Trong 7 năm, dự án Mơ Ước triệu cây xanh của Sùng A Cải đã trồng thành công 70,000 cây xanh và đã kêu gọi người dân trồng thêm khoảng 700,000 cây.

Rời bỏ việc trồng ngô để chăm sóc cây lâu năm
Khi nghe về dự án Triệu cây xanh Ước mơ, tôi ban đầu nghĩ rằng dự án này có thể chỉ ở mức 'ước mơ', nhưng thực tế cho thấy đã trồng gần một triệu cây xanh. Theo thông tin từ Sùng A Cải, người sáng lập và chủ nhiệm dự án, Ước mơ Triệu cây xanh không chỉ dừng lại ở một triệu cây mà sẽ tiếp tục với nhiều triệu cây xanh hơn. Cải cũng đang lên kế hoạch chuyển về quê và cam kết tiếp tục dự án đến hết cuộc đời.
Sùng A Cải sinh năm 1993 trong một gia đình người dân tộc Mông có 6 anh chị em ở xã Suối Bu (huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái). Bố Cải mất sức lao động nên Cải phải sớm đỡ đần gia đình việc đồng áng. Cải đã chứng kiến không ít lần lũ quét tàn phá nương ngô hay những mạch nước ngầm tự dưng biến mất vì không có cây xanh.
Với ý thức của một học sinh trung học, Cải từng gợi ý cho bố mẹ bỏ việc trồng ngô và thay vào đó là trồng cây lâu năm như mỡ, trắc, keo dậu... nhưng bố mẹ Cải đã phê phán: 'Chỉ có mảnh đất trồng ngô để ăn hàng ngày, trồng cây gì nữa để ăn? Đừng khuyến khích người ta trồng cây, hỏng mất ăn thì họ sẽ chửi và không nghĩ đến lợi ích của bản thân.'
Sau khi tốt nghiệp lớp 12, Cải được tuyển thẳng vào khoa Địa lý, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội vì giành giải Ba học sinh giỏi quốc gia môn Địa lý. Tại đây, Cải được trang bị thêm kiến thức về biến đổi khí hậu và vai trò của rừng trong cuộc sống con người.
Từ ý tưởng đã nảy sinh từ nhiều năm trước, Cải đã thành lập dự án Ước mơ Triệu cây xanh vào năm 2017 với hi vọng làm xanh lại những ngọn đồi trọc ở quê hương, cũng như tạo ra một nguồn sinh kế bền vững cho cộng đồng người dân địa phương.

Cải chia sẻ: 'Tôi đã nuôi dưỡng ý định trồng cây xanh từ khi tôi còn học lớp 6. Năm đó, gia đình tôi gặp thiệt hại nặng khi một trận lũ quét đổ bộ, làm mất mùa màng. Ngoài ra, tôi cũng nhận ra sự lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật hóa học của người dân đã gây ô nhiễm nguồn nước ngầm, những cánh đồng bị bỏ hoang vì thanh niên đi lên thành phố tìm việc làm, và những ngọn đồi trọc không thể canh tác lại rất phù hợp để trồng rừng, vì vậy tôi đã quyết tâm bắt đầu dự án Ước mơ triệu cây xanh'.
Bổ sung thêm khí oxy vào không khí
Trong những năm học đại học dưới Thủ đô, Cải đã tự kiếm thêm thu nhập để sống. Sau khi tốt nghiệp, Cải đã làm biên tập viên cho một công ty giáo dục. Mặc dù thu nhập chỉ đủ để sống qua ngày nhưng Cải luôn dành một phần của nó để mua giống cây. Cải nói rằng dự án xác định mục tiêu 'Mỗi ngày trồng một cây, 365 ngày 365 cây - Mỗi người trồng một cây, triệu người triệu cây' và 'Hành động cục bộ - Thay đổi toàn cầu'.
Muốn đi nhanh thì đi một mình và muốn đi xa thì cần có đồng đội. Vì vậy, Cải quyết định triển khai trồng cây xanh trực tiếp trên đất của các hộ dân tại các huyện Văn Chấn, Trạm Tấu (Yên Bái), Mường Ảng (Điện Biên), Yên Lập (Phú Thọ) và Tam Đường (Lai Châu).
Cây rừng và cây nông nghiệp phát triển xen kẽ nhau, mang lại lợi ích ngay lập tức và giá trị bền vững, thu hút sự ủng hộ và hưởng ứng từ người dân. Trong thời kỳ dịch Covid-19, Cải đã khuyến khích người dân trồng thêm 300,000 cây xanh.
Những loại cây Cải trồng như lim, có độ cao trên 30 mét, có khả năng tái sinh từ hạt và chồi, vỏ cây chứa nhiều chất chất dùng để nhuộm. Hoặc cây giáng hương, cải tạo đất và chịu được điều kiện khô cằn, được Cải ưu tiên trồng. Một số loại cây như cây lát hoa, cây quế được Cải trồng nhiều ở vùng ẩm, mưa nhiều... Tỷ lệ cây chết giảm dần và tỷ lệ thu lợi từ rừng ngày càng tăng cao.
Sau khi trồng cây, Cải sẽ tổ chức kiểm tra và lập phương án trồng cây thay thế nếu cần. Đồng thời, Cải phối hợp chặt chẽ với đoàn thanh niên địa phương để trồng cây và giám sát dự án. Cải cũng hợp tác với đoàn thanh niên các phường ở Hà Nội để trồng cây ở các khu vực công cộng, giúp giảm nhiệt đới ở đô thị.

'Hiện nay, một số quả đồi trọc đã trở thành rừng xanh ngắt, thậm chí có những khu vực nơi cây trồng đã làm cho mạch nước ngầm tái hiện, và nhiều đàn chim đã quay trở lại rừng để xây tổ. Không khí trở nên trong lành hơn, đó là những thành tựu lớn mà dự án đã đạt được', Cải nói.
Bên cạnh đó, Cải cũng thành lập các dự án Tri thức bản xóm, Nông trại bản xóm, Ươm mầm và gây quỹ khoảng 500 triệu đồng để giúp đỡ trẻ em vùng cao. Cải cũng đang triển khai chương trình 'Rừng nuôi em', hướng đến việc hỗ trợ/hỗ trợ học sinh nghèo vượt qua khó khăn và phát triển trong học tập và cuộc sống.
Dù làm việc ở Hà Nội và có một gia đình nhỏ, nhưng Cải không bao giờ quên gốc. Hầu như mỗi cuối tuần, Cải dành thời gian để đi trồng và chăm sóc cây. Ngoài ra, Cải rất chú trọng vào việc tuyên truyền về vai trò bảo vệ rừng đối với cộng đồng địa phương. Anh thường khích lệ người dân trong làng đi cùng nhau trồng rừng, thậm chí đã từng tổ chức thành công một chiến dịch trồng cây với sự tham gia của hàng trăm người. Mọi người trong làng coi rừng như một phần không thể thiếu của cuộc sống và xem việc bảo vệ rừng là một trách nhiệm tự nhiên.

