Buzz
1. Tổng quan về vấn đề gãy gân chân
Gãy gân thường xảy ra nhiều nhất ở vùng gân cổ chân vì khu vực này chịu nhiều ảnh hưởng từ các lực tác động bên ngoài cũng như tư thế di chuyển. Chấn thương này xảy ra khi cơ bị căng quá mức dẫn đến tổn thương của dây chằng tại khớp cổ chân, gân có thể bị rách một phần hoặc hoàn toàn.
Gãy gân cổ chân là một trong những vấn đề phổ biến
1.1. Phát hiện các dấu hiệu gãy gân chân
Có nhiều tổn thương chân có thể xảy ra do hoạt động hoặc di chuyển quá mức, tư thế sai lầm, vì vậy quan trọng để nhận biết đúng là gãy gân hay vấn đề khác để có phương pháp điều trị phù hợp. Khi gặp phải vấn đề gãy gân chân, các biểu hiện sau có thể xuất hiện:
- Sưng ở vùng cổ chân, khó di động.
- Nghe thấy tiếng nổ khi gãy, nếu bạn chú ý, bạn có thể cảm nhận sự đau nhức vào thời điểm bị tổn thương.
- Cảm thấy đau đớn, gặp khó khăn khi di chuyển hoặc vận động cổ chân.
- Trong trường hợp tổn thương nghiêm trọng ảnh hưởng đến mạch máu và dây thần kinh, bệnh nhân có thể bị tê, liệt ở phần bàn chân.
1.2. Nhóm nguy cơ
Những người thường xuyên mang giày cao gót hoặc tham gia các hoạt động thể thao như bóng rổ, bóng đá,... cùng các môn thể thao đòi hỏi sức mạnh của chân thường dễ gặp phải tình trạng bong gân ở chân. Ngoài ra, một số yếu tố sau cũng tăng nguy cơ gặp phải bong gân ở chân:
Việc mang giày cao gót cũng có thể dẫn đến tình trạng bong gân ở chân
- Đi bộ, nhảy trên bề mặt không phẳng.
- Sử dụng giày thể thao không phù hợp với kích thước chân.
- Những người đã từng gặp phải tình trạng bong gân có nguy cơ cao hơn để tái phát khi gặp phải chấn thương khác hoặc tương tự.
1.3. Phương pháp chẩn đoán
Đa số trường hợp bong gân ở chân có thể được xác định qua các triệu chứng sau chấn thương như: đau ở khớp cổ chân, giảm hoặc mất khả năng di chuyển, sưng phình, và bầm tím ở khớp cổ chân,... Tuy nhiên, để đưa ra chẩn đoán chính xác về mức độ tổn thương và vị trí tổn thương để điều trị, các phương pháp hình ảnh chẩn đoán sẽ hữu ích:
Tiến hành X-quang
Được sử dụng để kiểm tra cấu trúc của xương và khớp,...
Chụp hình từ máy MRI
Phương pháp chẩn đoán hình ảnh này mang lại hình ảnh chi tiết và rõ ràng hơn, do đó thường được sử dụng trong trường hợp đánh giá tổn thương nặng hoặc tổn thương đến dây chằng, sụn khớp, mô mềm,...
1.4. Phân loại mức độ bong gân chân
Dựa vào mức độ tổn thương của dây chằng, bong gân chân có thể được phân loại thành các cấp độ từ nhẹ đến nặng để đảm bảo điều trị và chăm sóc hiệu quả hơn.
Cấp độ 1
Bệnh nhân bị bong gân chân ở cấp độ 1 thường chỉ gặp đau và sưng nhẹ xung quanh mắt cá chân. Ở cấp độ này, dây chằng chỉ bị căng ra một chút và tổn thương thường chỉ ở mức độ nhỏ.
Cấp độ 2
Khi lực tác động mạnh, dây chằng không chỉ bị tổn thương ở mức độ vi thể mà còn có thể bị gãy một phần. Người bệnh thường có các triệu chứng như đau, sưng nề quanh khớp, và mất cảm giác vững chãi.
Bệnh nhân bị bong gân chân ở độ 1 thường chỉ gặp đau và sưng nhẹ xung quanh mắt cá chân
Cấp độ 3
Đây là cấp độ nguy hiểm nhất khi dây chằng bị gãy hoàn toàn. Ngoài ra, xung quanh khớp cổ chân còn có tình trạng sưng nề, bầm tím nghiêm trọng. Khám lâm sàng thường thấy khớp cổ chân trở nên lỏng lẻo và mất tính ổn định.
2. Cách xử trí khi bị bong gân chân là gì?
Trước hết, dựa vào các triệu chứng và mức độ đau, người bệnh cần xác định mức độ của vấn đề bị bong gân chân. Nếu gặp khó khăn trong việc tự đánh giá, hãy thực hiện các biện pháp xử lý ban đầu và sau đó đến cơ sở y tế để kiểm tra cụ thể hơn.
Dưới đây là những việc cần làm ngay sau khi bị bong gân chân:
Chườm lạnh
Nên chườm lạnh bằng đá qua 1 lớp vải hoặc nước đá lạnh ở vị trí bị bong gân, sưng phình và đau. Nên thực hiện chườm lạnh trong khoảng 20 - 30 phút mỗi lần, 3 - 4 lần mỗi ngày. Điều này sẽ giúp giảm đau và sưng nhanh chóng.
Nghỉ nghơi
Người ốm bị bong gân chân cần nghỉ ngay hoạt động thể thao hoặc công việc cần di chuyển, vận động chân. Điều này giúp chân bị tổn thương được phục hồi, giảm đau và chấn thương nặng hơn.
Người ốm bị bong gân chân cần nghỉ ngay hoạt động thể thao hoặc công việc cần di chuyển, vận động chân
Sử dụng băng ép
Để cố định chân giữ nguyên vị trí và gân bị tổn thương, bong gân và sưng đau có thời gian phục hồi, bệnh nhân có thể sử dụng băng ép nhẹ xung quanh khớp cổ chân. Nếu nặng hơn, sử dụng thanh nẹp cổ chân hoặc nạng để di chuyển sẽ cần thiết.
Sử dụng thuốc
Nếu bong gân chân gây đau đớn quá mức, ảnh hưởng tới cuộc sống và sức khỏe thì người bệnh có thể tham khảo ý kiến của bác sĩ. Các loại thuốc thường được sử dụng bao gồm thuốc giảm đau, giảm phù nề, chống viêm,…
Nâng cao chân
Nên nâng cao chân hơn tim trong vòng 48 giờ đầu sau chấn thương bong gân để giảm áp lực cho chân, giúp phục hồi nhanh chóng hơn.
Hầu hết các trường hợp bị bong gân chân nhẹ sẽ tự giảm triệu chứng và tự khỏi sau một vài ngày chăm sóc, nghỉ ngơi đúng cách. Tuy nhiên cần tập vận động từ từ, theo đúng tư thế để giúp chân linh hoạt hơn và phục hồi nhanh chóng hơn.
Khi bị bong gân chân mức độ vừa trở lên, sau những biện pháp giảm đau cấp tốc như chườm đá, kê cao chân, người bệnh cần sớm đến cơ sở y tế để thăm khám, kiểm tra. Trong những trường hợp nặng, có dịch hoặc xương vỡ, bác sĩ sẽ xem xét phẫu thuật.
3. Một số lưu ý trong việc chăm sóc và điều trị bong gân
Dân gian có nhiều bí quyết giúp xử lý nhanh chóng các trường hợp bị tổn thương bong gân và không ít người đã thử nghiệm. Tuy nhiên, không ít phương pháp không an toàn, có thể làm tổn thương nặng hơn như sử dụng rượu, áp dụng nhiệt vào vết thương. Những chất này có thể làm tăng sự sưng phù và gây ra sự đau đớn hơn.
Phần lớn trường hợp bị bong gân chân nhẹ sẽ tự giảm triệu chứng và tự khỏi sau một vài ngày chăm sóc, nghỉ ngơi đúng cách
Các chất gây nóng này chỉ thích hợp sử dụng khi có xương gãy vì chúng giúp kích thích tiết dịch, làm lành tổn thương xương nhanh chóng.
Một số biện pháp sau đây sẽ giúp kiểm soát, phòng ngừa hiệu quả chứng bong gân chân bao gồm:
-
Giảm cân.
-
Đeo bảo vệ cổ chân khi tham gia thể thao.
-
Sử dụng thuốc và nạng theo hướng dẫn của bác sĩ.
-
Thực hiện vật lý trị liệu để phục hồi chức năng xương khớp và dây chằng.
Bong gân chân thường gặp ở những người phải hoạt động cổ chân nhiều hoặc hoạt động quá mức, hoặc do chấn thương từ bên ngoài. Việc điều trị bệnh bong gân chân không phức tạp, nhưng cần sự kiên nhẫn và nghiêm túc trong việc tuân thủ các biện pháp để phục hồi nhanh chóng hơn.
