Áp lực từ bạn bè

ÁP LỰC ĐỒNG TRANG LỨA - Peer Pressure

Đối với thanh thiếu niên, chắc chắn chúng ta không ít lần nghe về thuật ngữ “áp lực đồng trang lứa” - một thuật ngữ thường được nhắc đến trên các mạng xã hội. Bạn hiểu thế nào về “áp lực đồng trang lứa”? Và nó ảnh hưởng như thế nào đến chúng ta, đặc biệt là những người trẻ tuổi?

“Áp lực đồng trang lứa” là gì?

Áp lực đồng trang lứa là một khái niệm trong giáo dục và tâm lý học, được hiểu là áp lực từ những người cùng tuổi hoặc cùng nhóm xã hội, khiến cá nhân phải thay đổi hành vi, thái độ để phù hợp với nhóm đó. Nó là cảm giác tự ti khi không đạt được những thành tựu như nhóm bạn, đồng nghiệp xung quanh, tạo ra áp lực vô hình khiến chúng ta trở nên tiêu cực hơn.

Áp lực từ bạn bè có thể ám ảnh mọi người, từ học sinh đến người đi làm. Khi bắt đầu công việc, áp lực này càng gia tăng. Trong học tập, chúng ta thường bị so sánh với bạn bè và đặt quá nhiều trọng tâm vào việc 'đạt được như người khác'. Trên thị trường lao động, áp lực đến từ tiền bạc, thu nhập, gia đình, và cuộc sống... Mặc dù không thể thấy nhưng lại làm cho cuộc sống của chúng ta trở nên nặng nề hơn.

Nguồn gốc của 'áp lực từ bạn bè' là gì?

Có nhiều nguyên nhân tạo ra áp lực từ bạn bè, nhưng có thể kể đến một số nguyên nhân chính như sau:

1. Mạng xã hội.

Dù chỉ là một nguyên nhân, nhưng mạng xã hội không thể phủ nhận là nguyên nhân quan trọng nhất tạo nên 'áp lực từ bạn bè'. Trong một xã hội toàn cầu như hiện nay, mạng xã hội đã trở thành một công cụ tìm kiếm phổ biến mà hầu như mọi người đều sử dụng. Từ đó, khi chúng ta nhìn thấy thành công của bạn bè và cảm thấy áp lực phải bắt kịp họ ngay cả khi chúng ta không phải là chuyên gia trong lĩnh vực đó. Điều này tạo ra áp lực đồng trang lứa.

2. Mong muốn hòa nhập với tập thể.

Trong một môi trường như trường học, chúng ta thường mong muốn được chấp nhận và hòa mình vào đám đông. Do đó, chúng ta luôn cảm thấy áp lực phải đạt được những thành công giống như bạn bè. Nhưng khi không đạt được như mong đợi, chúng ta lại cảm thấy vô dụng và suy nghĩ tiêu cực. Câu hỏi 'Tại sao mình không làm được như họ?' luôn xuất hiện trong đầu chúng ta. Những suy nghĩ này làm tăng thêm áp lực cho chúng ta.

3. Phương pháp giáo dục chưa thích hợp.

Nhiều phụ huynh và nhà trường không hiểu và không thông cảm đối với con cái của mình. Thường xuyên đặt quá nhiều áp lực và kỳ vọng lên họ mà ít quan tâm đến cảm xúc của học sinh. Dần dần, học sinh cảm thấy trở nên kín đáo và không muốn chia sẻ vấn đề của mình. Áp lực từ gia đình và trường học ngày càng gia tăng.

Gia đình nên là nơi chúng ta tìm được sự an ủi và hỗ trợ, nhưng thực tế không phải lúc nào cũng như vậy. Thường xuyên chúng ta nhận được sự phê phán từ phía cha mẹ, họ áp đặt lên chúng ta những tiêu chuẩn mà thực sự không phù hợp. Thậm chí, họ còn ép buộc chúng ta chấp nhận những quan điểm mà không phù hợp với thế hệ hiện tại.

Mặc dù chúng ta rất trân trọng những gì cha mẹ mang lại, nhưng trong mỗi thế hệ, cách đánh giá có thể khác nhau. Do đó, cha mẹ cũng cần lắng nghe ý kiến của con cái họ thay vì áp đặt suy nghĩ của bản thân lên người con.

Peer pressure có lúc nào không là áp lực?

Khi nói về peer pressure, chúng ta thường tập trung vào những khía cạnh tiêu cực. Nhưng áp lực đồng trang lứa không phải lúc nào cũng tiêu cực. Việc so sánh bản thân với người khác thể hiện mong muốn thay đổi và chịu trách nhiệm với điểm yếu của mình.

Mỗi người có điểm mạnh và điểm yếu riêng, vì vậy không thể so sánh thành công của người khác với bản thân mình. Sự xuất sắc ở một lĩnh vực không có nghĩa là sự xuất sắc ở tất cả các lĩnh vực. Chúng ta không cần phải tự ti khi không thành công trong một lĩnh vực mà chúng ta không chuyên sâu. Thay vào đó, chúng ta có thể xem áp lực như một động lực, một nguồn năng lượng để không ngừng phấn đấu và thay đổi bản thân.

Làm thế nào để vượt qua peer pressure?

Áp lực từ bạn bè là một vấn đề tâm lý, vì vậy để vượt qua nó, điều quan trọng nhất là phải thay đổi cách suy nghĩ và quan điểm của mình theo hướng tích cực hơn.

Luôn giữ lòng tự trọng

Điều đầu tiên bạn cần làm để giảm áp lực từ bạn bè là tự trọng bản thân. Thay vì tìm kiếm sự chấp nhận từ người khác, tại sao bạn không dành thời gian cho sở thích và nhu cầu cá nhân của mình? Nếu cảm thấy mệt mỏi, hãy dành thời gian nghỉ ngơi; nếu muốn thưởng cho bản thân một điều gì đó, hãy tự thưởng cho mình. Bản thân phải cảm thấy hạnh phúc thì công việc mới được thực hiện hiệu quả.

Hiểu rõ giới hạn của bản thân

Bạn cần phải hiểu rõ bản thân mình, những điểm mạnh và điểm yếu của mình để có thể thay đổi và thích nghi với môi trường xã hội. Nhiều bạn trẻ hiện nay khi được hỏi về điểm mạnh và điểm yếu của bản thân thường cảm thấy phân vân và không biết trả lời. Tại sao lại như vậy? Có lẽ là vì chúng ta - những người trẻ tuổi, chưa có nhiều kinh nghiệm, ít tiếp xúc với thế giới xung quanh nên không thể xác định được mục tiêu và nhu cầu của bản thân.

Làm thế nào để đánh giá đúng khả năng của bản thân? Bắt đầu hành động ngay. Điều này có nghĩa là bạn cần trải nghiệm nhiều hơn để nhận biết được điểm mạnh và điểm yếu của mình. Hãy học từ những điều nhỏ nhất, đọc nhiều sách hơn, khám phá các công thức nấu ăn mới, lắng nghe các podcast tích cực và đầy năng lượng. Có vô vàn cách để khám phá bản thân, quan trọng là bạn có muốn thực hiện hay không.

Tránh xa những mối quan hệ độc hại

Như câu tục ngữ 'người bạn chơi có ảnh hưởng lớn'. Đúng vậy, những người bạn tốt sẽ mang lại cho bạn những trải nghiệm tích cực. Ngược lại, những mối quan hệ độc hại sẽ gây ra những cảm xúc tiêu cực. Chúng ta cần nhìn nhận đúng về các mối quan hệ xung quanh để quyết định liệu nên duy trì chúng hay không.

Không ngừng hoàn thiện bản thân

Hãy nhìn nhận vấn đề từ góc độ tích cực hơn. Dù áp lực từ bạn bè có thể gây ra sự căng thẳng không đáng có, nhưng đó cũng có thể là động lực để bạn thay đổi và phát triển. Tại sao không dành thời gian học hỏi, tham gia các khóa học, các câu lạc bộ để nâng cao trình độ của bản thân thay vì so sánh và tự ti với thành tích của người khác.

Mỗi lớp mây sẽ gặp lớp mây của nó. Nếu bạn cũng muốn có những người ủng hộ sau lưng, nếu bạn cũng muốn thu hút sự chú ý của mọi người, hãy tự hoàn thiện bản thân. Khi đó, họ sẽ tìm đến bạn để giao lưu thay vì bạn phải ngước nhìn.

HÃY BIẾN ÁP LỰC ĐỂ HƯỞNG LỢI NHƯ MỘT ĐỘNG LỰC ĐỂ TIẾN BỘ, ĐỪNG ĐỂ NÓ NGĂN CẢN SỰ PHÁT TRIỂN CỦA BẠN.

Tác giả: Lê Huyền Trang