Tinh đại diện cho sức mạnh kiên cường của dân tộc. Câu chuyện dùng cuộc đấu tranh này để giải thích hiện tượng mưa bão và lũ lụt hàng năm.
Sự hấp dẫn của tác phẩm còn đến từ các yếu tố nghệ thuật như tình huống truyện kịch tính, các nhân vật tài ba, và yếu tố kỳ ảo. Sự kết hợp hài hòa giữa yếu tố tưởng tượng và hiện thực lịch sử tạo nên thành công cho truyền thuyết này.
Sơn Tinh, Thủy Tinh là một truyền thuyết thú vị trong kho tàng truyện dân gian Việt Nam. Câu chuyện không chỉ giải thích hiện tượng thiên nhiên mà còn phản ánh sức mạnh và ước mơ chinh phục thiên tai của nhân dân.
3. Bài tham khảo số 6
Tôi đã đọc nhiều truyện thần thoại, cổ tích và truyền thuyết, mỗi câu chuyện đều để lại trong tôi những ấn tượng riêng biệt. Trong số đó, câu chuyện Sơn Tinh Thủy Tinh vẫn gây ấn tượng sâu đậm nhất. Câu chuyện này do nhân dân sáng tạo, dùng hình ảnh các vị thần để phản ánh sự khốc liệt của thiên tai, lũ lụt hàng năm, đồng thời ca ngợi công lao của các vua Hùng trong việc xây dựng và bảo vệ đất nước.
Truyện Sơn Tinh Thủy Tinh kể về cuộc thi tài trí giữa hai vị thần Sơn Tinh – chúa tể của núi cao và Thủy Tinh – chúa tể của vùng nước sâu, để giành được công chúa Mị Nương. Sơn Tinh, khi vẫy tay về phía đông, làm cho đất nổi lên cồn bãi; vẫy tay về phía tây, núi đồi hiện ra. Trong khi đó, Thủy Tinh gọi gió, gió đến; hô mưa, mưa đổ. Cả hai đều rất tài giỏi, khiến vua Hùng phải đưa ra thử thách: ai mang lễ vật đến sớm nhất sẽ cưới Mị Nương. Lễ vật của Sơn Tinh bao gồm voi chín ngà, gà chín cựa, ngựa chín hồng mao, trăm ván cơm nếp, trăm nệp bánh chưng, đều là đặc sản của núi rừng và đồng ruộng hùng vĩ.
Sơn Tinh đã đến trước và cưới công chúa Mị Nương, trong khi Thủy Tinh không hài lòng và lập kế hoạch cướp lại công chúa. Thủy Tinh đã hô mưa gọi gió, gây ra lũ lụt tràn ngập sông ngòi. Cuộc chiến giữa Sơn Tinh và Thủy Tinh không cân sức, nhưng Sơn Tinh với mưu trí và sức mạnh đã đánh bại Thủy Tinh.
Cuộc chiến này đã mang lại bao đau khổ và nước mắt cho nhân dân. Lũ lụt triền miên và sạt lở đất là những thiên tai mà nhân dân vẫn phải chịu đựng hàng năm. Trí tưởng tượng phong phú của nhân dân đã tạo ra một câu chuyện hư cấu với ý nghĩa sâu sắc về cuộc sống. Cơn giận của các vị thần gây ra hậu quả xấu cho đời sống nhân dân.
Chi tiết Thủy Tinh vẫn ôm hận, hàng năm hô mưa gọi gió gây lũ lụt, là cách lý giải sâu sắc cho việc thiên tai vẫn xảy ra. Thực tế, năm nào cũng vậy, nhân dân phải hứng chịu những trận bão lũ do Sơn Tinh và Thủy Tinh gây ra, nhưng Sơn Tinh luôn chiến thắng. Chi tiết này ẩn dụ cho sự bền bỉ của con người trước thiên nhiên, với tinh thần quả cảm và anh hùng.
Dù cuộc chiến Sơn Tinh và Thủy Tinh không có thật, còn vua Hùng và Mị Nương là những nhân vật lịch sử có thật, câu chuyện phản ánh việc nhân dân từ ngàn đời đã chịu đựng thiên tai, nhưng cũng thể hiện tinh thần kiên cường, không khuất phục của họ.
Qua câu chuyện Sơn Tinh, Thủy Tinh, chúng ta thấy nhân dân đã phải đối mặt với nhiều thiên tai, bão lũ, nhưng luôn kiên cường chống chọi và chiến thắng mọi thử thách.
4. Bài soạn tham khảo số 7
Truyện Sơn Tinh Thủy Tinh là một tác phẩm mang đậm trí tưởng tượng của người Việt cổ, nhằm giải thích hiện tượng lũ lụt hàng năm ở đồng bằng Bắc Bộ. Câu chuyện không chỉ mang ý nghĩa sâu sắc mà còn đem đến cho tôi nhiều bài học và kiến thức mới.
Truyện kể về cuộc thi tài giữa hai vị thần Sơn Tinh và Thủy Tinh để giành lấy công chúa Mị Nương. Dù cả hai đều có tài năng phi thường, nhưng với yêu cầu của vua, Sơn Tinh rõ ràng là người chiến thắng.
Trong truyện, Sơn Tinh đại diện cho sức mạnh của người Việt xưa, những người dày công xây đê chống lũ. Sức mạnh phi thường của Sơn Tinh phản ánh ước mơ của nhân dân về việc chiến thắng thiên tai. Điều này cho thấy tác giả và người đọc đều dành nhiều tình cảm cho Sơn Tinh, và vua Hùng cũng không ngoại lệ. Minh chứng là trong ngày cưới, vua yêu cầu lễ vật là những sản phẩm từ đất liền như voi chín ngà, gà chín cựa, ngựa chín hồng mao, trăm ván cơm nếp và trăm tệp bánh chưng. Do đó, phần thắng thuộc về Sơn Tinh.
Thủy Tinh, mặc dù có năng lực phi thường như hô mây gọi gió, nhưng lại tạo ra thiên tai và lũ lụt, tượng trưng cho các nguy cơ tiềm ẩn đối với cuộc sống của người dân xưa. Sơn Tinh và Thủy Tinh là những hình tượng huyền thoại, phản ánh sự kết hợp giữa yếu tố tự nhiên và xã hội, thực tế và lý tưởng trong trí tưởng tượng của người Việt cổ.
Sơn Tinh không chỉ là hình mẫu của sức mạnh con người (tinh thần, ý chí, thành quả chống lũ) mà còn đại diện cho lực lượng tự nhiên (rừng, núi). Cuộc xung đột giữa Sơn Tinh và Thủy Tinh không chỉ phản ánh mâu thuẫn giữa con người và thiên nhiên mà còn giữa các bộ tộc miền biển và miền núi thời kỳ Văn Lang của các vua Hùng.
Cơn giận dữ của Thủy Tinh được miêu tả độc đáo, giải thích hiện tượng lũ lụt hàng năm và sự ghen tuông dai dẳng của con người. Chi tiết Thủy Tinh dâng nước và Sơn Tinh nâng núi Tản Viên thể hiện ước mơ và thực tế của cuộc chiến chống thiên tai. Câu chuyện như một bài học nhắc nhở các thế hệ sau luôn phải đấu tranh với thiên tai.
Câu chuyện Sơn Tinh Thủy Tinh vẫn giữ giá trị to lớn đối với các thế hệ hiện tại.
5. Bài tham khảo số 8
Trong kho tàng văn học dân gian Việt Nam, có rất nhiều tác phẩm chứa đựng giá trị văn hóa, truyền thống và lịch sử sâu sắc, như những truyền thuyết, câu chuyện cổ và ca dao được truyền từ đời này sang đời khác như một tài sản tinh thần vô giá. Những truyền thuyết này phản ánh khách quan về cuộc sống sinh hoạt và giá trị tinh thần, ước mơ và niềm tin cao đẹp của con người. Truyền thuyết Sơn Tinh, Thủy Tinh là một trong những câu chuyện cổ xưa nhất, gắn liền với tuổi thơ của nhiều người qua lời kể của ông bà và cha mẹ. Câu chuyện này thể hiện khát vọng của nhân dân về việc chế ngự thiên nhiên và đối phó với thiên tai bão lũ thường xuyên xảy ra.
Truyền thuyết diễn ra vào thời kỳ vua Hùng Vương thứ 18, khi ông có một cô con gái là công chúa Mị Nương. Vì tình yêu thương con gái và trách nhiệm của một người cha, vua Hùng muốn tìm người chồng xứng đáng nhất cho con gái. Do đó, ông tổ chức cuộc thi tài giữa hai chàng trai có sức mạnh phi thường. Một người là thần núi Tản Viên, hay còn gọi là Sơn Tinh, với khả năng “vẫy tay về phía đông, đất nổi cồn bãi; vẫy tay về phía tây, đất mọc lên từng dãy núi”. Chàng trai còn lại là thần nước thẳm, Thủy Tinh, có khả năng “gọi gió, gió đến; hô mưa, mưa về”. Cả hai đều làm vua Hùng hài lòng, khiến ông khó khăn trong việc lựa chọn, dẫn đến cuộc thách cưới đặc biệt này.
Lễ vật mà vua Hùng yêu cầu không phải là những thứ dễ kiếm như “một trăm ván cơm nếp, một trăm tệp bánh chưng, voi chín ngà, gà chín cựa, ngựa chín hồng mao”. Dù lễ vật được đưa ra là công bằng cho cả hai chàng trai, nhưng thực tế, vua Hùng có vẻ ưu ái hơn cho Sơn Tinh. Bởi vì hầu hết lễ vật đều chỉ có trên cạn, và Sơn Tinh là thần núi, việc tìm kiếm các vật phẩm này là dễ dàng. Trong khi đó, Thủy Tinh, là thần nước thẳm, việc tìm lễ vật trong một đêm là rất khó khăn. Hơn nữa, vua Hùng thường xuyên đau đầu vì thiên tai bão lũ, có lẽ ông cũng không mấy hài lòng với Thủy Tinh.
Cuối cùng, Sơn Tinh đã lấy được công chúa Mị Nương, điều này làm Thủy Tinh tức giận vì sự ghen tỵ và khó khăn trong việc tìm lễ vật. Thủy Tinh đã theo đuổi Sơn Tinh để cướp lại công chúa, gây ra bão lũ khủng khiếp bằng cách “hô mưa gọi gió, dâng nước sông lên cuồn cuộn”, “nước ngập ruộng đồng, nhà cửa, dâng lên lưng đồi, sườn núi”. Tuy nhiên, Sơn Tinh không hề nao núng, “bốc từng quả đồi, dời từng dãy núi, dựng lũy đất ngăn chặn dòng nước lũ”, “nước sông dâng lên bao nhiêu, đồi núi cao lên bấy nhiêu”. Cả hai chiến đấu suốt mấy tháng trời không phân thắng bại, nhưng Thủy Tinh dần mệt mỏi và phải rút lui. Sơn Tinh chiến thắng nhờ ý chí kiên cường. Tuy nhiên, Thủy Tinh vẫn không quên thù, hàng năm gây bão lũ, nhưng không bao giờ thắng được Sơn Tinh và phải rút lui. Đây là cách giải thích cho việc thiên tai bão lũ xuất hiện hàng năm rồi lại rút đi.
Truyền thuyết Sơn Tinh, Thủy Tinh có nhiều yếu tố nghệ thuật đặc sắc, với cốt truyện ly kỳ, hấp dẫn và yếu tố kỳ ảo. Nhân vật được thần thánh hóa, mang sức mạnh phi thường, tạo nên vẻ đẹp hùng vĩ, tượng trưng cho sức mạnh của con người và thiên nhiên. Kết thúc câu chuyện hợp lý, giải thích lý do cho những đợt thiên tai hàng năm và thể hiện niềm tin về việc chế ngự thiên nhiên của ông cha ta từ xưa.
6. Bài soạn tham khảo số 1
Tuổi thơ của mỗi người đều không thể thiếu những câu chuyện cổ tích, truyền thuyết và thần thoại, đó là phần tinh thần quý báu của người Việt. Những câu chuyện này không chỉ giải thích những hiện tượng thiên nhiên kỳ bí mà còn phản ánh ước mơ và khát vọng của người dân về công lý và sức mạnh chế ngự thiên nhiên. Truyền thuyết Sơn Tinh - Thủy Tinh là một ví dụ điển hình, kể về cuộc chiến giữa hai vị thần, phản ánh sự khắc nghiệt của thiên nhiên bão lũ hàng năm trên đất nước chúng ta.
Hàng nghìn năm trước, khi người Việt từ vùng núi chuyển xuống đồng bằng sinh sống, thiên tai lũ lụt thường xuyên xảy ra. Đầu tháng bảy, mùa mưa bão đến, nước từ các sông hồ dâng cao làm ngập lụt làng mạc và nhà cửa, nhưng không thể nhấn chìm được các ngọn núi cao. Khi mùa lũ qua đi, các sông hồ lại trở về bình yên. Dù chỉ là hiện tượng thiên nhiên tàn khốc, nhưng với trí tưởng tượng phong phú, người dân tin rằng đó là cuộc chiến giữa hai vị thần để trả mối thù xưa.
Tương truyền, vua Hùng thứ mười tám có một cô con gái xinh đẹp sắp đến tuổi gả chồng. Vua ra lệnh tìm kiếm nhân tài để chọn phò mã. Hai chàng trai đã đến cầu hôn công chúa Mị Nương, một người là Sơn Tinh - Thần Núi Tản Viên, và người kia là Thủy Tinh - Thần Nước. Sơn Tinh có khả năng làm núi rừng xanh tươi, còn Thủy Tinh có tài điều khiển mưa gió và dâng nước lên cao. Nhà vua yêu cầu mỗi chàng trai mang đến đủ sính lễ: một trăm ván cơm nếp, một trăm nệp bánh chưng, voi chín ngà, gà chín cựa, ngựa chín hồng mao. Dù thử thách có vẻ công bằng, nhà vua có phần thiên vị Sơn Tinh, bởi ông đã nhận thấy sự chân thành và dũng mãnh của Sơn Tinh.
Sáng hôm sau, Thủy Tinh đến trước với đầy đủ sính lễ và đưa Mị Nương về núi. Sơn Tinh đến sau, không kịp cưới công chúa, bèn đuổi theo để giành lại. Cuộc chiến giữa hai vị thần trở nên dữ dội, trời đất tối sầm. Thủy Tinh dâng nước cao để nhấn chìm Sơn Tinh, nhưng Sơn Tinh lại dời núi cao lên bù lại. Cuối cùng, Thủy Tinh phải rút lui. Tuy nhiên, với mối thù chưa giải quyết, hàng năm vào tháng bảy âm lịch, Thủy Tinh lại gây lũ lụt, khiến nhân dân chịu đựng khó khăn, từ nhà cửa đến hoa màu đều bị cuốn trôi. Nhân dân luôn phải chiến đấu chống lại sự giận dữ của Thủy Tinh.
Câu chuyện Sơn Tinh - Thủy Tinh không chỉ thú vị mà còn mang ý nghĩa sâu sắc. Cuộc chiến giữa hai vị thần thể hiện ước mơ về công lý và chiến thắng cái thiện trước cái ác. Dù Thủy Tinh có bao nhiêu phép thần thông, Sơn Tinh vẫn chiến thắng vì từ xưa, người tốt luôn được bảo vệ. Câu chuyện cũng thể hiện tinh thần chiến đấu kiên cường của nhân dân trước thiên tai, khẳng định sức mạnh của con người. Dù khoa học chưa lý giải được hiện tượng thiên nhiên, câu chuyện đã giúp giải thích và làm cuộc sống thêm thú vị.
Sơn Tinh - Thủy Tinh là một câu chuyện hư cấu nhưng lại khéo léo lồng ghép các chi tiết lịch sử như vua Hùng, Mị Nương, làm tăng sức hấp dẫn. Câu chuyện này gửi gắm một thông điệp sâu sắc: Con người không bao giờ lùi bước trước thiên nhiên khắc nghiệt, luôn làm chủ số phận trước mọi thử thách. Dù Thủy Tinh có dâng nước cao đến đâu, Sơn Tinh vẫn kiên cường chống lại.
Truyền thuyết Sơn Tinh - Thủy Tinh thể hiện sự khó khăn của nhân dân ta trong việc đối phó với mưa bão và lũ lụt, nhưng chúng ta luôn kiên cường và không sợ hãi. Câu chuyện vẫn giữ nguyên giá trị của nó, nhắc nhở các thế hệ sau tiếp nối và gìn giữ truyền thống về tinh thần chính nghĩa và lòng dũng cảm trước thử thách của cuộc đời.
7. Bài soạn tham khảo số 2
Trong kho tàng thần thoại phong phú mà em đã khám phá, câu chuyện Sơn Tinh, Thủy Tinh luôn khiến em say mê bởi sự hấp dẫn và lôi cuốn đặc biệt của nó. Truyền thuyết này không chỉ giải thích hiện tượng lũ lụt hàng năm ở đồng bằng Bắc Bộ mà còn gửi gắm ước mơ chiến thắng thiên nhiên và bảo vệ cuộc sống của tổ tiên, đồng thời tôn vinh công lao dựng nước của các vua Hùng.
Vào thời kỳ xa xưa, khi tổ tiên người Việt rời vùng núi rừng để định cư ở đồng bằng Bắc Bộ, họ đã phải đối mặt với nạn lụt hàng năm gây ra bởi nước lũ từ các con sông lớn như sông Hồng và sông Đà. Để bảo vệ thành quả lao động, người dân đã dũng cảm và sáng tạo tìm cách chống lụt, việc xây dựng đê điều là minh chứng rõ ràng cho tinh thần đó.
Từ những nỗ lực chống lũ lụt, người xưa đã tưởng tượng ra câu chuyện với nhiều tình tiết ly kỳ: Hai vị thần cùng tranh giành một nàng công chúa xinh đẹp, dẫn đến cuộc chiến ác liệt. Kết quả, bên thắng cuộc, bên thua cuộc; kẻ thua cuộc mang mối thù sâu sắc và liên tục gây chiến. Trên thực tế, hàng năm ở đồng bằng Bắc Bộ, mặc dù nước dâng cao trong mùa mưa bão, nhưng không thể làm ngập nổi núi đồi. Khi mùa lũ kết thúc, nước rút đi và sông suối lại trở nên hiền hòa. Người xưa tưởng rằng đó là cuộc chiến giữa Thần Nước và Thần Núi để giành lại Mị Nương, thể hiện trí tưởng tượng phong phú và bay bổng của họ.
Truyền thuyết có hai nhân vật chính: Sơn Tinh - chúa tể của núi rừng và Thủy Tinh - chúa tể của nước. Cả hai đều sở hữu tài năng phi thường. Sơn Tinh có thể làm cho đất đai và núi đồi hiện lên chỉ bằng một cái vẫy tay, trong khi Thủy Tinh có khả năng gọi gió và mưa. Nhà vua không biết chọn ai, đành ra điều kiện: Ai mang lễ vật đến sớm sẽ được cưới Mị Nương. Đúng như dự đoán, nhà vua nghiêng về phía Sơn Tinh vì lễ vật đều là sản vật của núi rừng. Sơn Tinh đến trước, cưới Mị Nương và đưa nàng về núi Tản Viên, chứng tỏ sự xứng đáng của mình.
Thủy Tinh, không cưới được Mị Nương, nổi cơn thịnh nộ và dùng toàn bộ sức mạnh của mình để chống lại Sơn Tinh. Mưa bão làm nước dâng lên cuồn cuộn, ngập tràn đồng ruộng, cây cối và nhà cửa. Thủy Tinh muốn nhấn chìm đỉnh núi để tiêu diệt Sơn Tinh và cướp lại Mị Nương.
Tuy nhiên, Sơn Tinh cũng không kém phần quyết liệt, dùng sức mạnh của mình để nâng cao núi đồi và xây dựng thành ngăn nước. Mặc dù Thủy Tinh tấn công dữ dội, Sơn Tinh vẫn kiên cường chống trả và cuối cùng thắng lợi. Cuộc chiến không chỉ xảy ra một lần mà nhiều lần, nhưng kết quả vẫn không thay đổi: Thần Núi chiến thắng Thần Nước. Mị Nương vẫn sống hạnh phúc bên Sơn Tinh trên đỉnh Tản Viên. Câu chuyện, dù hoàn toàn hư cấu, vẫn phản ánh hiện tượng lũ lụt và công cuộc chống lũ của nhân dân dưới triều đại các vua Hùng.
Những chi tiết kỳ ảo trong câu chuyện giải thích hiện tượng lũ lụt và công cuộc chống lũ hằng năm của nhân dân đồng bằng Bắc Bộ. Sơn Tinh dựng thành ngăn nước, công việc đắp đê của con người, khởi đầu cho các công trình đê điều lớn hơn. Truyện thể hiện ước mơ có sức mạnh thần kỳ để chế ngự lũ lụt, một tai họa lớn đối với con người.
Truyền thuyết Sơn Tinh, Thủy Tinh có giá trị nội dung và nghệ thuật nổi bật. Thủy Tinh hóa thân thành hiện tượng mưa gió bão lụt, còn Sơn Tinh là hình ảnh của người dân cần cù chống lũ. Tầm vóc và khí phách của Sơn Tinh biểu trưng cho chiến công của người Việt cổ trong cuộc đấu tranh chống lũ. Giờ đây, những công trình thủy lợi hiện đại như đê điều, hồ chứa đã thực sự kiểm soát được sức tàn phá của nước lũ. Tuy nhiên, vấn đề phá rừng đang gây hậu quả nghiêm trọng, làm tăng nguy cơ thiên tai. Nhà nước đang nỗ lực bảo vệ rừng và xây dựng đê điều để bảo vệ thành quả lao động của nhân dân. Câu chuyện Sơn Tinh, Thủy Tinh vẫn là bài học quý giá cho cuộc sống hiện tại, nhắc nhở chúng ta về sự cần thiết phải bảo vệ môi trường và chống thiên tai.
8. Bài soạn tham khảo thứ ba
Truyện cổ tích, truyền thuyết và thần thoại là những phần không thể thiếu trong kho tàng văn học dân gian Việt Nam. Những câu chuyện này được tạo ra nhằm lý giải các hiện tượng xung quanh chúng ta, hoặc thể hiện những ước mơ và khát vọng của người xưa trong cuộc chiến giữa cái thiện và cái ác, con người và các thế lực siêu nhiên.
Truyền thuyết Sơn Tinh, Thủy Tinh sử dụng hình ảnh các vị thần để mô tả sự khắc nghiệt của thiên tai như lũ lụt và mưa bão thường xảy ra trên đất nước, khiến người dân phải chống chọi vất vả. Qua câu chuyện này, người xưa ca ngợi tinh thần dựng nước và bảo vệ đất nước của các vua Hùng, đồng thời thể hiện ý chí kiên cường trong việc gìn giữ thành quả lao động.
Truyền thuyết Sơn Tinh, Thủy Tinh thể hiện cuộc tranh tài giữa hai nhân vật anh hùng: Sơn Tinh, chúa tể của vùng núi non, và Thủy Tinh, chúa tể của vùng nước sâu. Sơn Tinh có khả năng vẫy tay để tạo ra các dải đất mới, còn Thủy Tinh có tài gọi gió, mưa. Vua Hùng chỉ có một con gái xinh đẹp tên Mị Nương và muốn chọn một người xứng đáng làm rể. Vua Hùng yêu cầu hai anh hùng mang đến voi chín ngà, gà chín cựa, ngựa chín hồng mao. Ai đến trước thì được cưới Mị Nương. Nhà vua dường như nghiêng về Sơn Tinh khi yêu cầu này đều là sản vật của núi rừng, quê hương của Sơn Tinh. Sơn Tinh đã nhanh chóng mang lễ vật đến và cưới Mị Nương.
Thủy Tinh đến muộn và không lấy được vợ nên tức giận, hàng năm lại tạo ra mưa bão để gây lũ, nhằm nhấn chìm giang sơn của Sơn Tinh. Nhưng Sơn Tinh cũng không kém phần tài giỏi, nước dâng bao nhiêu thì núi cao lên bấy nhiêu, khiến Thủy Tinh không thể nào lấn át được. Cuộc chiến giữa hai thần gây ra nhiều khó khăn, làm cho người dân thường xuyên đối mặt với lũ lụt, mất mát về nhà cửa và mùa màng. Những khó khăn này khiến người dân phải chịu đựng.
Người xưa đã sáng tạo câu chuyện này với yếu tố hư cấu và kỳ ảo để giải thích các hiện tượng thiên nhiên và lũ lụt, đồng thời khẳng định tinh thần chiến đấu của con người trước thiên tai. Mặc dù thiên nhiên có mạnh mẽ đến đâu, con người vẫn chiến thắng nhờ ý chí kiên cường. Chính vì vậy, dù Thủy Tinh có gây lũ lớn đến đâu, Sơn Tinh cũng luôn đối phó hiệu quả. Câu chuyện này thể hiện sức mạnh và lòng dũng cảm của người nông dân trong cuộc chiến chống thiên tai.
Thông qua các tình tiết trong câu chuyện, người xưa gửi gắm một thông điệp sâu sắc rằng con người không bao giờ khuất phục trước thiên nhiên. Dù gặp khó khăn thử thách đến đâu, con người luôn chiến thắng thiên tai và làm chủ vận mệnh của mình. Cuộc chiến giữa Sơn Tinh và Thủy Tinh dù không có thật nhưng giúp lý giải các hiện tượng thiên nhiên hàng năm. Sự kết hợp giữa các nhân vật thực như vua Hùng và công chúa Mị Nương với các nhân vật tưởng tượng như Sơn Tinh và Thủy Tinh tạo nên một câu chuyện hấp dẫn và kích thích trí tưởng tượng.
Truyện truyền thuyết Sơn Tinh, Thủy Tinh cho thấy rằng hàng năm người dân phải đối mặt với nhiều tai ương và thiên tai, nhưng họ vẫn kiên cường chiến đấu và không bao giờ lùi bước, thể hiện tinh thần dũng cảm của người lao động.