Người được hưởng lợi nhất vẫn là người dùng khi các bo mạch chủ Ryzen có khả năng hỗ trợ tới 4 thế hệ CPU, không giống như người khác
Trong một động thái bất ngờ, AMD cách đây hai ngày đã thông báo rằng dòng CPU Ryzen 4000 sắp ra mắt dựa trên kiến trúc Zen 3 sẽ có thể chạy trên các bo mạch chủ dòng 400 như B450 và X470. Đây được đánh giá là một bước đi có tính chiến lược mặc dù là một quyết định 'mừng trước sau tính
Hai tuần trước, khi AMD giới thiệu CPU Ryzen 3 3300X và 3100, hãng cũng tiết lộ về chipset B550, được kỳ vọng sẽ ra mắt đồng thời với X570 cách đây 1 năm. Biểu đồ dưới đây sẽ cho cái nhìn rõ ràng nhất về quyết định của AMD.
Ngay sau đó, AMD đã đối mặt với phản ứng gay gắt từ phía người dùng vì hứa rằng socket AM4 sẽ được hỗ trợ từ 2016 đến 2020. Nhưng giờ họ quyết định chỉ hỗ trợ Ryzen 4000 trên bo mạch chủ dòng 500. Sự giới hạn này khiến người dùng cảm thấy như AMD đang theo dấu Intel, trên con đường 'vắt sữa'. Theo AMD, vấn đề nằm ở dung lượng BIOS. Mỗi thế hệ CPU đều cần một phần dung lượng BIOS để chứa mã code đảm bảo tương thích. BIOS hiện đại đã chuyển sang UEFI với giao diện thân thiện hơn cho người dùng nhưng cũng chiếm nhiều dung lượng hơn.
Phần lớn bo mạch chủ AMD chỉ trang bị chip BIOS dung lượng 16MB. AMD và các nhà sản xuất có thể dễ dàng đặt chip BIOS dung lượng cao hơn, nhưng vấn đề thiết kế làm cho các CPU Ryzen đời đầu chỉ có thể đọc dữ liệu ở 16 MB đầu tiên trên chip BIOS. Do vậy, việc hỗ trợ tất cả CPU AM4 trên một dòng chipset gần như không thể.
Hiện có khoảng 84 CPU sử dụng socket AM4, bao gồm cả Ryzen Pro. Kèm theo đó là nhiều kiến trúc như Zen, Zen , Zen2,... với mỗi dòng CPU có nền tảng AGESA riêng. Tất cả các tập lệnh AGESA này sẽ được cài vào một con chip BIOS dung lượng chỉ 16MB. Do đó, ban đầu AMD chỉ cho B450 và X470 hỗ trợ Ryzen 1000, Ryzen 2000 và Ryzen 3000. Dòng B550 và X570 sẽ là nền tảng cho các thế hệ Ryzen sau này.
Tuy nhiên, sau sự phản ứng tiêu cực từ cộng đồng, AMD đã quyết định thay đổi hoàn toàn hướng đi của mình. Để hỗ trợ các CPU Ryzen 4000, hay còn được biết đến với tên gọi Zen 3, trên các bo mạch chủ cũ hơn, AMD cùng các đối tác sản xuất bo mạch chủ sẽ phải tiến hành nhiều công việc, đặc biệt là với việc thời điểm ra mắt của CPU mới ngày càng gần kề. Theo thông tin mà chúng tôi thu thập được, giải pháp được đưa ra là việc phát triển song song hai phiên bản BIOS cho các bo mạch chủ dòng 400. Một phiên bản được coi là BIOS mặc định, chỉ hỗ trợ đến CPU Ryzen 3000 và có thể được cập nhật dễ dàng thông qua các công cụ cập nhật BIOS của bo mạch chủ. Một phiên bản khác được gọi là Beta BIOS, hỗ trợ từ CPU Ryzen 2000 đến Ryzen 4000 và yêu cầu người dùng tự tiến hành cài đặt. Nếu đã cài đặt Beta BIOS, người dùng sẽ không thể quay lại phiên bản BIOS mặc định. Thực tế, điều này không phải là vấn đề lớn với hầu hết người dùng, vì họ hiếm khi muốn quay lại các dòng Ryzen đời đầu sau khi nâng cấp lên Ryzen 3000 hoặc 4000.
Có một điều duy nhất cần lưu ý, đó là AMD sẽ giao quyền cho các đối tác như ASUS, Gigabtye, MSI, ASRock,... để quyết định việc phát triển hai phiên bản BIOS hay không. Vì vậy, nếu bạn đang sở hữu một bo mạch chủ dòng 400 và muốn nâng cấp lên Ryzen 4000, hãy hy vọng rằng nhà sản xuất bo mạch chủ của bạn sẽ tuân thủ theo quyết định của AMD.