Bác sĩ giải đáp: Polyp đại tràng có tái phát sau khi loại bỏ không?

1. Khi nào cần phẫu thuật loại bỏ polyp đại tràng?

Polyp đại tràng là một dạng sự phát triển bất thường của tế bào trong niêm mạc đại tràng, hình thành các khối hoặc u nổi lên trên bề mặt niêm mạc đó. Nhiều người lo lắng khi gặp phải polyp đại tràng, nhưng hầu hết chúng đều là bệnh lành tính. Để xác định xem polyp có nguy cơ chuyển biến thành ung thư hay không, các bác sĩ thường thực hiện nội soi để lấy mẫu mô và kiểm tra.

Polyp đại tràng phát triển do tế bào đại tràng biến đổi.

Polyp đại tràng không gây ra triệu chứng hoặc bất kỳ biểu hiện nào, nếu kích thước nhỏ thì không cần phải lo lắng. Tuy nhiên, khi polyp lớn hoặc nằm ở vị trí đặc biệt, có thể gây ra một số vấn đề như:

• Chảy máu từ trực tràng, phát hiện máu trong phân.

• Polyp đại tràng có thể gây ra tiêu chảy hoặc táo bón kéo dài.

• Khối polyp đại tràng có thể gây ra cảm giác buồn nôn và nôn mửa.

Phương pháp tốt nhất để điều trị polyp đại tràng là loại bỏ chúng, đặc biệt là với những trường hợp kích thước lớn, ảnh hưởng đến sức khỏe hoặc có nguy cơ chuyển biến thành ung thư. Phẫu thuật nội soi là lựa chọn phổ biến nhất hiện nay, với ít xâm lấn, hiệu quả cao và thực hiện nhanh chóng.

Đa phần polyp đại tràng lành tính.

2. Polyp đại tràng có tái phát không?

Sau khi cắt bỏ polyp đại tràng, nếu thực hiện phẫu thuật đúng kỹ thuật, thì polyp hiếm khi tái phát. Tuy nhiên, thực tế có khoảng 30% bệnh nhân sau phẫu thuật gặp phải tình trạng polyp đại tràng tái phát. Polyp đại tràng mới có thể mọc ở vị trí trước hoặc không trùng khớp với vị trí trước đó.

Vậy polyp đại tràng có thể tái phát không? Câu trả lời là có. Tình trạng tái phát polyp đại tràng chủ yếu do 2 nguyên nhân:

Không loại bỏ hết polyp đại tràng khi phẫu thuật

Ở mỗi bệnh nhân, kích thước và hình dạng của polyp đều không giống nhau, đa dạng vô cùng. Do đó, khi thực hiện nội soi để loại bỏ polyp, có nguy cơ bỏ sót một phần polyp, đặc biệt là những polyp nhỏ dưới 5mm.

Theo thời gian, những polyp đại tràng bị bỏ sót này sẽ tiếp tục phát triển, nên trong các lần kiểm tra sau, có thể thấy polyp tái phát. Những polyp này có thể tiềm ẩn nguy cơ chuyển biến thành ung thư và cần phải loại bỏ khi cần thiết.

Polyp đại tràng có thể tiếp tục phát triển sau khi cắt bỏ

Theo kích thước, polyp đại tràng được phân thành nhiều loại: polyp nhỏ (dưới 5mm), polyp trung bình (dưới 10mm) và polyp lớn (1 cm trở lên). Ngoài ra, polyp lớn có thể có hình dạng răng cưa hoặc hình dạng đặc biệt, cần phải cắt từng phần. Vì vậy, trong quá trình nội soi loại bỏ, có thể xảy ra tình trạng không loại bỏ hết polyp, dẫn đến sự tái phát, phát triển và tiến triển của chúng thành ung thư.

Sau khi loại bỏ polyp đại tràng, chúng có thể mọc trở lại.

Để kiểm soát tình trạng polyp tái phát sau phẫu thuật, bệnh nhân cần được khuyến khích tái khám định kỳ. Việc này nên được thực hiện mỗi 6 tháng đến 1 năm, kéo dài từ 3 đến 5 năm sau ca phẫu thuật. Đồng thời, bệnh nhân cũng được yêu cầu tuân thủ điều trị bằng thuốc nhằm ngăn chặn sự phát triển của polyp đại tràng mới hoặc tại những vùng mô chưa được loại bỏ hết.

3. Cách phòng ngừa polyp đại tràng tái phát

Để ngăn chặn sự hình thành và tái phát của polyp đại tràng sau khi đã được loại bỏ, việc duy trì một lối sống lành mạnh và khoa học là rất quan trọng. Dưới đây là một số lưu ý cần tuân thủ:

3.1. Tuân thủ chế độ ăn uống lành mạnh

Hãy đảm bảo rằng bữa ăn hàng ngày của bạn cung cấp đủ dinh dưỡng và đa dạng từ các nguồn thực phẩm tốt như rau cải, trái cây, thịt nạc, ngũ cốc,...

3.2. Tăng cường Canxi và Vitamin D

Cả hai chất dinh dưỡng này đều quan trọng trong việc ngăn chặn sự hình thành polyp đại tràng nói chung và polyp đường tiêu hóa nói riêng. Các thực phẩm giàu Canxi và Vitamin D bao gồm: cá, gan, trứng, sữa và các sản phẩm từ sữa, bông cải xanh,...

3.3. Giảm thiểu thực phẩm không tốt

Thực phẩm giàu chất béo, đặc biệt là thịt đỏ và các sản phẩm thực phẩm chế biến, chứa nhiều dầu mỡ là những loại mà bệnh nhân sau khi phẫu thuật polyp đại tràng nên tránh. Bên cạnh đó, chất béo không tốt cũng không tốt cho sức khỏe tổng thể, tăng nguy cơ mỡ máu, bệnh tim mạch, béo phì,... Do đó, hầu như mọi chế độ ăn đều khuyến khích hạn chế tiêu thụ.

Thực phẩm không tốt không chỉ đối lưu tới sức khỏe mà còn làm tăng nguy cơ polyp đại tràng tái phát.

3.4. Cấm hút thuốc

Hút thuốc lá mang lại nhiều hóa chất độc hại cho cơ thể, không chỉ gây tổn thương cho phổi và hệ hô hấp mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe của hệ tiêu hóa.

3.5. Tập thể dục đều đặn

Biện pháp này giúp cải thiện sức khỏe toàn diện, là một trong những bước quan trọng để tăng cường hệ miễn dịch, giảm nguy cơ mắc bệnh. Đồng thời, việc kiểm soát sự phát triển bất thường của polyp đại tràng cũng được thực hiện hiệu quả hơn.

Polyp đại tràng phần lớn là tự nhiên, tuy nhiên ở những người có nguy cơ cao, việc phẫu thuật cắt bỏ là cần thiết để ngăn ngừa ung thư. Cụ thể, những nhóm người có nguy cơ cao bao gồm:

• Người có tiền sử gia đình về ung thư đại trực tràng hoặc ung thư ở đường tiêu hóa khác.

• Bệnh nhân mắc viêm ruột, có thể là viêm loét ruột hoặc bệnh Crohn.

• Người có polyp đại tràng mắc hội chứng Lynch.

• Nghi ngờ về đa polyp đại tràng có tính chất gia đình.

Phẫu thuật cắt bỏ là bước quan trọng nếu bệnh nhân polyp đại tràng có nguy cơ tiến triển thành ung thư cao

Việc polyp đại tràng tái mọc hay không phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Để kiểm soát tình trạng này và ngăn ngừa sự tiến triển thành ung thư, việc tầm soát và kiểm tra định kỳ sau phẫu thuật là rất quan trọng. Hãy thảo luận thêm với bác sĩ điều trị để được tư vấn về nguy cơ tái phát và mức độ nguy hiểm khi tái phát.