ARM64 và Trí tuệ Nhân tạo đang thúc đẩy một cuộc 'cách mạng toàn diện' chưa từng có trong 30 năm qua cho PC Windows

Copilot+ PC của Microsoft giống như một làn sóng mạnh mẽ được tạo ra từ sự hòa trộn của Trí tuệ Nhân tạo và sự đột phá của ARM. Đây là sự thay đổi lớn nhất kể từ Windows 95 và sự bùng nổ của Internet trong thế giới PC.

Thực tế, Windows ARM không còn xa lạ, từ năm 2012 Microsoft đã ra mắt Windows RT chạy trên nền tảng chip ARM. Tuy nhiên, trong suốt một thập kỷ sau đó, không có bước tiến đáng kể nào được ghi nhận.

Nhưng năm nay, tất cả đã thay đổi khi Microsoft hợp tác với OpenAI, Qualcomm và một loạt các nhà sản xuất PC hàng đầu thế giới như Lenovo, HP, Dell, Acer, ASUS, Samsung và Microsoft để đưa ngành công nghiệp PC vào một giai đoạn tái tạo toàn diện. Đây thực sự là một cú đánh đối với ngành công nghiệp, có thể so sánh với tác động của Windows 95 và sự xuất hiện của Internet cách đây gần 30 năm.

Thương vụ mua lại Nuvia của Qualcomm là một bước tiến đầy hứa hẹn

Hành trình đầy thử thách của Qualcomm với Windows trên ARM trong suốt bảy năm qua. Mặc dù đã có nhiều thông tin về chip Qualcomm cho máy tính Windows trong thời gian qua, nhưng tất cả đều gây thất vọng về hiệu năng thấp và khả năng tương thích kém.

Phải thừa nhận những thách thức đáng kể mà Qualcomm đã phải đối mặt. Về mặt kỹ thuật, họ không tự thiết kế bộ xử lý mà phải dựa vào các thiết kế hiện có của Arm Ltd., một điểm mà sau này trở thành hạn chế. Sự phụ thuộc vào Arm Ltd. có nghĩa là nếu Arm Ltd. không thiết kế CPU vượt trội hơn bộ xử lý Core mới nhất của Intel thì Qualcomm cũng vậy.

Một trở ngại đáng kể khác là vấn đề về khả năng tương thích ARM64. Việc laptop Snapdragon của Qualcomm không được ưa chuộng rộng rãi khiến cho các nhà phát triển phần mềm không có động lực để biên dịch lại ứng dụng cho ARM64. Ngược lại, thiếu ứng dụng ARM64 cũng khiến người tiêu dùng và doanh nghiệp không có lý do để chấp nhận sự chậm trễ trong việc mô phỏng ứng dụng. Tình trạng này làm chậm sự phát triển của thị trường Windows ARM mặc dù Windows 11 và các ứng dụng đã dần dần tương thích ARM64.

May mắn thay, Qualcomm đã tìm ra giải pháp. Vào đầu năm 2021, Qualcomm đã mua lại một công ty khởi nghiệp nhỏ có tên Nuvia với giá 1.4 tỷ USD. Nuvia được thành lập vào năm 2019 bởi ba cựu kỹ sư của Apple (Gerard Williams III, Manu Gulati và John Bruno). Trong khi Nuvia ban đầu dự định xây dựng chip dựa trên ARM cho các trung tâm dữ liệu thì Qualcomm đã nhìn thấy một cơ hội khác với những tài năng mới có được của mình.

Và Gerard Williams III, Manu Gulati và John Bruno không chỉ là kỹ sư của Apple. Họ dẫn đầu quá trình phát triển chip dòng A của Apple (được sử dụng trong iPhone và iPad, có quy mô lên đến dòng M hiện tại) và là chuyên gia về kiến trúc và thiết kế SoC. Quả thực, trước khi Gerard Williams III làm việc tại Apple, ông đã có 12 năm thiết kế chip tại Arm Limited (trước đây là ARM Holdings) và Texas Instruments. Profile của ông trong lĩnh vực thiết kế chip ARM đã trở thành huyền thoại.

Những người này đã dẫn dắt Apple trong 10 năm phát triển bộ vi xử lý Apple M nổi tiếng được sử dụng trong laptop MacBook của hãng. Việc họ hiện đang làm việc và đang thiết kế bộ vi xử lý ARM64 nội bộ cho Qualcomm có thể là một lý do khiến Apple đệ đơn kiện Williams (và Arm Ltd. đã đệ đơn kiện Qualcomm), người bị cáo buộc săn trộm nhân viên Apple (Apple sau đó đã hủy bỏ vụ kiện vào đầu năm 2023 sau khi được cho là đã giải quyết xong).

Nếu có ai nghi ngờ rằng Qualcomm có thể cạnh tranh với Apple về lĩnh vực silicon thì có lẽ họ đang không chú ý đến việc ai hiện đang làm việc cho Qualcomm.

Mặc dù đã mất ba năm để đạt được thời điểm này nhưng vào mùa hè năm 2024, cuối cùng chúng ta cũng sẽ thấy kết quả của việc mua lại Nuvia của Qualcomm và chúng không có gì đáng kinh ngạc. Bộ xử lý Snapdragon mới của Qualcomm đang từ chỗ có hiệu suất kém nhất trên thị trường máy tính vượt lên trên cả Intel và AMD về sức mạnh và hiệu quả năng lượng, đồng thời vượt qua bộ xử lý M3 của Apple.

Trong khi kế hoạch về một bộ xử lý đột phá đã được lên kế hoạch từ năm 2021 khi mua lại Nuvia thì xu hướng AI là một biến số ngoài kế hoạch. May mắn thay, Qualcomm đã tìm được tiếng nói chung với Microsoft, gã khổng lồ đang nắm trong tay sức mạnh của OpenAI và cũng đang rất tham vọng tạo ra những chiếc AI PC.

ChatGPT, NPU và sự trỗi dậy của PC AI

Vào ngày 30 tháng 11 năm 2022, OpenAI, một công ty mà ít người từng biết đến đã phát hành ChatGPT ra công chúng. Nó đã đạt được một triệu người dùng chỉ năm ngày sau đó, một điều chưa từng có.

ChatGPT đã thay đổi thế giới với tư cách là AI ngôn ngữ tự nhiên có khả năng trò chuyện giống con người đầu tiên. Chẳng bao lâu, mọi người đã sử dụng ChatGPT để viết bài, gian lận khi làm bài tập về nhà, tạo sách để tràn ngập sách trên Amazon…

Chỉ hai tháng rưỡi sau, Microsoft đã lên sân khấu trong một cuộc họp báo được tập hợp vội vàng để trình diễn cách ChatGPT có thể hỗ trợ Bing Search và Bing Chat (sau này được đổi tên thành Microsoft Copilot). Ngay cả Bing beta mới cũng thu hút được hơn một triệu lượt đăng ký trong 48 giờ.

Động thái của Microsoft gây nhiều bất ngờ. ChatGPT đã đi trước Gemini khiến Google bị bỏ lại phía sau trong khi hầu hết mọi người đều tin rằng Google mới là gã khổng lồ dẫn đầu về AI. Bởi nếu bạn có tìm hiểu về OpenAI thì bạn sẽ biết ChatGPT đã được dựa trên mô hình Transformer của Google.

Tuy nhiên, một trong những vấn đề hiện nay với AI là khả năng xử lý. Cho đến thời điểm hiện tại, các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) phải được đặt trên các máy chủ lớn có GPU siêu mạnh để thực hiện các truy vấn đủ kịp thời để có thể chấp nhận được. Nhưng dữ liệu vẫn phải được tải lên rồi tải xuống từ người dùng, làm tăng thêm độ trễ, chưa kể việc phải xếp hàng chờ truy vấn do nhu cầu của người dùng cao.

Một vấn đề khác là LLM nói chung có khả năng suy luận tốt về dữ liệu mở nhưng không làm được gì nhiều đối với dữ liệu được cá nhân hóa, cho dù là cho cá nhân hay tập đoàn (chưa kể đến các vấn đề về quyền riêng tư và bảo mật).

Đó là lúc LLM 7 tỷ thông số được triển khai ở cấp độ máy tính cá nhân, nó giảm độ trễ và đảm bảo tính riêng tư. Khi kết hợp với dữ liệu tìm kiếm dựa trên đám mây, cái gọi là phương pháp tiếp cận AI lai này sẽ đưa AI tổng hợp lên một tầm cao mới.

Tuy nhiên, việc có bộ tăng tốc AI hoặc bộ xử lý thần kinh (NPU) để chạy các hệ thống này trên laptop là rất quan trọng. Hãy coi NPU giống như CPU và GPU nhưng nó được tối ưu hóa để chạy dữ liệu AI một cách hiệu quả và nhanh chóng. Chắc chắn, bạn có thể chơi game trên laptop mà không cần GPU rời, nhưng có một GPU rời thì tốt hơn. Điều tương tự cũng áp dụng cho việc chạy AI.

Bộ xử lý Core Ultra mới nhất của Intel (Meteor Lake) chạy 11 nghìn tỷ hoạt động mỗi giây (TOPS), hỗ trợ những thứ như Windows Studio Effects (làm mờ hậu cảnh, hiệu chỉnh ánh mắt, v.v.), nhưng chắc chắn không đủ chạy LLM 7 tỷ tham số một cách mượt mà.

AMD và Apple cũng đã tích hợp NPU vào chip của họ. M4 mới của Apple, hiện chỉ có trên iPad Pro mới, đạt 38 TOPS (tăng từ mức chỉ 18 TOPS ở M3), trong khi chip AMD mới nhất chỉ đạt 16 TOPS.

Tuy nhiên, chip Snapdragon X Elite/Plus mới của Qualcomm đã đạt 45 TOPS, khiến chúng trở thành NPU mạnh nhất trong bất kỳ laptop nào. Intel sẽ đạt đến cấp độ NPU thế hệ thứ hai này vào cuối năm nay với chip 'Lunar Lake', nhưng Qualcomm hiện là trùm cuối.

Tận dụng những cải tiến của Microsoft như Windows 11 Recall và AI Explorer hiện chỉ dành riêng cho laptop Snapdragon X và bạn sẽ có “PC AI” đúng nghĩa, và Microsoft đang gọi chúng là “Copilot+ PC”. 

HP đang “reset” với OmniBook

Thật vậy, HP đã quyết định đổi tên toàn bộ dòng sản phẩm PC của mình. Về phía người tiêu dùng, Pavilion, Envy và Spectre đã biến mất. Giờ đây chỉ còn Omni được chia thành các phân khúc như HP OmniBook 3, 5, 7, X và Ultra. Đối với các danh mục sản phẩm, có HP OmniBook dành cho laptop, OmniStudio dành cho máy tính để bàn đa năng và OmniDesk dành cho máy tính để bàn truyền thống (tuy nhiên, mảng game vẫn thuộc nhãn hiệu OMEN).

Đối với danh mục doanh nghiệp của HP, tất cả đều được gọi là Elite, như HP EliteBook, EliteStudio và EliteDesk.

Tại sao HP lại thực hiện điều này? Cách đặt tên cũ không đơn giản và không nhiều người hiểu được các phân loại sản phẩm của họ. HP nhận thấy thông điệp về chip của Qualcomm và sự nỗ lực về AI của Microsoft là cơ hội để làm mới hoàn toàn dải sản phẩm của họ.

Counterpoint Research và các chuyên gia trong ngành đánh giá năm 2024 là năm đầu tiên thị trường PC tăng trưởng sau nhiều năm giảm sút nhờ vào các PC AI này.

Ngành PC đang trải qua một quá trình 'tái thiết vĩ đại', nhưng không phải chỉ về ngoại hình

Phần lớn laptop sử dụng Snapdragon X Elite là những chiếc laptop Windows với thiết kế cũ kỹ, thậm chí nhiều mẫu còn sử dụng lại bố cục từ các phiên bản Intel trước đó. Ngay cả công nghệ 5G và tính năng 'luôn kết nối' cũng đang trở nên lạc hậu vì Qualcomm không bắt buộc sử dụng chúng khi tích hợp Snapdragon X. Vì vậy, hầu hết nhà sản xuất laptop đều giữ thiết kế đơn giản (và giá cả phải chăng hơn) bằng cách không tích hợp những tính năng tốn kém và phức tạp như anten và phần cứng 5G.

Cuộc tái thiết PC lần này nổi bật với những yếu tố cốt lõi sau:

• Sức mạnh: Bộ xử lý mạnh mẽ trong một thân máy mỏng nhẹ

• Pin: Laptop có thể phát trực tuyến hơn 20 giờ và làm việc trong thực tế hơn 12 giờ

• AI: Với các NPU mạnh nhất hiện nay và hệ điều hành khai thác chúng, chúng ta đang chứng kiến sự ra đời của PC AI thực sự thay đổi cách chúng ta sử dụng, làm việc và giải trí trên laptop.

Trong tương lai gần, chúng ta có thể sẽ thấy nhiều hơn Snapdragon X Elite trong các máy tính 2-in-1 hoặc gập lại như Surface Pro. Nhưng tổng thể về thiết kế phần cứng, ngành công nghiệp PC đang tạm dừng lại, tập trung vào cơ sở để mở ra một kỷ nguyên mới - kỷ nguyên điện toán AI.

Mặc dù Apple đã chuyển sang ARM từ năm 2020 với những chiếc MacBook sử dụng pin suốt cả ngày, nhưng việc này chỉ giới hạn ở MacBook. Trong năm nay, cảnh khác biệt khi Qualcomm và Microsoft hợp tác với các nhà sản xuất PC Windows hàng đầu như Lenovo, HP, Dell, Acer, ASUS, là lúc 'cuộc cách mạng vĩ đại' thật sự bắt đầu.

Tham khảo: Trang tin Windows Central

Nếu bạn muốn hiểu rõ hơn về cách trí tuệ nhân tạo có thể hỗ trợ trong cuộc sống hàng ngày, bạn có thể tìm kiếm thông tin trong bài viết dưới đây!

Trong khi chờ đợi các dòng laptop sử dụng Snapdragon X Elite đầu tiên ra mắt, bạn có thể khám phá ngay những mẫu laptop hiện có với mức giá hấp dẫn tại Mytour: