Có thể nói, ẩm thực Tây Nguyên luôn thu hút khách du lịch từ mọi nơi. Mỗi nơi có cách chế biến riêng nhưng ẩm thực vẫn giữ nguyên bản sắc núi rừng, hoang sơ nhưng gần gũi.
Mọi du khách đến Tây Nguyên đều không ngừng khen ngợi văn hóa ẩm thực độc đáo của vùng này. Gà nướng, bún đỏ, rượu cần… ẩm thực Tây Nguyên không giống với bất kỳ nơi nào, níu chân mọi du khách.
Ẩm thực Tây Nguyên: Vẻ đặc trưng của vùng cao nguyên
Ẩm thực đặc trưng của Tây Nguyên
Tây Nguyên được thiên nhiên ban tặng với vẻ đẹp kỳ vĩ, hoang sơ... Điều này cũng làm dấy lên sự ham muốn khám phá trong lòng mỗi người. Bên cạnh vẻ đẹp của núi rừng, ẩm thực cũng là điều mà ai cũng yêu thích khi nói đến Tây Nguyên.
Tây Nguyên đại ngàn thu hút du khách không chỉ bởi cảnh đẹp mà còn bởi ẩm thực. Ảnh: _im.rot_
Đặc sản ẩm thực Tây Nguyên đa dạng và phong phú, mang trong mình hương vị đậm đà của núi rừng, từ sự đơn giản đến những món cầu kỳ, khó bắt chước. Người dân vùng cao nguyên thường sử dụng lá chuối, nứa, tre, vầu, bếp than củi... để nấu nướng.
Gia vị được sử dụng trong ẩm thực Tây Nguyên đều từ thiên nhiên, từ những cây rừng. Do đó, khi thưởng thức, du khách có thể cảm nhận sự quen thuộc nhưng vẫn thấy hương vị riêng biệt, khó phân biệt so với các vùng khác.
Ở Tây Nguyên, mỗi món đều mang đặc trưng riêng và rất ngon. Ảnh: Việt ngon
Khó tìm kiếm tài liệu ghi chép các công thức nấu ăn của người dân Tây Nguyên. Cách chế biến các món ngon chủ yếu dựa vào kinh nghiệm và truyền thống từ đời này sang đời khác.
Tây Nguyên bao gồm Kon Tum, Đắk Lắk, Đắk Nông, Gia Lai và Lâm Đồng. Với hơn 40 dân tộc như Gia Rai, Ba Na, Ê-đê, M’Nông, Xơ-đăng… văn hóa ẩm thực Tây Nguyên phản ánh sự đa dạng và giao thoa. Điều này làm cho các món đặc sản Tây Nguyên trở nên mới mẻ, quen thuộc và hấp dẫn.
Những món ngon không thể bỏ lỡ khi đến Tây Nguyên
Gỏi lá
Ở Việt Nam, gỏi được chế biến theo nhiều cách khác nhau, có nơi làm cuốn, có nơi làm nộm... Nhưng ở Tây Nguyên, gỏi lại có điều đặc biệt vì được làm từ 60 loại lá khác nhau, thêm vào đó là tôm, thịt để tạo thêm hương vị cho gỏi lá.
Gỏi lá được chế biến từ hàng chục loại lá rừng. Ảnh: ancancuku
Khi thưởng thức gỏi lá, du khách sẽ không khỏi ngạc nhiên khi trên bàn xuất hiện một khay đầy các loại lá xanh mướt, trong đó có cả những loại lá hiếm, chỉ có thể tìm thấy sâu trong rừng như mật gấu, từ đại bi, lá bứa, xầm xương, me rừng, chòi mòi... Ngoài ra, cũng có những loại lá quen thuộc như tía tô, bạc hà, đinh lăng, diếp cá, hành lá, rau má, kinh giới, lá sung...
Món đặc sản Tây Nguyên này có thể thưởng thức suốt cả năm, nhưng vào mùa mưa hay mùa khô lại có sự khác biệt về số lượng lá. Việc hái lá không đơn giản, phải vào rừng và đôi khi gặp phải những nguy hiểm như rắn rết, trơn trượt, và cần có kinh nghiệm để không hái nhầm những loại lá độc có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của thực khách.
Đối với những người thích ăn rau, đây chắc chắn là một món không thể bỏ qua.
Nguyên liệu chính phong phú và khó kiếm, cùng với sự tâm huyết trong việc chuẩn bị nguyên liệu phụ. Thịt ba chỉ phải thái mỏng, tôm rang phải chín vàng, bì heo thái sợ mỏng trộn với gia vị và thính. Để tạo hương vị đậm đà cho món gỏi lá, người ta còn kèm theo muối hạt, tiêu sọ đen, ớt xanh.
Món ăn dường như đơn giản nhưng lại vô cùng hấp dẫn. Ảnh: Măng Đen
Khi thưởng thức gỏi lá - biểu tượng của ẩm thực Tây Nguyên - du khách cần cuốn đúng trình tự, lá to phải cuốn bên ngoài, tạo thành hình phễu trước khi đặt các nguyên liệu khác vào bên trong. Sau đó, thực khách sẽ chấm vào bát nước chấm màu vàng óng ả, khiến món ăn thêm hấp dẫn. Gỏi lá là một đặc sản của Kon Tum, có giá từ 100.000 - 200.000 đồng/suất, không chỉ ngon miệng mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.
Gà nướng sa lửa
Một món đặc sản của Tây Nguyên mà du khách nhất định phải thử khi đến vùng đất này là gà nướng sa lửa. Chính cái tên đã đủ khiến du khách hứng thú và muốn khám phá. Đây là một món ăn rất nổi tiếng tại Buôn Đôn - một huyện biên giới của Đắk Lắk. Do đó, khi đến Đắk Lắk, du khách không thể bỏ lỡ cơ hội thưởng thức gà nướng sa lửa này.
Gà nướng sa lửa – chỉ cần nhìn đã thấy muốn thưởng thức. Ảnh: anuongrachgia68
Gà nướng được làm từ gà thả vườn, được ướp gia vị với ngũ vị hương, mật ong, hành, tỏi, muối... và không thể thiếu các loại lá rừng. Sau đó, gà được nướng chín trên lửa. Khi nướng, hương thơm lan tỏa cùng với làn khói trắng kích thích vị giác của du khách đến Đắk Lắk.
Gà được chọn để nướng sa lửa phải là gà tơ, nặng khoảng 1kg, để thịt mềm hơn. Sau khi ướp gia vị từ 30 phút đến một tiếng, gà được đặt trên than tre nướng chín. Trong quá trình nướng, đầu bếp phải thường xuyên quay gà để thịt chín đều, có màu vàng sậm hấp dẫn. Những giọt mỡ gà chảy nhẹ nhàng trên bếp, toả ra mùi thơm ngào ngạt khắp nơi.
Khách du lịch không thể bỏ qua cơ hội thưởng thức gà nướng khi đến Đắk Lắk. Ảnh: dulich3mien
Để món gà nướng sa lửa ngon đạt chuẩn, không thể thiếu chén muối lá é chấm kèm. Mỗi lần thưởng thức, vị cay cay mặn mặn đều khiến ta ngất ngây. Gà nướng sa lửa ngon tuyệt không chỉ có tại TP Buôn Ma Thuột mà còn ở các khu du lịch Buôn Đôn.
Rượu cần là biểu tượng của văn hóa ẩm thực Tây Nguyên. Không chỉ là loại rượu độc đáo, mà còn là niềm tự hào của mỗi gia đình ở đây. Đặc biệt, việc uống rượu cần luôn mang trong mình một giá trị văn hóa sâu sắc.
Rượu cần là nét đặc trưng không thể thiếu trong văn hóa ẩm thực Tây Nguyên. Không chỉ là một loại rượu đặc biệt, mà còn là biểu tượng của sự gần gũi, thân thuộc trong mỗi gia đình. Thưởng thức rượu cần không chỉ là việc uống, mà còn là cách để tận hưởng hương vị và tinh thần của vùng đất này.
Uống rượu cần không chỉ là một hành động, mà còn là một trải nghiệm văn hóa độc đáo. Mỗi lần uống, ta không chỉ cảm nhận được hương vị đặc trưng của rượu, mà còn cảm nhận được sự giao thoa, hòa quyện giữa con người và thiên nhiên, giữa truyền thống và hiện đại.
Nguyên liệu làm rượu cần không phải là những thứ quá phức tạp, chỉ cần gạo nếp, mỳ, khoai, sắn... những sản phẩm phong phú của núi rừng Tây Nguyên. Điều quan trọng nhất là men rượu, được tinh chế từ những thứ tinh túy nhất của thiên nhiên, từ lá cây, rễ cây rừng quý. Mỗi chóe rượu chỉ cần một viên men.
Khác biệt với các loại rượu khác, rượu cần không cay, mà mang đến cảm giác êm dịu, ngọt ngào. Không chỉ đàn ông, ngay cả phụ nữ ở Tây Nguyên cũng thích uống rượu cần. Rượu của người dân tộc Ba na được đánh giá là ngon nhất khu vực Tây Nguyên.
Rượu cần có hương vị đặc trưng, khó quên. Ảnh: vivugialai
Khi đến thăm Tây Nguyên, du khách nào cũng muốn thử rượu cần để hiểu sâu hơn về văn hóa và con người địa phương. Bên chóe rượu cần, tiếng cười, tiếng nói, tiếng trò chuyện giúp mọi người gần gũi hơn.
Bún đỏ là một món đặc sản nổi tiếng ở Đắk Lắk, không chỉ làm say lòng người bởi hương vị đặc biệt mà còn bởi sự hấp dẫn của màu sắc. Mặc dù có điểm chung với bún riêu về nguyên liệu nhưng khi thưởng thức, bạn sẽ cảm nhận được sự khác biệt rõ rệt.
Bún đỏ tại Đắk Lắk không chỉ nổi tiếng với tên gọi độc đáo mà còn gây ấn tượng bởi hương vị thơm ngon và màu sắc hấp dẫn. Nhiều người thường nhầm lẫn với bún riêu nhưng khi thử, bạn sẽ nhận ra sự khác biệt đặc trưng của món ăn này.
Bún đỏ có màu sắc bắt mắt, tạo nên sức hút đặc biệt. Ảnh: foodholic
Sợi bún đỏ to hơn bún thông thường và có màu sắc đặc trưng được tạo ra một cách tự nhiên và an toàn. Nước dùng ngọt thanh, không gây cảm giác ngấy. Khi thưởng thức, sợi bún dai, giòn kết hợp với rau, tóp mỡ, thịt heo và trứng cút luộc tạo nên một trải nghiệm ẩm thực độc đáo.
Bún đỏ là một món ăn không bao giờ làm ngán. Ảnh: trooismeeee
Một tô bún đỏ rất đủ để no bụng nhưng giá chỉ từ 20.000 đồng. Theo kinh nghiệm du lịch Đắk Lắk, dân địa phương thường ăn bún đỏ vào buổi chiều để làm dạ. Du khách có thể tìm thấy bún đỏ tại các quán trong chợ hoặc trên các con đường như Lê Duẩn, Nguyễn Văn Cừ…
Cơm lam là một biểu tượng của ẩm thực Tây Nguyên. Món này đã trở nên rất phổ biến và có thể là món quà lý tưởng sau chuyến du lịch. Cơm lam là một món ăn truyền thống, trước đây được sử dụng như lương thực trong các cuộc đi lên núi của bà con dân tộc.
Khi nói về ẩm thực của Tây Nguyên, không thể không nhắc đến cơm lam. Món này đã trở thành biểu tượng của vùng đất này và thường được chọn làm quà sau những chuyến du lịch. Cơm lam là một món ăn truyền thống, từng là lương thực chính trong cuộc sống của người dân Tây Nguyên.
Cơm lam là một lựa chọn tuyệt vời để làm quà cho người thân sau chuyến du lịch. Ảnh: diadiemanuong
Theo thời gian, cơm lam đã trở thành món quà được khách thập phương ưa chuộng vì vị thơm, ngon và gần gũi. Để làm cơm lam ngon, người ta phải lựa chọn gạo nếp cẩn thận. Hạt nếp thuôn dài, trắng, kích thước vừa phải sẽ tạo ra cơm lam thơm ngon nhất. Sau đó, gạo được ngâm qua đêm trong nước rồi cho vào ống tre, nứa.
Việc lựa chọn ống tre cũng rất quan trọng, ống không quá già cũng không quá non, phải tươi để khi nướng có mùi thơm đặc trưng. Gạo được đổ vào trong ống sau đó dùng lá chuối bọc lại và nướng trên bếp đỏ rực.
Cơm lam dễ ăn, đặc biệt khi kết hợp cùng gà hoặc thịt xiên nướng. Ảnh: vietnamesegod
Khi nướng cơm lam, người đầu bếp cần chú ý lật ống đều để bảo đảm không bị cháy, giữ được hương vị đặc sản Tây Nguyên. Khi ăn, thực khách bóc lớp tre bên ngoài và thưởng thức. Món này thích hợp khi kết hợp với thịt gà nướng sa lửa hoặc các món thịt xiên nướng, chấm muối lá é.
Trong khung cảnh núi rừng hùng vĩ, thưởng thức cơm lam nóng hổi và thơm nức mũi, du khách sẽ cảm thấy yêu thiên nhiên hơn và hiểu rõ hơn về văn hóa độc đáo của Tây Nguyên. Du khách có thể mua cơm lam – đặc sản Tây Nguyên làm quà tại bất kỳ đâu trên khu du lịch hoặc tại các quán ăn địa phương.
Các món ăn từ côn trùng độc đáo
Khi đến Tây Nguyên, bạn sẽ có cơ hội khám phá các món ăn độc đáo và hấp dẫn từ côn trùng. Mặc dù ban đầu có thể khá thần kinh nhưng một khi đã thử, bạn sẽ không thể quên.
Sâu muồng được ví như 'tôm rừng' của Tây Nguyên, có màu xanh lá cây. Sau khi bắt về, người ta thường thêm lá cho sâu ăn và đợi khoảng nửa ngày để chúng tiến hóa thành nhộng. Nhộng sau đó được rửa sạch và rang trên chảo nóng già. Thêm hành tỏi để mùi thơm và có thể thêm ớt, lá chanh thái nhỏ để tăng hương vị. Món sâu muồng chiên có hương vị béo ngậy, đặc biệt và hấp dẫn.
Món sâu muồng chiên vàng béo ngậy. Ảnh: Laodong
Tại vùng cao nguyên này, những món ăn từ kiến vàng hay trứng kiến được biết đến nhiều, thường xuất hiện trên bàn ăn của người dân địa phương. Điều này làm cho ẩm thực Tây Nguyên trở nên đa dạng và độc đáo. Kiến vàng thường được ngâm trong nước sôi, sau đó được rang chung với muối và ớt. Sau khi kiến chín và muối khô, chúng được xay nhuyễn. Hương vị nồng, chua, và ngậy của kiến hòa quyện với vị cay của ớt và mặn của muối tạo nên một món ăn hấp dẫn và thú vị.
Kiến vàng cũng là một món ăn côn trùng phổ biến ở vùng cao nguyên. Ảnh: dienmay
Ve sầu chiên vàng cũng rất được ưa chuộng ở Tây Nguyên. Giống như món sâu muồng, ve sầu chiên có màu sắc và hương vị hấp dẫn, khiến thực khách xa xôi nhớ mãi không quên.
Canh thụt
Người Mnông ở Tây Nguyên thường chuẩn bị món canh thụt khi tiếp khách đến nhà hoặc trong những dịp đặc biệt. Chỉ nghe tên thôi, đã đủ khiến du khách tò mò về món ăn này.
Cách chế biến canh thụt rất độc đáo và đáng thử. Ảnh: VOV
Canh thụt được nấu từ cà đắng, nấm mối và cá trê hoặc lươn. Cách chế biến món canh thụt không cần quá phức tạp. Cá trê được làm sạch ruột, ướp muối và hạt cà ri. Người Mnông thường dùng thanh tre xiên vào giữa cá và nướng trên bếp than. Khi cá trê thơm và chín, róc bỏ xương và lấy phần thịt.
Người Mnông không nấu canh thụt trong nồi mà thay vào đó là một ống lồ ô dài khoảng 50cm, thêm một ít nước và đặt lên bếp lửa. Khi nước sôi, họ thêm cà đắng vào ống và nấu khoảng 5 phút trước khi thêm nấm mối. Khi cà và nấm chín, họ cho cá vào và thêm gia vị để món canh thêm thơm ngon.
Canh thụt là một món ăn truyền thống của người Mnông. Ảnh: Báo Đắk Nông
Sau khi nấu chín trên bếp, họ dùng thanh tre thụt vào ống lồ ô liên tục nhiều lần cho đến khi các nguyên liệu nát nhuyễn và hòa trộn vào nhau. Do đó, món canh thụt được đặt tên theo cách này.
Dưới đây là những điều thú vị và văn hóa ẩm thực Tây Nguyên mà chúng tôi muốn chia sẻ với mọi người. Hãy tiếp tục theo dõi Du lịch Việt Nam để khám phá thêm về nhiều nét đặc trưng văn hóa, địa điểm mới và những kinh nghiệm du lịch hữu ích cho các chuyến đi sắp tới của bạn nhé.
Yến Yến
Theo Báo Thể Thao Việt Nam
Người đăng: Vân Đào Thị