Áp dụng nguyên lý âm dương trong chế độ ăn uống hàng ngày để tăng cường sức khỏe

Ngoài việc đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng, áp dụng thêm nguyên lý âm dương trong chế độ ăn uống hàng ngày cũng có lợi cho sức khỏe trong việc phòng và điều trị bệnh tật.

Dân gian Việt Nam thường nói “có ăn là có đạo” nhưng cũng cần lưu ý rằng “miệng lưỡi là gốc rễ của trăm bệnh”. Vì vậy, việc biết cách ăn và lựa chọn thực phẩm đúng cách sẽ giúp hạn chế bệnh tật. Chế độ ăn uống cân bằng âm - dương sẽ ảnh hưởng đến việc phòng và điều trị bệnh tật, cũng như duy trì sức khỏe cho mỗi người ngoài việc cung cấp dinh dưỡng đầy đủ.

Nguyên lý âm - dương trong thực phẩm là gì?

Trong Đông y, nguyên lý âm - dương là một khía cạnh quan trọng và được áp dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực. Việc duy trì sự cân bằng giữa âm và dương đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa bệnh tật và duy trì sức khỏe tốt.

Nếu cơ thể bạn tiêu thụ quá nhiều thực phẩm có tính âm, có thể gây ra suy nhược với các triệu chứng như tiêu chảy, mắt và da mờ nhạt, da trở nên xanh xao.

Nếu ăn quá nhiều thực phẩm có tính dương, cơ thể của bạn có thể gặp phải các vấn đề như mụn trứng cá, phát ban, viêm loét, rối loạn tiêu hóa và táo bón.

Cách thức áp dụng nguyên lý âm - dương trong ẩm thực

Thực tế, chúng ta thường áp dụng nguyên lý âm - dương vào nhiều món ăn hàng ngày mà không cần hiểu rõ về lý thuyết âm - dương trong ẩm thực. Ví dụ, gừng có tính dương thường được sử dụng để giải cảm, làm mát kết hợp với thực phẩm có tính lạnh (âm) như cá, rau cải, bí đao. Ớt cũng có tính nhiệt (dương) thường được dùng kèm với các loại

Việc kết hợp âm và dương trong thực phẩm giúp phản ứng giữa các thành phần không mong muốn của các món chính như cá, thịt hay rau cải. Ngoài ra, người Việt cũng thường sử dụng thức ăn như một loại thuốc. Ví dụ, người sốt do cảm lạnh (âm) thường ăn các món nóng (dương) như cháo gừng, cháo tía tô hoặc người sốt do nắng (dương) thường ăn cháo hành (âm).

Bạn có thể áp dụng nguyên lý âm - dương trong chế độ ăn uống hàng ngày bằng cách:

• Cân bằng giữa thực phẩm âm và thực phẩm dương: Kết hợp các loại thực phẩm có tính âm và tính dương trong mỗi bữa ăn. Ví dụ, kết hợp rau củ (dương) với thịt (âm) để cân bằng bữa ăn và bổ sung dinh dưỡng.
• Chọn thực phẩm theo mùa: Theo lý thuyết âm - dương, các loại thực phẩm cũng có tính chất theo mùa. Lựa chọn thực phẩm theo mùa sẽ giúp duy trì sự cân bằng âm - dương trong chế độ dinh dưỡng. Ví dụ, vào mùa hè (tính dương), ăn nhiều trái cây có tính lạnh như chanh leo, táo, dưa hấu,...
• Sử dụng phương pháp nấu nướng phù hợp: Phương pháp nấu nướng cũng ảnh hưởng đến tính chất âm - dương của thực phẩm. Trong thời tiết lạnh (âm), người Việt thường nấu các món xào, rim hoặc kho có thịt mỡ với gia vị như gừng, ớt, tỏi (dương). Trái lại, vào mùa hè (tính dương), người Việt thường ăn các món luộc, nấu canh, có nhiều nước (âm) và có vị chua (âm) để dễ tiêu hóa và giải nhiệt.

Cách nhận biết thực phẩm có tính âm hoặc dương

Để phân biệt thực phẩm có tính âm hoặc dương, người mua có thể dựa vào màu sắc, vị ngọt, cay, chua, đắng, hình dáng và đặc tính của loại thực phẩm đó như:

• Màu sắc: Thực phẩm mang tính âm thường có màu lạnh (xanh dương, xanh lá, trắng, tím,...) và thực phẩm có màu nóng như đỏ, cam, vàng,... thường mang tính dương
• Vị ngọt, cay: Thực phẩm có vị ngọt hoặc cay thường có tính dương, còn thực phẩm có vị chua, mặn hoặc đắng thường có tính âm.
• Hình dáng: Thực phẩm nhiều nước, mềm mại hoặc co dãn thường có tính âm (như dưa hấu, giá, bưởi, cam, măng, nấm,...) và thực phẩm khô, cứng và rắn (như gạo, ổi, các loại hạt,...) thường có tính dương
• Đặc tính sống: Các loại động vật sống trên cạn và hoạt động nhiều thường có tính dương, còn các loại động vật sống dưới nước, chậm chạp (như vịt, rong biển, ngó sen, ếch,...) thường có tính âm hơn.

Để duy trì cân bằng âm dương trong chế độ ăn uống hàng ngày, chúng ta nên ăn đa dạng từ thịt, cá, rau củ đến các loại thực phẩm màu sắc khác nhau hoặc ăn theo mùa để duy trì sức khỏe tốt mỗi ngày.

Tham khảo từ Báo Sức Khỏe và Đời Sống