9 Bài Văn Phân Tích Bài Thơ 'Những Cánh Buồm' (Ngữ Văn 6 - SGK Chân Trời Sáng Tạo) Được Đánh Giá Cao Nhất

Nhà thơ Nguyễn Duy đã khéo léo thể hiện tinh thần kế thừa giữa các thế hệ trong bài thơ 'Tre Việt Nam' với câu: 'Tre già măng mọc có gì lạ đâu.' Dù trải qua nhiều thử thách của cuộc đời, con người dễ bị lạc lõng trong thế giới này, nhưng những ước mơ vẫn mãi theo đuổi và vượt thời gian để truyền lại cho các thế hệ sau một cách đẹp đẽ.

“Hương vị” của tinh thần đó lan tỏa và hòa quyện trong không gian của bài thơ, với những vần thơ nhẹ nhàng, bay bổng, đem đến cho người đọc cảm xúc dạt dào và những hoài bão xa xăm như trong bài thơ 'Những Cánh Buồm' của Hoàng Trung Thông:

Hai cha con bước đi trên cát
...
Cha gặp lại mình trong tiếng ước mơ con.
(Những Cánh Buồm - Hoàng Trung Thông)

Bài thơ mang đậm chất suy tư và sự trầm lắng trong từng nhịp thơ, giống như tiếng vỗ nhẹ nhàng của đại dương, nhưng vẫn đầy huyền bí qua hình ảnh hai cha con với những ước mơ trong sáng như một huyền thoại. Hoàng Trung Thông gửi gắm ước mơ bay xa tới những vùng trời mơ ước của hai thế hệ qua hình tượng cánh buồm căng phồng lao đi trên biển, thay vì những con thuyền đồ sộ. Bài thơ bắt đầu với một không khí như câu chuyện cổ tích, rực rỡ sắc màu:

Hai cha con bước đi trên cát
Ánh mặt trời rực rỡ biển xanh
Bóng cha dài lênh khênh
Bóng con tròn chắc nịch.

Hình ảnh hai cha con bước song song trên bãi cát tạo nên một hồi âm lan tỏa trong sắc trời đại dương thật kỳ diệu. Không gian rộng lớn và rực rỡ như mở ra, mời gọi con người. Bóng dáng hai cha con nổi bật trong sự nhỏ bé của con người và khung cảnh thiên nhiên bao la. Người cha trở nên già dặn, tuổi đời trải dài trong ước mơ vô tận của biển khơi, trong khi hình ảnh người con như gói gọn trong tiếng gọi của biển, nhỏ bé nhưng tràn đầy tương lai mới. Hình ảnh đối lập giữa hai thế hệ cha và con làm nổi bật sự khác biệt nhưng họ cùng hướng về những ước mơ chung, tồn tại song song trong tiếng gọi của đại dương buổi sớm mai. Khung cảnh đại dương vẫn chói chang và huyền diệu:

Sau trận mưa rả rích
Đất càng mịn, biển càng trong
Cha dắt con đi dưới ánh nắng hồng.

Đọc câu thơ này, chúng ta cảm nhận được cảnh vật trước mắt bỗng trở nên tươi đẹp hơn. Bãi cát trải dài mịn màng như được vuốt ve bởi bàn tay thần kỳ, còn nước biển trong màu biếc gợi một cảm xúc dạt dào như muốn ùa vào lòng biển. Cảnh vật tươi đẹp ấy chỉ có được sau một trận mưa đêm dai dẳng. Biển càng trong sáng bao nhiêu, trận mưa đêm càng kéo dài bấy nhiêu. Cũng như hai cha con trong bài thơ, bóng người cha dài và gầy đi thì sự chắc nịch mới có được ở người con. Đó là quy luật của tạo hóa. Những điều con người chưa làm tốt, như sự rả rích của trận mưa, thì sau này mới có được vẻ đẹp trong sáng và mịn màng. Người cha dẫn dắt con bước vào thế giới đầy màu sắc của tương lai đang mở rộng. Ánh sáng mai hồng như những sợi tơ nắng chiếu sáng mở đầu cho một ngày mới. Trong tầm mắt nhà thơ, người con được thừa hưởng những gì quý giá nhất từ người cha và trong lòng chợt lóe lên những tia mơ ước đầu tiên về một tương lai sáng, một màu hồng hạnh phúc. Tâm trạng náo nức thúc giục cậu bé thốt ra một câu hỏi thơ ngây:

Con bỗng lắc tay cha khẽ hỏi:
Cha ơi! Sao xa kia chỉ thấy nước, thấy trời
Không thấy nhà, không thấy cây, không thấy người ở đó?

Đọc câu thơ tiếp theo, chúng ta hình dung được tâm hồn người cha dạt dào cảm xúc, như say trong niềm vui khi cảm nhận bước chân chắc nịch của tuổi trẻ, một chân trời mới của thế hệ sau. Chính người cha đã dệt cả vẻ đẹp tiềm ẩn của biển vào lòng con mình khi dìu dắt cậu bé trên nền biển. Người con háo hức lắc tay cha, phản xạ nhanh trước những gì cha đã gợi cho mình. Câu hỏi 'Cha ơi!' thốt lên đầy trìu mến, cậu bé hỏi cha khi thấy trước mắt mình bao la sóng nước mà không thấy nhà cửa, cây cối, con người. Câu hỏi tu từ làm dội vào lòng người đọc bởi từ 'không thấy.' Hạnh phúc khi cả hai cha con đều trong tâm trạng háo hức tìm hiểu về biển. Chính cái 'không thấy' ấy sẽ tạo cho đứa con một ước mơ khám phá lý do biển chỉ toàn màu sắc, nước bao la. Với sự trìu mến, người cha tâm sự:

Cha mỉm cười xoa đầu con nhỏ:
Theo cánh buồm đi mãi đến nơi xa
Sẽ có cây, có cửa, có nhà vẫn là đất nước của ta
Những nơi đó cha chưa hề đi đến.

Người cha không ngạc nhiên trước câu hỏi của con mà còn khẽ mỉm cười giải thích, từng bước nâng đỡ ước mơ của con. Con sẽ giải đáp được thắc mắc khi trở thành một thủy thủ gắn bó với đại dương. Biển sẽ đáp lời con. Dù cha chưa từng đi đến những nơi xa xăm có cây cối, nhà cửa, cha cũng từng ấp ủ ước mơ như con và đã tìm hiểu về điều đó nhưng chưa thực sự có câu trả lời. Khổ thơ thể hiện lời tâm sự của người cha với con. Mỗi người đều từng trải qua tuổi thơ ngây ngô với những ước mơ vô tận nhưng chưa hẳn có khả năng thực hiện. Hãy tiếp tục theo cánh buồm của hai cha con.

Cha lại dắt con đi trên cát mịn
Ánh nắng chảy đầy vai
Cha trầm ngâm nhìn mái cuối chân trời.

Người cha tiếp tục tạo điều kiện cho ước mơ của con trên nền hoài bão lớn. Họ bước đi trên cát từ buổi bình minh đến khi nắng lên cao. Hình ảnh nắng chảy trên vai vừa thực vừa trừu tượng. Hai cha con say sưa đến nỗi nắng tỏa rạng, càng làm nổi bật bước đi bền bỉ của họ. Vẻ mặt trầm ngâm của người cha làm câu thơ như dừng lại, pha lẫn ánh mắt tiếc nuối trước ước mơ xa xăm chưa đạt được. Ngay từ đầu bước đi trên cát, người con đã tiếp nhận vẻ đẹp kỳ bí của biển, trong lòng chợt lóe lên những mong muốn bay bổng giữa biển khơi. Những bước xa và dài hơn ánh sáng mai, giờ đây đã là những ánh nắng trưởng thành. Cậu bé lớn hơn khi thốt lên:

Cha mượn cho con buồm trăng nhé
Để con đi…

Lời thầm từ sâu thẳm của tâm hồn trẻ thơ. Biển quá bao la khiến cậu bé muốn khám phá trên một cánh buồm 'trăng' đầy ước mơ tuổi thơ. Con đã 'trở' thành cánh buồm, phải chăng cậu bé đã xác định cho mình một tương lai, một mục tiêu trong đời. Người cha, với mơ ước còn bó hẹp trong khuôn khổ đất nước, vẫn chưa đạt được. Còn đứa con, chỉ với ba từ 'để con đi' không gò bó trong khoảng trời nào, muốn đi khắp nơi, xông pha trên biển cả. Lời nói hồn nhiên của trẻ thơ nhưng chứa đựng hoài bão đáng yêu, đáng ca ngợi. Nhà thơ Hoàng Trung Thông khéo léo so sánh hai thế hệ già - trẻ, cùng một mục đích và niềm say mê cuộc sống, nhưng thế hệ sau có mong muốn vượt xa hơn trong tương lai. Lời nói của con như làm bừng tỉnh tâm hồn người cha, khơi gợi trong ông những ký ức xa xưa:

Lời của con hay tiếng sóng thầm thì
Hay tiếng của lòng cha từ một thời sâu thẳm?
Lần đầu tiên trước biển khơi vô tận
Cha gặp lại mình trong tiếng ước mơ con.

Ôi! Câu thơ tha thiết quá! Tâm sự của người cha như trải dài trong khổ thơ, gợi niềm xúc động thực sự. Biết đâu từ xa xưa, hình ảnh người cha đã từng gửi gắm hồn mình trong ước mơ sống với biển? Cha đã nuôi ước mơ từ những lời ru ngọt ngào của biển khơi, đã bước đi trong lòng ưu ái của đại dương; đã từng thắc mắc về sự thiếu vắng cuộc sống đông vui trên biển bao la... Người cha như đứng lặng trước ước mơ của con. Có lẽ cha đã gập mình trong tiếng ước mơ của con. Ngày xưa, cha mơ ước như con, nhưng chỉ mong được đi trên những nơi vẫn là đất nước ta. Ngày nay, với ước mơ đó, con muốn vượt xa hơn, theo cánh buồm căng phồng lao đi đến tận cùng biển khơi vô tận...

Nhà thơ Hoàng Trung Thông đã sống thực sự với những ước mơ con người, thể hiện một khát vọng sống mãnh liệt trong mỗi thế hệ. Bài thơ vừa trầm lắng vừa bay bổng trong nhịp thơ tự do, tràn đầy xúc cảm. Cánh buồm là phương tiện giúp con người bay xa trong chân trời mở rộng bao la như biển cả. Tuy nhiên, không nên hiểu bài thơ theo cách hẹp hòi rằng Hoàng Trung Thông chỉ ca ngợi ước mơ khám phá biển khơi, mà bất kỳ hoài bão nào của con người cũng đáng trân trọng khi đó là những suy tưởng có ích xây dựng cuộc đời, xã hội ngày một tươi đẹp hơn, làm cho cuộc sống trở nên mịn màng và xã hội luôn vui tươi, trong sáng.

Tuổi thơ thường khát khao một hoài bão lớn, không nhất thiết phải là biển khơi. Có thể là nhà máy, công trường, nhưng tất cả đều xa vời và rộng lớn như biển cả, và ước mơ đó sẽ được nuôi dưỡng theo sức căng của từng cánh buồm. Muốn vậy, con người cần lao vào khám phá và cố gắng thực hiện ước mơ như đứa con trong bài thơ, mặc dù cậu bé còn bỡ ngỡ trước bậc thang ước mơ, vẫn đang bước đi trên bãi cát nhưng đã mong muốn bay theo cánh buồm đến tận khơi xa.

Nhà thơ Hoàng Trung Thông ơi! Phải chăng từ một nơi xa xôi nào đó, anh đã gieo vào lòng chúng em, những thế hệ sau, một khát vọng sống tốt đẹp cho cuộc đời? Anh đã thổi vào 'cánh buồm' của chúng em một phần hơi gió cuộc sống, để mai sau chúng sẽ càng vươn xa trong chân trời mới mở rộng mà nhà thơ Nguyễn Duy đã từng tâm huyết trong ước mơ mai sau của đất nước ngập tràn màu xanh của tre Việt Nam? Hi vọng rằng sẽ có thật nhiều cánh buồm no gió lao đi trên biển, khơi dậy quê hương Việt Nam dấu yêu.

Nhà thơ Hoàng Trung Thông sáng tác bài thơ Những cánh buồm vào năm 1962 và xuất bản trong tập thơ cùng tên vào năm 1964. Bài thơ phản ánh ước mơ của tuổi thơ về những chân trời rộng lớn phía trước. Từ ước mơ đó, tác giả bộc lộ nỗi niềm về những khát vọng chưa hoàn thành, mong muốn truyền lại cho thế hệ sau để tiếp tục thực hiện. Nhờ vào ý tưởng trong sáng và giản dị nhưng thấm đẫm triết lý, Những cánh buồm vẫn mãi khắc khoải trong lòng người.

Bài thơ mở ra với cảnh biển xanh, cát trắng và ánh mặt trời chói chang. Vũ trụ rực rỡ, lòng người cũng vui vẻ hớn hở. Hình ảnh hai cha con bước trên bãi cát mịn sau cơn mưa, hay đó là hành trình cuộc sống của tất cả chúng ta? Một cha và một con tiếp tục bước đi dưới ánh sáng hồng tuyệt đẹp. Với nghệ thuật miêu tả ngộ nghĩnh, Hoàng Trung Thông đã viết những câu thơ đầu tiên thật tự nhiên:

Hai cha con dắt nhau đi trên cát
Ánh mặt trời lấp lánh biển xanh

Hai cái bóng, một “dài lênh khênh” của người cha trưởng thành, một của đứa con thơ bụ bẫm nên “tròn chắc nịch” giữa bãi cát rộng lớn. Hình ảnh thơ thật đẹp, say đắm lòng người cùng với giọng thơ vui tươi và trong sáng. Hai cha con cứ thế bước đi trên cát, ngắm biển khơi cho đến khi đứa con lắc tay cha khẽ hỏi:

Cuộc trò chuyện thân mật giữa hai cha con bắt đầu từ câu hỏi ngây thơ nhưng đầy háo hức của đứa trẻ khiến người cha không thể không đáp lời. Lòng con đang vui vẻ, làm sao cha có thể làm mất đi niềm vui thơ trẻ ấy? Lúc này, hình ảnh cánh buồm xuất hiện để người cha gợi mở ước mơ cho con:

Đi theo cánh buồm đến nơi xa
Sẽ có cây cối, có cửa có nhà...

Câu trả lời của người cha chân thành và cởi mở đến mức tuyệt đối. Cha không giấu diếm bất cứ điều gì về những hạn chế của bản thân và thế hệ mình trước con. Cha biết rằng, ở phía cuối chân trời cũng có mọi thứ như trên đất liền, vẫn là quê hương, những miền đất đẹp tươi, nhưng là những nơi cha chưa bao giờ đặt chân đến. Giọng thơ chuyển sang trầm tư, suy nghĩ như chính nỗi niềm chưa nguôi của người cha. Hình ảnh cánh buồm không chỉ là biểu tượng cho cánh buồm căng gió trên những con thuyền ngoài biển xa mà còn ẩn dụ cho khát vọng đến những chân trời mới.

Trước câu trả lời chân thành và đầy gợi mở của người cha, đứa con lại tiếp tục hỏi một câu hỏi không dễ trả lời. Đứa con ngây thơ càng khiến lòng người cha thêm khắc khoải. Trước những câu hỏi của đứa con thơ, người cha dường như gặp lại ước mơ của chính mình. Quá khứ, hiện tại và tương lai như hòa quyện, với hình ảnh cánh buồm vẫy gọi ngoài khơi xa, cánh buồm trở thành biểu tượng của khát khao về một chân trời tương lai phía trước:

Cha trầm ngâm nhìn mãi cuối chân trời
Con lại chỉ cánh buồm nói khẽ:
Cha mượn cho con buồm trắng nhé
Để con đi...

Bốn câu thơ kết bài là lời biểu cảm sâu lắng và thiết tha của tác giả qua tâm trạng người cha cùng con bên biển xanh cát trắng. Lời con hỏi hòa quyện với tiếng sóng khơi xa, hay chính là tiếng lòng cha một thời bé bỏng? Lời thơ thanh thoát, cảm xúc lan tỏa và chân thật đến mức người đọc cũng cảm thấy bồi hồi, xao xuyến và đầy ưu tư. Thơ hay không chỉ thuộc về tâm tình nhà thơ mà còn lưu lại trong cảm xúc mọi người. Khổ thơ kết bài là một ví dụ điển hình:

Lần đầu tiên trước biển khơi vô tận
Cha gặp lại chính mình trong ước mơ của con.

Cánh buồm trở thành biểu tượng cho ước mơ và khát vọng của con người trong cuộc sống. Đọc Những cánh buồm của Hoàng Trung Thông, qua câu chuyện tâm tình của hai cha con bên biển, người đọc nhận ra ước mơ thiết tha của chính mình, dù đã xa xưa hay hiện tại khi đang làm cha, làm mẹ. Cánh buồm vì thế luôn ám ảnh tâm hồn, khắc khoải trái tim chúng ta trên hành trình hướng tới tương lai.

Bài thơ “Những cánh buồm” của Hoàng Trung Thông mang đến cho người đọc nhiều xúc cảm sâu lắng. Tác phẩm, thuộc tập thơ cùng tên, được xem là một trong những bài thơ xuất sắc với ngôn từ tinh tế, âm điệu nhẹ nhàng và sức gợi cảm mạnh mẽ. Giọng thơ trầm lắng như những gợn sóng êm đềm của đại dương, và hình ảnh hai cha con trong bài thơ được nhà thơ khắc họa một cách chân thực. Người cha và đứa con cùng bước trên bãi biển, với bóng cha dài và bóng con tròn đầy, tạo nên hình ảnh đáng yêu thể hiện sự gắn bó và tình thương của cha mẹ.

Khi nghe từng bước đi của con, lòng người cha cảm thấy hạnh phúc. Khát vọng khám phá thế giới của đứa con khiến cha cảm thấy bồi hồi, như tìm lại chính mình của ngày xưa. Những ước mơ chưa thực hiện của cha nay được gửi gắm vào con, và con sẽ tiếp tục những ước mơ đó thay cha. Bài thơ không chỉ thể hiện niềm tự hào của người cha khi thấy con cũng có những ước mơ cao đẹp, mà còn ca ngợi ước mơ khám phá cuộc sống của trẻ thơ, góp phần làm cho cuộc sống trở nên tốt đẹp hơn. Qua đó, người đọc cảm nhận được sự thiêng liêng và quan trọng của tình cảm gia đình trong cuộc sống.

Trải qua bao biến cố của cuộc đời, những ước mơ một thời vẫn mãi theo đuổi và vượt thời gian để truyền lại cho các thế hệ sau. Hương vị của tinh thần ấy được thể hiện sâu sắc trong bài thơ “Những cánh buồm” của Hoàng Trung Thông:

Hai cha con bước trên cát

...

Cha gặp lại chính mình trong tiếng ước mơ của con.

(Những cánh buồm - Hoàng Trung Thông)

Bài thơ đầy suy tư, trầm lắng trong từng câu chữ, nhẹ nhàng như tiếng sóng vỗ của đại dương, nhưng vẫn huyền bí với hình ảnh hai cha con và những hoài bão trong sáng như một huyền thoại. Hoàng Trung Thông gửi gắm ước mơ bay xa đến những chân trời mới qua hình ảnh cánh buồm căng gió trên mặt biển. Hình ảnh hai cha con song hành trên bãi cát tạo nên một phản hồi hòa quyện trong không gian đại dương rực rỡ. Không gian mở rộng, lấp lánh như mời gọi, và người cha đã kết nối vẻ đẹp của biển vào lòng con khi dìu dắt cậu bé trên cát, chuẩn bị cho một tương lai đầy hứa hẹn.

Thật hạnh phúc khi cả hai cha con đều ở trong tâm trạng phơi phới, háo hức khám phá biển cả. Khổ thơ là lời tâm sự ấm áp của người cha dành cho con. Mỗi người đều từng trải qua tuổi thơ với những ước mơ đẹp đẽ và vô tận. Là người dẫn dắt, người cha tiếp tục tạo điều kiện cho ước mơ của con, từ bình minh đến khi mặt trời lên cao. Hi vọng rằng sẽ có nhiều cánh buồm no gió vươn ra biển, mang theo ước mơ của cậu bé được cha hỗ trợ và chắp cánh bay cao.

Bài thơ “Những cánh buồm” của Hoàng Trung Thông thể hiện niềm tự hào của người cha khi thấy con mình cũng ấp ủ những ước mơ cao cả:

“Hai cha con dạo bước trên cát
Ánh mặt trời rực rỡ trên biển xanh
Bóng cha dài và mảnh
Bóng con tròn đầy và đáng yêu.”

Trong không gian rộng lớn, ánh sáng mặt trời chiếu rọi. Hình ảnh người cha và đứa con bước trên cát thể hiện sự gắn bó và gần gũi. Bóng của người cha dài và mảnh như tuổi tác trải dài theo thời gian, trong khi bóng của đứa con tròn đầy, ngộ nghĩnh. Sự đối lập giữa hai bóng hình làm nổi bật sự khác biệt giữa hai thế hệ, nhưng họ vẫn cùng hướng về những ước mơ chung dưới ánh sáng bình minh của đại dương:

“Sau cơn mưa liên miên
Đất trở nên mềm mại, biển thêm trong xanh
Cha dắt con dưới ánh nắng ấm áp.”

Cảnh sắc thiên nhiên sống động. Bãi cát mịn màng và biển xanh trong vắt sau cơn mưa đêm. Người cha dẫn con đi dưới ánh nắng rực rỡ, và đứa con hỏi bằng giọng ngây thơ:

“Cha ơi! Sao ở xa chỉ thấy nước và trời
Không thấy nhà, cây cối, hay người ở đó?”

Không thể ngăn cản sự tò mò của trẻ thơ. Câu hỏi “Cha ơi!” vang lên đầy trìu mến. Câu hỏi này như dội vào lòng người đọc. Niềm hạnh phúc hiện rõ trên cả hai cha con trong tâm trạng phấn khởi. Sự không thấy đó tạo cho đứa con một ước mơ khám phá những điều chưa biết ở nơi chỉ toàn nước và màu sắc.

Người cha nhẹ nhàng đáp:

“Theo cánh buồm đi xa tận nơi
Sẽ có cây, có cửa, có nhà, vẫn là quê hương của ta
Những nơi đó cha chưa từng đặt chân đến.”

Câu trả lời khơi gợi sự tò mò của đứa trẻ về một thế giới mà ngay cả người lớn như cha vẫn chưa khám phá. Và rồi:

“Cha lại dắt con trên cát mịn màng
Ánh nắng rót đầy vai
Cha lặng lẽ nhìn về cuối chân trời.”

Ánh nắng chảy trên vai là một ẩn dụ cho những tia nắng vui tươi bên cạnh cha con. Cậu bé yêu cầu cha:

“Cha cho con mượn buồm trắng nhé
Để con đi…”

Đó là ước mơ khám phá của đứa con trên một cánh buồm “trắng” đầy hy vọng tuổi thơ. Cậu bé muốn chinh phục thế giới rộng lớn ngoài kia.

Bài thơ “Những cánh buồm” được đánh giá cao về ngôn từ, âm hưởng và sức gợi cảm của nó.

Hoàng Trung Thông là một trong những nhà thơ nổi bật của nền thơ ca cách mạng Việt Nam. Bài thơ “Những cánh buồm” của ông, thuộc tập thơ cùng tên, xuất bản lần đầu vào năm 1964, là một tác phẩm tiêu biểu:

“Hai cha con dạo bước trên cát
Ánh mặt trời chiếu rọi biển xanh
Bóng cha dài và mảnh
Bóng con tròn đầy và đáng yêu,”

“Sau cơn mưa dai dẳng
Đất trở nên mịn màng, biển trong xanh
Cha dẫn con đi dưới ánh nắng hồng
Nghe tiếng bước chân con, lòng cha vui phơi phới.”

Hình ảnh mở đầu với người cha và đứa con bước trên cát sau cơn mưa, khi ánh mặt trời rực rỡ, biển xanh trong và cát mịn màng. Bóng của cha dài và mảnh, còn bóng của con tròn đầy, đáng yêu, thể hiện sự gắn bó và tình yêu thương. Khi nghe tiếng bước chân của con, lòng cha đầy hạnh phúc và vui sướng. Đứa trẻ, với sự hồn nhiên, hỏi cha về những gì xa xôi:

“Cha ơi, sao ở xa chỉ thấy nước và trời,
Không thấy nhà, không thấy cây, không thấy người?”

Người cha trả lời với sự âu yếm:

“Theo cánh buồm đi xa thật xa,
Sẽ có cây cối, cửa nhà,
Vẫn là quê hương của ta
Những nơi đó cha chưa từng đặt chân đến.”

Thế giới rộng lớn ngoài kia còn nhiều điều thú vị, nơi người cha chưa khám phá. Cậu bé tiếp tục khao khát với cánh buồm trắng:

“Cha cho con mượn cánh buồm trắng,
Để con đi xa…”

Cánh buồm trắng biểu hiện ước mơ khám phá của con, và người cha nhận thấy sự nối tiếp ước mơ của chính mình từ con. Bài thơ “Những cánh buồm” không chỉ thể hiện niềm tự hào của người cha mà còn ca ngợi ước mơ khám phá của trẻ thơ, làm cho cuộc sống trở nên tốt đẹp hơn.

Bài thơ “Những cánh buồm” của Hoàng Trung Thông mang đến một không gian rộng lớn và tươi sáng, thể hiện tình cảm cha con và khát vọng của tuổi trẻ:

“Ánh mặt trời chiếu sáng biển xanh
Cát thêm mịn màng, biển thêm trong
Cha dẫn con dưới ánh nắng hồng.”

Trong không gian này, hình ảnh hai cha con được thể hiện qua sự tương phản rõ nét về tuổi tác và bóng hình:

“Bóng cha dài và mảnh
Bóng con tròn đầy và đáng yêu.”

Người cha vui sướng khi nghe tiếng bước chân của con. Đứa con ngây thơ hỏi cha về những điều xa xôi:

“Cha ơi, sao ở xa chỉ thấy nước và trời,
Không thấy nhà, cây cối hay người?”

Người cha mỉm cười và giải thích rằng:

“Theo cánh buồm đi thật xa,
Sẽ thấy cây cối, cửa nhà,
Vẫn là đất nước của ta,
Những nơi đó cha chưa từng đến.”

Đất nước rộng lớn và đa dạng, sức cha có hạn không thể đi hết. Sau câu trả lời của cha, ước mơ của con bay theo những cánh buồm trắng. Đứa con yêu cầu:

“Cha cho con mượn buồm trắng nhé,
Để con đi xa…”

Cánh buồm trắng trở thành biểu tượng của ước mơ và khát vọng của tuổi trẻ. Những gì cha chưa làm được, con sẽ tiếp tục. Bài thơ phản ánh sự kế thừa giữa các thế hệ và ước mơ khám phá không ngừng:

“Lời con hay tiếng sóng thì thầm
Hay tiếng lòng cha từ một thời xa vắng?”

Người cha tìm thấy chính mình trong ước mơ của con. Bài thơ “Những cánh buồm” là một tác phẩm tượng trưng, giúp nuôi dưỡng ước mơ và khát vọng hướng tới tương lai tươi đẹp.

Biển, với sự bao la và sự mênh mông vô tận, luôn gợi lên cảm giác rợn ngợp và kỳ vĩ. Con người thường cảm thấy mình như một giọt nước nhỏ bé giữa đại dương rộng lớn, một hạt cát giữa bãi biển, như một cách tự ý thức về sự nhỏ bé và mong manh của kiếp nhân sinh. Dù biết mình nhỏ bé, con người vẫn khao khát vươn lên và trở nên vĩ đại, nên trước biển, những khát vọng luôn trào dâng như những lớp sóng. Biển, vì thế, là đại dương của ước mơ!

Đó có lẽ là lý do mà từ xưa đến nay, rất nhiều thi nhân đã say mê viết về biển. “Những cánh buồm” của Hoàng Trung Thông là một trong những tác phẩm xuất sắc về đề tài này. Bài thơ được sáng tác năm 1963 và là tên của tập thơ được xuất bản năm 1971. Tác phẩm miêu tả cuộc dạo chơi của hai cha con trên bãi biển, với lời thơ giản dị nhưng sâu lắng:

“Hai cha con bước trên cát

Ánh mặt trời rực rỡ trên biển xanh

Bóng cha dài và mảnh

Bóng con tròn đầy và đáng yêu”

Trên nền biển trời rộng lớn, cát trắng phẳng lì, Hoàng Trung Thông đã khéo léo miêu tả hình ảnh hai cha con với hai cái bóng khác nhau. Bóng cha dài và mảnh, trong khi bóng con tròn đầy, thể hiện sự đối lập giữa thế hệ cha và con. Cha dẫn con đi dưới ánh nắng mai hồng, tạo nên một không gian tươi sáng và ấm áp. Trong không khí này, lòng cha vui sướng khi thấy con nảy nở những ước mơ trong trẻo và cao đẹp. Đặc biệt, khi đứa con ngây thơ hỏi cha về biển:

“Cha ơi, sao ở xa chỉ thấy nước và trời,
Không thấy nhà, cây cối hay người?”

Câu hỏi ngây thơ của đứa trẻ đã tạo cơ hội cho người cha chia sẻ trải nghiệm cuộc đời mình. Ông giải thích rằng:

“Theo cánh buồm đi xa mãi,
Sẽ có cây, cửa, nhà,
Vẫn là quê hương của ta…”

Cha thừa nhận giới hạn của mình, nhưng con lại mơ ước lớn lao hơn với cánh buồm trắng:

“Cha cho con mượn cánh buồm trắng,
Để con đi xa…”

Cánh buồm trắng giờ đây không chỉ là phương tiện, mà còn là biểu tượng của ước mơ và sứ mệnh. Khoảng cách giữa cha và con là khoảng cách giữa hai thế hệ, nhưng qua lời của con, người cha nhận ra sự kết nối đặc biệt:

Lời của con hay tiếng sóng thì thầm,
Hay tiếng lòng cha từ thời xa lắm?
Lần đầu trước biển khơi bao la,
Cha gặp lại chính mình trong tiếng ước mơ của con.

Có lẽ khi còn nhỏ, cha cũng từng khao khát như con. Con và cha của quá khứ và hiện tại cùng chia sẻ một ước mơ. Biển không chỉ là bến đỗ của cha mà còn là điểm xuất phát cho con. Những cánh buồm của Hoàng Trung Thông là bài ca về ước mơ và khát vọng vươn tới của con người.

Bài thơ 'Những cánh buồm' của Hoàng Trung Thông là tác phẩm đậm chất suy tư, với hình ảnh hai cha con hòa quyện trong những hoài bão trong sáng, mang lại những xúc cảm sâu sắc cho người đọc.

Hình ảnh những cánh buồm là biểu tượng chủ đạo của ước mơ bay xa trong bài thơ. Nó xuất hiện xuyên suốt, cùng với hình ảnh hai cha con trong thiên nhiên, hòa quyện với sắc thái rực rỡ của cảnh vật:

Hai cha con dạo bước trên cát

Ánh mặt trời rực rỡ trên biển xanh

Bóng cha dài và mảnh khảnh

Bóng con tròn đầy và vững chãi

Trên nền cát và biển rộng lớn, bóng hình hai cha con nổi bật giữa sự bao la của thiên nhiên. Hình ảnh đối lập giữa bóng cha dài mảnh và bóng con tròn đầy tạo nên một sự tương phản dễ thương, thể hiện sự khác biệt giữa hai thế hệ nhưng vẫn cùng chung một con đường.

Đại dương, sau những cơn mưa, trở nên trong trẻo và sâu lắng hơn, giống như sự trưởng thành của con so với hình bóng cha. Quy luật của tự nhiên cho thấy những ước mơ của cha ngày trước, dù bị cản trở, nay lại được con tiếp nối, bay xa hơn. Cha dẫn con trong ánh sáng của một chân trời đầy triển vọng.

Tâm trạng phấn khởi của người con đã khiến người cha mong muốn cùng con tìm kiếm những ước mơ mới, những chân trời mới. Lời khuyên của cha mang lại cho con sự hy vọng và động lực, tạo nên hình ảnh bền bỉ của cha và con trong hành trình đầy mơ ước.

Đó chính là những ước mơ táo bạo của đứa trẻ, mong muốn khám phá biển cả và mọi nơi. Những lời nói ngây thơ của con chứa đựng một hoài bão to lớn. Tác giả đã tinh tế thể hiện khát vọng sống mãnh liệt trong mỗi con người.

Bài thơ nổi bật với những hình ảnh thơ độc đáo và nhịp điệu vừa trầm lắng, vừa bay bổng, phản ánh cảm xúc dạt dào của tác giả. Nó đại diện cho tầm cao của ước mơ, khát vọng chinh phục và khám phá thiên nhiên.

Bài thơ đã truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ, khuyến khích chúng ta tìm tòi, học hỏi và chinh phục thế giới. Nó động viên chúng ta không ngừng phấn đấu để đạt được những thành tựu lớn lao.

Bài thơ đã chạm đến trái tim người đọc, thổi vào cánh buồm tuổi thơ một phần hơi gió cuộc sống, giúp thế hệ trẻ vươn xa trong chân trời mới đầy tiềm năng.

Thơ chân chính không chỉ diễn tả niềm vui và nỗi đau của con người mà còn gợi mở những ước mơ và khát vọng về hạnh phúc. Bài thơ 'Những cánh buồm' của Hoàng Trung Thông là một ví dụ xuất sắc về điều này.

Cánh buồm, trong bài thơ, không chỉ là biểu tượng của ước mơ mà còn là hình ảnh của tình cha - con và những hoài bão của thế hệ trẻ, những người sẽ xây dựng tương lai đất nước. Sau cơn mưa đêm, bình minh trên biển hiện lên thật đẹp đẽ và ấm áp:

“Mặt trời rực rỡ trên biển xanh

(...) Cát mịn màng, biển trong veo”.

Hai cha con dạo chơi trên bãi biển vào một buổi sáng hồng. Cảnh biển sau cơn mưa đêm như một hình ảnh tượng trưng cho sự hòa bình và sự tươi đẹp của đất nước:

“Cha dẫn con dưới ánh sáng hồng của bình minh”.

Hình ảnh cha và con gắn bó thể hiện sự hạnh phúc giản dị nhưng đầy ý nghĩa. Tình cảm gia đình hòa quyện với tình yêu nước. Sự yêu thương đó là kết quả của nhiều hy sinh và nỗ lực. Khi lần đầu tiên thấy biển, con ngạc nhiên và đặt câu hỏi về sự vắng mặt của các yếu tố quen thuộc:

“Cha ơi, sao xa chỉ thấy nước và trời

Không thấy nhà, cây, hay người ở đó?”

Người cha vui mừng khi nghe con hỏi và âu yếm con. Hai thế hệ nối tiếp nhau, với con tiếp tục con đường mà cha đã bắt đầu. Chân trời Tổ quốc rộng lớn chờ đợi phía trước:

“Theo cánh buồm đến những chân trời xa

Sẽ có cây, có cửa, có nhà

Vẫn là đất nước của ta

Những nơi đó cha chưa từng đặt chân đến”

Cánh buồm trong bài thơ là biểu tượng cho lý tưởng và sức mạnh của thời đại mà Đảng và Bác Hồ nâng đỡ, giúp thế hệ trẻ Việt Nam khám phá mọi chân trời. Hoàng Trung Thông đã khéo léo dùng đối thoại để thể hiện những ước mơ tốt đẹp của tuổi trẻ. Những từ lặp lại như “sẽ có” và “vẫn là” khẳng định niềm tin vào việc ước mơ sẽ thành hiện thực.

“Cánh buồm xa” và “buồm trắng” ở đoạn cuối đại diện cho khát vọng của thế hệ trẻ để phục vụ và xây dựng Tổ quốc:

“Con chỉ vào cánh buồm xa, nói khẽ:

Cha cho con mượn buồm trắng nhé,

Để con đi...”

Câu cuối cùng của bài thơ thể hiện niềm hạnh phúc của cha khi thấy ước mơ của mình tiếp tục sống trong con cái và thế hệ trẻ. Bài thơ không chỉ phản ánh tình cha - con mà còn truyền tải ước mơ và khát vọng của tuổi trẻ Việt Nam trong thời đại mới.