Nếu cảm thấy chán chường khi không bận rộn, hay cảm thấy thích thú với những thử thách, deadline, có khả năng bạn đang mắc chứng 'nghiện' stress.
Theo tiến sĩ Heidi Hanna từ Đại học Harvard, stress cùng với những tác động tiêu cực có thể gây ra nghiện. Khi gặp stress, cơ thể sẽ sản xuất cortisol - loại hormone giúp kiểm soát căng thẳng, sợ hãi. Hơn nữa, nó còn tạo ra dopamine, chất hóa học giúp cảm giác vui vẻ, cải thiện tâm trạng, đặc biệt khi cơ thể muốn được thưởng thức.
Nhà nghiên cứu thần kinh giải thích rằng, stress tạo ra cảm giác phấn khích thông qua kích hoạt trung tâm thích thú và chú ý trong hệ thần kinh. Nếu kéo dài, nó có thể trở thành nghiện như ma túy. Nói một cách khác, bộ não căng thẳng của bạn sẽ dựa vào những cảm giác phấn khích nhỏ mà dopamine mang lại, theo Debbie Sorensen, một nhà tâm lý học chuyên về kiệt sức.
Bà Soresen cũng nhấn mạnh rằng, chúng ta thường cố gắng làm bận rộn để tránh cảm xúc như buồn bã, cô đơn, chán chường. Tuy nhiên, tôn vinh sự bận rộn, dù có làm việc hay không, đều nguy hiểm khiến căng thẳng kéo dài và kiệt sức dễ xảy ra hơn. Các nghiên cứu cho thấy, căng thẳng kéo dài không kiểm soát được có thể gây ra huyết áp cao, hội chứng ruột kích thích (IBS), mụn trứng cá và những vấn đề sức khỏe khác.
Ba dấu hiệu ghiền căng thẳng phổ biến
Nếu quen với việc đẩy nhanh deadline và cảm thấy áy náy mỗi khi nghỉ ngơi, có thể bạn đang mắc chứng 'nghiện' stress. Stress nghiện thường bắt nguồn từ áp lực phải thành công, theo Sorensen. Những người có tham vọng cao thường dễ bị kiệt sức và căng thẳng kéo dài.
Áp lực từ xã hội cũng đóng vai trò quan trọng. Theo bà Sorensen, văn hóa đề cao năng suất khiến stress trở thành một 'huy hiệu danh dự'. Chúng ta thường liên kết sự bận rộn với thành công.
Chuyên gia chỉ ra ba dấu hiệu phổ biến của người nghiện stress, bao gồm tránh né nghỉ ngơi và thư giãn; liên tục kiểm tra điện thoại và chấp nhận mọi yêu cầu.
Đây cũng có thể là dấu hiệu của một môi trường làm việc độc hại, mong muốn nhân viên làm việc quá sức. Nếu sếp liên tục giao khối lượng công việc lớn hoặc hi vọng phải làm ngoài giờ, đó không phải lúc nào cũng là dấu hiệu nghiện stress. Tuy nhiên, bạn vẫn nên đặt ra ranh giới và tách biệt bản thân với stress liên quan đến công việc.
Triệu chứng rõ ràng nhất của nghiện stress là luôn sống trong tình trạng căng thẳng, ngay cả khi có thể tránh được. Cơ thể, tâm trí hoặc cả hai đều cảm thấy cần phải làm việc mặc dù đã đầy đủ nghỉ ngơi.
Hiện nay, chưa có cách hoàn hảo để kiểm soát cơn nghiện stress, nhưng bạn có thể bắt đầu từ việc tập luyện và thiền. Chúng tăng cường 'hormone hạnh phúc' trong não, bao gồm dopamine và endorphin, theo tổ chức Mayo Clinic.
Điều quan trọng nhất là phát hiện ra nguyên nhân gây ra căng thẳng tiêu cực. Hãy chú ý đến các vấn đề liên quan đến giấc ngủ, ham muốn ăn uống, sự tập trung và tâm trạng. Bạn thường xử lý căng thẳng như thế nào? Cái gì giúp bạn cảm thấy tốt hơn hoặc xấu hơn?
Theo quan điểm của bà Sorensen, đôi khi bạn cần phải tìm kiếm những phương pháp giải quyết sâu xa hơn so với các biện pháp tạm thời. Nếu bạn mắc phải vấn đề căng thẳng, có thể bạn đang trải qua thiếu ngủ hoặc phải gánh chịu quá nhiều trách nhiệm. Cách duy nhất để cải thiện tình hình là thay đổi cách sống.