Áp xe gan: nguyên nhân, triệu chứng, biến chứng và cách phòng ngừa

1. Nguyên nhân gây áp xe gan

Gan đóng vai trò quan trọng trong sức khỏe, thực hiện nhiều chức năng như dự trữ năng lượng, lọc chất độc, sản xuất mật,... Trong số các bệnh về gan, áp xe gan cũng là một bệnh thường gặp.

Áp xe gan là tình trạng viêm gan sưng mủ do nhiễm trùng

Áp xe gan là tình trạng tổn thương gan, hình thành các ổ mủ. Nguyên nhân gây bệnh thường là 3 nhóm sau:

• Do vi khuẩn, nhiều hơn cả.

• Do nấm, đặc biệt là nấm Candida.

• Do ameba, thường là ameba histolytica.

Bệnh có thể phát triển từ viêm gan hoặc các bệnh viêm nhiễm nội tạng xung quanh không được kiểm soát tốt như: viêm ruột thừa, viêm túi mật, viêm túi thừa,… Đa số bệnh nhân bị áp xe gan do vệ sinh kém và điều trị bệnh nhiễm trùng không hiệu quả, gây tổn thương tế bào gan. Bệnh này phổ biến ở Việt Nam với tỉ lệ tử vong cao, đặc biệt ở các vùng hẻo lánh có điều kiện vệ sinh kém.

Áp xe gan phát triển nhanh và nguy hiểm, có thể gây sốt cho người bệnh

2. Triệu chứng đặc trưng của áp xe gan 

Đây được coi là một bệnh nguy hiểm, có tỉ lệ tử vong và biến chứng cao. Người bệnh thường không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu - giai đoạn vàng để điều trị. Khi triệu chứng bắt đầu xuất hiện, bệnh thường đã tiến triển nặng và lúc này, tình trạng sẽ nghiêm trọng và phức tạp hơn.

Triệu chứng của áp xe gan xuất hiện đột ngột, gây nguy hiểm như:

Đau bụng cấp tính

Tình trạng đau tập trung chủ yếu ở vùng dưới sườn bên phải gần gan. Nếu ổ áp xe gan to cấp tính, cơn đau có thể lan ra vùng thượng vị hoặc khắp bụng, đây là dấu hiệu quan trọng để xác định điều trị cấp cứu tốt hơn.

Sốt cao, cảm giác rét run

Trong giai đoạn cấp tính, người bệnh thường phát sốt cao lên đến 39 - 40 độ C, kèm theo cảm giác đau bụng.

Đau tức vùng hạ sườn phải

Áp xe làm gan sưng to, gây ra đau tức, cảm giác nặng ở vùng dưới sườn bên phải. Khi gan phình lên làm đẩy cơ hoành lên cao, bệnh nhân có thể cảm thấy khó thở.

Áp xe gan gây sưng đau ở vùng bụng gần gan

Đau khi bấm vào kẽ sườn

Đây là kỹ thuật mà các bác sĩ thường sử dụng để phát hiện và đánh giá triệu chứng áp xe gan. Khi chạm vào vùng gan, cơn đau sẽ tăng lên. Khi gõ vào, có thể nghe thấy âm thanh rõ ràng và có thể cảm nhận được rìa của gan bị sưng to.

Nếu phát hiện sớm, bệnh nhân sẽ được chỉ định tiêm hút mủ, được theo dõi tại bệnh viện và sử dụng thuốc kháng sinh. Đa số các trường hợp được điều trị sớm sẽ có cải thiện tích cực nhanh chóng. Tuy nhiên, nguy hiểm là nhiều bệnh nhân mắc phải áp xe gan trong tình trạng nguy kịch với kích thước ổ áp xe lớn nhưng triệu chứng không rõ ràng, chỉ có sốt nhẹ, đau ở vùng hạ sườn phải,... dẫn đến việc phát hiện và điều trị muộn.

Siêu âm có thể phát hiện được các ổ mủ gan có kích thước từ nhỏ đến lớn. Nếu ổ áp xe quá lớn, có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như viêm nhiễm huyết, tràn dịch vào màng tim, phổi, hoặc bụng, đe dọa tính mạng của người bệnh.

3. Biến chứng nguy hiểm của áp xe gan

Những biến chứng nguy hiểm nếu bệnh không được kiểm soát bao gồm:

Nhiễm trùng ổ bụng

Các triệu chứng thường bao gồm: đau bụng nặng, sốt cao, bụng căng cứng,... Nếu không được phẫu thuật cấp cứu để làm sạch và tiêu diệt mầm bệnh, nhiễm trùng trong ổ bụng có thể phát triển nhanh chóng, gây sốc nhiễm khuẩn và nguy hiểm đến tính mạng.

Vỡ ống tiêu hóa

Khi áp xe gan vỡ ra, có thể lan vào các ống tiêu hóa như dạ dày, đại tràng,... gây ra tình trạng vỡ. Người bệnh có thể gặp các triệu chứng như đi ngoài phân có máu, nôn ra mủ, đau bụng,... Nguy hiểm hơn khi ổ áp xe vỡ ra vào cơ thành bụng, gây ra tình trạng áp xe cơ thành bụng và dẫn đến việc rò rỉ mủ.

Nhiễm trùng màng tim

Nếu ổ áp xe gan ở bên trái quá lớn và vỡ ra, dịch mủ có thể lan vào màng tim. Viêm màng tim phát triển nhanh chóng, người bệnh có thể gặp các triệu chứng như khó thở, da tái nhợt, nhịp tim yếu, mồ hôi ra nhiều,... Việc can thiệp cấp cứu không kịp thời có thể dẫn đến tử vong do ép tim cấp.

Như vậy, áp xe gan là một bệnh lý phát triển âm thầm và nguy hiểm, các biến chứng của nó có thể gây ra tử vong nếu không được can thiệp cấp cứu kịp thời.

4. Có thể ngăn ngừa áp xe gan được không?

Áp xe gan thường do nhiễm trùng gây ra, vì vậy việc ngăn ngừa nhiễm trùng bằng những biện pháp sau đây sẽ giúp bảo vệ sức khỏe của bạn khỏi căn bệnh này.

Ăn chín và uống nước sôi

Nên tránh ăn các loại thực phẩm chưa chín kỹ hoặc không đảm bảo vệ sinh như: rau sống chưa rửa kỹ, giá đỗ sống, tiết canh, gỏi sống, nem chạo,... Hãy tránh uống nước chưa đun sôi hoặc nước không đảm bảo như: nước suối, nước ao, nước lã, nước lũ từ bể, chum, vại,...

Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm trong ăn uống

Chế biến thực phẩm không vệ sinh có thể khiến chúng ta vô tình nạp vào cơ thể các vi khuẩn, nấm nguy hiểm. Vì vậy, hãy đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm bằng cách: chế biến thức ăn sạch sẽ, không uống nước không đảm bảo vệ sinh, không sử dụng phân tươi làm phân bón cho rau màu, vệ sinh tay sạch sẽ trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh,...

Vệ sinh an toàn thực phẩm là biện pháp phòng ngừa áp xe gan hiệu quả

Điều trị nhiễm khuẩn một cách toàn diện

Nếu không điều trị kịp thời nhiễm khuẩn ở các cơ quan khác có thể lan đến gan gây ra áp xe nếu không được xử lý toàn diện.

Đi thăm bác sĩ ngay khi có dấu hiệu bệnh

Nếu bạn phát hiện các dấu hiệu đáng ngờ của bệnh áp xe gan, hãy đi kiểm tra ngay tại bệnh viện để tìm hiểu nguyên nhân và điều trị kịp thời.

Trên đây, Mytour đã cung cấp cho bạn đọc những thông tin y học cơ bản về bệnh áp xe gan. Hy vọng sẽ giúp bạn nhận biết đúng và tự bảo vệ sức khỏe cho bản thân và người thân một cách chủ động hơn.