Buzz
Với tác giả và tác phẩm, Ai đã đặt tên cho dòng sông là một trong những bài viết xuất sắc nhất trong chương trình Ngữ văn lớp 12, chi tiết phân tích nội dung chính quan trọng nhất về bài thơ này bao gồm bố cục, tóm tắt, nội dung chính, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật, dàn ý, phân tích, ...
Ai đã đặt tên cho dòng sông - Môn học Ngữ văn lớp 12
I. Giới thiệu về tác giả Hoàng Phủ Ngọc Tường
- Hoàng Phủ Ngọc Tường sinh năm 1937 tại thành phố Huế, quê gốc làng Bích Khê, thuộc xa Triệu Long, huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị
- Ông theo học tại Huế từ Trung học trở lên, tốt nghiệp Đại học Sư phạm Sài Gòn vào năm 1960 và Đại học Huế vào năm 1964
- Năm 1966, Hoàng Phủ Ngọc Tường tham gia vào cuộc kháng chiến chống Mĩ thông qua các hoạt động văn nghệ sau khi rời khỏi cuộc sống bình thường
- Ông đã từng đảm nhận vị trí Tổng thư ký của Hội Văn học nghệ thuật Trị Thừa – Thiên, là Chủ tịch của Hội Văn học Bình Trị Thiên, và là Tổng biên tập của tạp chí Cửa Việt
- Trong năm 2007, ông đã được vinh danh bằng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật
- Các tác phẩm nổi bật của ông gồm: Ngôi sao trên đỉnh Phu Văn Lâu, Rất nhiều ánh lửa, Ai đã đặt tên cho dòng sông, Hoa trái quanh tôi, Ngọn núi ảo ảnh…
- Phong cách sáng tạo của ông:
+ Ông kết hợp một cách hài hòa giữa sự sắc bén của trí tuệ và tình cảm của trái tim, từ đó tạo ra những tác phẩm kết hợp giữa lời nói sắc bén với những suy tư sâu xa, phản ánh sự tổng hợp của kiến thức đa dạng về triết học, văn hóa, lịch sử, địa lý…
+ Ông sử dụng lối viết nội tâm, súc tích, cuốn hút và tài năng.
II. Một vài điểm nổi bật về tác phẩm Ai đã đặt tên cho dòng sông
1. Hoàn cảnh ra đời
- Ai đã đặt tên cho dòng sông? Đây là một bài bút kí tuyệt vời, được viết tại Huế vào ngày 4 tháng 1 năm 1946 và được xuất bản trong một tập sách có tựa đề tương tự.
- Bài bút kí này chia thành 3 phần, và phần đầu tiên là phần được nêu chi tiết
2. Bố cục (2 phần)
- Phần 1 (từ đầu đến “quê hương xứ sở”): Mô tả về dòng sông Hương
- Phần 2 (còn lại): Phác họa về vẻ đẹp lịch sử, văn hóa và thi ca của sông Hương
3. Giá trị nội dung
- Hoàng Phủ Ngọc Tường thực sự được coi là “thi sĩ của tự nhiên” (theo Lê Thị Hướng). Với những dòng văn tinh tế, tài năng, và sâu sắc, tác giả đã thêm sắc màu cho hình ảnh thiên nhiên của đất nước.
- Sông Hương thật sự là biểu tượng của cả nước. Bài kí này đã đóng góp vào việc tăng cường tình yêu và niềm tự hào đối với dòng sông cũng như quê hương và đất nước.
4. Giá trị nghệ thuật
- Dạng văn bút kí
- Phong cách viết hướng nội, sâu sắc, tinh tế và lãng mạn
- Tư duy sâu sắc, kiến thức rộng lớn về nhiều lĩnh vực
- Sử dụng ngôn từ tươi đẹp, hình ảnh phong phú, và ngôn từ thơ mộng, cùng với các kỹ thuật tu từ như so sánh, nhân hóa...
- Có sự kết hợp hài hòa giữa cảm xúc và trí tuệ, giữa quan điểm chủ quan và sự khách quan
III. Dàn ý phân tích về tác phẩm Ai đã đặt tên cho dòng sông
I. Mở đầu
- Giới thiệu tổng quan về tác giả Hoàng Phủ Ngọc Tường (tiểu sử, tác phẩm nổi bật, phong cách nghệ thuật…)
- Giới thiệu về tác phẩm Ai đã đặt tên cho dòng sông? (hoàn cảnh sáng tác, đoạn trích được chọn, tóm tắt nội dung và nghệ thuật)
II. Thân bài
1. Vẻ đẹp thiên nhiên của sông Hương
a) Sự Lộng Lẫy của Sông Hương ở Phần Đầu
- Sông Hương được miêu tả như “một bản ca về rừng già”: “ồn ào … với sắc đỏ của hoa đỗ quyên rừng”, “rừng già âm u … tự do và trong sáng”
→ Từ ngữ tạo hình, mô tả vẻ đẹp của Sông Hương tại vùng đầu sông vừa uy nghi, mạnh mẽ vừa sâu lắng, lôi cuốn tâm hồn
- Nhà văn đã sắc bén so sánh Sông Hương với “một cô gái phóng khoáng và mê đắm”, nhân hóa Sông Hương thành một thực thể sống động, có linh hồn
- Hình ảnh so sánh độc đáo “Sông Hương như mẹ phú sa của một vùng văn hóa xứ sở”
b) Sông Hương Tại Ngoại Ô Thành Phố
- Sông Hương trước khi chạy qua thành phố thì “nằm giữa cánh đồng hoa đầy màu sắc”
- Sự Dịu Dàng của Sông Hương hiện lên mơ màng, với những đường cong êm đềm, quanh co uốn khúc xung quanh thành phố cổ Huế
- Tác giả đã dành cho dòng sông một tình yêu sâu đậm. Tình yêu ấy khiến ông nhìn thấy dòng sông như một tấm lụa mềm mại, giống như hình ảnh của một cô gái thanh xuân
c) Vẻ Đẹp của Sông Hương tại Trung Tâm Thành Phố
- Vẻ đẹp của dòng sông khi chảy vào trung tâm thành phố khác biệt so với khu vực ngoại ô
- Dòng sông trở nên phấn khích nhưng cũng vô cùng dịu dàng, như là một bản nhạc slow lãng mạn của xứ Huế
- Sông Hương giống như một cô gái tinh tế ngồi đánh đàn trong đêm tối
2. Vẻ Đẹp Lịch Sử và Thơ Ca của Sông Hương
a) Dòng Sông Mang Dấu Ấn Lịch Sử
- Tên của dòng sông được ghi chép trong tác phẩm “Dư Địa Chí” của Nguyễn Trãi
- Sông Hương là một phần của lịch sử của Huế, của đất nước:
+ Là một trong những điểm định cư, bảo vệ ranh giới quốc gia từ thời Đại Việt
+ Trong thế kỉ XVIII, nó vang danh cùng với thành Phú Xuân, nơi nổi tiếng của anh hùng dân tộc Nguyễn Huệ
+ Nó chứa đựng những kỷ niệm đẫm máu, hào hùng của thế kỉ XIX
+ Nó tiếp tục chứng kiến thời đại cách mạng Tháng Tám thông qua những biến cố đầy kịch tính
+ Nó chứng kiến cuộc tổng tiến công và sự nổi dậy rực rỡ vào mùa xuân năm 1968
b) Vẻ Đẹp của Sông Hương Dưới Góc Nhìn Văn Hóa
- Tác giả cho rằng đó là một dòng thơ về Sông Hương, một dòng sông không bao giờ giống nhau
- Tác giả liên kết Sông Hương với âm nhạc cổ điển của Huế
3. Hình Ảnh Tác Giả về Bản Thân
- Quan sát Sông Hương từ nhiều góc độ khác nhau, mô tả dòng sông qua nhiều khía cạnh.
- Là nhà văn có sự liên tưởng độc đáo, so sánh sắc bén, và phong cách viết tài hoa, uyên bác.
- Là bản thân nghệ sĩ đầy tình yêu và say mê với thiên nhiên và đất nước của Huế
III. Kết Thúc
- Tóm tắt lại giá trị về nội dung và nghệ thuật
+ Nội dung: với những trang viết mê đắm, tài hoa, bài kí khiến chúng ta cảm nhận sâu sắc vẻ đẹp thơ mộng, trữ tình của Sông Hương - cái nôi của văn hóa Huế
+ Nghệ thuật: văn phong hướng nội, súc tích, hình ảnh sáng tạo, ngôn ngữ giàu hình ảnh và thơ mộng,…
- Cảm nhận về văn bản: Qua tác phẩm này, chúng ta cảm nhận được niềm tự hào và tình yêu sâu đậm của tác giả dành cho vẻ đẹp thiên nhiên của Huế và đất nước.
