Buzz
Rối loạn tâm thần và các tình huống gây ra hành vi lắc đi lắc lại
Lắc đi lắc lại là một hành vi bình thường giúp bạn đối phó trong những tình huống căng thẳng. Bạn có thể nhận thấy mình đang lắc khi cảm thấy lo lắng, bồn chồn hoặc sợ hãi. Đây là một phản ứng phổ biến—cơ thể của bạn đang cố gắng giảm bớt lo lắng của bạn! Tuy nhiên, có một số điều cần lưu ý nếu bạn thấy mình lắc nhiều hơn bình thường. Hãy tiếp tục đọc để biết tại sao người ta lại lắc đi lắc lại và các bệnh tâm thần nào có thể là triệu chứng của nó.
Những điều bạn nên biết
- Lắc đi lắc lại là một hành vi tự an ủi hoàn toàn bình thường và vô hại thường là phản ứng với môi trường căng thẳng hoặc quá kích thích.
- Nếu bạn có một rối loạn tâm thần (như lo âu, trầm cảm hoặc ADHD), bạn có thể dễ bị lắc hơn.
- Sử dụng các kỹ thuật tự an ủi khác và nói chuyện với một nhà tâm lý học để giúp quản lý hoặc ngăn chặn hành vi lắc.
Các bước
Tại sao mọi người lắc đi lắc lại?
Thường thì, mọi người lắc đi lắc lại để an ủi bản thân. Sự chuyển động giống như con lắc là cách để an ủi bản thân. Hầu hết mọi người thậm chí không nhận ra họ đang lắc đi lắc lại—đó là một hành động tự tiện. Bạn có thể nhận thấy mình hoặc người khác lắc đi lắc lại trong những tình huống căng thẳng hoặc buồn phiền. Hành động lắc có thể xảy ra khi bạn đang ngồi hoặc đứng. Nói chung, đó là một cơ chế tự giảm nhẹ hệ thống thần kinh của bạn, làm dịu cảm xúc của bạn và mang lại sự an ủi.
- Tương tự, đây là lý do tại sao người ta lắc cho bé khi họ buồn chán. Các nghiên cứu cho thấy rằng sự chuyển động lên xuống giúp kích thích giác quan tiền đình, giúp não quản lý cảm giác đau và căng thẳng.
- Hãy tưởng tượng việc lắc đi lắc lại như một cái ôm. Sự chuyển động ôm trọn bạn và làm bạn cảm thấy bình tĩnh ngay cả trong những tình huống căng thẳng nhất.
- Hành vi lắc liên quan đến cảm giác căng thẳng, lo lắng và sợ hãi, và không phải lúc nào cũng là dấu hiệu của bệnh tâm thần. Tuy vậy, nếu bạn nhận thấy mình lắc nhiều hơn bình thường, có thể đó là dấu hiệu để bạn tự hỏi cảm giác của mình bên trong và bên ngoài.
Những điều kiện nào gây ra hành vi lắc đi lắc lại?
ADD/ADHD Nếu bạn mắc chứng ADD hoặc ADHD, bạn có khả năng cao hơn để nhấp nhổ và có thể lắc đi lắc lại để điều chỉnh cảm xúc của mình. Việc ở trong môi trường kích thích quá mức có thể làm bạn mất tập trung, và việc lắc có thể giúp bạn cảm thấy bình tĩnh.
Nghiện hoặc lạm dụng chất Nếu bạn đang đấu tranh với sự nghiện, bạn có thể có khả năng lắc đi lắc lại để làm dịu sự run rẩy do ma túy gây ra. Ví dụ, nếu bạn nghiện methamphetamine, bạn có thể lắc không kiểm soát được vì các chuyển động không đều thường là một tác dụng phụ của meth. Triệu chứng này có thể kéo dài suốt quá trình hồi phục khi cơ thể bạn học cách hoạt động mà không cần dùng ma túy.
Rối loạn lo âu Nếu bạn mắc rối loạn lo âu, bạn có thể lắc đi lắc lại để giảm bớt nỗi sợ hãi của mình. Lo lắng của bạn có thể làm cho việc tập trung trở nên khó khăn, và một số người tin rằng việc lắc có thể giúp bạn tập trung. Bên cạnh đó, việc lắc đã được chứng minh là một kỹ thuật tự an ủi, có thể giúp giảm bớt suy nghĩ của bạn trong những tình huống đáng sợ hoặc gây lạc loài.
Tự kỷ Nếu bạn thuộc phạm vi tự kỷ, bạn có thể lắc đi lắc lại để an ủi bản thân. Hành vi này được gọi là stimming (một hành vi lặp đi lặp lại tự kích thích được sử dụng để giảm hoặc tăng cảm giác cảm nhận). Bạn có thể lắc, vẫy tay, hoặc quay để cảm thấy được tham gia hoặc cố định hơn trong môi trường của bạn.
Rối loạn lưỡng cực Nếu bạn mắc rối loạn lưỡng cực, bạn có thể dễ bị lắc hơn. Rối loạn lưỡng cực gây ra những cảm xúc vui vẻ và buồn bã cực độ. Trong một phần của việc sa sút tinh thần, bạn có thể cảm thấy bồn chồn và hồi hộp. Vì vậy, bạn có thể bắt đầu lắc đi lắc lại để giúp tự an ủi bản thân.
Trầm cảm Nếu bạn đang đấu tranh với trầm cảm, bạn có thể lắc nhiều hơn so với hầu hết mọi người. Cảm giác buồn bã kéo dài có thể tạo áp lực cho cơ thể bạn, và việc lắc có thể là cơ chế tự an ủi của cơ thể bạn.
OCD Nếu bạn mắc rối loạn ám ảnh giao cấu (OCD), bạn có thể lắc vì thói quen. Sự ép buộc hoặc nhu cầu lắc đi lắc lại lớn và có thể trở thành một sự ám ảnh. Việc lắc có thể bắt đầu như một phản ứng với một suy nghĩ ép buộc hoặc nỗi sợ trước khi trở thành riêng của nó.
SSPT Nếu bạn mắc chứng rối loạn stress sau chấn thương (SSPT), bạn có thể dễ bị lắc hơn. Bạn có khả năng đã trải qua một điều gì đó gây sốc và có thể gặp khó khăn với cảm giác quay vòng hoặc cơn ác mộng vì điều đó. Việc lắc đi lắc lại có thể là cách cơ thể của bạn để đối phó và làm dịu những lo lắng, căng thẳng và nỗi sợ.
Schizophrenia Nếu bạn mắc bệnh tâm thần phân liệt, bạn có thể lắc đi lắc lại nhiều hơn so với hầu hết mọi người. Bạn có thể mất liên lạc với hiện thực và trải qua những cảm xúc buồn bã hoặc ảo tưởng. Sự chuyển động lặp đi lặp lại của việc lắc có thể giúp bạn đối phó với những cảm giác phân liệt.
Làm thế nào để ngừng lắc đi lắc lại
Học các kỹ thuật tự an ủi khác. Nếu bạn lắc đi lắc lại vì bạn căng thẳng hoặc lo lắng, hãy thử sử dụng các cơ chế tự giảm nhẹ khác để giúp giảm bớt lo lắng của bạn. Dưới đây là một số kỹ thuật tuyệt vời mà bạn có thể thử:
- Thở sâu chậm vài hơi. Hít vào trong suốt 4 giây, sau đó thở ra trong suốt 4 giây.
- Hình dung một ánh sáng trắng ở đỉnh đầu của bạn. Sau đó, hãy tưởng tượng ánh sáng này di chuyển xuống khắp cơ thể bạn, rửa sạch mọi căng thẳng.
- Tập trung vào 5 điều bạn có thể nhìn thấy, 4 điều bạn có thể chạm vào, 3 điều bạn có thể nghe thấy, 2 điều bạn có thể ngửi thấy và 1 điều bạn có thể nếm thấy.
- Dành vài phút ngồi cùng với thú cưng của bạn (nếu có). Vỗ lông của họ và tập trung vào các dấu vết đặc biệt của họ.
Nói chuyện với một nhà tâm lý để được giúp đỡ. Không có gì sai khi tìm kiếm sự hướng dẫn bổ sung, đặc biệt là nếu bạn đang gặp khó khăn về mặt tâm lý. Một nhà tâm lý có thể cung cấp cho bạn lời khuyên cá nhân về lý do tại sao bạn có thể lắc đi lắc lại và có thể cung cấp chăm sóc cá nhân hóa.
- Tìm hiểu các nền tảng tâm lý trực tuyến để nhận sự giúp đỡ gần như mọi nơi! Talkspace và Brightside là các nguồn tài nguyên tuyệt vời cung cấp tâm lý trực tuyến với giá cả phải chăng.
- Trong một số trường hợp, một nhà tâm lý có thể đề xuất bạn tham khảo một bác sĩ tâm thần để bạn có thể nhận được thuốc giúp giảm các triệu chứng về tâm lý liên quan đến lo âu, ADHD, rối loạn lưỡng cực, v.v.
MẸO CHUYÊN GIA
Asa Don Brown, Tiến sĩ, DNCCM, FAAETS
Asa Don Brown, Tiến sĩ, DNCCM, FAAETS
Chuyên gia tâm lý lâm sàng
Chuyên gia tâm lý lâm sàng
Lắc đi lắc lại tự nhiên có thể giúp chúng ta cảm thấy bình tĩnh hơn. Khi căng thẳng hoặc không thoải mái, việc lắc thải endorphin, giảm đau và tăng tâm trạng. Hành vi không tự ý này thể hiện cơ chế tự an ủi tích hợp trong cơ thể. Bằng cách giảm căng thẳng và tăng cảm giác thoải mái, việc lắc giúp chúng ta điều chỉnh cảm xúc trong những thời điểm khó khăn.
Mẹo
-
Các rối loạn thần kinh, như hội chứng Tourette và bệnh Parkinson, cũng có thể gây ra hành vi lắc. Trong những trường hợp này, việc lắc đi lắc lại có thể được kích hoạt bởi một phản ứng thần kinh không kiểm soát hơn là một cảm xúc.
