Anh Ngọc (một nhà báo)

Trương Anh Ngọc (sinh ngày 19 tháng 1 năm 1976), thường được biết đến với tên gọi Anh Ngọc, là một phóng viên thời sự quốc tế, phóng viên thể thao, bình luận viên bóng đá, nhà văn và nhà báo người Việt Nam. Anh được biết đến là một trong những phóng viên thể thao hàng đầu của Việt Nam, đặc biệt về bóng đá và nhất là bóng đá Ý. Ngoài ra, anh cũng nổi tiếng là một trong những bình luận viên được yêu thích qua nhiều giải đấu và là phóng viên tác nghiệp tại các sự kiện thể thao lớn trong và ngoài nước. Kể từ năm 2010, anh là phóng viên Việt Nam đầu tiên và duy nhất tới nay được tạp chí danh tiếng France Football mời tham gia bình chọn cho danh hiệu Quả bóng vàng.

Ngoài việc là phóng viên thể thao, công việc chính của Anh Ngọc là phóng viên thông tin quốc tế. Anh là trưởng cơ quan thường trú của Thông tấn xã Việt Nam tại Ý trong giai đoạn 2007–2010 và 2013–2016. Trong các giai đoạn 2010–2013 và 2016 đến nay, anh còn làm biên tập viên rồi Thư ký tòa soạn cho báo Thể thao & Văn hóa, ngoài ra cũng là cộng tác viên của nhiều đài truyền hình cùng nhiều tờ báo và tạp chí lớn. Từ tháng 2 năm 2011, anh sở hữu một chuyên mục riêng trên báo Thể thao & Văn hóa mang tên Anh Ngọc & Calcio, rồi sau đó là một chương trình cùng tên được phát sóng hàng tuần từ tháng 9 năm 2012 trên hệ thống truyền hình Cáp của Đài Truyền hình Việt Nam (VTVCab). Anh cũng là người phát động phong trào 'Cổ vũ bóng đá có văn hóa' trong cộng đồng bóng đá Việt Nam vào đầu năm 2013. Từ năm 2018, anh trở lại làm bình luận viên cho Serie A trên kênh truyền hình FPT.

Bên cạnh công việc phóng viên, Anh Ngọc cũng đã cho ra mắt những cuốn ký sự viết về hành trình khám phá và tác nghiệp của mình. Cuốn sách đầu tay Nước Ý, câu chuyện tình của tôi được phát hành vào tháng 5 năm 2012 có được nhiều đánh giá rất tích cực từ người hâm mộ. Các cuốn bút ký tiếp theo Phút 90++ (2013), Nghìn ngày nước Ý, nghìn ngày yêu (2017), Hẹn hò với Paris (2018) và Đi khi ta còn trẻ (2022) đều có được thành công nhất định.

Thiếu thời

Anh Ngọc sinh năm 1976 tại Hà Nội. Lúc nhỏ, anh học tại trường tiểu học Tây Sơn, sau đó là THCS Lê Ngọc Hân và THPT Lý Thường Kiệt. Cha anh là Trương Đức Anh, từng là phóng viên Thông tấn xã Giải Phóng tại Quảng Trị năm 1972 và là nguồn cảm hứng cho anh.

Sau khi đọc bài viết về chức vô địch Giải vô địch bóng đá thế giới 1982 của đội tuyển Ý trên báo Thể thao & Văn hóa, anh bắt đầu quan tâm đến môn thể thao và quốc gia này.

Bài viết đầu tiên của Anh Ngọc được đăng trên báo Thể thao Việt Nam là bình luận về chiến thắng của F.C. Barcelona vào tháng 5 năm 1992. Năm 1994, anh thi đỗ vào Khoa Báo chí của Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội.

Lúc là sinh viên, Anh Ngọc thường xuyên tham gia các trận đấu bóng đá của trường và được bạn bè gọi là 'Thierry Lazure'. Năm 1997, anh được học bổng để học tập tại khoa báo chí và truyền thông tại Đại học Công nghệ Nanyang, Singapore về công nghệ truyền thông và ảnh báo chí.

Sự nghiệp

Sự nghiệp phóng viên

Trở về từ Singapore vào năm 1998, Anh Ngọc được mời về để thiết kế website và suýt nữa đã trở thành nhân viên của Công ty Điện toán và truyền số liệu. Tuy nhiên, đam mê bóng đá đã đưa anh trở thành biên tập viên thể thao của Đài Phát thanh và Truyền hình Hà Nội. Ban đầu công việc của anh là bình luận trận đấu phát lại thay cho biên tập viên Long Hải. Trong thời gian làm việc tại đây, Anh Ngọc còn tham gia nhiều vai trò khác như bình luận viên, phóng viên ảnh, thậm chí làm biên tập viên cho chương trình âm nhạc quốc tế Giai điệu cuối tuần từ năm 1999–2000. Anh cũng là người phụ trách chuyên mục 'Cabin bình luận viên' trên báo Hoa học trò từ năm 2000 đến 2002, và xuất hiện cùng với 2 bình luận viên Quang Huy và Long Vũ trong số đầu tiên của Hoa học trò 2! năm 2002. Anh trở thành bình luận viên chính thức của giải Serie A từ mùa giải 1998–1999, là chương trình thể thao trực tiếp đầu tiên của Đài truyền hình Hà Nội, và cũng vì lý do này mà anh bắt đầu tự mày mò học tiếng Ý. Sau đó, anh tham gia bình luận giải đấu Euro 2000 của đài. Trận đấu cuối cùng anh bình luận cho đài là chiến thắng 4–2 của Lazio trước Inter Milan mùa giải 2001–02.

Sau 4 năm làm việc, Anh Ngọc chuyển sang làm việc tại Thông tấn xã Việt Nam, chính xác là báo Thể thao & Văn hóa, từ tháng 5 năm 2002. Tại đây, công việc chính của Anh Ngọc là phóng viên thời sự quốc tế, song anh vẫn tiếp tục viết về bóng đá và làm bình luận viên cho Đài Truyền hình Kỹ thuật số VTC. Năm 2007, anh là trưởng cơ quan thường trú của Thông tấn xã Việt Nam tại Ý trong nhiệm kỳ 3 năm. Trở về nước vào năm 2010, anh trở thành biên tập viên và thư ký tòa soạn, phụ trách mảng thể thao của báo Thể thao & Văn hóa. Từ tháng 2 năm 2011, anh có chuyên mục riêng mang tên Anh Ngọc & Calcio trên báo Thể thao & Văn hóa, và không lâu sau đó chương trình cùng tên được phát sóng trên kênh Bóng đá TV của VTVCab. Chương trình này đã nhận được sự đánh giá cao và có được sự theo dõi hàng tuần từ đông đảo người hâm mộ. Tháng 10 năm 2013, Anh Ngọc quay trở lại Ý để tiếp tục nhiệm kỳ thứ hai của mình trong vai trò trưởng cơ quan thường trú tại đây.

Anh Ngọc là phóng viên duy nhất của Việt Nam có mặt tại Oman vào tháng 10 năm 2003 trong chiến thắng lịch sử 1-0 của đội tuyển quốc gia trước đội tuyển Hàn Quốc – đội vừa giành vị trí thứ 4 thế giới tại World Cup 2002 – với bàn thắng duy nhất của Phạm Văn Quyến. Sau chuyến đi đó, anh đã thực hiện loạt bài độc quyền cho báo Thể thao & Văn hóa, trong đó có phỏng vấn Văn Quyến ngay sau trận đấu.

Anh Ngọc tham gia viết bài trực tiếp cho các sự kiện bóng đá lớn như World Cup 2002 và làm nội dung cho chương trình Tin nhanh World Cup 2006 của Thông tấn xã Việt Nam. Trong Euro 2004, anh chỉ xuất hiện như một khách mời trên truyền hình. Trong suốt World Cup 2006, anh bình luận trực tiếp 7 trận đấu của đội tuyển Ý cùng với Quang Huy (năm đội tuyển Ý vô địch). Sau đó, anh là đặc phái viên chính thức của Thông tấn xã Việt Nam, phản ánh trực tiếp sự kiện Euro 2008, World Cup 2010 và Euro 2012 – những giải đấu và hành trình sau này đã trở thành nguồn cảm hứng cho cuốn sách Phút 90++ của anh.

Năm 2009, Anh Ngọc có cuộc phỏng vấn ngắn với cầu thủ danh tiếng Alessandro Del Piero tại Trung tâm huấn luyện của Juventus, Torino, Ý. Đây là lần đầu tiên một phóng viên người Việt Nam trực tiếp liên hệ và giữ bản quyền phỏng vấn một cầu thủ châu Âu mà không thông qua bất kỳ bên thứ ba nào. Vào tháng 1 năm 2012, anh trở thành trợ lý báo chí và phiên dịch cho chuyến thăm Việt Nam đầu tiên của danh thủ Fabio Cannavaro.

Tháng 10 năm 2010, tạp chí France Football liên hệ trực tiếp với Anh Ngọc, mời anh đại diện cho các nhà báo Việt Nam trong cuộc bầu chọn Quả bóng vàng FIFA lần đầu tiên sau khi giải được hợp nhất với giải thưởng Quả bóng vàng châu Âu. Từ đó đến nay, anh là người duy nhất từ Việt Nam được vinh dự này hàng năm.

Ngoài công việc tại Thông tấn xã Việt Nam, Anh Ngọc còn cộng tác với Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Truyền hình Kỹ thuật số VTC và kênh thể thao K+. Anh thường xuất hiện trên chương trình Cà phê sáng và các chương trình bình luận bóng đá của nhiều đài truyền hình trong nước. Anh từng là khách mời trên chương trình Khách của VTV3 của nhà báo Lại Văn Sâm vào tháng 10 năm 2012. Anh cũng đóng góp bài viết cho nhiều tờ báo như Tin tức, Lao động, Tuổi trẻ, Thanh niên và nhiều tạp chí như Đẹp, Đàn ông. Ngoài việc viết bài, Anh Ngọc cũng là nhà báo ảnh mặc dù anh cho rằng mình chưa bao giờ là một người chụp ảnh giỏi. Từ năm 2017, Anh Ngọc là cố vấn cho chương trình Ai là triệu phú và phụ trách chuyên mục về câu chuyện thể thao trong chương trình Cafe sáng với VTV3 trên VTV.

Anh Ngọc là một trong những nhà báo Việt Nam tham gia tác nghiệp tại World Cup 2014 ở Brazil, Euro 2016 tại Pháp và World Cup 2018 tại Nga. Anh trở lại bình luận cho Serie A sau khi FPT có bản quyền phát sóng tại Việt Nam từ mùa giải 2018–19. Năm 2021, khi VTVcab có bản quyền Serie A, anh trở lại bình luận cho VTVCab sau 8 năm vắng bóng. Anh không thể tham gia tác nghiệp tại Euro 2020 do dịch COVID-19, đây là giải đấu duy nhất anh không tham gia từ Euro 2008. Anh cũng làm việc tại World Cup 2022 ở Qatar.

Anh Ngọc, nhà văn

Sau 4 năm làm việc tại Ý, Anh Ngọc ra mắt cuốn tản văn đầu tay Nước Ý, câu chuyện tình của tôi vào ngày 23 tháng 5 năm 2012 trong khuôn khổ Chương trình hợp tác Văn hoá thể thao Ý-Việt. Cuốn sách được phát hành bởi công ty Nhã Nam. Bộ sách được anh và nhà báo Yên Ba phác thảo từ năm 2007, bao gồm hơn 20 bài viết và ảnh, ghi lại những khoảnh khắc khi anh sống tại nước này. Anh mô tả cuốn sách là 'món quà tri ân các độc giả, đồng thời dành cho thế hệ trẻ'. Nước Ý, câu chuyện tình của tôi nhận được nhiều đánh giá tích cực từ độc giả, được giới thiệu trên kênh VTV1 Đài truyền hình Việt Nam.

Sau thành công của cuốn sách đầu tiên, trước khi đi nhận nhiệm kỳ thứ hai tại Ý, Anh Ngọc cho ra mắt cuốn sách thứ hai mang tựa đề Phút 90++ vào ngày 2 tháng 10 năm 2013. Tác phẩm này là bút ký ghi lại những chặng đường tác nghiệp tại ba giải đấu lớn là Euro 2008, World Cup 2010 và Euro 2012 dưới góc nhìn của một nhà báo chứ không chỉ là du khách. Cuốn sách được phát hành bởi Nhã Nam. Anh giải thích rằng 'hai dấu '+' [...] là những điều hoàn toàn ngoài sân cỏ'. Ngoài ra, anh còn chia sẻ về bức ảnh cậu bé da đen đứng sau cánh cửa mà anh chọn làm ảnh bìa: 'Tôi đã tìm thấy lại một phần của tuổi thơ trong ánh mắt của cậu bé khi mở cánh cửa ấy...'. Đạo diễn Việt Tú đánh giá cuốn sách đầy yếu tố gai góc, chân thực và lãng mạn, trong khi báo Nhân dân cho rằng tác giả 'thể hiện sự nghiệp của một nhà báo, với cái nhìn sắc bén, sâu sắc và đầy tình cảm'. Cuốn sách này, cùng với Nước Ý, câu chuyện tình của tôi, sau đó trở thành một phần của chủ đề thảo luận 'Đi' trong giới trẻ vào thời điểm đó.

Anh Ngọc, tản văn

• Nước Ý, câu chuyện tình của tôi (2012)
• Phút 90++ (2013)
• Nghìn ngày nước Ý, nghìn ngày yêu (2017)
• Hẹn hò với Paris (2018)
• Đi khi ta còn trẻ (2022)

Anh Ngọc, quan điểm

Anh Ngọc, bóng đá

Anh Ngọc, một cây viết lâu năm và là một biên tập viên, nhà bình luận bóng đá nổi tiếng, đã thu hút sự chú ý của người hâm mộ môn thể thao này và được coi là một trong những nhà báo thể thao hàng đầu Việt Nam. Dù anh nổi tiếng với tình yêu dành cho nước Ý, anh cũng rất quan tâm đến bóng đá Việt Nam. Trong một lần xuất hiện làm khách mời trên chương trình Khách của VTV3 của Đài Truyền hình Việt Nam, anh đã chia sẻ lo ngại về bóng đá Việt Nam khi khái niệm 'chuyên nghiệp' vẫn chưa thực sự tồn tại trong 'cách đầu tư, chuyên nghiệp là cách các chủ tịch suy nghĩ, chuyên nghiệp từ các trọng tài, tới thái độ thi đấu, tinh thần của các cầu thủ...'. Ngoài ra, anh cũng thể hiện sự đồng cảm với người hâm mộ bóng đá nước nhà: 'Người hâm mộ chúng ta rất tội nghiệp, họ yêu thương và ghét bỏ, và luôn dành cho những người đã phạm lỗi cơ hội. Tiếc rằng, nhiều ngôi sao không thấu hiểu tình cảm ấy và vẫn tiếp tục phản bội người hâm mộ'.

Nói về vai trò của một nhà bình luận viên bóng đá, Anh Ngọc cho biết anh có phong cách bình luận sôi nổi giống như ở Nam Mỹ và thích cập nhật thông tin ngay cả khi đang trực tiếp trong trận đấu. Anh cũng chia sẻ lo lắng về tương lai: 'Đam mê và cách thể hiện đam mê thực sự chỉ là một phần của công việc này. Tôi đã thấy rất nhiều nhà bình luận viên trẻ ngày nay có đam mê đó, nhưng làm việc như những người đi trước về việc phân tích trận đấu thì chưa có ai'. Anh Ngọc cũng tham gia trực tiếp vào chương trình tuyển chọn bình luận viên trên kênh K+ mang tên 'Người truyền lửa' vào năm 2012.

Anh Ngọc từng bày tỏ mong muốn thấy người hâm mộ bóng đá có thể thưởng thức môn thể thao một cách trí tuệ hơn và có thể chia sẻ quan điểm với họ thông qua bất kỳ phương tiện truyền thông nào. Tháng 1 năm 2013, anh đã khởi động phong trào 'Cổ vũ bóng đá có văn hóa'.

Anh Ngọc, nghề báo

Anh Ngọc không phải là một bình luận viên bóng đá hay phóng viên thể thao chuyên nghiệp, mà là một phóng viên thời sự quốc tế. Mặc dù không nổi tiếng với vai trò nhà báo của mình, Anh Ngọc xem đó là một động lực để cố gắng hoàn thành tốt hơn nhiệm vụ của mình.

Trong một bài viết trên tạp chí Người làm báo của Hội nhà báo Việt Nam, Anh Ngọc khẳng định rằng nghề báo hiện đại cần phải linh hoạt và tìm kiếm trong mọi khía cạnh nhỏ của cuộc sống. Hơn thế nữa, anh cũng thể hiện niềm đam mê với việc khám phá thế giới, và khuyên những phóng viên trẻ nên cố gắng để hoàn thiện kỹ năng nghề của mình.

Anh Ngọc, hoạt động xã hội

Ngoài việc tham gia các hoạt động liên quan đến bóng đá Việt Nam, Anh Ngọc cũng tích cực tham gia vào các hoạt động xã hội khác. Anh có rất nhiều người hâm mộ trên mạng xã hội và trong đời thực, và là một nhà báo có ảnh hưởng đến giới trẻ. Sau thành công của các cuốn sách như Xách ba lô lên và đi của Huyền Chip, Tôi là một con lừa của Nguyễn Phương Mai, và John đi tìm Hùng của John Hùng Trần,... 2 cuốn tản văn của Anh Ngọc cũng đã trở thành trào lưu 'văn học du ký' với những tranh luận và tranh cãi về chủ đề 'Đi' trong giới trẻ. Anh Ngọc cho rằng viết sách làm nhà báo, 'đi như một người phượt nhưng không viết kiểu phượt. Tôi không mô tả chi tiết chuyến đi, mà viết về cảm nhận về cuộc sống và con người tại đó', và anh khuyến khích giới trẻ hãy 'đi' để khám phá bản thân và cuộc sống.

Anh Ngọc cũng tham gia trao đổi về tác dụng của việc đọc sách trong buổi trò chuyện 'Quyển sách thay đổi cuộc đời' với Á hậu Ngọc Oanh và cây bút Dâu Tây vào tháng 3 năm 2013. Ngày 25 tháng 8 cùng năm, anh cùng giáo sư Nguyễn Lân Dũng và nhà sử học Dương Trung Quốc cũng tham gia buổi trao đổi chia sẻ kinh nghiệm thành công mang tên 'Tôi 2.0: Bước đệm tới thành công' với sinh viên Hà Nội.

Anh Ngọc và Đinh Tiến Dũng là 2 người bình luận cho cuộc thi ABU Robocon 2013 tại Đà Nẵng. Anh từng xuất hiện trong video ca nhạc 'Tôi là ngôi sao' của ca sĩ Hiền Thục vào năm 2013, do Chu Minh Vũ sản xuất và Lê Hà Nguyên làm đạo diễn. Vũ Xuân Tiến, người nổi tiếng với 'Running man', cũng tham gia vào video này. Anh Ngọc cũng là người cố vấn truyền thông và hỗ trợ Vũ Xuân Tiến sau khi anh trở nên nổi tiếng từ giữa năm 2013. Từ năm 2013, anh tham gia ban cố vấn của chương trình Đường lên đỉnh Olympia. Và từ năm 2020, anh là 'nhà thông thái' của chương trình Ai là triệu phú. Năm 2022, anh trở thành đại sứ truyền thông cho chiến dịch Tôi đồng ý ủng hộ hôn nhân đồng giới tại Việt Nam.

Anh Ngọc, đời tư

Anh Ngọc là fan hâm mộ nổi tiếng của câu lạc bộ A.C. Milan. Anh đã có ước mơ từng đến Ý kể từ khi xem World Cup 1990 và nghe bài hát 'Un'estate italiana' của Gianna Nannini và Edoardo Bennato. Thần tượng của anh không chỉ về bóng đá mà còn về lối sống và đạo đức là cựu danh thủ người Hà Lan Marco van Basten. Ngoài đội tuyển Ý, anh còn yêu thích các đội tuyển Argentina, Hy Lạp và Hoa Kỳ. Anh cũng là fan hâm mộ của câu lạc bộ Thể Công.

Anh Ngọc kết hôn vào năm 2002 với Nguyễn Thanh Thủy, một phóng viên Đài phát thanh và truyền hình Hà Nội. Họ có một cô con gái là Anh Thư, sinh năm 2003, và sở hữu một căn nhà nhỏ ở phố Hào Nam, Hà Nội. Sau đó, họ chuyển đến sống tại khu chung cư Vinhomes Ocean Park (Gia Lâm, Hà Nội). Anh Thư là một fan hâm mộ nồng nhiệt của câu lạc bộ A.S. Roma và danh thủ Francesco Totti. 'Anh Thư' (và 'Thư Anh') cũng là một trong những bút danh khác của Anh Ngọc trong các bài viết ngoài lĩnh vực bóng đá trên một số tạp chí.

Ngoài niềm đam mê bóng đá và sở thích du lịch, Anh Ngọc cũng rất thích đọc sách, đặc biệt là các tác phẩm của Alexandre Dumas, Victor Hugo, Emile Zola và Lev Tolstoy. Anh có một niềm say mê đặc biệt với nhân vật thanh tra Corrado Cattani trong series phim Bạch tuộc (1986) và cuốn sách Những tấm lòng cao cả của Edmondo De Amicis khi còn nhỏ. Anh cũng là người yêu thích điện ảnh Mỹ, đặc biệt là các bộ phim của Hollywood. Ngoài Marco van Basten, anh còn ngưỡng mộ tướng Napoleon Bonaparte. Về âm nhạc, anh thích những nghệ sĩ như Frédéric Chopin, Wolfgang Amadeus Mozart, Richard Clayderman, Ennio Morricone, Queen, Michael Jackson, Whitney Houston và The Beatles.

Tương tự nhiều nhà bình luận nổi tiếng khác, Anh Ngọc có sở thích chơi và tập hợp thông tin từ các trò chơi điện tử bóng đá như Championship Manager (tiền thân của Football Manager) và Pro Evolution Soccer.