An ninh thực phẩm

An ninh thực phẩm hoặc an ninh thực phẩm quốc gia đề cập đến việc mỗi quốc gia bảo đảm nguồn cung thực phẩm cho người dân, nhằm giảm thiểu và loại bỏ tình trạng thiếu lương thực, nạn đói và sự phụ thuộc vào thực phẩm nhập khẩu. Theo FAO, An ninh thực phẩm có nghĩa là mọi người có quyền tiếp cận thực phẩm an toàn, đầy đủ và dinh dưỡng bất cứ lúc nào, ở bất kỳ nơi đâu để duy trì sức khỏe và sự năng động.

Đảm bảo an ninh thực phẩm quốc gia là ưu tiên hàng đầu trong chương trình nghị sự của nhiều quốc gia, đặc biệt là phát triển nông nghiệp. Trong thế giới hiện đại, vấn đề an ninh thực phẩm đã trở thành một thách thức toàn cầu, ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường, gia tăng dân số và đại dịch Covid-19.

Phạm vi áp dụng

Dưới đây là những cách hiểu về an ninh thực phẩm qua các lần bổ sung và phát triển:

• An ninh thực phẩm đảm bảo rằng nguồn cung cấp thực phẩm cơ bản luôn sẵn có trên toàn cầu, giúp đáp ứng nhu cầu ngày càng cao và đối phó với biến động trong sản xuất và giá cả. An ninh thực phẩm không chỉ liên quan đến sản xuất mà còn bao gồm chất lượng thực phẩm và giá cả.
• Đảm bảo rằng mọi người đều có khả năng tiếp cận thực phẩm cần thiết, cả về mặt vật lý và tài chính
• Cung cấp đủ thực phẩm cho mọi người để duy trì sức khỏe và năng động
• An ninh thực phẩm ở các cấp độ cá nhân, hộ gia đình, khu vực và toàn cầu đảm bảo mọi người có khả năng tiếp cận thực phẩm đầy đủ, an toàn và dinh dưỡng để đáp ứng nhu cầu ăn uống và sở thích cá nhân, nhằm duy trì cuộc sống năng động và khỏe mạnh.
• An ninh thực phẩm là khi mọi người luôn có khả năng tiếp cận thực phẩm đầy đủ, an toàn và dinh dưỡng, đáp ứng nhu cầu ăn uống và sở thích cá nhân, đảm bảo một cuộc sống khỏe mạnh và năng động.
• An ninh thực phẩm còn được hiểu theo nghĩa rộng, từ khả năng cung cấp lúa gạo đến việc đảm bảo cân bằng dinh dưỡng, an toàn thực phẩm và khả năng cung ứng thức ăn cho chăn nuôi gia súc, gia cầm và thủy hải sản.

Tiêu chí đánh giá

Dựa trên định nghĩa trên, các tiêu chí đánh giá an ninh lương thực bao gồm:

Sự hiện diện của lương thực: đảm bảo có đủ dự trữ thực phẩm với chất lượng phù hợp từ nguồn sản xuất trong nước hoặc từ nguồn thực phẩm tự nhiên dồi dào.

Khả năng tiếp cận lương thực: là khả năng của các cá nhân có thể tiếp cận và sở hữu đủ thực phẩm phù hợp với nhu cầu dinh dưỡng. Ở cấp quốc gia, khả năng tiếp cận lương thực được đánh giá dựa trên giá lương thực nhập khẩu và tỷ lệ chi cho lương thực nhập khẩu so với nguồn thu từ xuất khẩu lương thực.

Độ ổn định của nguồn lương thực: đảm bảo rằng quốc gia, cộng đồng hoặc cá nhân luôn có thể tiếp cận được thực phẩm phù hợp mà không bị ảnh hưởng bởi các cú sốc bất thường (như khủng hoảng khí hậu hoặc kinh tế) hoặc các hiện tượng chu kỳ (như thiếu lương thực theo mùa). Các yếu tố ảnh hưởng đến độ ổn định của nguồn cung lương thực bao gồm:

• Môi trường tự nhiên: Đất đai, thổ nhưỡng, nguồn nước, khí hậu, và hệ sinh thái, đặc biệt là nguồn nước.
• Biến đổi khí hậu và các tác động hàng năm làm giảm ổn định sản lượng thực phẩm và tăng nguy cơ mất an ninh lương thực. Theo dự báo của Ủy ban liên chính phủ về biến đổi khí hậu (IPCC), số lượng cá rạn san hô, cần thiết cho thực phẩm, có thể giảm 20% vào năm 2050 do biến đổi khí hậu.
• Sự suy thoái môi trường như ô nhiễm và mất cân bằng sinh thái toàn cầu.
• Tác động của cải cách thương mại đối với giá cả và sản lượng, đặc biệt là tác động tiêu cực đến an ninh lương thực ở khu vực nông thôn nếu giá cả thực phẩm giảm làm ảnh hưởng bất lợi cho nông dân.

Tiêu thụ thực phẩm: là việc tiêu thụ thực phẩm qua các chế độ ăn uống hợp lý, nước sạch, bảo đảm vệ sinh và chăm sóc y tế, nhằm đáp ứng đầy đủ nhu cầu dinh dưỡng và tâm sinh lý của cơ thể.

• Thực phẩm thiết yếu
• Vệ sinh thực phẩm
• Ngộ độc thực phẩm
• Khủng hoảng thực phẩm

Ghi chú