Bác sĩ Trương Hữu Khanh giải đáp hơn 50 câu hỏi thường gặp khi chăm sóc trẻ sơ sinh

Trong quá trình nuôi dạy trẻ lớn lên, cha mẹ thường đối diện với nhiều thắc mắc và lo lắng. Chuyên mục Góc chuyên gia của Mytour đã tổng hợp từ trang Fanpage Hỏi bác sĩ Nhi đồng của bác sĩ Trương Hữu Khanh, trưởng khoa Nhiễm - Thần kinh bệnh viện Nhi đồng 1 (TP.HCM) những câu hỏi thường gặp về các triệu chứng bất thường của trẻ. Cha mẹ có thể tham khảo để biết cách xử lý đúng.

Trẻ bị trắng lưỡi phải làm sao?

Nếu lưỡi của trẻ bị trắng, cha mẹ có thể rửa lưỡi cho trẻ bằng nước muối sinh lý

Cha mẹ có thể sử dụng gạc răng miệng để rửa lưỡi cho trẻ bằng nước muối sinh lý hoặc dung dịch rửa lưỡi. Không cần phải rửa sạch lưỡi. Lưu ý không sử dụng thuốc kháng nấm trừ khi cần thiết và trẻ dưới 1 tuổi không nên rửa lưỡi bằng mật ong.

Trẻ sơ sinh bị đau mắt phải làm sao?

Nếu trẻ bị đau mắt, cha mẹ có thể nhỏ nước muối sinh lý vào mắt trẻ và lau góc trong mắt. Nguyên nhân có thể do trẻ bị hẹp lệ đạo. Nếu mắt có dịch vàng, có thể nhỏ thuốc Tobrex hoặc Neocin. Nếu trẻ nhỏ tuổi thì có thể dùng Argyrol và chờ trẻ ngủ trước khi nhỏ mắt. Khi trẻ ngủ, thuốc sẽ chảy ra ngoài cùng nước mắt.

Mắt trẻ bị lẹo có thể nhỏ thuốc Tobrex hoặc Neocin, và chườm ấm để tình trạng giảm dần. Nếu tình trạng không cải thiện, cần phải thăm bác sĩ.

Trẻ bị chàm sữa phải làm sao?

Cha mẹ có thể sử dụng kem dưỡng da từ các thương hiệu nổi tiếng như kem dưỡng da Cetaphil, kem dưỡng da Sudocrem, Atopiclair, Dexeryl, Eucerin,... Nếu tình trạng da không cải thiện, có thể sử dụng loại kem có chứa Corticoide liều thấp như Eumovate. Sau khi tình trạng da cải thiện, cha mẹ có thể giảm dần liều lượng và chuyển sang các loại kem dưỡng da giữ ẩm. Thường thì tình trạng da sẽ cải thiện sau khoảng 6 tháng.

Trẻ lười bú, lười ăn phải làm sao?

Trẻ biếng ăn luôn là một vấn đề khiến cha mẹ lo lắng.

Để giải quyết tình trạng này, cha mẹ có thể rơ miệng cho trẻ. Nếu trẻ đang bú bình, cha mẹ có thể pha sữa rồi để vào ngăn mát tủ lạnh cho trẻ, tìm nơi yên tĩnh và chờ cho bé buồn ngủ rồi cho bú.

Cha mẹ không nên ép trẻ ăn quá nhiều và nên chia các bữa ăn cách xa với việc cho bé bú. Ngoài ra, nên khuyến khích bé tự ăn, có thể ăn chung với người lớn và không kéo dài bữa ăn quá 30 phút.

Trẻ khó ngủ, vặn mình, quạu quọ phải làm sao?

Cha mẹ nên xác định nguyên nhân khiến trẻ khó ngủ như đói, cảm thấy nóng nực hoặc chơi quá mức trước khi đi ngủ. Có thể cho trẻ uống thêm Vitamin D và sử dụng gối khi ngủ. Đối với trẻ trên 1 tuổi, nên xổ giun thường xuyên và tránh cho trẻ chơi game quá nhiều trước khi ngủ.

Bổ sung vitamin D cho trẻ

Thói quen cho trẻ phơi nắng có thể không cung cấp đủ Vitamin D cho bé. Phơi nắng sớm quá hoặc muộn thường không hiệu quả và có thể gây nóng cho bé.

Vitamin D có nhiều loại như D flouretten, Sterogyl, cũng có loại xịt DIMAO, loại 1 giọt 400 - 500 đơn vị hay số giọt tương đương, Lineabon K2 D3... Cha mẹ nên cho trẻ uống vitamin D khi trẻ chạy chơi, uống mỗi ngày, không dùng liều cao vì có thể làm trẻ biếng ăn. Nên sử dụng trong khoảng thời gian từ 1 đến 3 tháng.

Làm sao để biết bé đã bú đủ sữa mẹ?

Mẹ luôn quan tâm tự hỏi liệu bé đã bú đủ lượng sữa mẹ cần thiết không. Nguồn ảnh: Cyber-RT

Nếu trẻ đi tiểu ít nhất 6 lần, nước tiểu không có màu vàng sậm nghĩa là bé đã bú đủ.

Mẹ cũng cần nhớ rằng việc cho con bú không ảnh hưởng đến vóc dáng của mẹ, không nên ép mình vắt sữa để kiểm tra lượng sữa cung cấp cho bé. Sự tự nhiên của cơ thể mẹ sẽ điều chỉnh lượng và chất lượng sữa theo nhu cầu của con trong thời gian.

Khi bé cần nước, sữa mẹ cũng là nguồn cung cấp nước cho bé. Mẹ nên cho bé bú nhiều, giữ bình tĩnh và không căng thẳng, duy trì chế độ ăn uống và giấc ngủ đủ, luôn tin rằng bé luôn có đủ sữa để bú.

Vì sao phân của trẻ sơ sinh có bọt, màu xanh?

Nếu phân của trẻ có bọt và màu xanh, mẹ cần xem xét lại chế độ ăn uống của mình. Không nên cho trẻ ăn các thực phẩm mua ngoài hoặc các loại trái cây lạ. Mẹ cũng nên cho trẻ uống trà gừng với liều lượng nhỏ.

Nếu trẻ bú sữa bột và phân có màu xanh, có thể là do chất sắt. Nếu trẻ sơ sinh bú sữa mẹ hoặc sữa bột và phân có nhầy máu, có thể là do nhiễm trùng đường ruột.

Có phải là trẻ không đi đại tiện trong một thời gian dài không?

Đối với trẻ nhỏ dưới 6 tháng tuổi, nếu trẻ có vấn đề về tiêu hóa, có thể massage bụng theo chiều kim đồng hồ. Nếu trẻ lớn hơn và gặp khó khăn khi đi tiêu, hãy sử dụng thuốc làm mềm phân như Duphalac hoặc Sorbitol, đồng thời đảm bảo trẻ đủ nước và bổ sung thêm rau củ và sữa chua vào chế độ dinh dưỡng.

Nếu trẻ bị ho, sổ mũi và nghẹt mũi, phụ huynh cần làm gì?

Việc trẻ nhỏ thường xuyên gặp vấn đề về ho và sổ mũi có thể được giải thích bởi sự biến đổi của thời tiết.

Cha mẹ có thể sử dụng nước muối sinh lý để làm sạch mũi cho trẻ, và bôi dầu tràm lên lòng bàn chân của bé. Ngoài ra, hãy kiểm tra nhiệt độ trong phòng để đảm bảo không quá nóng hoặc quá lạnh.

Khi cần hút mũi cho trẻ, nhỏ 2-3 giọt nước muối vào mũi bé, sau đó hút cho bé và nhỏ thêm 1 giọt. Trẻ bị nghẹt mũi gây khó ngủ có thể được nhỏ nước muối trước khi đi ngủ và sử dụng gối cao để nâng đầu lên một chút.

Khi trẻ ho có đờm nhiều, hãy cho bé bú nhiều hơn và uống đủ nước để làm cho đờm loãng và dễ tiêu hơn. Nếu cần dùng thuốc làm loãng đờm, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ vì sử dụng không đúng cách có thể làm tình trạng ho của trẻ trở nên nặng hơn. Để rửa mũi cho trẻ, có thể sử dụng nước muối sinh lý sau khi tắm và sau khi bé ra ngoài.

Cha mẹ có thể thử làm bấc loa kèn để lấy nước mũi ra khỏi mũi bé: sử dụng một khăn giấy tốt và không bở, cuốn thành dạng loa kèn với một đầu to và một đầu nhỏ. Đầu nhỏ được đặt nhẹ vào mũi bé, nước mũi sẽ được hút vào khăn giấy và kéo nhẹ ra ngoài.

Vì sao trẻ thường xuyên mắc các vấn đề sức khỏe nhỏ?

Để tránh trẻ thường xuyên mắc các vấn đề sức khỏe nhỏ, cha mẹ cần đảm bảo rằng trẻ đã được tiêm phòng cúm đầy đủ, có đủ giấc ngủ và ăn uống đúng giờ, hạn chế hoạt động ngoài trời khi thời tiết quá nóng hoặc quá lạnh, và tránh uống nước đá. Đối với trẻ đi nhà trẻ, nên nhớ nhỏ mũi và thay quần áo mỗi khi về nhà.

Nếu trẻ có các biểu hiện cử động không bình thường, chậm phát triển về đi lại hoặc nói chuyện, cha mẹ cần chú ý và tìm hiểu nguyên nhân.

Nếu trẻ chậm phát âm, cha mẹ không nên quá lo lắng. Quan trọng là phải theo dõi xem trẻ có tích cực tham gia vào các hoạt động xã hội và tương tác với môi trường xung quanh hay không.

Cha mẹ không nên lo lắng quá nhiều. Điều quan trọng nhất là trẻ được tiếp xúc với môi trường xã hội, và có thể giao tiếp bằng cách nhìn vào mắt của người khác.

Vì sao trẻ khi bú sữa ngoài lại gặp vấn đề về phân cứng?

Để tránh tình trạng trẻ khi uống sữa ngoài gặp phân cứng, mẹ không nên pha sữa quá đặc mà nên đánh sữa nhẹ nhàng và kỹ lưỡng.

Trẻ mấy tuổi thì cần tẩy giun?

Trẻ 12 tháng có thể sử dụng Mebendazol 500mg mỗi viên để tẩy giun. Trẻ từ 1 - 2 tuổi có thể sử dụng Zentel 200 mg, còn trẻ trên 2 tuổi thì nên sử dụng loại 400 mg. Mỗi 6 tháng, trẻ cần được tẩy giun một lần.

Vì sao trẻ thường đổ mồ hôi nhiều?

Lý do trẻ em đổ mồ hôi thường là do thời tiết và khả năng điều tiết mồ hôi của cơ thể, không phụ thuộc vào chế độ dinh dưỡng. Việc trẻ nhỏ đổ mồ hôi khi bú sữa là một hiện tượng bình thường, vì việc bú cũng là một hoạt động tiêu hao năng lượng.

Trẻ tiểu rùng mình, tiểu lắc nhắc, cha mẹ nên làm gì?

Nếu là bé trai, cha bố nên kiểm tra xem trẻ có mắc phải hẹp bao quy đầu không. Nếu là bé gái, hãy làm sạch đường tiểu, cắt móng tay và tẩy giun nếu trẻ đã trên 1 tuổi.

Trẻ bị sốt, phụ huynh cần thực hiện những biện pháp gì?

Khi trẻ bị sốt, cần theo dõi nhiệt độ thường xuyên và giữ cho cơ thể của trẻ mát mẻ.

Cha mẹ nên cho trẻ uống thuốc hạ sốt nếu nhiệt độ trên 38,5 độ. Nếu trẻ bị sốt trên 48 tiếng hoặc có triệu chứng như lừ đừ, nôn mửa nhiều, nên đưa trẻ đi khám. Nếu thuốc không giảm sốt, cần kiểm tra liều lượng và lau mát cho trẻ bằng nước lạnh.

Thuốc uống có tác dụng nhanh hơn so với thuốc đặt hậu môn, có thể sử dụng paracetamol 10-15 mg/1kg cân nặng.

Khi trẻ bị rôm sảy, cha mẹ nên làm gì?

Cha mẹ có thể thử bôi Nabica 500mg pha 10ml nước sạch hoặc Natribicarbonate gói 5g, tương đương 10 viên.

Trẻ có hạch sau tai có thể là triệu chứng của bệnh gì?

Nếu trẻ không có triệu chứng khác và hạch không to lên, cha mẹ không cần lo lắng quá nhiều. Đôi khi hạch có thể phát sưng sau khi trẻ mắc cảm sốt và sẽ tự giảm dần theo thời gian.

Hạch ở vùng nách hoặc khu vực hõm đòn ở trẻ sơ sinh

Tình trạng này có thể xảy ra sau khi tiêm phòng lao cho trẻ sơ sinh. Nếu hạch mềm, nhiều, hoặc cứng, không cần phải làm gì cả. Cha mẹ chỉ cần theo dõi và không cần phải cho trẻ uống thuốc.

Hạch sưng lên và tạo sẹo sau khi tiêm chủng phòng bệnh lao ở vai trái là một dấu hiệu tích cực. Thường xuất hiện từ 1 đến 5 tháng sau chích ngừa, cha mẹ chỉ cần rửa sạch nhẹ nhàng cho trẻ.

Rốn của trẻ sơ sinh có mùi hôi có vấn đề không?

Cha mẹ nên lưu ý vệ sinh rốn cho trẻ.

Cha mẹ nên sử dụng cồn 70 độ để rửa sạch vùng chân rốn. Nếu tình trạng không cải thiện, có thể do chồi rốn, cần sử dụng Nitrate bạc. Nếu rốn tiếp tục rỉ máu, nên đưa trẻ đi kiểm tra xem có thiếu vitamin K không.

Trong khoảng thời gian từ 2 đến 3 tháng, nếu rốn vẫn tiếp tục rỉ dịch, cần đi kiểm tra và siêu âm để xem có tồn tại nang rốn ruột không. Nếu có, cần phải phẫu thuật. Rốn bị lồi cũng không phải là vấn đề lớn, đa số trẻ sẽ hết tình trạng này sau khi tròn 1 tuổi.

Phải làm gì khi trẻ sốt và phát ban?

Trẻ có thể bị sốt trong khoảng 3 ngày, đôi khi sốt cao, sau đó sẽ hạ sốt và da có thể phát ban mẩn đỏ. Tình trạng sốt phát ban này thường tự khỏi sau 3 ngày mà không cần dùng thuốc, không cần kiêng tắm hoặc kiêng ăn. Cha mẹ cũng cần tránh để trẻ bị nhiễm lạnh.

Nếu tã của trẻ có màu giống như máu, đó có thể là dấu hiệu của vấn đề gì?

Tình trạng tã của bé có màu giống máu có thể là do trẻ bị hẹp bao quy đầu. Cha mẹ cần giúp trẻ rửa sạch và nhẹ nhàng nắm phần da quy đầu, sau đó lăn nhẹ xuống. Nếu không hiệu quả, cần đưa trẻ đi khám.

Việc tiêm phòng thủy đậu cho trẻ

Trẻ cần được tiêm phòng thủy đậu đúng lịch trình, gồm 2 mũi, mũi thứ hai cách mũi thứ nhất ít nhất 3 tháng.

Những điều cần lưu ý khi tiêm chủng cho trẻ

Chích ngừa càng sớm càng tốt. Nếu trễ, vẫn còn hơn là không chích. Trong trường hợp bị sốt mũi, nên chích bù chứ không cần phải chích lại từ đầu.

Khi đến tuổi tiêm chủng, nên cho trẻ tiêm cùng lúc nhiều loại vắc xin để trẻ chỉ phải chịu đựng một lần. Tiêm nhiều lần sẽ gây ra nhiều phiền toái và tốn thời gian đi lại.

Tất cả các loại vắc xin đều có thể chích cùng một ngày, không cần phải cách nhau bao lâu (trừ một số trường hợp đặc biệt cần cách ít nhất 4 tuần). Chỉ khi chích 2 loại vắc xin sống giảm động lực thì mới cần cách 4 tuần.

Các loại vắc xin sống giảm động lực hiện nay bao gồm: vắc xin sởi, vắc xin sởi - quai bị - rubella, vắc xin sởi - rubella, vắc xin thủy đậu, và vắc xin viêm não nhật bản mới (IMOJEV)

Cha mẹ cần mua 2 cuốn sổ chích ngừa riêng: 1 cuốn cho chích dịch vụ và 1 cuốn cho chương trình tiêm chủng mở rộng. Vì chỉ có thể chích 1 mũi mỗi tháng, việc chậm trễ có thể làm trẻ lỡ hẹn tiêm. Trừ khi trẻ bị sốt, nên chích ngừa ngay. Dù trẻ bị bệnh nhẹ nhàng và vẫn có thể bú tốt và vui vẻ, việc chích ngừa vẫn nên được thực hiện.

Chích ngừa với vắc xin 5 trong 1 trong chương trình tiêm chủng mở rộng, sau đó có thể chuyển sang chích dịch vụ hoặc ngược lại, miễn là việc chích được thực hiện đúng kịp thời. Cũng có thể sử dụng vắc xin dịch vụ cho mũi nhắc 4.

Nếu vắc xin Rota của một thương hiệu nào đó hết hàng, có thể chuyển sang sử dụng thương hiệu khác, nhưng cố gắng duy trì việc sử dụng cùng một loại vắc xin.

Nếu cha mẹ muốn chích vắc xin viêm gan A nhưng không có hàng, có thể chích vắc xin mũi A-B là một lựa chọn khả thi. Dư viêm gan B không gây ra vấn đề gì.

Nếu không có lọ nhỏ (0,25ml) cho chích ngừa cúm, có thể chích 1/2 liều dành cho trẻ lớn (0,5ml cho trẻ trên 3 tuổi). Việc chích ngừa cúm nên thực hiện mỗi năm 1 mũi, vào tháng 4 và tháng 10.

Sau khi chích ngừa, nếu vùng chích sưng đỏ, có thể áp dụng phương pháp chườm mát (sử dụng khăn sạch và dày, quấn đá lạnh trong khăn và chườm lên vùng chích). Chỉ dùng thuốc hạ sốt khi trẻ có sốt hoặc đau, không nên dùng thuốc phòng ngừa trước. Nếu sưng mà không đau sau một thời gian, cha mẹ có thể xoa nhẹ lên vùng chích, dần dần sẽ giảm sưng và đau.

Có phải trẻ vàng da là do ăn nhiều cà rốt và bí đỏ không?

Nếu cha mẹ phát hiện trẻ vàng da ở lòng bàn tay, bàn chân, và cánh mũi, thường nhìn rõ hơn khi nhìn nghiêng: Nguyên nhân có thể do trẻ ăn nhiều cà rốt, bí đỏ, hoặc đu đủ. Ngưng cho trẻ ăn các loại thực phẩm này trong vài tháng, vấn đề sẽ được giải quyết.

Vàng da ở trẻ nhỏ

Nếu trẻ dưới 15 ngày tuổi, vàng da ngày càng tăng, đến mức vàng lan đến ngực, cha mẹ nên đưa trẻ đi kiểm tra dưới đèn, nếu tình trạng trở nặng, bác sĩ sẽ tiến hành thay máu. Trẻ trên 15 ngày tuổi không cần lo lắng, nếu trẻ bú tốt và tăng cân, thì thường sau khoảng 3 tháng tình trạng sẽ tự giảm dần.

Trẻ bắt đầu mọc răng

Nếu trẻ mọc răng chậm, cha mẹ không cần quá lo lắng. Nguồn ảnh: Nha khoa Nhi

Việc trẻ chậm mọc răng không phụ thuộc nhiều vào dinh dưỡng, một số trẻ sẽ mọc răng sớm, một số sẽ mọc muộn, một số sẽ mọc nhiều răng, và một số chỉ mọc vài cái. Nhiều trẻ có thể đến hơn 12 tháng tuổi mới bắt đầu mọc răng. Nếu trẻ bú tốt, tăng cân đều, và ăn dặm tốt, thì răng sẽ mọc tự nhiên theo thời gian.

Cách làm sạch tai cho trẻ như thế nào?

Cha mẹ nên lắc đầu bé nhẹ nhàng để gãi tai, sau đó nhỏ nước muối sinh lý vào tai rồi để bé tự đẩy ra. Mỗi lần nhỏ khoảng 2 - 3 giọt, và nhỏ 2 - 3 lần mỗi ngày. Khi tai khó ra, cần đưa trẻ đi khám tai mũi họng, bác sĩ sẽ tiến hành lấy ra, không nên tự lấy cho trẻ.

Trẻ tự nhiên gong, nắn

Nếu trẻ lanh lẹ, thì thường là do trẻ quá phấn khích và vui vẻ. Ba mẹ hãy giải thích cho trẻ hiểu không nên làm như vậy.

Trẻ lắc đầu, lắc người khi chơi hoặc trước khi đi ngủ

Ba mẹ xác định xem bé có đau khi kéo vành tai lên không, nếu không thì không cần lo lắng gì.

Có nên ăn trứng trước khi tiêm ngừa cúm và sởi không?

Từ năm 2011, các nhà khoa học của Hiệp hội Chích ngừa Thế giới đã đồng thuận rằng không cần thiết phải ăn trứng trước khi tiêm ngừa vì không có tác dụng phòng ngừa hiệu quả hoặc giảm nguy cơ phản ứng phụ từ vắc xin.

Trẻ ngủ qua đêm không cần phải bú

Cha mẹ nên kích thích bé bú thêm vào ban đêm nếu bé còn nhỏ. Ảnh: Medical News Today

Trẻ gần 3 tháng tuổi có thể đủ năng lượng ban ngày để ngủ qua đêm. Nếu trẻ không bú đủ thì hãy đánh thức bằng cách mở dần quần áo, kể cả tã, khi bé thức dậy cha mẹ có thể cho bú. Trẻ lớn vẫn muốn bú đêm thì hãy chuyển bú vào ban ngày để bé ngủ qua đêm. Đôi khi bé muốn bú đêm không phải vì đói mà có thể là do sợ xa mẹ, cha mẹ có thể thử an ủi bé trước.

Trẻ bị té đập đầu cần phải khám ngay không?

Nếu trẻ vui vẻ, không nôn thì chỉ cần quan sát trong vòng 72 giờ.

Trẻ bị tiêu chảy phải làm gì?

Trẻ mắc bệnh tiêu chảy thường do thức ăn, cha mẹ cần kiểm tra kỹ lại thực đơn của bé và thức ăn mẹ. Nếu không thấy có máu thì cha mẹ đừng quá lo lắng, quan trọng nhất là không để trẻ mất nước. Đơn giản chỉ cần cho trẻ bú nhiều hơn, uống đủ nước. Khi không có triệu chứng tiêu chảy nhiều cũng không cần dùng Presol, thường tiêu chảy sẽ kéo dài từ 3 đến 7 ngày, có thể sử dụng Smecta hoặc Hidrasec.

Nếu trẻ tự nhiên nôn ra, cha mẹ cũng cần xem xét lại thực đơn, sử dụng Xitrina hoặc Motilium. Nếu kèm theo đau đầu thì nên đi khám, nếu trẻ nôn nhiều hơn thì cần siêu âm bụng để kiểm tra xem có vấn đề về lồng ruột hay không.

Làm thế nào khi trẻ co giật vì sốt cao?

Đặt trẻ nằm nghiêng mặt về một bên ở nơi thoáng mát, lau mát, cho thuốc giảm sốt. Quan trọng là không bao giờ cho trẻ uống nước chanh khi bị sốt. Nếu trẻ không cắn lưỡi thì không nên đưa bất cứ thứ gì vào miệng.

Trẻ có thể bị co giật do sốt cho đến khi lên 7 tuổi. Cha mẹ cần có sẵn thuốc giảm sốt (cả dạng uống và dạng đặt hậu môn) tại nhà. Khi nghi ngờ trẻ bị sốt, hãy đo nhiệt độ và cho trẻ uống thuốc giảm sốt ngay khi nhiệt độ đạt từ 38 độ trở lên.

Trẻ 18 tháng tuổi mới có thể đạt đến việc đóng thóp

Cha mẹ có thể tự đo kích thước vòng đầu cho trẻ. Nguồn ảnh: Love To Know Health

Nếu nghi ngờ về việc thóp rộng hoặc đóng sớm, hoặc có bất kỳ dấu hiệu gờ hoặc khe hở nào trên đỉnh đầu, cha mẹ cần đo và theo dõi kích thước vòng đầu của trẻ. Tốc độ tăng vòng đầu là điều quan trọng. Đo vòng đầu bằng cách đo từ trán ra phía sau. Nếu có bất kỳ lo lắng nào, có thể đưa trẻ đi khám siêu âm vòng đầu.

Kích thước vòng đầu của trẻ sẽ tăng dần khi bé lớn lên:

• 0 tháng tuổi = 34,8 cm
• 3 tháng = 40 cm
• 6 tháng = 42,4 cm
• 12 tháng = 45 cm
• 15 tháng = 45,8 cm
• 18 tháng = 46,5 cm
• 21 tháng = 47 cm
• 24 tháng = 47,5 cm
• 27 tháng = 47,8 cm
• 30 tháng = 48,2 cm
• 33 tháng = 48,4 cm

Trẻ mới học đi có thể đi không chắc chắn, hoặc đi lảo đảo, 2 bên, giống như chập chững

Có trẻ 18 tháng mới biết đi và chỉ đến khi trẻ 3 tuổi mới đi ổn định như người lớn, quan trọng là trẻ hoạt bát và tương tác với trẻ khác.

Trẻ thở rít rít kéo dài

Trẻ thở rít rít kéo dài có thể do nhiều nguyên nhân. Tuy nhiên, nếu trẻ bú tốt, không ho, không nôn nhiều, tăng cân đều đặn thì có thể đây là hiện tượng thở nhẹ nhàng, khi trẻ lớn lên tình trạng này sẽ tự khắc biến mất.

Bổ sung sắt

Da của trẻ bị nhợt nhạt, xuất hiện vết trầy trên đầu ngón tay có thể là dấu hiệu thiếu sắt. Cha mẹ cần bổ sung sắt cho bé trong vòng 2 tuần. Trên thị trường có nhiều loại thuốc sắt, cho trẻ dưới 6 tháng thì mẹ nên dùng sắt khi cho bé bú. Đối với các gia đình có tiền sử về bệnh thalassemia (bệnh thiếu máu bẩm sinh) thì cần phải cẩn trọng khi bổ sung sắt.

Các đốm trắng trên nướu của trẻ chỉ là nanh sữa

Cha mẹ không nên cố gắng gỡ bỏ các đốm này vì chúng sẽ tự biến mất, không gây ra bất kỳ vấn đề gì đối với sức khỏe hoặc khả năng bú của bé.

Bé cần uống bao nhiêu nước thì đủ?

Sữa là nguồn nước chính cho trẻ hàng ngày. Nguồn ảnh: Babycenter Canada

Sữa đã chứa nước đủ, trẻ dưới 6 tháng không cần uống thêm nước. Nếu cảm thấy trẻ có dấu hiệu thiếu nước, hãy cho trẻ ti mẹ hoặc ti bình. Trẻ trên 6 tháng và uống sữa đủ theo cân nặng không cần uống thêm nước. Trẻ nhỏ uống nhiều nước sẽ giảm sự thèm sữa, và sẽ không còn dành thời gian để uống sữa.

Trẻ lớn hơn cần tiêu thụ ít nhất 500ml sữa trước khi bổ sung nước tùy thuộc vào cân nặng. Trẻ từ 3 tuổi trở lên cần chú ý đảm bảo uống đủ nước.

Bé vận động khi nghe tiếng khớp kêu lục cục

Trẻ lớn trên 3 tuổi có thể phàn nàn đau nhức, mệt mỏi ở chân vào buổi tối là do quá trình phát triển, cha mẹ nên đảm bảo bé uống đủ 500ml sữa mỗi ngày.

Tình trạng nghiêng đầu

Trẻ nhỏ khi mới bắt đầu vận động đầu thường có thói quen nghiêng đầu về một bên, cha mẹ cần đưa bé đi khám để kiểm tra xem có vấn đề về cơ cổ không. Việc sửa chữa tình trạng này cần bắt đầu từ sớm và có thể mất thời gian khá lâu để điều chỉnh cho bé.

Có nên sử dụng xe đẩy trẻ không?

Cha mẹ nên hướng dẫn trẻ tập đi bằng xe đẩy hai bánh. Nguồn ảnh: Best Products

Không nên sử dụng xe đẩy trẻ tròn vì có thể làm hỏng chân của bé, thay vào đó nên khuyến khích bé tập đi hoặc đứng tự do từ khoảng 10 tháng tuổi trở lên và tập sử dụng xe điều hướng có thiết kế dạng chữ L.

Mẹ bị cảm cần chú ý điều gì khi chăm sóc bé?

Mẹ có thể đeo khẩu trang y tế, thường xuyên rửa tay bằng nước rửa tay, duy trì uống đủ nước, sử dụng nước muối để súc miệng và nhỏ mũi, cũng như có thể dùng Paracetamol hoặc Ibuprofen nếu cần thiết.

Trẻ bị dính lưỡi

Trẻ bị dính thắng lưỡi có thể gây khó khăn khi nuốt, khi lớn có thể gây ra lờ đờ khi nói, thường chỉ cần phải bấm (không cần phải phẫu thuật) sau khoảng 3 tháng, cha mẹ cần đưa bé đi khám nha khoa nếu có nghi ngờ.

Về nước tiểu của bé

Nước tiểu nếu để lâu sẽ hình thành cặn trắng, không phải là điều bất thường, không cần phải kiểm tra. Việc kiến bu vào nước tiểu cũng không cần phải kiểm tra máu hoặc nước tiểu, không phải là dấu hiệu của tiểu đường.

Lưu ý khi cho trẻ ăn dặm

Cha mẹ nên cho trẻ thử cả bột mặn và bột ngọt. Nguồn ảnh: Baby Centre

Bột ăn dặm ngọt là bột được làm từ tinh bột, sữa, rau củ, không phải là bột pha chế với đường. Bột mặn đã được chế biến sẵn với thêm đạm và dầu, không phải là bột được nêm muối.

Trẻ 6 tháng (180 ngày) cần ăn 1 cữ bột ngọt, 7 tháng cần ăn 2 cữ bột mặn, 9 tháng cần ăn 3 cữ cháo đủ dầu, đạm, rau và tinh bột: mỗi 100ml cháo cần có 10ml dầu; 20g đạm (tương đương 1 lạng thịt, cá nấu được 400 - 500 ml cháo); 20g rau; 40g gạo.

Dưới 1 tuổi không nên sử dụng mắm muối vì trong đạm đã có vị muối, sau 1 tuổi có thể sử dụng nhưng không nên thêm muối vào bữa ăn vì thói quen ăn mặn sẽ gây ra nhiều vấn đề sức khỏe cho trẻ. Trẻ dưới 2 tuổi không nên uống nước ép trái cây, thay vào đó, trẻ từ 4 - 5 tháng tuổi có thể ăn hoa quả nghiền (1 - 2 muỗng cà phê cho biết). Trẻ sau 1 tuổi nên thêm vào chế độ ăn uống sữa chua, váng sữa, phô mai. Trước 1 tuổi không nên ép trẻ ăn quá nhiều, để dành cho bé thêm thời gian để tiếp tục bú sữa.

Trẻ gặp vấn đề về ọc, nấc

Trẻ ọc sữa từ 2 đến 3 lần mỗi ngày không phải là nhiều; khi ọc, bé nên nằm nghiêng, nghỉ ngơi trước khi tiếp tục bú. Cha mẹ không nên đặt bé đứng lên sau khi bú; hãy kiểm tra lại cách cầm bé khi bú và sau khi bú, điều chỉnh việc ngậm đúng cho bé, tránh để bé khó chịu khi bú, không nên bú và hóng không khí cùng một lúc. Sau khi bú, hãy kích thích bé ợ hơi và giữ bé thẳng đứng trong vòng 30 phút. Nếu trẻ ọc nhiều, nên đưa bé đi khám vì có thể do trào ngược dạ dày thực quản.

Trẻ sơ sinh bị nấc cụt cũng không gây ảnh hưởng lớn đến bé, mẹ cần kiểm tra lại cách cầm bé khi bú, tránh bú và hóng không khí cùng lúc, và tránh đùa nhiều sau khi bú. Khi bú cho bé, cha mẹ có thể tạo ra những trò chơi khác để bé quên đi, hoặc sử dụng đồ chơi có màu sắc để bé nhìn và đưa dần đến giữa hai chân mày để bé chú ý.

Trẻ gặp vấn đề về dị ứng da

Cha mẹ cần kiểm tra lại thức ăn và đồ dùng cho sơ sinh xem có phù hợp với bé không. Đối với trẻ trên 1 tuổi, nên cho bé uống thuốc diệt giun, nếu trẻ bị ngứa nhiều, hãy đưa bé đi khám để được kê đơn thuốc chống dị ứng, và thuốc nhỏ Desloratadin nếu cần. Sau 1,5 tuổi, có thể cho bé uống Chlopheniramin.

Phân trâu

Chàm da đầu ở trẻ sơ sinh là một biểu hiện của chàm da, có thể điều trị bằng cách bôi dầu dừa hoặc loại kem dưỡng da nhẹ nhàng. Ngoài ra, cha mẹ cần xem xét loại dầu gội cho bé có phù hợp không và thay đổi nếu cần thiết.

Trẻ mắc bệnh quai bị, bệnh thuỷ đậu

Cha mẹ cần chăm sóc trẻ cẩn thận khi trẻ mắc bệnh thuỷ đậu và quai bị. Nguồn ảnh: People

Bệnh quai bị ở trẻ nhỏ hoặc trẻ dậy thì mà không gặp viêm tinh hoàn sẽ không ảnh hưởng đến sinh sản sau này. Tuyệt đối không nên sử dụng vôi, không nên bôi bất kỳ loại kem nào lên vùng sưng nổi do quai bị, không cần phải uống kháng sinh vì bệnh do virus, chỉ cần hạn chế vận động mạnh và tránh ăn đồ chua.

Bệnh thủy đậu sẽ không để lại vết sẹo nếu không có biến chứng nổi mụn nước. Cha mẹ không cần phải kiêng ăn, tránh gió, hoặc kiêng tắm cho bé. Ngoài ra, nên cắt móng tay cho bé, tránh cho bé ăn những thứ gây ngứa, cho bé uống Acyclovir, và sử dụng Pommade Acyclovir càng sớm càng tốt.

Hôi miệng

Hư răng, hôi miệng hoặc bệnh nhiệt miệng thường là do các vấn đề về răng miệng gây ra. Cha mẹ cần rửa miệng cho bé, đảm bảo bé uống đủ nước, hạn chế bé bú đêm, và thực hiện vệ sinh răng miệng đúng cách và đều đặn.

Tăng động hay hiếu động

Nếu trẻ thường năng động ở nhà nhưng lại im lặng khi đến nhà người lạ, có thể là dấu hiệu của hiếu động. Điều quan trọng là sự hòa đồng khi chơi với bạn bè. Nếu lo lắng, cha mẹ có thể đưa trẻ đi khám tại phòng khám tâm lý trẻ em TP.HCM, phòng khám tâm lý Hà Nội hoặc các bệnh viện có khoa tâm lý trẻ em.

Trẻ muộn nói

Trẻ khéo léo, có thể nghe hiểu tốt nhưng nói chậm, cha mẹ có thể khuyến khích trẻ chơi cùng bạn bè, hạn chế thời gian xem TV và sử dụng điện thoại. Nếu muốn xem TV, nên đợi cho đến khi trẻ đủ 2 tuổi, sau đó cùng xem và tương tác với trẻ.

Sàng lọc sơ sinh để phát hiện thiếu G6PD

Nếu thực hiện sàng lọc sơ sinh và phát hiện trẻ thiếu men G6PD, cha mẹ không cần lo lắng quá nhiều, sau 12 tháng nên tái kiểm tra. Nếu trẻ sử dụng thuốc hoặc điều trị bởi bác sĩ, hãy thông báo cho bác sĩ biết về tình trạng thiếu men G6PD của bé.

Chảy máu lợt

Chảy máu cam là tình trạng không đáng lo ngại. Nguồn ảnh: Singapore O&G

Đây là tình trạng không đáng lo ngại, do thói quen móc hoặc dụi mũi, xịt mũi quá mạnh hoặc hút mũi quá mạnh cũng có thể gây ra chảy máu cam, và trẻ sẽ tự khỏi. Nếu bé bị chảy máu cam ở cả hai bên hoặc tái diễn nhiều lần, nên đưa bé đi khám.

Bướu huyết thanh

Một số trẻ khi mới sinh, trong quá trình chui ra từ tử cung của mẹ có thể bị cấn và gặp phải bướu huyết thanh. Cha mẹ có thể nhận biết bằng việc thấy một vùng sưng mềm trên đầu bé trong khi bé vẫn ngủ và bú tốt. Bướu sẽ tự hết nhưng cần xoa bóp nhẹ nhàng như gội đầu cho bé, để tránh việc vùng sưng trở nên cứng và mất thẩm mỹ.

Tè dầm

Để giảm tình trạng trẻ tè dầm, cha mẹ nên thúc đẩy trẻ đi vệ sinh trước khi đi ngủ, đảm bảo trẻ uống đủ nước trong bữa ăn tối và thường xuyên tiến hành xổ giun cho trẻ.

Trẻ nói lắp

Lý do khiến trẻ nói lắp có thể là do trẻ thiếu từ vựng, cha mẹ cần tập trung vào ánh mắt của trẻ và lắng nghe trẻ khi nói, không áp đặt trẻ nói quá nhanh.

Hi vọng những thông tin tóm tắt ngắn gọn trên sẽ giúp cha mẹ hiểu rõ hơn về các vấn đề trong việc chăm sóc trẻ. Đừng quên theo dõi nhiều tin tức khác từ Mytour để cập nhật kiến thức hàng ngày nhé.

Mọi thông tin và giải đáp mà Mytour cung cấp chỉ mang tính chất tham khảo. Cha mẹ nên tìm hiểu thêm bằng cách trò chuyện trực tiếp với bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn đầy đủ và chính xác nhất.

Anh Lê tổng hợp từ Fanpage Hỏi Bác sĩ Nhi Đồng