Buzz
So với các dân tộc khác, người Mông duy trì rất nhiều phong tục, tập quán truyền thống. Cùng chúng tôi khám phá những món đặc sản nổi tiếng của người Mông qua bài viết này nhé.
Bánh ngô
Không chỉ có Mèn mén, khi nói đến món ăn từ ngô của người Mông, không thể bỏ qua bánh ngô “pá páo cừ”. Phụ nữ Mông chia sẻ: “Bánh ngô chủ yếu từ ngô nếp, thơm ngon và mềm mịn. Ngô còn non, hái về xay thành bột. Bột ngô sau đó được đặt vào túi tre treo lên cao để phần nước chảy ra, giữ lại bột ngô. Bột ngô này được phơi khô bằng tro bếp để nhanh chóng. Sau khoảng hai ngày, bột ngô trong túi sẽ khô lại, được đánh tơi, thêm nước và trộn đều, tạo thành từng chiếc bánh tròn giống bánh rán rồi chiên vàng.”
Bánh ngô thơm ngon và dẻo, thêm mật mía hoặc mặt ong tạo vị ngọt, thơm của ngô non. Cách nặn bánh ba cạnh, gói bằng bắp ngô tạo hình tam giác làm bánh dẻo, thơm, là đặc sản của người Mông.
Bánh ngô được bắp ngô “bánh tẻ” gói thành hình tam giác, hấp chín tạo mùi thơm, là món ăn đặc trưng của người Mông. Bánh ngô nhỏ xinh, quấn vào đầu đũa hoặc xâu thành chuỗi là món ăn và nét đẹp trong văn hoá người Mông.
Bánh ngô
Bánh ngô
Bánh láo khoải
Bánh láo khoải, hay còn gọi là lức khoải, là món không thể thiếu trong ngày Tết của người Mông ở Sính Lủng, Thài Phìn Tủng, Vần Chải, Sủng Trái. Đây là một phần của truyền thống đồng bào cùng làm bánh khoải lớn để thưởng thức cả tháng giêng.
Bột ngô được xay và làm thành những chiếc bánh hình bầu dục, sau đó thoa mỡ và mật ong lên bề mặt. Bánh có thể bảo quản lâu và khi ăn, người Mông có thể nướng trên than củi để bánh thêm phồng và thơm ngon.
Bánh láo khoải là món ăn được người Mông vùng Tây Bắc chế biến cho các dịp lễ, Tết và cũng để bán tại các phiên chợ, được nhiều người ưa chuộng.
Bánh láo khoải
Bánh láo khoải
Mèn mén
Mèn mén không phải là món cao lương mỹ vị, nhưng lại để lại ấn tượng mạnh mẽ sau mỗi lần thưởng thức. Đây là một món ăn từ những hạt ngô tẻ địa phương, là thức ăn hàng ngày của người Mông. Ngô sau mỗi mùa thu hoạch được phơi khô để làm mèn mén. Qua nhiều công đoạn và thời gian, món này trở thành một bát thành phẩm ngon và đặc trưng.
Đầu tiên, ngô được lựa chọn từng hạt, loại bỏ hạt sâu, hỏng, chỉ giữ lại những hạt tròn và đầy nhất. Ngô sau đó được xay xát trong những cối xay đá truyền thống - công đoạn đòi hỏi sự vất vả nhất khi làm mèn mén. Bột ngô sau khi xay xát và sàng lọc, được trộn với nước sao cho đủ ẩm để khi hấp không bị khô hoặc quá ẩm. Đây là công đoạn cực kỳ quan trọng để giữ hương vị đặc trưng và ngon miệng của món ăn.
Mèn mén trộn cơm là món ưa chuộng với hương vị ngọt, bùi, thơm của ngô và sự dẻo dai của cơm. Nó thường được kết hợp với nước dùng để ăn cùng phở hoặc mỳ tại các phiên chợ. Ban đầu, món này chỉ thường được dùng trong gia đình, nhưng hiện nay đã trở thành một món phổ biến tại các phiên chợ vùng cao, dễ dàng mua và thưởng thức cho du khách ghé thăm.
Mèn mén
Mèn mén
Thắng cố
Thắng cố là một món ẩm thực truyền thống đặc trưng của người Mông, phổ biến ở vùng trung du miền núi phía Bắc. Ban đầu, món này có nguồn gốc từ Vân Nam (Trung Quốc), sau đó lan tỏa sang các dân tộc Kinh, Dao, Tày.
Để chế biến thắng cố không đơn giản, vẫn cần có bí quyết và kinh nghiệm riêng. Thủ tục chuẩn bị bao gồm việc xào các phần thịt và nội tạng của ngựa (hoặc bò, dê, heo) trong chảo lửa than cũ, kết hợp với gia vị truyền thống như muối, thảo quả, địa điền, quế, lá chanh. Nước dùng phải được nấu rất kỹ để có hương vị ngọt ngon. Tuy nhiên, ngày nay, nhiều nhà hàng và quán ăn đã thay đổi thành phần gia vị, làm thay đổi hương vị truyền thống của món ăn.
Thắng cố trở thành một món ưa chuộng với người Mông, đặc biệt là ở vùng trung du miền núi phía Bắc. Mặc dù nguyên liệu và cách chế biến có thể thay đổi, nhưng hương vị đặc trưng vẫn thu hút sự quan tâm của du khách và người yêu thích ẩm thực truyền thống.
Khi ăn, chảo vẫn đậu trên bếp hồng ngoại, cùng múc ăn và đặt lên bát để thưởng thức. Món ăn này thường được chuẩn bị trong những dịp lễ hội, lễ ăn thề bảo vệ rừng, hay những ngày hội đông người như hội làng, dòng họ, hay chợ phiên.
Thắng cố
Thắng cố
Rượu ngô
Rượu Ngô là loại rượu đặc sản của người H’Mông ở Sapa. Với hương thơm đặc biệt từ men lá rừng và vị đậm đà của thóc nương cùng ngô nếp.
Sapa có độ cao hơn 1000m so với mặt nước biển, với khí hậu mát mẻ và cảnh quan xanh tươi. Điều kiện khí hậu ở đó tạo ra những sản phẩm đặc biệt cho rượu, được làm từ thóc nương, ngô nếp và men lá từ hơn 20 loại thảo dược khác nhau.
Người H’mông chuẩn bị men và nguyên liệu rất kỹ lưỡng trước khi nấu rượu. Thóc nương và ngô nếp chín đồng thời với việc ủ với men lá chuẩn bị sẵn. Rượu được ủ cho đến khi có mùi thơm đặc trưng, sau đó chưng cất theo công thức riêng để tạo ra những giọt rượu chất lượng.
Rượu H’Mông có màu trong vắt, hương thơm tinh khiết và vị ngọt dịu. Đây không chỉ là đồ uống truyền thống mà còn mang ý nghĩa tôn kính với thần tiên. Hương thơm từ thóc nương và ngô nếp hòa quyện với hương thảo dược từ men rượu tạo nên đặc điểm riêng biệt của loại rượu này.
Rượu ngô
Rượu ngô
Bánh Dày
Bánh dày là một món bánh truyền thống và việc làm bánh dày là không thể thiếu trong các dịp lễ, hội hay dịp tết của người Mông ở miền núi phía bắc. Đối với người Mông, bánh dày không chỉ là biểu tượng của tình yêu và sự thủy chung mà còn mang ý nghĩa tượng trưng cho mặt trăng, mặt trời và nguồn gốc của con người và vạn vật trên mặt đất. Trên ngôn ngữ Mông, bánh dày còn được gọi là “Pé- Plẩu”.
Bánh dày làm rất tỉ mỉ, nguyên liệu chính từ gạo nếp thơm sau khi hấp thành xôi. Vừng đã được rang và lòng đỏ trứng gà đã luộc chín. Để tránh dính, cần xoa tay và dụng cụ khi làm bánh. Bánh thơm ngon nhất khi ăn nóng hổi ngay sau khi hoàn thành. Để thưởng thức hết vị đậm đà của xôi quê, hương thơm đặc trưng của miền núi. Bánh có thể được rán hoặc nướng trước khi ăn, càng tuyệt vời hơn khi chấm cùng đường mía hoặc mật ong.
Dù bánh dày cũng có ở nhiều dân tộc khác nhau, nhưng cách làm và hương vị của bánh của người Mông là không thể nhầm lẫn. Lý giải cho điều này cũng khá khó khăn. Hãy đến với miền núi Tây Bắc để trải nghiệm một lần và cảm nhận vị ngon tuyệt vời của món quà từ thiên nhiên. Bạn sẽ được chứng kiến cách làm bánh đầy tinh tế của những người dân hiếu khách tại vùng đất Mù.
Bánh Dày
Bánh Dày
Ớt nướng
Ớt nướng là một món ẩm thực đặc sắc của người H'Mông tại Lao Chải (Sa Pa). Để làm món này, người ta sử dụng những quả ớt xanh đã chín, đem nướng trên bếp củi cho đến khi cay bớt, sau đó giã nhuyễn cùng với muối hạt rang. Đơn giản nhưng có thể trở thành món chính trong bữa ăn. Một số gia đình cầu kỳ hơn thêm chút dầu hoặc mỡ đun nóng để xào ớt đã giã cùng muối, tạo nên một món ăn hấp dẫn.
Mùi vị của ớt nướng thường là cay và mặn. Nhờ việc nướng trên than củi, phần cay của ớt bớt đi, không quá cay như khi ăn ớt thường. Khi xào ớt, món ăn càng thêm hương thơm và hấp dẫn.
Ớt nướng có thể chỉ đơn thuần là một món lạ đối với chúng ta, nhưng với người H'Mông ở bản Lao Chải (Sa Pa), đây lại là một món ăn quen thuộc, thậm chí là một trong những món ngon nhất. Vì cuộc sống khó khăn, bữa cơm hàng ngày của họ thường chỉ gồm rau dại luộc hoặc nấu. Do đó, món ăn có vị cay của ớt trở thành điểm sáng trên bàn ăn. Người H'Mông cũng thường thêm ớt vào một số món như canh rau dại để tăng thêm hấp dẫn. Nếu có dịp đến vùng cao này, hãy thử một lần món ớt nướng của người H'Mông nhé.
Ớt nướng
Ớt nướng
Phở chua Bắc Hà là một món ăn dân dã đặc trưng không thể thiếu. Khác với phở thông thường, phở chua có bánh phở, nước chua, dưa muối chua, tàu xì, lạc rang và tương ớt. Bánh phở được làm từ loại gạo địa phương, đặc biệt là tàu xì mất đến 3 tháng để chế biến thành hũ tàu xì ngon.
Phở chua Bắc Hà
Với cách làm nước dùng bằng cách ngâm rau cải trong nước đường, phở chua là một món ăn dân dã, đơn giản nhưng đậm đà, thể hiện văn hóa đặc trưng của người dân vùng cao Bắc Hà. Sợi phở thơm ngon, dai, mềm vừa phải, màu nâu đỏ hài hòa với vị giòn của lạc, vị chua dịu nhẹ từ nước dùng và dưa chua, vị thịt dai mềm, vị cay của tương ớt, cùng hương thơm nồng của rau húng, tạo nên hương vị độc đáo, hấp dẫn mà không bao giờ chán chường.
Khi du lịch phát triển, phở Bắc Hà không còn chỉ dành riêng cho người dân địa phương. Du khách từ khắp nơi đến đây thường tìm kiếm hàng phở địa phương để thưởng thức vào mỗi buổi sáng, khiến cho phở chua cùng các món phở đặc trưng khác tại Bắc Hà trở thành một món ăn nổi tiếng, đặc trưng cho vùng miền này.
Phở chua Bắc Hà
Phở chua Bắc Hà
Dưới đây là danh sách những món đặc sản nổi tiếng nhất của người dân tộc Mông mà chúng tôi muốn giới thiệu đến bạn. Hy vọng thông tin này sẽ hữu ích với bạn.
Tác giả: Nguyên Thị Ánh
Tags: Top 8 món đặc sản nổi tiếng của người Mông.
