Ai đó bảo tôi rằng: Nỗi mệt mỏi, buồn bã, chán chường, và nản lòng thường xuyên hiện hữu ở người trẻ cùng với một số ý tưởng nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống.

Gần đây, chúng ta nghe nhiều đề cập đến việc đề xuất lùi giờ vào lớp cho học sinh ở mọi cấp độ, nhất là ở cấp tiểu học. Điều này bởi lẽ trẻ nhỏ thường không có sức khỏe bằng người lớn, và thói quen ngủ muộn để hoàn thành bài tập, kết hợp với việc dậy sớm để kịp giờ đến trường, khiến thời gian ngủ bị cắt giảm, dẫn đến tình trạng mệt mỏi khi học. Phụ huynh cũng đôi khi trở nên nản lòng với việc phải dậy sớm để chuẩn bị cho con em.

Quan điểm của tôi là: Bộ Giáo dục cần phải hiểu rõ hơn về trọng tâm của vấn đề. Họ đang quá tập trung vào thành tích học tập mà quên đi sự cân bằng trong cuộc sống của học sinh và sinh viên. Sức khỏe đặc biệt là một yếu tố cực kỳ quan trọng, vì nếu chúng ta chăm sóc nó đúng cách, thì mọi thứ khác sẽ đến. Ép buộc quá mức sẽ dẫn đến tình trạng mất hứng thú, chán chường, coi học tập như một sự gò ép, gây ra căng thẳng và kích thích sự nản lòng. Và bạn sẽ nhận thấy, có rất ít người học vì đam mê thực sự.

Chúng ta cũng thế, đặc biệt là giới trẻ, khi chúng ta đối diện với rất nhiều áp lực. Bạn có bao giờ cảm thấy mình 'đã hết lửa', không còn năng lượng để làm việc hay học tập, dẫn đến một cuộc sống trôi qua bình lặng và nhạt nhẽo? Chúng ta chỉ học và làm việc vì điểm số, qua môn, hay vì tiền bạc. Nhưng lại trong tinh thần chán chường, mệt mỏi, 'không có hứng thú học, mong hết giờ sớm', hoặc 'đã quá mệt mỏi, mong chờ kết thúc ca làm việc'.

Năng lượng của chúng ta là yếu tố quan trọng giúp duy trì sự ổn định trong mọi khía cạnh của cuộc sống.

Nếu bạn thường xuyên bắt đầu ngày mới với đủ năng lượng để hăng say làm việc, học tập và thư giãn, thì xin chúc mừng, bạn không cần đọc phần dưới đây nữa đâu.

Nhưng nếu bạn giống như tôi ở một thời kỳ trước đây, từng trải qua những thời điểm sống với mức năng lượng thấp, đi làm mệt mỏi, đi học ngủ gật, không có hứng thú với bất kỳ điều gì ngoài các trách nhiệm, thì có lẽ bạn nên làm mới tinh thần một chút và tiếp tục đọc những điều hữu ích dưới đây. Tin tôi đi, tất cả được kiểm chứng dựa trên kinh nghiệm cá nhân của tôi.

Chúng ta, những người trẻ bây giờ, thường cảm thấy mệt mỏi đúng không? Một cảm giác buồn chán uể oải, không có đủ năng lượng để làm bất cứ điều gì, để suy nghĩ, và dễ bỏ lỡ những việc đòi hỏi kiên nhẫn và tập trung như học hành, đọc sách, viết lách, tiết kiệm tiền... thay vào đó, chúng ta thường tìm kiếm những điều giải trí nhất thời như TikTok, Facebook và game. Khó có thể tưởng tượng được, 'mình không có hứng học', 'quá mệt, quá muộn, lười không phải là tội lỗi, lỗi là mất hứng thú'. 'Quyết tâm thay đổi bản thân' thường biến thành 'để mai tính', với 'mai' không bao giờ đến.

Sự mất hết năng lượng thường đưa chúng ta vào nhiều tình huống khó khăn:

- Thường xuyên trì hoãn và không thực hiện kế hoạch vì mệt mỏi, mất hứng.

- Dễ lãng phí thời gian vào những việc không mang lại giá trị, không có ý nghĩa.

- Cảm thấy cuộc sống vô nghĩa, mất phương hướng vì không đạt được điều gì quan trọng.

Vậy làm thế nào để vượt qua tình trạng này? Hãy cùng nhau tìm hiểu vài nguyên nhân nhé.

Hãy tận hưởng hạnh phúc hàng ngày thay vì mơ mộng về thành công sẽ mang lại hạnh phúc.

Gần đây, tôi phát hiện một khái niệm mới hoàn toàn: Arrival Fallacy - Sự hiểu lầm về mục tiêu (dịch tạm theo cá nhân). Đây là sự nhầm lẫn rằng khi bạn đạt được một mục tiêu nào đó, bạn sẽ trở nên hạnh phúc vô tận.

Thực ra, giả thuyết này đã được thấm nhuần vào tiềm thức của chúng ta từ những lời khuyên từ khi còn nhỏ, rằng để sống hạnh phúc hơn, chúng ta phải học giỏi để có một công việc tốt, kiếm nhiều tiền và có cuộc sống đầy đủ mọi mặt. Điều này khiến trẻ em quan tâm đến điểm số mà quên mất vui chơi hàng ngày.

Chúng ta cũng bắt đầu phát triển tư duy theo hướng mục tiêu, sống với mục đích và luôn có tư duy tiến bộ. Nhưng chúng ta chỉ tập trung vào mục tiêu đó mà không tận hưởng từng khoảnh khắc hiện tại trong quá trình đạt được mục tiêu. Chúng ta không cho phép bản thân hạnh phúc, vì chúng ta nghĩ rằng hạnh phúc chỉ đến khi mục tiêu được hoàn thành.

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng những thành tựu đó không mang lại hạnh phúc vĩnh viễn. Rất nhiều người nổi tiếng, dù đạt được nhiều thành tựu, vẫn dễ rơi vào trạng thái trầm cảm và khủng hoảng tinh thần. Điều này chứng minh rằng “mỗi người đều có nỗi khổ riêng”.

Chúng ta thường đặt ra mục tiêu để giải quyết các vấn đề của mình - những vấn đề khiến chúng ta buồn chán, bất mãn, lo lắng,... Ví dụ, chúng ta đặt ra mục tiêu giảm cân vì không hài lòng với cân nặng và thân hình của mình, hy vọng sẽ hạnh phúc khi đạt được. Trên đường đạt được mục tiêu, chúng ta thường cảm thấy mệt mỏi và buồn chán vì không thấy tiến triển, thay vì tận hưởng hạnh phúc vì sự cố gắng hàng ngày của chính mình.

Gần đây, trên kênh Youtube của mình, anh Hữu Trí, người sáng lập tổ chức Awake Your Power, cũng chia sẻ một điều tương tự: Tại sao khi lớn lên chúng ta lại càng ít niềm vui? Hàng ngày chỉ là một tình trạng năng lượng trung bình, nhàm chán, mệt mỏi, buồn chán... như vậy?

Điều này là do những mục tiêu của người trưởng thành thường rất lớn, đòi hỏi thời gian và công sức để chuẩn bị và đạt được. Ví dụ như mục tiêu thăng chức, có công việc ổn định, mua nhà, mua xe trước tuổi 30, tất cả đều đòi hỏi sự tích lũy kiến thức, kinh nghiệm và tiết kiệm từng ngày.

Chúng ta thường nghĩ rằng chỉ khi đạt được mục tiêu đó, chúng ta mới thực sự hạnh phúc. Nhưng trên hành trình đến đó, thường cảm thấy mệt mỏi, rất nhiều công việc hôm nay không góp phần vào mục tiêu lớn, khiến ta nản lòng và thấy mọi thứ trở nên vô ích.

Cuộc sống hiện đại đã tạo ra tư duy muốn mọi thứ nhanh chóng, dễ dàng và có kết quả ngay lập tức. Vì thế, nhiều người dễ bỏ cuộc khi đặt ra mục tiêu vì họ chỉ tập trung vào đích đến mà không nhìn vào những khó khăn và nỗ lực phải vượt qua trên đường đi.

Nghiên cứu trên Tạp chí Harvard Business Review cho thấy, trong công việc, việc tận hưởng những chiến thắng nhỏ mang lại hạnh phúc cho mọi người hơn bất cứ điều gì khác. Sự kiên định là điều quan trọng, hãy tiếp tục phát triển từng ngày và hãy biết ơn những thành tựu nhỏ nhặt mà bạn đã đạt được.

Việc nghĩ về bản thân trước tiên là một cách thể hiện tình yêu với chính mình.

Anh chàng trong công ty mình thực sự rất thân thiện và dễ mến. Tính cách hòa nhã của anh được thể hiện qua sự sẵn lòng đảm nhận mọi công việc và giúp đỡ mọi người. Tuy nhiên, cũng phải thừa nhận rằng anh ấy chỉ đồng ý nhận việc khi có thêm phụ cấp, không phải chỉ vì tình thần tự nguyện.

Nếu đã cam kết làm việc, thì phải hoàn thành đúng hẹn. Nếu bạn không biết cách quản lý thời gian để hoàn thành công việc, thì đó là lỗi của bạn.

Trong cuộc sống, đôi khi để tránh bị coi là ích kỷ, chúng ta thường tự gán cho mình cái nhãn 'người làm vừa lòng người khác'. Chúng ta chấp nhận mọi yêu cầu và giúp đỡ người khác mà không quan tâm đến khả năng của bản thân. Tuy nhiên, chỉ làm vừa lòng người khác thì chưa đủ, để thể hiện sự dẫn dắt, chúng ta cần phải hoàn thành mọi công việc một cách chính xác và hoàn hảo nhất có thể.

Sự mệt mỏi và uể oải thường đến từ việc chấp nhận quá nhiều trách nhiệm và cam kết. Thậm chí khi chúng ta không muốn hoặc không có khả năng thực hiện, nhưng vẫn đồng ý chỉ để làm vui lòng người khác. Hoặc đơn giản là chúng ta tự nghĩ mình có thể làm tất cả, nhưng thực tế lại không phải vậy, điều này dẫn đến sự mất cân bằng và căng thẳng trong cuộc sống.

Làm nhiều việc nhưng luôn trì hoãn không phải là năng suất. Điều đó chỉ làm hao mòn sức khỏe và tinh thần của bản thân. Thay vào đó, chỉ cần làm ít việc nhưng làm chúng đúng hẹn, có trách nhiệm và đầy nhiệt huyết sẽ mang lại nhiều kết quả tích cực hơn. Và bạn biết không, điều đó đến từ việc bạn có thời gian để thư giãn và phục hồi năng lượng.

Tương tự như quá khứ, đã từng có thời điểm ngốc nghếch đặt ra mục tiêu viết một bài blog trong một ngày, nhưng cuối cùng không thể hoàn thành. Rồi mình nhận ra rằng điều đó quá áp đặt, hãy giảm bớt kỳ vọng để tinh thần thảnh thơi hơn. Bây giờ, chỉ đặt ra mục tiêu viết một - hai đoạn của một bài mỗi ngày thôi. Ngay cả khi không có cảm hứng, mình cũng không ép bản thân phải viết.

Tiếp theo, hãy đặt ra 'ranh giới' - xác định giới hạn và niềm vui của bản thân, để không chấp nhận những điều vượt quá giới hạn và không mang lại niềm vui. Ví dụ, một lần, mình đi vào quán bar cùng bạn bè và cảm thấy không thoải mái với không gian đó, chỉ thấy mệt mỏi và chán chường vì bản tính thích sự yên tĩnh và những cuộc trò chuyện sâu sắc hơn. Do đó, mình không chấp nhận mời gọi đi ra quán bar nữa, vì đơn giản đó không phải là niềm vui của mình.

Định luật Parkinson: hiểu về quy luật kéo dài thời gian, để có nhiều thời gian nghỉ ngơi hơn thay vì làm việc nhiều hơn.

Mỗi người trong chúng ta chắc chắn đã nghe về định luật Parkinson, cho rằng công việc sẽ mở rộng ra theo thời gian được cho để hoàn thành. Ví dụ, với một deadline công việc, bạn có thể hoàn thành nó trong một tuần hoặc hai ngày, với chất lượng hoàn toàn tương đương.

Hoặc, như một freelancer, mình đã nhận ra rằng nếu bắt đầu làm việc sớm và không đặt ra mục tiêu cụ thể, mình sẽ làm việc lâu hơn vì tính cầu toàn của mình sẽ nổi lên, dành quá nhiều thời gian cho việc làm quá chi tiết và tỉ mỉ một cách không cần thiết.

Khi nhận ra Định luật Parkinson trong cuộc sống cá nhân, tôi bắt đầu điều chỉnh, bắt đầu làm việc sớm hơn và làm nhanh chóng hơn thay vì lúc nào cũng chần chừ vì tưởng mình còn dư thời gian. Tôi cũng tìm hiểu về nhiều cách để tăng năng suất làm việc, tiết kiệm thời gian và công sức cho một công việc cụ thể.

Thực ra, tôi đã biết cách rút ngắn thời gian cho một số vấn đề, nhưng một vấn đề mới phát sinh: khi có thời gian dư, tôi có xu hướng làm nhiều việc khác. Kết quả là có một thời gian tôi luôn mệt mỏi và hơi chán chường, vì mất cân bằng giữa làm việc và nghỉ ngơi. Tôi nhận ra thời gian cho những giải trí thuần túy hàng ngày của mình hầu như rất hiếm, vì đã bị tôi chèn vào đủ loại công việc khác nhau mà không thương tiếc.

Hiểu Định luật Parkinson đang ảnh hưởng đến bản thân là tốt, tìm và áp dụng nhiều cách để rút ngắn thời gian, chi phí và năng lượng là tốt, nhưng chúng ta cần biết rằng: cần rút ngắn thời gian và công sức cho công việc với mục tiêu giúp cuộc sống cân bằng hơn với nhiều niềm vui và giải trí lành mạnh mỗi ngày, chứ không phải để làm nhiều hơn.

Bỏ qua một hoặc một số vấn đề sức khỏe (mà bạn nghĩ là) nhỏ nhặt.

Ngày xưa, tôi từng đi du lịch cùng một chị gái xinh đẹp và cao ráo. Với thân hình trông khỏe mạnh như vậy, tôi đã nghĩ rằng chị sẽ hoạt bát hơn tụi tôi. Nhưng không, hầu hết thời gian chị chỉ muốn về phòng khách sạn và nằm trên chiếc giường êm ái, lướt điện thoại và không quan tâm gì nữa.

Mặc dù có bằng chứng sống là tôi – đã tự tập yoga nhẹ mỗi ngày thông qua các video hướng dẫn trên Youtube để giãn cơ và giảm đau lưng, và thực sự thấy hiệu quả, nhưng chị vẫn không thể thêm thói quen vận động này vào trong lịch trình hàng ngày.

Hãy suy nghĩ xem, liệu có phải chúng ta thường xuyên mệt mỏi vì những vấn đề sức khỏe cứ tái diễn nhưng không được chữa trị tận gốc hay không? Đặc biệt là những bộ phận cơ thể được sử dụng nhiều nhất trong công việc hàng ngày của bạn. Nếu bạn không quan tâm đến chúng, công việc của bạn sẽ tự động đi xuống.

Đầu tiên, hãy xem xét lại bạn phải sử dụng bộ phận cơ thể nào nhiều nhất trong công việc, và bắt đầu chăm sóc chúng hơn. Đặc biệt là phần lưng vì tình trạng đau lưng ở người trẻ ngày càng gia tăng, bạn đã nghe câu “Lưng không ổn của thế hệ Z” rồi phải không? Yoga là phương pháp giảm đau lưng hiệu quả mà tôi đang thực hiện. Ngoài ra, tôi vẫn nhớ như in ngày học cấp 3, một giáo viên kể cho lớp rằng có anh học trò cũ bị đau lưng nặng, nhưng kể từ khi bắt đầu chạy bộ mỗi ngày, anh ấy đã hoàn toàn khỏi bệnh.

Tiếp theo là đôi mắt, hãy không quá áp đặt chúng với việc liên tục tiếp xúc với ánh sáng từ thiết bị điện tử. Khi đôi mắt mệt mỏi, bạn có thể tưởng rằng mình buồn ngủ và muốn đi ngủ. Nhưng bạn không thể ngủ được vì ánh sáng xanh làm cho bạn tỉnh táo, và cuối cùng bạn chỉ lăn qua lăn lại mãi, khiến cơ thể mệt mỏi hơn.

Nếu bạn phải sử dụng tay hoặc chân nhiều trong công việc, như các huấn luyện viên thể hình hoặc họa sĩ, cầu thủ,… họ cần phải bảo vệ các khớp tay, chân của mình cẩn thận hơn.

Nếu bạn phải sử dụng não bộ liên tục trong các công việc đặc biệt như ghi nhớ, phân tích, thu thập thông tin, việc thiếu ngủ và ăn uống không đầy đủ sẽ làm cho não trở nên lờ đờ.

Hãy xem xét xem liệu bạn có đang bị ảnh hưởng bởi bất kỳ vấn đề sức khỏe nào lặp đi lặp lại hay không và tìm cách khắc phục. Như anh trai của tôi, trước đây anh ta thường xuyên đau bao tử khiến anh ta khó chịu, đã chuyển sang một lối sống lành mạnh hơn với việc ăn uống đầy đủ mỗi ngày.

Mệt mỏi với quá nhiều quyết định: khi cuộc sống trở nên quá phức tạp đến mức bạn không biết làm thế nào để chọn lựa.

Gần đây, tôi nhận ra mình gặp phải vấn đề mệt mỏi về quá nhiều quyết định. Tôi đã chia sẻ về hội chứng này trước đó và hy vọng học được cách sống đơn giản hơn để giảm bớt áp lực. Nhưng thật không ngờ, chỉ vì muốn mua một đôi giày búp bê mà tôi đã phải lựa chọn suy nghĩ hàng ngày với hàng tá lựa chọn. Dù lướt qua shopee, instagram và facebook nhiều lần, tôi vẫn không tìm thấy đôi giày nào thực sự ưng ý. Cuối cùng, tôi cũng quyết định ghé vào một cửa hàng gần nhà để giải quyết vấn đề nhanh chóng.

Cho những ai chưa biết, hội chứng mệt mỏi về quyết định là khi bạn cảm thấy khó khăn trong việc đưa ra quyết định sau khi đã phải đối diện với quá nhiều lựa chọn trước đó. Nếu ban ngày bạn gặp nhiều áp lực về quyết định, vào buổi tối, khả năng bạn sẽ không đưa ra quyết định một cách chính xác nữa. Đôi khi, điều này dẫn đến những lựa chọn không hợp lý như ăn vặt bất kỳ nào trên đường.

Cảm giác mệt mỏi có thể xuất phát từ việc bạn đã phải đối mặt với quá nhiều quyết định trong ngày. Cuộc sống hàng ngày của chúng ta chính là sự lựa chọn liên tục: từ việc ăn uống, mặc đồ đến việc sử dụng mỹ phẩm. Mức độ mệt mỏi này càng tăng nếu bạn sống trong một môi trường quá nhiều rối rắm và quá nhiều ý tưởng.

Để tránh rơi vào tình trạng mệt mỏi này, điều tốt nhất là sống đơn giản hơn, giảm bớt đồ đạc và giải quyết các vấn đề nhỏ một cách nhanh chóng. Tiêu chí mua sắm của tôi hiện tại là chỉ cần một hoặc hai sản phẩm cho mỗi loại. Một đôi giày chạy bộ, một đôi búp bê, một đôi giày cao gót, một túi xách, một cây son (tôi chỉ sử dụng một cây son)... và luôn biết ơn về những gì mình đã có.

Thực sự, chúng ta đang trở nên quá yếu đuối về mặt thể chất.

Mình đã thường xuyên đọc Quora và gặp một câu hỏi thú vị: Tại sao người phương Tây lại có cơ thể lớn hơn so với người phương Đông? Nhiều ý kiến cho rằng điều này có thể liên quan đến chế độ ăn của họ, với nhiều protein từ thịt và sữa, cộng thêm với khí hậu lạnh giúp họ cảm thấy đói và ăn nhiều hơn để giữ ấm cơ thể.

Có thể nhận thấy rằng các quốc gia ôn đới đang phát triển mạnh mẽ hơn qua các thế hệ. Ví dụ, chiều cao trung bình ở Hàn Quốc đã tăng lên đáng kể, phần nào cũng nhờ vào lối sống năng động với các hoạt động giải trí như nhảy nhót, mà mọi người thực hiện hằng ngày.

Một sự thật rõ ràng nhưng ít được chú ý là thể trạng của người Việt thường nhỏ hơn so với trung bình toàn cầu, với sức khỏe và sức bền kém hơn. Chế độ ăn uống chưa đầy đủ cũng như lối sống ít vận động góp phần làm giảm hiệu suất làm việc và học tập của chúng ta.

Mệt mỏi và uể oải thường do thiếu dinh dưỡng, thiếu ngủ và thiếu vận động. Có thể do bỏ bữa hoặc ăn ít, cũng như ngồi nhiều mà không tập thể dục đều đặn. Kiểm tra sức bền của bạn bằng cách chạy một đoạn ngắn và quan sát hơi thở có dễ dàng hay không.

Thay đổi nhỏ và duy trì thói quen tích cực mỗi ngày có thể giúp chúng ta trở thành người có năng lượng, khỏe mạnh và tự tin hơn trong công việc và cuộc sống hàng ngày.

Có lẽ mình nên đứng dậy và tận hưởng chút hoạt động vận động, ăn uống lành mạnh một chút. Mình cảm thấy yếu đuối quá rồi!

 Tác Giả: Ngọc Nguyên