1. Phương pháp nhận biết tinh trùng khỏe mạnh
Nhiều người chia sẻ phương pháp nhận biết tinh trùng khỏe mạnh thông qua màu sắc và độ đặc của tinh dịch khi nhìn bằng mắt thường, tuy nhiên, điều này không phải lúc nào cũng chính xác. Tình trạng tinh trùng khỏe mạnh được đánh giá thông qua nhiều yếu tố như cấu trúc hình thái, số lượng, và độ di chuyển khi được kiểm tra dưới kính hiển vi hoặc qua máy móc.
Tinh trạng tinh trùng khỏe mạnh đóng vai trò quan trọng trong quá trình thụ thai thành công
Cụ thể như sau:
1.1. Số lượng
Tinh trạng tinh trùng khỏe mạnh, có khả năng sinh sản tốt khi mỗi lần nam giới xuất tinh, trong mỗi ml tinh dịch bài tiết có ít nhất 15 triệu đơn vị tinh trùng. Số lượng tinh trùng này đảm bảo khả năng thụ thai cao nhất, nếu lượng tinh trùng quá ít sẽ gây khó khăn cho việc thụ trứng và mang thai.
1.2. Khả năng di động
Để tinh trùng tiếp cận được với trứng, sau khi có lực phóng xuất tinh chúng phải di chuyển một quãng đường dài so với kích thước của chúng. Khả năng sinh sản được đánh giá là tốt nếu ít nhất 40% lượng tinh trùng di chuyển tốt.
Tinh trạng tinh trùng khỏe khi có hình thái bình thường
1.3. Hình thái tinh trùng
Tinh trạng tinh trùng khỏe được đánh giá thông qua hình thái của chúng. Bình thường, tinh trùng có đầu hình bầu dục, theo sau là một chiếc đuôi dài để vận động giúp chúng di chuyển, hai bộ phận đều phải có kích thước đủ để phối hợp tốt với nhau.
Nam giới được cho là có tinh trùng khỏe là khi hình dạng và cấu trúc của tinh trùng phần lớn là bình thường, ngược lại nếu tỉ lệ tinh trùng dị dạng cao thì khả năng thụ thai cũng thấp đi.
Sức khỏe, hình thái của tinh trùng chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố, trong đó có hoạt động của cơ quan sinh sản, chịu ảnh hưởng của hormone và tình trạng sức khỏe chung. Rất khó để đánh giá tinh trùng khỏe hay không bằng mắt thường, song bạn có thể nhận biết tinh trùng có thể gặp vấn đề nếu có các dấu hiệu như: tinh dịch có màu sắc bất thường, tinh dịch vón cục khi xuất, không hóa lỏng sau khi xuất 15 - 30 phút hay tinh dịch quá lỏng,...
Khi nghi ngờ bị tinh trùng yếu, nam giới nên đi khám tại cơ sở y tế chuyên khoa, bác sĩ sẽ yêu cầu xét nghiệm tinh dịch đồ để xem hình thái, số lượng hay độ di động của tinh trùng có bất thường hay không.
2. Các yếu tố làm giảm sức khỏe tinh trùng
Giảm sức khỏe tinh trùng là một trong những nguyên nhân dẫn đến vô sinh, hiếm muộn. Vậy có những nguyên nhân nào có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe tinh trùng?
Tuổi tác cao có ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng
2.1. Nguyên nhân của tuổi tác
Tỷ lệ tinh trùng tốt và khả năng di chuyển của tinh trùng giảm dần theo tuổi tác, đặc biệt là nam giới sau 50 tuổi, chất lượng tinh trùng giảm thấp nên khả năng sinh sản cũng không cao.
2.2. Bệnh lý ở tinh hoàn
Tinh hoàn là nơi sản xuất tinh trùng, vì vậy bất kỳ bệnh lý hoặc tổn thương nào ở đây cũng ảnh hưởng đến số lượng và chất lượng tinh trùng.
2.3. Tổn thương ở vùng đồi hay tuyến yên
Đây là hai trung tâm điều khiển sản xuất hormone sinh dục testosterone và tinh trùng, rối loạn hoạt động ở hai khu vực này sẽ dẫn đến suy giảm chất lượng tinh trùng.
2.4. Bệnh lý tại cơ quan khác
Bệnh lý có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tinh trùng như lậu, ống tinh bị dị dạng, viêm tuyến tiền liệt, tinh hoàn lạc chỗ,...
2.5. Lối sống không lành mạnh
Lối sống không lành mạnh có thể ảnh hưởng đến tinh trùng, làm giảm khả năng thụ thai như mặc quần lót quá chật, thường xuyên đặt laptop trên đùi khi làm việc, để điện thoại trong túi quần, tắm nước quá nóng, stress, thức khuya, uống rượu, hút thuốc,...
Uống rượu quá mức làm giảm tỉ lệ tinh trùng khỏe mạnh
2.6. Ảnh hưởng của thuốc điều trị
Một số loại thuốc kháng sinh, thuốc chống trầm cảm nếu sử dụng quá mức có thể làm tăng tỉ lệ tinh trùng hỏng.
3. Làm gì để cải thiện sức khỏe tinh trùng?
Hãy duy trì những thói quen sinh hoạt, dinh dưỡng lành mạnh dưới đây để tăng tỉ lệ sản xuất ra tinh trùng khỏe mạnh:
3.1. Giữ mức cân nặng hợp lý
Tình trạng cân nặng cơ thể thể hiện qua chỉ số khối BMI đã được chứng minh có liên quan chặt chẽ với số lượng, hình dáng cùng khả năng di chuyển của tinh trùng. Nam giới béo phì, thừa cân thường gặp vấn đề về sức khỏe sinh sản hơn, do đó hãy duy trì cân nặng lý tưởng với chỉ số BMI phù hợp.
3.2. Chế độ ăn uống lành mạnh và cân đối
Hãy duy trì thói quen ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, mỗi ngày 3 bữa, tăng cường tiêu thụ rau củ và hoa quả giàu chất xơ, vitamin và chất chống oxy hóa. Đồng thời, tránh xa những loại thực phẩm có hại như rượu bia, đồ uống kích thích, thực phẩm không đảm bảo an toàn vệ sinh, chứa chất trừ sâu và chất độc...
3.3. Giảm căng thẳng hiệu quả
Tinh thần căng thẳng, stress sẽ gây ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản, có thể làm rối loạn hormone và ảnh hưởng đến quá trình sản xuất. Nếu bạn đang gặp tình trạng này, hãy tham khảo các phương pháp giảm căng thẳng như thiền, yoga, hoặc tập thể dục...
Mối quan hệ tình dục là quan trọng để bảo vệ sức khỏe sinh sản của bạn
3.4. Sức khỏe tình dục lành mạnh
Để duy trì một đời sống tình dục lành mạnh, hãy hạn chế số lượng đối tác tình dục, sử dụng bao cao su khi quan hệ, và giữ vững mối quan hệ monogamous,...