Đối với tác giả và tác phẩm Ai Đã Đặt Tên cho Dòng Sông trong sách Ngữ Văn Lớp 11 Kết Nối Tri Thức, bạn có thể tìm thấy thông tin chi tiết và quan trọng nhất về tác phẩm.
Tác Giả - Tác Phẩm: Ai Đã Đặt Tên cho Dòng Sông - Ngữ Văn Lớp 11 Kết Nối Tri Thức
I. Tác Giả của Văn Bản Ai Đã Đặt Tên cho Dòng Sông
- Hoàng Phủ Ngọc Tường sinh năm 1937 tại thành phố Huế, quê gốc ở làng Bích Khê, xa Triệu Long, huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị
- Ông học tại Huế, tốt nghiệp trường Đại Học Sư Phạm Sài Gòn năm 1960 và trường Đại Học Huế năm 1964
- Năm 1966, Hoàng Phủ Ngọc Tường tham gia cuộc kháng chiến chống Mĩ bằng hoạt động văn nghệ sau khi thoát ly lên chiến khu
- Ông đã từng đảm nhận vị trí Tổng Thư Ký của Hội Văn Học Nghệ Thuật Trị Thừa – Thiên, và là Chủ Tịch của Hội Văn Học Bình Trị Thiên, cũng như là Tổng Biên Tập của Tạp Chí Cửa Việt.
- Trong năm 2007, ông đã được vinh danh bằng Giải Thưởng Nhà Nước về Văn Học Nghệ Thuật.
- Các tác phẩm nổi tiếng của ông bao gồm Ngôi Sao Trên Đỉnh Phu Văn Lâu, Rất Nhiều Ánh Lửa, Ai Đã Đặt Tên Cho Dòng Sông, Hoa Trái Quanh Tôi, và Ngọn Núi Ảo Ảnh...
- Phong cách sáng tác của ông được đặc trưng bởi:
+ Sự kết hợp mượt mà giữa trí tuệ và tình cảm, giữa lập luận sắc sảo và tư duy sâu sắc được hòa nhập từ kiến thức đa dạng về triết học, văn hóa, lịch sử, địa lý...
+ Phong cách viết nội tâm, gọn gàng, say đắm và tài năng.
II. Khám phá tác phẩm Ai Đã Đặt Tên Cho Dòng Sông
1. Thể loại
Văn bản thuộc dòng văn kí
2. Xuất xứ và bối cảnh sáng tác
- Ai Đã Đặt Tên Cho Dòng Sông? Là một bài viết xuất sắc, được viết tại Huế vào ngày 4-1-1946, được in trong tập sách cùng tên.
- Bài viết được chia thành 3 phần, và văn bản thuộc phần thứ nhất.
3. Phương thức diễn đạt
Văn bản diễn đạt qua hình thức cảm xúc.
4. Tóm tắt
Dưới bàn tay của Hoàng Phủ Ngọc Tường, Sông Hương được mô tả với nhiều mặt khác nhau, gắn liền với thành phố Huế. Từ sự mãnh liệt, bí ẩn đến dịu dàng và say đắm, Sông Hương hiện lên qua bốn hình ảnh so sánh. Nó mang trong mình vẻ đẹp hoang sơ và huyền bí của thiên nhiên, không gì có thể sánh kịp. Sông Hương khi chảy qua đồng bằng và ngoại ô thành phố hiện lên với vẻ đẹp lãng mạn. Khi Sông Hương gặp thành phố, nó như là một cuộc tìm kiếm ý thức của chính mình, như một hành trình tìm kiếm tương lai của thành phố. Sông được xem như có linh hồn, có ý thức và tìm kiếm mục đích của riêng nó. Tác giả đã kết hợp kiến thức văn hóa và văn học để tạo ra một ấn tượng về vẻ đẹp uy nghi, triết lí và cổ điển của sông Hương.
5. Bố cục
- Phần 1 (từ đầu đến “quê hương xứ sở”): Sự dòng chảy của Sông Hương
- Phần 2 (phần còn lại): Vẻ đẹp lịch sử, văn hóa và thi ca của Sông Hương
6. Giá trị nội dung
- Hoàng Phủ Ngọc Tường được xem là “một nhà thơ của tự nhiên” (theo Lê Thị Hướng). Với những dòng văn mê đắm, tài hoa và sâu sắc, tác giả thực sự đã làm phong phú thêm hình ảnh của thiên nhiên và đất nước.
- Sông Hương thực sự là biểu tượng đẹp đẽ của đất nước. Bài kí này góp phần nuôi dưỡng tình yêu và tự hào với dòng sông cũng như với quê hương và đất nước.
7. Giá trị nghệ thuật
- Phong cách viết hướng nội, súc tích, tinh tế và tài hoa.
- Sức liên tưởng phong phú, kiến thức đa dạng trên nhiều lĩnh vực.
- Sử dụng ngôn ngữ phong phú, ảnh hưởng, đậm chất thơ, và sử dụng các phép tu từ như so sánh và nhân hóa.
- Sự kết hợp hài hòa giữa cảm xúc và trí tuệ, giữa góc nhìn cá nhân và quan điểm khách quan.
III. Tìm hiểu chi tiết về tác phẩm Ai đã đặt tên cho dòng sông
1. Vẻ đẹp tự nhiên của dòng sông Hương
a) Vẻ đẹp ở phần đầu của sông Hương
- Sông Hương như là 'một bản hòa âm của rừng già': 'rộn ràng ... màu đỏ của hoa đỗ quyên trong rừng', 'rừng già đầy sức sống ... tự do và trong trẻo'
→ Sử dụng từ ngữ để mô tả, gợi lên vẻ đẹp của sông Hương ở phần đầu vừa hùng vĩ, hoang dã vừa trữ tình, đầy sức cuốn hút
- Tác giả đã tài tình so sánh sông Hương với 'một cô gái Di-gan phóng khoáng và hoang dã', nhân hóa sông Hương thành một thực thể sống động, đầy hồn
- Hình ảnh so sánh đặc biệt 'Sông Hương như người mẹ phú sa của một vùng văn hóa xứ sở'
b) Sông Hương ở ngoại ô thành phố
- Trước khi nhập vào thành phố, Sông Hương 'nằm giữa những cánh đồng hoa dại khoe sắc'
- Sự mơ màng của vẻ đẹp của Sông Hương được mô tả rất chi tiết, với những đường cong mềm mại, quanh co uốn khúc bên cạnh cố đô Huế
- Tác giả dành một tình yêu sâu đậm cho dòng sông. Tình yêu ấy khiến ông thấy bóng dáng của Sông Hương giống như tấm lụa phơi trên có thể của một thiếu nữ
c) Vẻ đẹp của Sông Hương ở trung tâm thành phố
- Vẻ đẹp của dòng sông khi chảy vào trung tâm thành phố có sự khác biệt so với khu vực ở ngoại ô
- Sông trở nên vui tươi nhưng cũng rất dịu dàng, như một điệu nhảy slow lãng mạn của xứ Huế
- Sông như một cô gái tinh tế đang dạo bước trong đêm, nhẹ nhàng đánh đàn.
2. Vẻ đẹp lịch sử và thơ ca của sông Hương
a) Dòng sông lịch sử
- Tên của Sông Hương đã được ghi chép trong cuốn sách “Dư địa chí” của Nguyễn Trãi
- Sông Hương là một phần của lịch sử của Huế và của Việt Nam:
+ Nó là một biên cương quan trọng, bảo vệ quốc gia trong thời kỳ Đại Việt
+ Trong thế kỷ XVIII, Sông Hương đã chứng kiến sự vinh quang của kinh thành Phú Xuân với sự hiện diện của nhà vua anh hùng Nguyễn Huệ
+ Dòng sông đã ghi lại mọi biến cố lịch sử, từ những cuộc chiến tranh đẫm máu cho đến những diễn biến quan trọng của thế kỷ XIX
+ Sông Hương đã chứng kiến những biến cố lịch sử như cuộc cách mạng tháng Tám năm 1945, và cuộc tổng tiến công và nổi dậy Mậu Thân năm 1968
+ Nó là nhân chứng của cuộc tổng tiến công và cuộc nổi dậy Mậu Thân năm 1968
b) Góc nhìn văn hóa về vẻ đẹp của Sông Hương
- Tác giả cho rằng đây là một dòng thi ca về Sông Hương, một dòng sông không bao giờ trùng lặp
- Tác giả liên kết Sông Hương với âm nhạc cổ điển của Huế
3. Hình ảnh tác giả
- Tác giả quan sát Sông Hương từ nhiều góc độ khác nhau và miêu tả nó trên nhiều phương diện.
- Là nhà văn sáng tạo với những liên tưởng, so sánh độc đáo, và lối viết uyên bác, tài hoa.
- Là nghệ sĩ đầy tình yêu và say mê với vẻ đẹp của thiên nhiên và đất nước Huế.
Học tốt môn Ngữ văn với bài Ai đã đặt tên cho dòng sông
Các bài học sẽ giúp bạn hiểu sâu về bài Ai đã đặt tên cho dòng sông trong môn Ngữ văn lớp 11 hoặc bất kỳ bài văn nào khác: