Viêm da tiết bã (ISD) ở trẻ sơ sinh (hay còn gọi là 'viêm da tiết bã nhờn') là một vấn đề da phổ biến thường xuyên xuất hiện trước 3 tháng tuổi và thường tự khỏi sau 6-12 tháng. Viêm da tiết bã thường gây ra tình trạng đỏ và ban vảy nhờn, loang lổ ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.

Bệnh thường xuất hiện ở các vùng da có hoạt động tuyến bã nhờn nhiều hơn, đặc biệt là những vùng có lông và các kẽ da (nơi da cọ xát với nhau). Viêm da tiết bã ở trẻ sơ sinh thường liên quan đến da đầu và thường được biết đến với tên gọi nắp nôi, vì các mảng vảy cứng trên nền da đỏ viêm có thể trở nên dày hơn và tụ lại, giống như một chiếc mũ.

Nắp nôi là tình trạng viêm da xuất hiện thường xuyên trên da đầu của trẻ sơ sinh, hay còn gọi là viêm da tiết bã ở trẻ sơ sinh. Đây là một vấn đề phổ biến xuất hiện ở khoảng 10% trẻ sơ sinh, thường thấy trong độ tuổi từ 3 tuần đến 12 tháng. Viêm da tiết bã ở trẻ thường đi kèm với các triệu chứng như da đầu có vảy màu vàng hoặc nâu, đóng vảy hoặc có vảy giống như gàu....

Các bậc cha mẹ cũng có thể nhận thấy tình trạng tương tự ở những vùng da tiết dầu khác, như quanh tai hoặc lông mày, mí mắt của trẻ, thậm chí ngay cả ở nách và các nếp nhăn khác của da, viêm da tiết bã cũng hoàn toàn có thể xuất hiện. Đôi khi, chúng có thể xuất hiện ở vùng trẻ quấn tã, tạo nên sự nhầm lẫn với hăm tã. Viêm da tiết bã ở trẻ là một vấn đề vô hại và không lây nhiễm. Tình trạng này có thể gây ngứa nhẹ, nhưng nó thường không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe tổng thể của bé.

Viêm da tiết bã ở trẻ sơ sinh thường tự khỏi từ 6 đến 12 tháng tuổi, tuy nhiên, có trường hợp tình trạng này có thể kéo dài lâu hơn ở một số trẻ, thậm chí có trường hợp kéo dài đến khi trẻ bắt đầu vào học.

Hiện tại, các chuyên gia về da liễu cho biết vẫn chưa xác định được nguyên nhân chính xác của viêm da tiết bã ở trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, cha mẹ cần biết rằng viêm da tiết bã không phải là kết quả của vệ sinh kém, dị ứng hoặc kích ứng da.

Một số nhà nghiên cứu đều đưa ra giả thuyết rằng hormone mà trẻ nhận được từ mẹ ở cuối thai kỳ có thể kích thích tăng sản xuất dầu (tiết bã nhờn) ở trẻ, gây ra tình trạng viêm da tiết bã. Kích ứng từ nấm men trong chất nhờn cũng được xem là một trong những yếu tố có thể gây viêm da tiết bã. Tuy nhiên, hai yếu tố này không liên quan trực tiếp đến nhau.

Các chuyên gia khuyến cáo rằng cha mẹ không cần phải làm gì đặc biệt nếu trẻ mắc viêm da tiết bã vì tình trạng này thường tự giảm đi theo thời gian. Tuy nhiên, có một số biện pháp mà họ có thể thử để giảm ngứa hoặc tạo cảm giác thoải mái hơn cho bé, bao gồm:

• Nhẹ nhàng xoa bóp da đầu của trẻ (ướt hoặc khô) bằng ngón tay hoặc bàn chải mềm để giúp lớp vảy dễ dàng bong ra. Cần lưu ý thực hiện nhẹ nhàng và chậm rãi để tránh kích thích da đầu của bé. Kích thích mạnh có thể gây chảy máu hoặc nhiễm trùng.
• Gội đầu thường xuyên hơn cho bé (tối đa một lần mỗi ngày) và đảm bảo rửa sạch hết xà phòng hoặc dầu gội đầu. Sau khi gội, nhẹ nhàng chải da đầu bé bằng bàn chải mềm hoặc khăn bông mềm.
• Cân nhắc sử dụng các loại dầu gội đặc biệt cho từng độ tuổi của trẻ hoặc dầu gội dành riêng cho trẻ mắc viêm da tiết bã.
• Chú ý: Không sử dụng kem, mỡ hoặc dầu gội trị gàu cho trẻ mà không có sự tư vấn của bác sĩ hoặc chuyên gia da liễu. Một số thành phần trong các sản phẩm này có thể thấm qua da với liều lượng cao đối với trẻ nhỏ.

Trong trường hợp viêm da tiết bã nặng, khi các biện pháp như gội đầu thường xuyên hoặc xoa bóp da đầu không hiệu quả, việc sử dụng dầu có thể giúp làm mềm lớp vảy khô. Tuy nhiên, không có chứng cứ nào chứng minh tính hiệu quả của việc sử dụng tinh dầu, mặc dù một số báo cáo đã chỉ ra rằng không ít bậc cha mẹ thấy hiệu quả. Quy trình thực hiện bao gồm:

• Thoa một ít dầu tự nhiên, nguyên chất - ví dụ như dầu dừa - lên da đầu của bé. Hãy nhớ thoa nhẹ nhàng để tránh kích thích da đầu của bé. Cha mẹ cũng có thể chọn dùng dầu hỏa nếu họ cảm thấy phù hợp.
• Để dầu thấm vào da đầu trong khoảng 15-30 phút hoặc lâu hơn.
• Nhẹ nhàng loại bỏ lớp vảy bằng lược răng cưa hoặc chải sạch bằng bàn chải mềm.
• Gội sạch đầu cho bé, nhẹ nhàng xoa bóp với dầu gội dành cho trẻ sơ sinh để loại bỏ những vảy cũng như dầu thừa còn sót lại. Dầu thừa trên da đầu bé có thể làm tắc nghẽn lỗ chân lông và làm cho vảy dính lại với nhau.

Dù có thể làm mất đi nhiều kỳ vọng, nhưng thực sự không có biện pháp nào có thể ngăn chặn viêm da tiết bã ở trẻ. Cha mẹ không thể tránh được tình trạng này, nhưng việc gội đầu cho bé bằng dầu gội nhẹ và chải da đầu bằng bàn chải mềm có thể giữ cho tình trạng viêm da tiết bã không quay trở lại sau khi đã kiểm soát được.

Trong một số trường hợp, các chuyên gia khuyến nghị cha mẹ nên đưa trẻ đến các cơ sở y tế nếu trẻ có bất kỳ triệu chứng nào sau đây:

• Tình trạng viêm da tiết bã ngày càng trở nên nặng và không giảm đi
• Có dấu hiệu chảy máu tại vùng da đang bị viêm
• Nắp nôi lan ra những khu vực ngoài da đầu của trẻ
• Phát ban gây mất tóc cho bé
• Xuất hiện bất kỳ dấu hiệu nhiễm trùng nào như mẩn đỏ, chảy dịch, sốt hoặc da ấm nóng khi chạm vào.

Trẻ cũng có thể xuất hiện một số triệu chứng khác như phát ban hoặc dấu hiệu tấy miệng, có thể là kết quả của nhiễm trùng nấm men. Trong trường hợp này, các bác sĩ có thể kê đơn thuốc chứa cortisone nếu da đầu viêm hoặc sử dụng dầu gội chống gàu hoặc chống nấm da cho những tình huống viêm da tiết bã nặng.

Viêm da tiết bã, đặc biệt là ở vùng da đầu, thỉnh thoảng có thể bị nhầm lẫn với bệnh chàm (viêm da dị ứng). Bệnh chàm thường xuất hiện ở trẻ sơ sinh và đi kèm với các vảy khô trên mặt và đầu, thậm chí lan sang các khu vực khác trên cơ thể. Khác với viêm da tiết bã, bệnh chàm làm trẻ cảm thấy ngứa rất khó chịu.

Viêm da tiết bã ở trẻ sơ sinh tạo ra các vảy nhờn màu vàng hoặc mảng vảy giống như gàu trên đầu. Tình trạng này khá phổ biến và dễ điều trị. Viêm da tiết bã không phải là dấu hiệu của bất kỳ vấn đề da liễu nào hay kết quả của chăm sóc không đúng. Bậc cha mẹ có thể kiểm soát viêm da tiết bã ở trẻ bằng nhiều biện pháp khác nhau như xoa bóp nhẹ nhàng để lớp vảy tróc ra, gội đầu cho bé hàng ngày hoặc sử dụng một số loại tinh dầu tự nhiên để dưỡng ẩm cho da đầu của bé.

Trẻ sơ sinh thường dễ mắc các vấn đề về hô hấp, nhiễm trùng đường hô hấp và đường tiêu hóa nếu bị ăn dặm sớm hoặc khi lưu trữ và pha chế sữa không đúng cách. Để bảo vệ sức khỏe của trẻ, cha mẹ nên duy trì việc cho bé bú mẹ đầy đủ trong 6 tháng đầu (nếu có thể) và tuân thủ lịch tiêm phòng đúng.

Tham khảo thông tin tại: babycenter.com, eczema.org