8 tác hại khôn lường của việc lạm dụng rượu bia

Trong giai đoạn đầu của sự say rượu, người uống thường ở trạng thái hưng phấn, nói nhiều và không thể dừng lại. Nếu bị ai đó châm chọc, họ dễ nổi giận, dẫn đến cãi vã, đánh nhau và thậm chí có thể gây ra án mạng vì không kiểm soát được hành vi. Thực tế cho thấy, nhiều vụ bạo lực đã xảy ra trong những buổi nhậu chỉ vì một lời khiêu khích. Khi có người chồng nghiện rượu, vợ con thường xuyên phải chịu đựng những trận đòn roi khủng khiếp. Sự hưng phấn khi uống rượu có thể nhanh chóng chuyển thành ức chế, khiến người uống nằm yên một chỗ, thậm chí rơi vào trạng thái sảng rượu.

Rượu bia là những chất gây nghiện, việc lạm dụng chúng sẽ khiến người dùng trở thành nghiện. Bạo lực gia đình do say xỉn là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến sự tan vỡ trong hạnh phúc gia đình.

Bệnh nhân bị rối loạn tâm thần do rượu thường có những hoang tưởng ghen tuông, cảm giác bị hại… Họ có thể trải qua rối loạn tri giác với các triệu chứng ảo thị và ảo xúc. Tình trạng cảm xúc cũng có thể dao động từ trầm cảm đến hưng phấn, thậm chí có thể trở nên hung hãn và hành hạ vợ con. Những người này thường không kiểm soát được hành vi, dễ gây gổ và thường xuyên bạo hành trong gia đình.

Gia đình hạnh phúc cần được xây dựng từ sự trưởng thành và chín chắn của từng thành viên. Tuy nhiên, tình trạng say xỉn và bạo lực có thể làm lung lay nền tảng hạnh phúc đó. Phụ nữ thường bị ám ảnh và cảm thấy chán ghét, thất vọng trước hình ảnh say xỉn của chồng, dẫn đến nhiều gia đình phải tan vỡ.

Hình ảnh đẹp đẽ và uy tín của cha mẹ sẽ dần phai nhạt khi con cái thấy họ trong trạng thái không kiểm soát do say xỉn. Nếu cha mẹ không thể làm gương cho con cái, thì làm sao có thể kỳ vọng con cái nghe lời?

Chưa kể, con cái sẽ bị tổn thương tâm lý và ảnh hưởng đến việc học khi chứng kiến cảnh cha mẹ cãi vã, bạo lực trong gia đình vì say rượu. Nhiều trẻ em cảm thấy xấu hổ, tự ti khi có cha mẹ nghiện ngập hoặc say xỉn. Tệ hơn, chúng có thể trở nên khó bảo, dễ sa vào hư hỏng và nghiện ngập.

Năm 2013, Việt Nam xuất khẩu 6,61 triệu tấn gạo, trị giá 2,95 tỷ USD, nhưng lại tiêu tốn 3 tỷ USD cho rượu bia. Với số tiền này, theo chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong, có thể xây dựng 60.000 ngôi nhà xã hội, đủ đáp ứng nhu cầu của hộ nghèo mà không cần quyên góp từng đồng.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, 60% hộ gia đình Việt Nam thường xuyên sử dụng rượu bia. Từ 2010 đến 2015, sản lượng bia tăng trung bình 7%, còn rượu là 4,4%. Riêng năm 2010, tai nạn giao thông liên quan đến bia rượu đã gây thiệt hại gần 1 tỷ USD cho Việt Nam.

Còn theo tổ chức HealthBridge Canada, với chi trung bình 77.000 đồng/hộ cho rượu bia, tổng số tiền đổ vào là 16.372 tỷ đồng, đủ để mua 1.770.000 tấn gạo nuôi sống 21 triệu người mỗi năm. Ngoài ra, việc các quan chức ký các văn bản và dự án trong tình trạng say xỉn không minh mẫn cũng dẫn đến nhiều sai sót và thiệt hại lớn cho đất nước.

Mỗi năm, tai nạn giao thông tại Việt Nam lấy đi gần 10.000 mạng sống, số người bị thương và tàn phế còn cao hơn. Nguyên nhân lớn trong số đó đến từ việc sử dụng rượu bia. Tuy nhiên, tác hại của rượu bia không chỉ dừng lại ở tai nạn giao thông. Đây là một loại đồ uống gây ra nhiều tổn thất nghiêm trọng cho người dùng và xã hội, đặc biệt là gây ra tình trạng nợ nần và khốn cùng.

Lạm dụng rượu bia không chỉ tốn thời gian và sức lực mà còn làm giảm hiệu quả công việc. Bỏ bê trách nhiệm, lười biếng và thường xuyên tụ tập nhậu nhẹt dẫn đến tình trạng túng quẫn, nợ nần, tạo gánh nặng cho gia đình và xã hội.

Rượu bia còn làm gia tăng gánh nặng kinh tế, chủ yếu lên vai phụ nữ, do chi phí cho rượu bia, dịch vụ y tế, pháp lý để khắc phục hậu quả, thiệt hại về tài sản, phương tiện giao thông, cùng với các chi phí gián tiếp khác như bệnh tật, tử vong sớm và các vấn đề phát sinh khác liên quan đến rượu bia.

Việt Nam là một trong những quốc gia có tỷ lệ người sử dụng rượu bia cao nhất thế giới. Có tới 77,3% nam giới sử dụng rượu, gấp gần hai lần mức trung bình toàn cầu. Đáng chú ý, trong số gần 18.500 bệnh nhân gặp tai nạn giao thông, khoảng 67% tài xế có nồng độ cồn trong máu vượt mức cho phép.

Rượu là chất ức chế, gây rối loạn hoạt động của hệ thần kinh trung ương. Khi lạm dụng, khả năng phán đoán, tự chủ và ý thức đạo đức của não bộ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Người uống trở nên lôi thôi, nói năng không kiểm soát, không còn phân biệt được đúng sai, và thường có hành động mà người bình thường không cho phép mình làm. Tác động của rượu khiến người ta không kiểm soát được suy nghĩ và hành vi, dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng như bất cẩn trong giao thông, liều lĩnh trong những tình huống nguy hiểm, thậm chí gây ra tai nạn giao thông hoặc hành vi bạo lực.

Uống rượu đã trở thành thói quen phổ biến trong đời sống hàng ngày của người dân. Tuy nhiên, việc lạm dụng rượu trong các bữa ăn hay dịp lễ hội có thể gây ra những tác hại nghiêm trọng cho sức khỏe con người, đồng thời là một trong những nguyên nhân chính gây rối loạn trật tự an toàn giao thông.

Trong thời gian gần đây, tình trạng vi phạm luật giao thông liên quan đến rượu bia đang có chiều hướng gia tăng, điều này đã được các chuyên gia đánh giá rất nghiêm túc. Người điều khiển phương tiện sau khi uống rượu thường có xu hướng chạy với tốc độ cao, lạng lách và không thể kiểm soát tay lái cũng như khả năng phán đoán tình huống. Vì vậy, việc say rượu thường dẫn đến vi phạm tốc độ, vượt đèn đỏ và đi sai làn đường.

Nhiều người không thể kiểm soát hành vi của mình sau khi uống rượu. Theo các chuyên gia y tế, khi nồng độ cồn trong hơi thở đạt 0,05mg/1l, người uống đã bị giảm khả năng suy nghĩ và có xu hướng nói nhiều; ở mức 0,1mg/1l, họ sẽ gặp khó khăn trong việc cầm nắm và đi lại vụng về; 0,2mg/1l khiến họ dễ dàng bị ức chế, dễ cáu giận và đi lại không vững. Nếu nồng độ cao hơn, người uống có thể rơi vào tình trạng lú lẫn, không nhận thức được những gì xảy ra xung quanh... Số người bị tai nạn, thậm chí chấn thương sọ não do lái xe sau khi sử dụng rượu bia luôn ở mức đáng lo ngại.

Lạm dụng rượu bia gây ra tai nạn giao thông để lại những hệ lụy nghiêm trọng cho cả gia đình và xã hội. Theo Ủy ban ATGT Quốc gia, trong tháng 8/2016, cả nước đã xảy ra 1.760 vụ tai nạn giao thông, khiến 705 người tử vong và 1.495 người bị thương.

So với cùng kỳ năm 2015, số vụ tai nạn tăng 48 vụ (2,8%), số người chết tăng 51 (7,8%), trong khi số người bị thương giảm 96 (-6,03%). Chúng ta cần phải tự chủ và kiên quyết không uống rượu khi điều khiển phương tiện giao thông để bảo vệ bản thân.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), việc lạm dụng đồ uống có cồn là nguyên nhân gây tử vong cho 2,5 triệu người mỗi năm trên toàn cầu, tương đương khoảng 6.000 ca tử vong mỗi ngày.

Bệnh tim mạch: Nồng độ cồn cao có tác động lớn đến tim, làm hẹp mạch máu và tăng áp lực máu, khiến tim phải làm việc nhiều hơn.

Bệnh phổi: Sử dụng rượu trong thời gian dài có thể làm mất đi các chất chống oxy hóa cần thiết trong phổi, dẫn đến tổn thương vĩnh viễn, khiến người nghiện rượu dễ mắc các bệnh như viêm phổi và các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp khác.

Bệnh viêm loét dạ dày - tá tràng: Chỉ trong vòng 5 phút, 20% lượng bia, rượu sẽ nhanh chóng vào máu. Phần còn lại trong dạ dày có thể làm suy yếu các lớp bảo vệ dạ dày, tăng nguy cơ mắc các bệnh viêm nhiễm với triệu chứng như ợ nóng, viêm loét và chảy máu.

Rối loạn ý thức: Rượu có thể làm mất khả năng định hướng không gian và thời gian, gây ảo giác, mất ngủ hoặc giấc ngủ chập chờn kèm theo nhiều ác mộng, lo âu và căng thẳng.

Rối loạn thần kinh: Rượu có thể gây mất thăng bằng, co giật và buồn nôn.

Bệnh gan: Khoảng 90% người lạm dụng rượu bia bị gan nhiễm mỡ, 20% đến 40% mắc viêm gan, và 10% đến 25% có thể dẫn đến xơ gan. Từ xơ gan, tỷ lệ tiến triển thành ung thư gan khoảng 3% đến 7%.

Bệnh thận: Những tác động của rượu đến gan cũng có thể ảnh hưởng đến thận, gây mất cân bằng điện giải và có thể dẫn đến tăng huyết áp, nguyên nhân thứ hai gây suy thận.